«سرآمد» بررسی کرد؛
ابعاد رابطه پنهانی تایوان و رژیم صهیونیستی
همکاری‌های غیررسمی تجاری و فناوری چه پیامی برای جهان دارد؟
گروه بین‌الملل- رضا رضایی- روابط سیاسی و اقتصادی بین اسرائیل و تایوان، دو شور با موقعیت‌های ژئوپلیتیکی پیچیده، بر پایه همکاری‌های غیررسمی، تجاری و فناوری بنا شده است. هر دوکشور روابط دیپلماتیک رسمی ندارند، اما از دهه۱۹۹۰ میلادی دفاتر نمایندگی اقتصادی و فرهنگی برقرار کرده‌اند. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که روابط بر پایه منافع مشترک در فناوری، دفاع و اقتصاد بنا شده و با وجود نبود روابط رسمی، رو به رشد است. برای اطلاعات دقیق‌تر، منابع رسمی مانند وب‌سایت‌های دولتی توصیه می‌شود.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، در عرصه در حال تغییر سیاست جهانی، کشورها معمولا به دنبال ایجاد مشارکت‌هایی خارج از مرزهای دیپلماتیک متعارف هستند. تایوان، جزیره‌ای با وضعیت بین‌المللی مورد مناقشه، با فشار مداوم پکن روبه‌روست که به رسمیت شناختن رسمی آن را در سراسر جهان محدود می‌کند.
به موازات آن، رژیم اسرائیل در یک چشم‌انداز ژئوپلیتیکی آشفته حرکت می‌کند که سیاست‌هایش در سرزمین‌های اشغالی فلسطین گویای این امر است. با وجود این، تایوان و اسرائیل رابطه‌ای آرام، قوی و البته غیررسمی ایجاد کرده‌اند که ریشه در جاه‌طلبی‌های اقتصادی متقابل، تخصص فناوری و تجربیات مشترک در انزوای سیاسی دارد. بااین‌حال، این مشارکت به هیچ وجه ساده نیست، زیرا با برخی از بحث‌برانگیزترین مسائل حقوق بین‌الملل مغایر است.
رابطه غیررسمی، اما راهبردی
براساس گزارش ورد پالیسی هاب؛ اگرچه تایوان و اسرائیل فاقد روابط دیپلماتیک رسمی هستند، اما همکاری آن‌ها دهه‌ها قدمت دارد و به قرن بیستم برمی‌گردد. هر دو اقتصاد در نوآوری‌های فناوری پیشرو هستند؛ تایوان در تولید نیمه‌هادی‌ها و الکترونیک، اسرائیل در امنیت سایبری، فناوری کشاورزی و تحقیقات هوش‌مصنوعی. این تمرکز مشترک بر نوآوری، زمینه مساعدی را برای همکاری در تحقیق، توسعه و تجارت فراهم می‌کند.
باوجود موضع محتاطانه تایوان در قبال کشورهای عربی و جهان اسلام، رابطه با اسرائیل از طریق تبادلات دانشگاهی، مشارکت‌های کشاورزی و پروژه‌های فناوری مرتبط با دفاع، عمیق‌تر شده است، اما در سال‌های اخیر، همکاری آن‌ها به معنای واقعی به حوزه‌های بحث‌برانگیزتری گسترش یافته است.
یکی از حساس‌ترین جنبه‌های ارتباط تایوان و اسرائیل، مشارکت تایوان در پروژه‌هایی در داخل شهرک‌های اسرائیلی در کرانه باختری است. این حمایت در قالب برنامه‌های توسعه کشاورزی، سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی و انتقال فناوری بین شرکت‌های تایوانی و مناطق شهرک‌نشین آشکار می‌شود. در حالی‌که این سرمایه‌گذاری‌ها نفوذ اقتصادی تایوان را تقویت کرده و از تخصص اسرائیل در نوآوری‌های پیشرفته بهره می‌برد، تایپه را نیز در تضاد مستقیم با اصول کلیدی حقوق بین‌الملل قرار می‌دهد.
زمینه حقوقی بین‌المللی
طبق کنوانسیون چهارم ژنو۱۹۴۹، انتقال افراد غیرنظامی به سرزمین‌های اشغالی ممنوع است؛ اصلی که توسط قطعنامه۲۳۳۴(۲۰۱۶) شورای امنیت سازمان ملل متحد حمایت شده که به صراحت شهرک‌سازی‌های اسرائیل در کرانه باختری را غیرقانونی اعلام می‌کند و از همه کشورها می‌خواهد از حمایت از آن‌ها خودداری کنند.
