«سرآمد»گزارش میدهد؛
بازی جدید ترامپ علیه شبکه نفتی ایران
۱۳ شرکت و 8کشتی مرتبط با ایران به لیست تحریمها اضافه شدند
گروه انرژی -سعید قلیچی- سیاست فشار حداکثری دولت آمریکا علیه ایران همچنان به فعالیت خود ادامه میدهد. هرچند گزارشهای مختلف نشان دهنده این است که تحریمهای آمریکا علیه صادرات نفت در عمل با موفقیت همراه نبوده، اما دولت دونالد ترامپ همچنان تحریمهای جدید را علیه شرکتها، افراد و کشتیهای مرتبط با شبکه صادرات نفت ایران اعمال میکند. پنجشنبه شب (30 مردادماه) بود که وزارت خزانهداری آمریکا از اعمال تحریمهای جدید علیه ایران خبر داد. آنطور که الجزیره گزارش داده، وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرده است که که تحریمهای جدیدی را علیه ایران به بهانه مانع تراشی در مسیر صادرات نفت اعمال کرده است. این وزارتخانه اضافه کرد که تحریمها، یک شهروند یونانی و شرکتهایش را به همراه ۱۲ کشتی که در انتقال نفت ایران دست دارند هدف قرار میدهد.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، وزارت خزانهداری آمریکا روز پنجشنبه با تکرار ادعاهای خود علیه جمهوری اسلامی ایران اعلام کرد: امروز، دفتر کنترل داراییهای خارجی وزارت خزانهداری با اعمال تحریمها علیه آنتونیوس مارگاریتیس، تبعه یونانی، شبکه شرکتهای او و نزدیک به دوازده کشتی که در ناوگان مخفی ایران فعالیت دارند، صادرات نفت ایران را بیش از پیش مختل میکند. این نهاد جنگ اقتصادی آمریکا همچنین در بیانیه خود ادعا کرد: مارگاریتیس از دههها تجربه خود در صنعت کشتیرانی برای تسهیل غیرقانونی حمل و نقل و فروش نفت ایران استفاده کرده است. امروز چندین کشتی و اپراتور دیگر نیز به دلیل نقششان در تسهیل صادرات نفت ایران، که درآمد حاصل از آنها به برنامههای تسلیحاتی پیشرفته ایران کمک میکند، تحریم میشوند.
اسکات بسنت وزیر خزانهداری آمریکا نیز مدعی شد: «اقدام امروز علیه مارگاریتیس و شبکهاش، توانایی تهران در تامین مالی برنامههای تسلیحاتی پیشرفته، حمایت از گروههای تروریستی و تهدید امنیت سربازان و متحدان ما را کاهش میدهد. تحت رهبری دونالد ترامپ رئیسجمهور آمریکا، وزارت خزانهداری همچنان مصمم است همه کسانی را که به دنبال کمک به حکومت ایران و تهدید امنیت جهانی هستند، پاسخگو نگه کند.»
اقدام در راستای فشار حداکثری به ایران
وزارت خزانه داری آمریکا همچنین اعلام کرده است که اقدام صورت گرفته برای اعمال تحریمهای جدید علیه شبکه صادرات نفت ایران طبق فرمان اجرایی (E.O.) ۱۳۹۰۲ انجام میشود که بخش نفت ایران را هدف قرار میدهد. این اقدام همچنین جدیدترین دور تحریمهایی است که فروش نفت ایران را از زمان صدور یادداشت امنیت ملی ریاست جمهوری شماره ۲ (NSPM-۲) توسط رئیس جمهوری هدف قرار میدهد و کارزاری برای اعمال حداکثر فشار اقتصادی بر ایران ایجاد میکند. همچنبن بر اساس اقدام روز پنجشنبه ایالات متحده، داراییهای احتمالی افراد یا شرکتهای تحریمشده در خاک آمریکا ضبط خواهد شد. علاوه بر این، معامله آمریکاییها با آنها ممنوع است.
این نهاد آمریکایی با تاکید بر «حفظ فشار بر تسهیلکنندگان محمولههای نفتی ایران» مدعی شد: « ایران همچنان به یک شبکه بینالمللی از بازیگران سازمانیافته و آگاه برای فروش و حمل نفت خود متکی است که حکومت ایران و فعالیتهای تروریستی آن در منطقه را تامین مالی میکند. این بازیگران از افراد همدست که شخصاً از تجارت غیرقانونی سود میبرند تا شرکتهای حمل و نقل ویژه که مالک و به طور فریبنده کشتیهایی هستند که کالاهای ایرانی را به کاربران نهایی در حوزههای قضایی متعدد منتقل میکنند، متغیر هستند.»
بازی ترامپ با تحریمها علیه ایران
از سال ۲۰۱۸، پس از خروج دولت آمریکا از برجام در دوره اول ریاست جمهوری دونالد ترامپ، ایران تحت شدیدترین تحریمهای ایالات متحده قرار گرفت که در دولت جو بایدن نیز ادامه یافت. تحریمهای آمریکا تقریبا تمام بخشهای کلیدی اقتصاد ایران را هدف قرار داده است؛ از صادرات نفت و گاز گرفته تا بانکداری، بیمه، کشتیرانی، فلزات، خودروسازی، فناوری و حتی صنایع غذایی و دارویی شامل این تحریمها میشوند. بانک مرکزی ایران، شرکت ملی نفت، شرکت ملی نفتکش و دهها نهاد دیگر در فهرست تحریمهای وزارت خزانهداری آمریکا قرار دارند. همچنین بانکهای ایرانی از دسترسی به سیستم پیامرسانی مالی سوئیفت محروم شدهاند.
