«سرآمد» گزارش می‌دهد؛
نسخه تحول دولت برای اسکان در سواحل جنوبی
مکران برای انتقال جمعیت آماده‌سازی می‌شود؟
گروه توسعه-سعید قلیچی- برنامه دولت برای انتقال جمعیت به کرانه‌های جنوبی کشور و توسعه امکانات جهت تسهیل اسکان در مناطق ساحلی کشور همچنان پابرجاست. مدتی قبل بود که مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور در دیدار با وزیر راه و شهرسازی و معاونان و مدیران این وزارتخانه به صراحت اعلام کرد: «ما انتخابی نداریم جز اینکه توسعه را به جنوب و سواحل منتقل کنیم. کارشناسان از دهه‌های قبل تأکید داشتند که باید سواحل جنوب توسعه یابد، اما این نگاه اجرایی نشده است. اگر منابع لازم را در اختیار داشتیم، همین امروز این اقدام را انجام می‌دادیم». این صحبت‌ها علاقه جدی رئیس دولت چهاردهم برای توسعه مناطق جنوبی و آماده‌سازی شرایط برای انتقال جمعیت به این مناطق را نشان می‌داد. در آخرین اظهارنظرهای صورت‌گرفته در این زمینه نیز سید حمید پورمحمدی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه در یک گفت‌وگوی تلویزیونی از برنامه دولت برای توسعه سواحل مکران و تحول در کرانه جنوبی کشور خبر داده است.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، در حال حاضر حدود 2درصد از جمعیت کشور در خط ساحلی و مجاورت دریا ساکن هستند، این در حالی است که در کشور‌های دارای مرز دریایی تا ۸۰درصد جمعیت آن‌ها در سواحل استقرار دارند. نمونه چنین استقراری را می‌توان در کشور‌های جنوب خلیج‌فارس مشاهده کرد که عمده جمعیت آن‌ها در شهر‌ها و بنادر حاشیه دریا سکونت دارند. در حالی‌که به نسبت خط ساحلی جنوب خلیج‌فارس، خط شمالی آن جمعیت قابل‌ملاحظه‌ای را در خود جای نداده است. در برنامه ششم توسعه کشور بر استقرار جمعیت در ساحل خلیج‌فارس و دریای عمان تاکید زیادی شد و طبق این برنامه باید جمعیت ساحل جنوب از یکمیلیونونیم به بیش از ۶میلیون نفر ـ چیزی حدود ۵برابر ـ می‌رسید که میسر نشده است.
با وجود تاکیدات برنامه‌های ششم و هفتم توسعه کشور بر استقرار جمعیت در ساحل خلیج‌فارس و دریای عمان(چهاربرابر‌شدن جمعیت از یکمیلیونونیم به بیش از ۶میلیون نفر)، در شرایط کنونی نزدیک به ۲درصد جمعیت کشور در این مناطق، ساکن بوده و این در حالی است که در کشور‌های دارای مرز دریایی تا ۸۰درصد جمعیت آن‌ها در سواحل مستقرند. استقرار جمعیت در سواحل خلیج‌فارس و دریای عمان کشور نیازمند توسعه آن مناطق از طریق ایجاد زیرساخت‌های لازم منجربه مناسب‌شدگی منطقه برای زیست‌پذیری نظیر ایجاد تأسیسات آب‌شیرین‌کن(با توجه به کاهش منابع آبی در مناطق مرکزی کشور) و تأسیسات زیربنایی و روبنایی شهری و استقرار صنایع مختلف، به‌ویژه صنایع آب‌بر و ... است.
آماده‌سازی مکران برای انتقال جمعیت
ساخت سکونتگاه‌های ساحلی در ۲۷نقطه از کشور در شورای برنامهریزی چهار استان ساحلی کشور یعنی هرمزگان، بوشهر، خوزستان و سیستان و بلوچستان مصوبه شده تا با احداث این سکونتگاه‌ها در هم‌پیوندی با استان‌های بدون ساحل، گامی در جهت تحقق اقتصاد دریامحور باشد.
سید حمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در گفت‌وگویی با تشریح مهم‌ترین اقدامات دولت چهاردهم در حوزه اقتصاد دریامحور شامل توسعه استان سیستان و بلوچستان، سواحل مکران، منطقه اروند و جزایر جنوب، گفت: سواحل جنوبی کشور، به‌ویژه منطقه مکران، ظرفیت بسیار بالایی برای توسعه و استقرار جمعیت دارند و دولت برنامه‌های گسترده و مهمی را در این بخش در دست اجرا دارد. وی افزود: اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه‌های زیرساختی مهم منطقه مکران در دولت چهاردهم شامل کریدور ساحلی جنوب، راه‌آهن خاش-چابهار، کریدور بزرگراهی چابهار-زاهدان، محور جاسک-محمدآباد ریگان، کریدور ریمدان-بندرعباس، اسکله‌های صیادی، بیمارستان 162تختخوابی میناب، بیمارستان 250تختخوابی چابهار، پست و خط انتقال برق، فرودگاه چابهار، فرودگاه جاسک و آموزش فنی و حرفه‌ای، افزون بر 89هزار میلیارد تومان است.