از دیدگاه حقوقی، دخالت تایوان می‌تواند به عنوان نقض این هنجارها تفسیر شود. به باور منتقدان، این امر به جایگاه بین‌المللی تایوان، به‌ویژه در میان کشورها و سازمان‌هایی که به شدت از دولت بودن فلسطین حمایت می‌کنند، آسیب می‌رساند. بااین‌حال، طرفداران ادعا می‌کنند که تایوان با توجه به عدم‌رسمیت سیاسی خود با اولویت‌های دیپلماتیک متفاوتی عمل کرده و در مواقعی که منافع راهبردی آن در خطر است، از موارد خاکستری قانونی عبور می‌کند.
هم‌افزایی‌های اقتصادی و چالش‌های اعتباری
همکاری تایوان و اسرائیل براساس نقاط قوت اقتصادی مکمل آن‌ها رونق می‌گیرد. تسلط تایوان بر نیمه‌هادی‌ها سنگ بنای زنجیره‌های تأمین جهانی است، در حالی‌که اسرائیل در تحقیقات امنیت سایبری، فناوری دفاعی و کشاورزی پیشرفت کرده است. سرمایه‌گذاری‌های مشترک از این مزایا برای تولید نوآوری در بخش‌های مختلف بهره گرفته‌اند.
برخی پروژه‌ها نیز در مناطق مورد مناقشه انجام می‌شوند که به دلیل هزینه‌های عملیاتی پایین‌تر و شرایط نظارتی انعطاف‌پذیری برای سرمایه‌گذاران خارجی جذاب است. این رویکرد عمل‌گرایانه پتانسیل سود را به حداکثر می‌رساند، اما نظارت سازمان‌های حقوق‌بشر و گروه‌های مدافع فلسطین را افزایش می‌دهد. این رابطه، برای تایوان تهدیدهای بسیاری دارد. همسویی بیش از حد با پروژه‌های بحث‌برانگیز اسرائیل می‌تواند حامیان دیپلماتیک بالقوه، به‌ویژه در کشورهای جنوب جهان و در میان کشورهای با اکثریت مسلمان، را از خود دور کند.
گروه‌های حقوق‌بشر پیش از این نگرانی‌هایی را در مورد همدستی شرکت‌ها در گسترش شهرک‌سازی‌ها ابراز کرده‌اند و شرکت‌های تایوانی احتمالا با محدودیت و تحریم مواجه شوند. به همین ترتیب، تمایل اسرائیل برای جلب سرمایه‌گذاری تایوان، لایه دیگری از پیچیدگی را به روابط تیره آن با بخش‌هایی از جامعه بین‌المللی می‌افزاید.
ضرورت راهبردی
واقعیت راهبردی تایوان، این کشور را مجبور می‌کند تا به دنبال اتحادهایی باشد که اهرم اقتصادی و سیاسی ارائه می‌دهند، حتی اگر با خطرات اعتباری همراه باشند.در مقابل، اسرائیل از سرمایه خارجی و مشارکت‌های بین‌المللی سود می‌برد که سرمایه‌گذاری‌های فناوری و کشاورزی آن، از جمله در مناطق مورد مناقشه را مشروعیت می‌بخشد. چالش هر دوطرف در تطبیق منافع کوتاه‌مدت با پیامدهای بلندمدت نهفته است. ایجاد تعادل بین فرصت‌های اقتصادی و پایبندی به هنجارهای بین‌المللی همچنان یک اقدام ظریف است که می‌تواند واکنش جهان به تعهدات آن‌ها در برابر حقوق بین‌الملل را آشکار کند.
نتیجه‌گیری
رابطه تایوان و اسرائیل پیچیدگی رژیم‌های دارای محدودیت‌های سیاسی برای نفوذ در جهان را نشان می‌دهد. هر دوطرف بسترهای همکاری در یکدیگر یافته‌اند که قادر به ارائه تخصص فناوری، فرصت اقتصادی و حمایت استراتژیک است. بااین‌حال، همکاری آن‌ها در سرزمین‌های مورد مناقشه، یک معضل عمیق را آشکار می‌کند که چگونه منافع خود را بدون تضعیف اعتبار اخلاقی و قانونی پیش ببرند. با تشدید نظارت جهانی، توانایی تایوان و اسرائیل در مدیریت این تعادل نه‌تنها روابط دوجانبه آن‌ها را شکل می‌دهد، بلکه نقش آن‌ها را بین دیپلماسی عمل‌گرایانه و سیاست خارجی اصولی دشوارتر می‌کند. ضمنا نباید از واکنش چین نسبت به این رابطه غافل شد، زیرا تایوان براساس حقوق بین‌الملل بخشی از خاک چین محسوب می‌شود و هرگونه تخطی رژیم صهیونیستی از این امر می‌تواند پاسخ چین را در برداشته باشد که یکی از شرکای تجاری این رژیم نیز محسوب می‌شود. بنابراین، رژیم اسرائیل باید سود و زیان رابطه با تایوان را در نظر بگیرد.
