«سرآمد» بررسی می‌کند؛
چین به دنبال تکمیل راه‌آهن باکو- تفلیس- قارص
تقویت روابط لجستیکی میان پکن و باکو، راهبرد چین است
گروه بین‌الملل- رضا رضایی- اخیراً قزاقستان و ترکیه برای افزایش حمل بار در امتداد خط‌آهن باکو-تفلیس-قارص توافق کرده‌اند. براساس اعلام راه‌آهن قزاقستان، توافق‌نامه مربوطه توسط اپراتورهای راه‌آهن ملی قزاقستان و ترکیه امضا شده است. این توافق‌نامه در جریان سفر رسمی قاسم جومارت توکایف، رئیس‌جمهور قزاقستان به ترکیه منعقد شد. طرفین توافق کردند که خدمات ریلی منظم بین قزاقستان و ترکیه و همچنین افزایش ظرفیت حمل بار بین چین و اروپا/آفریقا را در هر دوجهت سازماندهی کنند. علاوه‌بر این، رویه‌های گمرکی و اداری برای تسریع جابه‌جایی مرزی کالاها ساده‌سازی خواهد شد. نکته قابل‌توجه، تمرکز فزاینده چین برBTK است. به عنوان یک بازیگر کلیدی در کریدور میانی، توجه روزافزون چین به مسیر ترانس خزر وBTK بسیار بالاست.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، به گزارش تارنمای کاسپین‌پست؛ در اوایل ماه ژوئیه، شرکت راه‌آهن چین و شرکت راه‌آهن آذربایجان در پکن تفاهم‌نامه‌ای را با هدف تقویت همکاری در توسعه کریدورهای بین‌المللی حمل‌ونقل امضا کردند. این سند تأکید ویژه‌ای بر مسیر باکو-تفلیس-قارص به عنوان بخش مهم کریدور میانی دارد و پیش‌بینی می‌کند که ترافیک ترانزیتی در امتداد این خط به ۱۰قطار در روز افزایش یابد. برای دستیابی به این هدف، طرفین در بهبود زیرساخت‌های ریلی و بندری، دیجیتالی‌کردن مسیر و موارد دیگر همکاری خواهند کرد. همچنین یکی از بزرگ‌ترین اپراتورهای کانتینری چین، شرکت حمل‌ونقل کانتینری راه‌آهن چین، قصد دارد به سرمایه‌گذاری مشترک چندوجهی کریدور میانی که در سال۲۰۲۳ توسط راه‌آهن‌های قزاقستان، گرجستان و آذربایجان تأسیس شده، بپیوندد.
علاوه‌بر این، CR و KTZ یک توافق‌نامه همکاری استراتژیک جامع جدید برای جایگزینی با توافق‌نامه قبلی در سال۲۰۱۴، امضا کرده‌اند. این سند، اجرای پروژه‌های مشترک برای توسعه کریدورهای حمل‌ونقل، از جمله ساخت خطوط ریلی جدید و نوسازی خطوط ریلی موجود، مراکز لجستیکی و پایانه‌های چندوجهی و همچنین معرفی فناوری‌های دیجیتال برای بهینه‌سازی عملیات فرامرزی را فراهم می‌کند. در ۲۳ژوئیه، شرکتKTZ Express، زیرمجموعه راه‌آهن قزاقستان، با موفقیت حمل‌ونقل چندوجهی اولین قطار کانتینری را از استان شانشی(چین) به آذربایجان از طریق TITR انجام داد.
به گفته راه‌آهن قزاقستان، این قطار در مرکز لجستیک «ژونگدینگ» در جینژونگ تشکیل شد و شامل ۵۰کانتینر استاندارد با کیت‌های ماژول فتوولتائیک به وزن بیش از ۱۱۵۰تن بوده است. قطار از طریق قزاقستان عبور کرده و به بندر آکتائو رسیده که محموله از طریق دریا به آذربایجان ارسال شده است. راه‌اندازی مسیر جدید از شمال چین از طریق کریدور میانی، اهمیت روزافزونTITR را نشان می‌دهد و موقعیت قزاقستان را به عنوان یک مرکز ترانزیت کلیدی در لجستیک اوراسیا تقویت می‌کند.
افزایش تجارت پکن و باکو
گسترش مسیرهای ترانزیتی و لجستیک نیز به رشد تجارت بین آذربایجان و چین کمک می‌کند. طبق اعلام کمیته گمرک دولتی آذربایجان، در نیمه نخست سال۲۰۲۵، حجم تجارت بین دوکشور به ۲.۱میلیارد دلار رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته تقریباً ۳۰درصد افزایش یافته است. چین اکنون به چهارمین شریک تجاری بزرگ آذربایجان تبدیل شده است. صادرات آذربایجان به چین هنوز به‌طور قابل‌توجهی از واردات عقب مانده است زیرا ۴۶.۳میلیون دلار در مقابل ۲میلیارد دلار قرار دارد، اما این رقم ۴۶میلیون دلار نشان‌دهنده افزایش بیش از ۴.۵برابری نسبت به سال گذشته است.
صادرات چین به آذربایجان نیز تقریباً ۱.۵برابر افزایش یافته است. در نیمه نخست امسال، آذربایجان ۱۹۹قطار بلوکی از چین دریافت کرد که بیش از دوبرابر تعداد دریافتی در مدت مشابه سال۲۰۲۴ است. در مجموع ۲۰هزار کانتینرTEU حمل شد که بیش از دوبرابر رقم مدت مشابه در سال گذشته است. همه این موارد نتیجه گسترش لجستیک و کریدورهای حمل‌ونقل است.