پورمحمدی گفت: مجموع سرمایه‌گذاری با بخش خصوصی در حوزه آب و توسعه شبکه آبرسانی کشاورزی در منطقه مکران نیز 18همت، سرمایه‌گذاری خارجی در فرودگاه چابهار 100میلیون دلار و توسعه فاز دوم بندر شهیدبهشتی، 242میلیون دلار است. معاون رئیس‌جمهور در ادامه به تشریح پروژه‌های زیرساختی و مصوب اولویت‌دار توسعه استان سیستان و بلوچستان پرداخت و گفت: تعداد 66پروژه اولویت‌دار زیرساختی قابل بهره‌برداری تا پایان دولت چهاردهم در حوزه‌های حمل‌ونقل، آب، کشاورزی و فاضلاب، بهداشت و درمان، انرژی، آموزش، صنعت، محیط‌زیست، فرهنگ و ورزش و مسکن و عمران شهری و روستایی با اعتبار مورد نیاز 116هزار میلیارد تومان و 342میلیون دلار، برنامهریزی شده است.
برنامه دولت برای توسعه جزایر
رئیس سازمان برنامه و بودجه همچنین درباره توسعه جزایر جنوب گفت: از جمله اقدامات انجام‌شده برای توسعه جزایر جنوب، تأمین مالی شامل ایجاد یک ردیف مستقل با اعتباری بالغ بر یک‌ودودهم همت در قانون بودجه سال1404 و ابلاغ اعتبار فوق و تخصیص حدود 600میلیارد تومان اعتبار(تملک و هزینه‌ای) است. وی درباره اقدامات انجام‌شده در حوزه حمل‌ونقل برای توسعه جزایر جنوب، گفت: برقراری پنج‌پرواز در هفته از بندرعباس به جزیره بوموسی و بالعکس تا پایان خردادماه امسال و برقراری تردد دریایی طبق نیاز ساکنان(میانگین دو روز در هفته) از طریق شناور‌های باری و مسافری است.
پورمحمدی درباره طرح جامع جزیره بوموسی گفت: اصلاح و به‌روزرسانی طرح جامع جزیره بوموسی در کمیسیون زیربنایی شورای برنامهریزی و توسعه استان هرمزگان، انجام شده است. وی درباره مشارکت بخش خصوصی در توسعه جزایر جنوب گفت: با سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در زمینه‌های توسعه بخش گردشگری و شیلات در جزایر جنوب، توافق شده است. پورمحمدی افزود: برقراری6پرواز در هفته به جزیره، برنامه ساخت و خرید شناور‌های باری و مسافری و تدوین و اجرای طرح توسعه گردشگری جزایر جنوب با مشارکت بخش خصوصی در دستور کار است.
معاون رئیس‌جمهور همچنین درباره اقدامات و برنامه‌های در حال انجام برای توسعه جزایر جنوب گفت: در این بخش، طرح‌ها و پروژه‌های ارتقای ارائه خدمات بهداشتی درمانی، تعمیرات اساسی و بهبود استاندارد تجهیزات بیمارستانی، خرید و تجهیز آمبولانس دریایی، تعمیر و تجهیز ساختمان‌های دولتی، بهسازی معابر شهر بوموسی، احداث رینگ دور جزیره، ایجاد زیرساخت‌های گردشگری، ورزشی و فرهنگی، تکمیل مخزن آبرسانی، تأمین برق، مدیریت پسماند، تعمیر و تجهیز فضا‌های ورزشی و تجهیز مرکز فرهنگی، تعریف شده و در حال اجراست.