چشم‌انداز فعلی روابط سیاسی و اقتصادی
تایوان از اسرائیل حمایت سیاسی نشان داده، به‌ویژه پس از حملات حماس در اکتبر۲۰۲۳، جایی که تایپه موضع حمایتی از اسرائیل اتخاذ کرد. هر دوکشور به عنوان متحدان آمریکا، بر حمایت نظامی و دیپلماتیک ایالات متحده تکیه دارند و با تهدیدهای وجودی روبه‌رو هستند(تایوان از چین، اسرائیل از همسایگان). در سال۲۰۲۵، تایوان کمک مالی به یک مرکز پزشکی در کرانه باختری پیشنهاد کرد که بحث‌هایی در تایوان برانگیخت. همچنین همکاری‌های دفاعی مانند فروش موشک‌های ضدهوایی اسرائیلی به تایوان در دهه۱۹۷۰ و ارتقای هواپیماهای جنگی تایوانی توسط اسرائیل، جنبه سیاسی-نظامی روابط را برجسته می‌کند. تایوان از تجربیات اسرائیل در دفاع الهام گرفته است. روابط اقتصادی قوی‌تر از جنبه سیاسی است و بر نوآوری و فناوری تمرکز دارد. هر دو کشور به عنوان «استارتاپ‌نیشن» شناخته می‌شوند و همکاری‌هایشان مکمل یکدیگر است. همکاری در صنایع فناوری، پزشکی و کشاورزی. برای مثال، در سال۲۰۲۵، تایوان و اسرائیل همکاری‌های دوجانبه را در زمینه فناوری عمیق‌تر کردند. همچنین پروژه‌هایی مانند اجاره ماهواره اسرائیلی به تایوان در سال۲۰۰۱(با سود ۲میلیارد دلاری برای اسرائیل) نشان‌دهنده عمق روابط است.
گروه بین‌الملل- رضا رضایی- روابط سیاسی و اقتصادی بین اسرائیل و تایوان، دو شور با موقعیت‌های ژئوپلیتیکی پیچیده، بر پایه همکاری‌های غیررسمی، تجاری و فناوری بنا شده است. هر دوکشور روابط دیپلماتیک رسمی ندارند، اما از دهه۱۹۹۰ میلادی دفاتر نمایندگی اقتصادی و فرهنگی برقرار کرده‌اند. برخی گزارش‌ها حاکی از آن است که روابط بر پایه منافع مشترک در فناوری، دفاع و اقتصاد بنا شده و با وجود نبود روابط رسمی، رو به رشد است. برای اطلاعات دقیق‌تر، منابع رسمی مانند وب‌سایت‌های دولتی توصیه می‌شود.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، در عرصه در حال تغییر سیاست جهانی، کشورها معمولا به دنبال ایجاد مشارکت‌هایی خارج از مرزهای دیپلماتیک متعارف هستند. تایوان، جزیره‌ای با وضعیت بین‌المللی مورد مناقشه، با فشار مداوم پکن روبه‌روست که به رسمیت شناختن رسمی آن را در سراسر جهان محدود می‌کند.
به موازات آن، رژیم اسرائیل در یک چشم‌انداز ژئوپلیتیکی آشفته حرکت می‌کند که سیاست‌هایش در سرزمین‌های اشغالی فلسطین گویای این امر است. با وجود این، تایوان و اسرائیل رابطه‌ای آرام، قوی و البته غیررسمی ایجاد کرده‌اند که ریشه در جاه‌طلبی‌های اقتصادی متقابل، تخصص فناوری و تجربیات مشترک در انزوای سیاسی دارد. بااین‌حال، این مشارکت به هیچ وجه ساده نیست، زیرا با برخی از بحث‌برانگیزترین مسائل حقوق بین‌الملل مغایر است.