رئیس جمهوری آمریکا ۴ فوریه ۲۰۲۵ برابر با ۱۶ بهمن ماه ۱۴۰۳ با امضای یادداشتی برای تداوم سیاست فشار حداکثری علیه جمهوری اسلامی ایران ادعا کرد که آماده گفتگو با رئیس جمهوری ایران است اما برغم پنج دور برگزاری مذاکره غیرمستقیم میان ایران و آمریکا و ادعای رویکرد دیپلماسی در قبال تهران، اسرائیل ۲۳ خردادماه در حالیکه قرار بود دور ششم مذاکرات برگزار شود، مناطقی در تهران و برخی دیگر از شهرها از جمله تاسیسات هستهای کشور را هدف حمله نظامی قرار داد و شماری از دانشمندان، نظامیان و شهروندان غیرنظامی به شهادت رسیدند.
آمریکا نیز اول تیرماه به تاسیسات هستهای فردو، نطنز و اصفهان حمله کرد و نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران این تجاوزات نظامی را پاسخ دادند و سرانجام، سوم تیرماه رئیسجمهوری آمریکا توافق آتشبس میان ایران و اسرائیل اعلام کرد و تهران که آغازگر جنگ نبود، اعلام کرد اگر رژیم اسرائیل تهاجم غیرقانونی خود را متوقف کند، ایران نیز قصدی برای ادامه پاسخ ندارد. مقامات دولت ترامپ پیش از تجاوز ۱۲ روزه به خاک ایران، تلاش می کردند از یک سو، چشماندازی مثبت از مذاکرات خود با ایران ارائه کنند و از سوی دیگر، با تکرار ادعاها و تهدیدات در چارچوب سیاست فشار حداکثری و فضاسازی، درباره تبعات عدم توافق هراس ایجاد کنند و اکنون نیز با تهدید دوباره تهران، در تلاش برای از سرگیری مذاکرات هستند.
آمادهباش نفت ایران در مقابل مکانیسم ماشه
از طرف دیگر چندهفتهای است که سه کشور اروپایی امضاکننده توافق برجام هشدار دادهاند که اگر راهحل دیپلماتیکی برای برنامه هستهای ایران پیدا نشود، سازوکاری را برای بازگرداندن تحریمهای بینالمللی فعال خواهند کرد که در توافق برجام پیشبینی شده و با نام «مکانیسم ماشه» شناخته میشود. چنین فرایندی میتواند در نهایت قطعنامههای شورای امنیت را که پیش از برجام علیه ایران تصویب شده بود، دوباره فعال کند و تمام تحریمهای بینالمللی سازمان ملل را برگرداند. مکانیسم ماشه یا اسنپبک، یکی از سازوکارهای مندرج در برجام است که در قطعنامه۲۲۳۱ شورای امنیت سازمان ملل در سال۲۰۱۵ برای اجرای این توافق هم گنجانده شده و هدف از این سازوکار، ایجاد ابزاری برای بازگرداندن سریع و بدون مانع تحریمهای بینالمللی علیه ایران در صورت نقض تعهدات هستهای از سوی تهران است.
در همین حال هفته گذشته بود که محسن پاکنژاد، وزیر نفت در گفتگویی با «ایلنا»، در رابطه با تدابیر وزارت نفت در جهت احتمال ریزش قیمت نفت و کاهش میزان فروش نفت ایران پس از فعالشدن مکانیسم ماشه گفت: تاکنون نهتنها کمیت فروش نفتخام ما کاهش نیافته، بلکه در برخی ماهها افزایش هم یافته است؛ این یک قاعده کلی است. وی افزود: چگونگی آن، راهکارهای پیچیدهای که اتخاذ کردهایم و تدابیری که مدنظر قرار دادهایم، نکاتی هستند که قابل اشاره نیستند؛ اما بدانید که همکاران و فرزندان ایران در حوزه بینالملل شرکت ملی نفت، شرکت نیکو و سایر ساختارهای فعال در این حوزه تدابیر لازم را مدنظر دارند و متناسب با شرایطی که پیش میآید، این تدابیر بهکار گرفته میشود. وزیر نفت در پاسخ به این سوال که یعنی برای هر اتفاقی که بیفتد، برنامهریزی دارید، گفت: بله، حتما داریم. پاکنژاد درخصوص کاهش قیمت نفت عنوان کرد: کاهش قیمت نفت، یک بحث جهانی است، من اگر بخواهم یک مقایسه ساده کنم؛ در چهار ماهه اول امسال، یعنی تا پایان تیرماه، متوسط قیمت نفتخام نزدیک به 15 تا 16دلار نسبت به چهار ماهه ابتدایی سال گذشته کاهش یافته که این کاهش قیمت، کاهش جهانی است. یعنی شاخصها در واقع کاهش پیدا کرده و این اتفاق افتاده
است.
بسیاری از کارشناسان بر این باور هستند که فعالسازی مکانیسم ماشه، درخصوص صادرات نفت ایران نمیتواند مانع و محدودیت جدیدی ایجاد کند. از سوی دیگر، صادرات نفت ایران و افراد حقیقی و حقوقی فعال در این زمینه، حتی وزیر نفت ایران و مدیرعامل شرکت ملی نفت، هماکنون نیز تحت تحریم هستند و سالهاست آمریکا در تلاش برای کاهش و حتی به صفر رساندن فروش نفت ایران است، اما جمهوری اسلامی ایران و مقامات مسئول و تصمیمگیر در زمینه صادرات نفت، هر بار با اتخاذ تصمیمات جدید، راههایی را برای فروش نفت کشور در شرایط اعمال شدیدترین تحریمهای ظالمانه پیدا کرده و در زمینه بیاثرسازی و دورزدن تحریمها، سالها تجربه اندوختهاند.