فرمول توسعه حیات در سواحل ایران
مناطق ساحلی بستر فعالیت‌های عظیم اقتصادی و اجتماعی است، به‌گونه‌ای که حدود دوسوم جمعیت جهان در محدوده ۶۰کیلومتری حاشیه دریا‌ها استقرار یافته‌اند و بیش از ۸۰درصد از شهر‌های بزرگ جهان که امروزه به عنوان قطب‌های تجاری شناخته می‌شوند، در مناطق ساحلی قرار دارند. کارشناسان معتقدند به ازای ایجاد یک شغل در بخش اقتصاد دریایی، چهارشغل جانبی ایجاد می‌شود. این در حالی است که بیشترین فعالیت در عرصه‌ها و سواحل آبی کشورمان در محدوده‌های شهری و روستایی مربوط به تاسیسات بندری و نظامی است که این فعالیت‌ها فقط 5درصد سواحل را به خود اختصاص داده و ۹۵درصد ظرفیت ساحلی کشورمان، بدون استفاده باقی مانده است.
بررسی‌ها نیز نشان می‌دهد که این مناطق با برخورداری از اهمیت ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک در مقیاس جهانی و منطقه‌ای، به عنوان یکی از مهم‌ترین نواحی ارزشمند سیاسی و اقتصادی جهان به‌شمار می‌رود و می‌تواند با توسعه مناسب، نقش اقتصادی و سیاسی بالایی در سطوح منطقه‌ای و جهانی ایفا کند. سواحل جنوب ایران، با امکان دسترسی به منبع نامحدود آب و با بهره‌گیری از اقتصاد دریا می‌توانند امکان برجسته و با اهمیتی برای توسعه پایدار جنوب کشور باشند. جنوب ایران، با دارا بودن اراضی پهنه‌ور، ارزان‌قیمت، منابع طبیعی مورد نیاز صنعت ساختمان مانند منابع سنگی و همچنین قرار نگرفتن روی گسل‌های فعال زلزله و فاصله مناسب تا تولیدکنندگان و بنادر، فضای مناسبی برای ایجاد شهر‌های جدید هستند.
در برنامه هفتم توسعه برنامهریزی شده است که حدود ۸درصد از جمعیت کشور در پس‌کرانه دریای جنوب ساکن شوند و همچنین توسعه اقتصاد دریایی به عنوان برنامه‌ای اصلی برای تبیین سیاست‌های اقتصادی در نظر گرفته شود. باید توجه داشت که حدود ۴۰درصد از مرز‌های ایران مرز‌های دریایی تشکیل می‌دهند و طول سواحل ایران در مناطق مرزی شمال و جنوب به حدود ۵هزار و ۸۰۰کیلومتر می‌رسد و این یعنی ظرفیت فوق‌العاده‌ای در این بخش نهفته است.
گروه توسعه-سعید قلیچی- برنامه دولت برای انتقال جمعیت به کرانه‌های جنوبی کشور و توسعه امکانات جهت تسهیل اسکان در مناطق ساحلی کشور همچنان پابرجاست. مدتی قبل بود که مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور در دیدار با وزیر راه و شهرسازی و معاونان و مدیران این وزارتخانه به صراحت اعلام کرد: «ما انتخابی نداریم جز اینکه توسعه را به جنوب و سواحل منتقل کنیم. کارشناسان از دهه‌های قبل تأکید داشتند که باید سواحل جنوب توسعه یابد، اما این نگاه اجرایی نشده است. اگر منابع لازم را در اختیار داشتیم، همین امروز این اقدام را انجام می‌دادیم». این صحبت‌ها علاقه جدی رئیس دولت چهاردهم برای توسعه مناطق جنوبی و آماده‌سازی شرایط برای انتقال جمعیت به این مناطق را نشان می‌داد. در آخرین اظهارنظرهای صورت‌گرفته در این زمینه نیز سید حمید پورمحمدی، معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه در یک گفت‌وگوی تلویزیونی از برنامه دولت برای توسعه سواحل مکران و تحول در کرانه جنوبی کشور خبر داده است.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، در حال حاضر حدود 2درصد از جمعیت کشور در خط ساحلی و مجاورت دریا ساکن هستند، این در حالی است که در کشور‌های دارای مرز دریایی تا ۸۰درصد جمعیت آن‌ها در سواحل استقرار دارند. نمونه چنین استقراری را می‌توان در کشور‌های جنوب خلیج‌فارس مشاهده کرد که عمده جمعیت آن‌ها در شهر‌ها و بنادر حاشیه دریا سکونت دارند. در حالی‌که به نسبت خط ساحلی جنوب خلیج‌فارس، خط شمالی آن جمعیت قابل‌ملاحظه‌ای را در خود جای نداده است. در برنامه ششم توسعه کشور بر استقرار جمعیت در ساحل خلیج‌فارس و دریای عمان تاکید زیادی شد و طبق این برنامه باید جمعیت ساحل جنوب از یکمیلیونونیم به بیش از ۶میلیون نفر ـ چیزی حدود ۵برابر ـ می‌رسید که میسر نشده است.