رابطه غیررسمی، اما راهبردی
براساس گزارش ورد پالیسی هاب؛ اگرچه تایوان و اسرائیل فاقد روابط دیپلماتیک رسمی هستند، اما همکاری آن‌ها دهه‌ها قدمت دارد و به قرن بیستم برمی‌گردد. هر دو اقتصاد در نوآوری‌های فناوری پیشرو هستند؛ تایوان در تولید نیمه‌هادی‌ها و الکترونیک، اسرائیل در امنیت سایبری، فناوری کشاورزی و تحقیقات هوش‌مصنوعی. این تمرکز مشترک بر نوآوری، زمینه مساعدی را برای همکاری در تحقیق، توسعه و تجارت فراهم می‌کند.
باوجود موضع محتاطانه تایوان در قبال کشورهای عربی و جهان اسلام، رابطه با اسرائیل از طریق تبادلات دانشگاهی، مشارکت‌های کشاورزی و پروژه‌های فناوری مرتبط با دفاع، عمیق‌تر شده است، اما در سال‌های اخیر، همکاری آن‌ها به معنای واقعی به حوزه‌های بحث‌برانگیزتری گسترش یافته است.
یکی از حساس‌ترین جنبه‌های ارتباط تایوان و اسرائیل، مشارکت تایوان در پروژه‌هایی در داخل شهرک‌های اسرائیلی در کرانه باختری است. این حمایت در قالب برنامه‌های توسعه کشاورزی، سرمایه‌گذاری‌های زیرساختی و انتقال فناوری بین شرکت‌های تایوانی و مناطق شهرک‌نشین آشکار می‌شود. در حالی‌که این سرمایه‌گذاری‌ها نفوذ اقتصادی تایوان را تقویت کرده و از تخصص اسرائیل در نوآوری‌های پیشرفته بهره می‌برد، تایپه را نیز در تضاد مستقیم با اصول کلیدی حقوق بین‌الملل قرار می‌دهد.
زمینه حقوقی بین‌المللی
طبق کنوانسیون چهارم ژنو۱۹۴۹، انتقال افراد غیرنظامی به سرزمین‌های اشغالی ممنوع است؛ اصلی که توسط قطعنامه۲۳۳۴(۲۰۱۶) شورای امنیت سازمان ملل متحد حمایت شده که به صراحت شهرک‌سازی‌های اسرائیل در کرانه باختری را غیرقانونی اعلام می‌کند و از همه کشورها می‌خواهد از حمایت از آن‌ها خودداری کنند.
از دیدگاه حقوقی، دخالت تایوان می‌تواند به عنوان نقض این هنجارها تفسیر شود. به باور منتقدان، این امر به جایگاه بین‌المللی تایوان، به‌ویژه در میان کشورها و سازمان‌هایی که به شدت از دولت بودن فلسطین حمایت می‌کنند، آسیب می‌رساند. بااین‌حال، طرفداران ادعا می‌کنند که تایوان با توجه به عدم‌رسمیت سیاسی خود با اولویت‌های دیپلماتیک متفاوتی عمل کرده و در مواقعی که منافع راهبردی آن در خطر است، از موارد خاکستری قانونی عبور می‌کند.
هم‌افزایی‌های اقتصادی و چالش‌های اعتباری
همکاری تایوان و اسرائیل براساس نقاط قوت اقتصادی مکمل آن‌ها رونق می‌گیرد. تسلط تایوان بر نیمه‌هادی‌ها سنگ بنای زنجیره‌های تأمین جهانی است، در حالی‌که اسرائیل در تحقیقات امنیت سایبری، فناوری دفاعی و کشاورزی پیشرفت کرده است. سرمایه‌گذاری‌های مشترک از این مزایا برای تولید نوآوری در بخش‌های مختلف بهره گرفته‌اند.
برخی پروژه‌ها نیز در مناطق مورد مناقشه انجام می‌شوند که به دلیل هزینه‌های عملیاتی پایین‌تر و شرایط نظارتی انعطاف‌پذیری برای سرمایه‌گذاران خارجی جذاب است. این رویکرد عمل‌گرایانه پتانسیل سود را به حداکثر می‌رساند، اما نظارت سازمان‌های حقوق‌بشر و گروه‌های مدافع فلسطین را افزایش می‌دهد. این رابطه، برای تایوان تهدیدهای بسیاری دارد. همسویی بیش از حد با پروژه‌های بحث‌برانگیز اسرائیل می‌تواند حامیان دیپلماتیک بالقوه، به‌ویژه در کشورهای جنوب جهان و در میان کشورهای با اکثریت مسلمان، را از خود دور کند.