با وجود تاکیدات برنامه‌های ششم و هفتم توسعه کشور بر استقرار جمعیت در ساحل خلیج‌فارس و دریای عمان(چهاربرابر‌شدن جمعیت از یکمیلیونونیم به بیش از ۶میلیون نفر)، در شرایط کنونی نزدیک به ۲درصد جمعیت کشور در این مناطق، ساکن بوده و این در حالی است که در کشور‌های دارای مرز دریایی تا ۸۰درصد جمعیت آن‌ها در سواحل مستقرند. استقرار جمعیت در سواحل خلیج‌فارس و دریای عمان کشور نیازمند توسعه آن مناطق از طریق ایجاد زیرساخت‌های لازم منجربه مناسب‌شدگی منطقه برای زیست‌پذیری نظیر ایجاد تأسیسات آب‌شیرین‌کن(با توجه به کاهش منابع آبی در مناطق مرکزی کشور) و تأسیسات زیربنایی و روبنایی شهری و استقرار صنایع مختلف، به‌ویژه صنایع آب‌بر و ... است.
آماده‌سازی مکران برای انتقال جمعیت
ساخت سکونتگاه‌های ساحلی در ۲۷نقطه از کشور در شورای برنامهریزی چهار استان ساحلی کشور یعنی هرمزگان، بوشهر، خوزستان و سیستان و بلوچستان مصوبه شده تا با احداث این سکونتگاه‌ها در هم‌پیوندی با استان‌های بدون ساحل، گامی در جهت تحقق اقتصاد دریامحور باشد.
سید حمید پورمحمدی، رئیس سازمان برنامه و بودجه کشور در گفت‌وگویی با تشریح مهم‌ترین اقدامات دولت چهاردهم در حوزه اقتصاد دریامحور شامل توسعه استان سیستان و بلوچستان، سواحل مکران، منطقه اروند و جزایر جنوب، گفت: سواحل جنوبی کشور، به‌ویژه منطقه مکران، ظرفیت بسیار بالایی برای توسعه و استقرار جمعیت دارند و دولت برنامه‌های گسترده و مهمی را در این بخش در دست اجرا دارد. وی افزود: اعتبار مورد نیاز برای تکمیل پروژه‌های زیرساختی مهم منطقه مکران در دولت چهاردهم شامل کریدور ساحلی جنوب، راه‌آهن خاش-چابهار، کریدور بزرگراهی چابهار-زاهدان، محور جاسک-محمدآباد ریگان، کریدور ریمدان-بندرعباس، اسکله‌های صیادی، بیمارستان 162تختخوابی میناب، بیمارستان 250تختخوابی چابهار، پست و خط انتقال برق، فرودگاه چابهار، فرودگاه جاسک و آموزش فنی و حرفه‌ای، افزون بر 89هزار میلیارد تومان است.
پورمحمدی گفت: مجموع سرمایه‌گذاری با بخش خصوصی در حوزه آب و توسعه شبکه آبرسانی کشاورزی در منطقه مکران نیز 18همت، سرمایه‌گذاری خارجی در فرودگاه چابهار 100میلیون دلار و توسعه فاز دوم بندر شهیدبهشتی، 242میلیون دلار است. معاون رئیس‌جمهور در ادامه به تشریح پروژه‌های زیرساختی و مصوب اولویت‌دار توسعه استان سیستان و بلوچستان پرداخت و گفت: تعداد 66پروژه اولویت‌دار زیرساختی قابل بهره‌برداری تا پایان دولت چهاردهم در حوزه‌های حمل‌ونقل، آب، کشاورزی و فاضلاب، بهداشت و درمان، انرژی، آموزش، صنعت، محیط‌زیست، فرهنگ و ورزش و مسکن و عمران شهری و روستایی با اعتبار مورد نیاز 116هزار میلیارد تومان و 342میلیون دلار، برنامهریزی شده است.
برنامه دولت برای توسعه جزایر
رئیس سازمان برنامه و بودجه همچنین درباره توسعه جزایر جنوب گفت: از جمله اقدامات انجام‌شده برای توسعه جزایر جنوب، تأمین مالی شامل ایجاد یک ردیف مستقل با اعتباری بالغ بر یک‌ودودهم همت در قانون بودجه سال1404 و ابلاغ اعتبار فوق و تخصیص حدود 600میلیارد تومان اعتبار(تملک و هزینه‌ای) است. وی درباره اقدامات انجام‌شده در حوزه حمل‌ونقل برای توسعه جزایر جنوب، گفت: برقراری پنج‌پرواز در هفته از بندرعباس به جزیره بوموسی و بالعکس تا پایان خردادماه امسال و برقراری تردد دریایی طبق نیاز ساکنان(میانگین دو روز در هفته) از طریق شناور‌های باری و مسافری است.