گروه‌های حقوق‌بشر پیش از این نگرانی‌هایی را در مورد همدستی شرکت‌ها در گسترش شهرک‌سازی‌ها ابراز کرده‌اند و شرکت‌های تایوانی احتمالا با محدودیت و تحریم مواجه شوند. به همین ترتیب، تمایل اسرائیل برای جلب سرمایه‌گذاری تایوان، لایه دیگری از پیچیدگی را به روابط تیره آن با بخش‌هایی از جامعه بین‌المللی می‌افزاید.
ضرورت راهبردی
واقعیت راهبردی تایوان، این کشور را مجبور می‌کند تا به دنبال اتحادهایی باشد که اهرم اقتصادی و سیاسی ارائه می‌دهند، حتی اگر با خطرات اعتباری همراه باشند.در مقابل، اسرائیل از سرمایه خارجی و مشارکت‌های بین‌المللی سود می‌برد که سرمایه‌گذاری‌های فناوری و کشاورزی آن، از جمله در مناطق مورد مناقشه را مشروعیت می‌بخشد. چالش هر دوطرف در تطبیق منافع کوتاه‌مدت با پیامدهای بلندمدت نهفته است. ایجاد تعادل بین فرصت‌های اقتصادی و پایبندی به هنجارهای بین‌المللی همچنان یک اقدام ظریف است که می‌تواند واکنش جهان به تعهدات آن‌ها در برابر حقوق بین‌الملل را آشکار کند.
نتیجه‌گیری
رابطه تایوان و اسرائیل پیچیدگی رژیم‌های دارای محدودیت‌های سیاسی برای نفوذ در جهان را نشان می‌دهد. هر دوطرف بسترهای همکاری در یکدیگر یافته‌اند که قادر به ارائه تخصص فناوری، فرصت اقتصادی و حمایت استراتژیک است. بااین‌حال، همکاری آن‌ها در سرزمین‌های مورد مناقشه، یک معضل عمیق را آشکار می‌کند که چگونه منافع خود را بدون تضعیف اعتبار اخلاقی و قانونی پیش ببرند. با تشدید نظارت جهانی، توانایی تایوان و اسرائیل در مدیریت این تعادل نه‌تنها روابط دوجانبه آن‌ها را شکل می‌دهد، بلکه نقش آن‌ها را بین دیپلماسی عمل‌گرایانه و سیاست خارجی اصولی دشوارتر می‌کند. ضمنا نباید از واکنش چین نسبت به این رابطه غافل شد، زیرا تایوان براساس حقوق بین‌الملل بخشی از خاک چین محسوب می‌شود و هرگونه تخطی رژیم صهیونیستی از این امر می‌تواند پاسخ چین را در برداشته باشد که یکی از شرکای تجاری این رژیم نیز محسوب می‌شود. بنابراین، رژیم اسرائیل باید سود و زیان رابطه با تایوان را در نظر بگیرد.
چشم‌انداز فعلی روابط سیاسی و اقتصادی
تایوان از اسرائیل حمایت سیاسی نشان داده، به‌ویژه پس از حملات حماس در اکتبر۲۰۲۳، جایی که تایپه موضع حمایتی از اسرائیل اتخاذ کرد. هر دوکشور به عنوان متحدان آمریکا، بر حمایت نظامی و دیپلماتیک ایالات متحده تکیه دارند و با تهدیدهای وجودی روبه‌رو هستند(تایوان از چین، اسرائیل از همسایگان). در سال۲۰۲۵، تایوان کمک مالی به یک مرکز پزشکی در کرانه باختری پیشنهاد کرد که بحث‌هایی در تایوان برانگیخت. همچنین همکاری‌های دفاعی مانند فروش موشک‌های ضدهوایی اسرائیلی به تایوان در دهه۱۹۷۰ و ارتقای هواپیماهای جنگی تایوانی توسط اسرائیل، جنبه سیاسی-نظامی روابط را برجسته می‌کند. تایوان از تجربیات اسرائیل در دفاع الهام گرفته است. روابط اقتصادی قوی‌تر از جنبه سیاسی است و بر نوآوری و فناوری تمرکز دارد. هر دو کشور به عنوان «استارتاپ‌نیشن» شناخته می‌شوند و همکاری‌هایشان مکمل یکدیگر است. همکاری در صنایع فناوری، پزشکی و کشاورزی. برای مثال، در سال۲۰۲۵، تایوان و اسرائیل همکاری‌های دوجانبه را در زمینه فناوری عمیق‌تر کردند. همچنین پروژه‌هایی مانند اجاره ماهواره اسرائیلی به تایوان در سال۲۰۰۱(با سود ۲میلیارد دلاری برای اسرائیل) نشان‌دهنده عمق روابط است.