پورمحمدی درباره طرح جامع جزیره بوموسی گفت: اصلاح و به‌روزرسانی طرح جامع جزیره بوموسی در کمیسیون زیربنایی شورای برنامهریزی و توسعه استان هرمزگان، انجام شده است. وی درباره مشارکت بخش خصوصی در توسعه جزایر جنوب گفت: با سرمایه‌گذاران بخش خصوصی در زمینه‌های توسعه بخش گردشگری و شیلات در جزایر جنوب، توافق شده است. پورمحمدی افزود: برقراری6پرواز در هفته به جزیره، برنامه ساخت و خرید شناور‌های باری و مسافری و تدوین و اجرای طرح توسعه گردشگری جزایر جنوب با مشارکت بخش خصوصی در دستور کار است.
معاون رئیس‌جمهور همچنین درباره اقدامات و برنامه‌های در حال انجام برای توسعه جزایر جنوب گفت: در این بخش، طرح‌ها و پروژه‌های ارتقای ارائه خدمات بهداشتی درمانی، تعمیرات اساسی و بهبود استاندارد تجهیزات بیمارستانی، خرید و تجهیز آمبولانس دریایی، تعمیر و تجهیز ساختمان‌های دولتی، بهسازی معابر شهر بوموسی، احداث رینگ دور جزیره، ایجاد زیرساخت‌های گردشگری، ورزشی و فرهنگی، تکمیل مخزن آبرسانی، تأمین برق، مدیریت پسماند، تعمیر و تجهیز فضا‌های ورزشی و تجهیز مرکز فرهنگی، تعریف شده و در حال اجراست.
فرمول توسعه حیات در سواحل ایران
مناطق ساحلی بستر فعالیت‌های عظیم اقتصادی و اجتماعی است، به‌گونه‌ای که حدود دوسوم جمعیت جهان در محدوده ۶۰کیلومتری حاشیه دریا‌ها استقرار یافته‌اند و بیش از ۸۰درصد از شهر‌های بزرگ جهان که امروزه به عنوان قطب‌های تجاری شناخته می‌شوند، در مناطق ساحلی قرار دارند. کارشناسان معتقدند به ازای ایجاد یک شغل در بخش اقتصاد دریایی، چهارشغل جانبی ایجاد می‌شود. این در حالی است که بیشترین فعالیت در عرصه‌ها و سواحل آبی کشورمان در محدوده‌های شهری و روستایی مربوط به تاسیسات بندری و نظامی است که این فعالیت‌ها فقط 5درصد سواحل را به خود اختصاص داده و ۹۵درصد ظرفیت ساحلی کشورمان، بدون استفاده باقی مانده است.
بررسی‌ها نیز نشان می‌دهد که این مناطق با برخورداری از اهمیت ژئواستراتژیک و ژئواکونومیک در مقیاس جهانی و منطقه‌ای، به عنوان یکی از مهم‌ترین نواحی ارزشمند سیاسی و اقتصادی جهان به‌شمار می‌رود و می‌تواند با توسعه مناسب، نقش اقتصادی و سیاسی بالایی در سطوح منطقه‌ای و جهانی ایفا کند. سواحل جنوب ایران، با امکان دسترسی به منبع نامحدود آب و با بهره‌گیری از اقتصاد دریا می‌توانند امکان برجسته و با اهمیتی برای توسعه پایدار جنوب کشور باشند. جنوب ایران، با دارا بودن اراضی پهنه‌ور، ارزان‌قیمت، منابع طبیعی مورد نیاز صنعت ساختمان مانند منابع سنگی و همچنین قرار نگرفتن روی گسل‌های فعال زلزله و فاصله مناسب تا تولیدکنندگان و بنادر، فضای مناسبی برای ایجاد شهر‌های جدید هستند.
در برنامه هفتم توسعه برنامهریزی شده است که حدود ۸درصد از جمعیت کشور در پس‌کرانه دریای جنوب ساکن شوند و همچنین توسعه اقتصاد دریایی به عنوان برنامه‌ای اصلی برای تبیین سیاست‌های اقتصادی در نظر گرفته شود. باید توجه داشت که حدود ۴۰درصد از مرز‌های ایران مرز‌های دریایی تشکیل می‌دهند و طول سواحل ایران در مناطق مرزی شمال و جنوب به حدود ۵هزار و ۸۰۰کیلومتر می‌رسد و این یعنی ظرفیت فوق‌العاده‌ای در این بخش نهفته است.