تکمیل مسیر باکو-تفلیس-قارص
البته پس از تکمیل کامل نوسازی و گسترش خط BTK، افزایش شدید محموله‌های ترانزیتی در امتداد مسیر چین-اروپا پیش‌بینی می‌شود. در ماه آوریل امسال، امیل ممدوف، معاون راه‌آهن آذربایجان، در مجمع تجاری نفت و لجستیک خزر-آسیای‌مرکزی در باکو اعلام کرد که خط‌آهن باکو-تفلیس-قارص تا پایان امسال می‌تواند به‌طور کامل عملیاتی شود. در سال۲۰۲۴، باکو تعمیرات اساسی و بازسازی مسیر راه‌آهن را انجام، ظرفیت ترمینال را گسترش داده و اکنون روی جذب محموله‌های خشک کار می‌کند.
حمل‌ونقل فرآورده‌های نفتی از طریق BTK پس از راه‌اندازی کامل خط آغاز خواهد شد. در هر صورت، انتظار می‌رود این فرایند تا پایان امسال تکمیل شود. تمرکز اصلی بر نوسازی و گسترش بخش گرجستانی این کریدور است. ایراکلی کوباخیدزه، نخست‌وزیر گرجستان در گزارشی به پارلمان اعلام کرد که ۹۸.۵درصد از کار در بخش گرجستانیBTK تکمیل شده و پروژه نوسازی راه‌آهن در حال اتمام است.
در واقع، حمل‌ونقل بار بین آسیا و اروپا از طریق کریدور میانی از زمان راه‌اندازیBTK در سال۲۰۱۷ برقرار بوده است. تنها مشکل باقیمانده، ظرفیت بود که انتظار می‌رود تا پایان امسال این مشکل حل شود. تعمیرات، گسترش و نوسازی بخش گرجستانیBTK، توان عملیاتی این کریدور را پنج‌برابر افزایش داده و از ۱ به ۵میلیون تن در سال می‌رساند.
اهمیت راهبردی برای پکن
اقدامات پکن نشان‌دهنده تعهد بلندمدت به کریدور میانی است که به عنوان جزو اصلی از ابتکار کمربند و جاده چین عمل می‌کند. تقویت روابط لجستیکی بین چین و آذربایجان که با تلاش‌های هماهنگ با قزاقستان، ترکیه و گرجستان پشتیبانی می‌شود، نشان‌دهنده یک تغییر عمده ژئوپلیتیکی و اقتصادی در اتصال اوراسیاست. برای آذربایجان، این همکاری عمیق‌تر، دریچه‌ای را برای تبدیل‌شدن به یک قطب لجستیک منطقه‌ای می‌گشاید و از طریق کریدورهای کارآمد و چندوجهی، شرق و غرب را به هم متصل می‌کند.
با افزایش حجم بار، پروژه‌های زیرساختی در حال تکمیل و تلاش‌های دیجیتالی‌شدن در حال انجام است. راه‌آهنBTK که زمانی توسط منتقدان مورد سوال قرار می‌گرفت، اکنون به عنوان یکی از مهم‌ترین شریان‌های جاده ابریشم قرن بیست‌ویکم در حال ظهور است. با نزدیک‌شدن به پایان سال و تکمیل مراحل نهایی نوسازی، خط باکو-تفلیس-قارص که با سرمایه‌گذاری چین و همکاری منطقه‌ای تقویت شده، آماده است تا سطح جدیدی از ادغام اقتصادی بین آسیا و اروپا را رقم بزند.
گروه بین‌الملل- رضا رضایی- اخیراً قزاقستان و ترکیه برای افزایش حمل بار در امتداد خط‌آهن باکو-تفلیس-قارص توافق کرده‌اند. براساس اعلام راه‌آهن قزاقستان، توافق‌نامه مربوطه توسط اپراتورهای راه‌آهن ملی قزاقستان و ترکیه امضا شده است. این توافق‌نامه در جریان سفر رسمی قاسم جومارت توکایف، رئیس‌جمهور قزاقستان به ترکیه منعقد شد. طرفین توافق کردند که خدمات ریلی منظم بین قزاقستان و ترکیه و همچنین افزایش ظرفیت حمل بار بین چین و اروپا/آفریقا را در هر دوجهت سازماندهی کنند. علاوه‌بر این، رویه‌های گمرکی و اداری برای تسریع جابه‌جایی مرزی کالاها ساده‌سازی خواهد شد. نکته قابل‌توجه، تمرکز فزاینده چین برBTK است. به عنوان یک بازیگر کلیدی در کریدور میانی، توجه روزافزون چین به مسیر ترانس خزر وBTK بسیار بالاست.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، به گزارش تارنمای کاسپین‌پست؛ در اوایل ماه ژوئیه، شرکت راه‌آهن چین و شرکت راه‌آهن آذربایجان در پکن تفاهم‌نامه‌ای را با هدف تقویت همکاری در توسعه کریدورهای بین‌المللی حمل‌ونقل امضا کردند. این سند تأکید ویژه‌ای بر مسیر باکو-تفلیس-قارص به عنوان بخش مهم کریدور میانی دارد و پیش‌بینی می‌کند که ترافیک ترانزیتی در امتداد این خط به ۱۰قطار در روز افزایش یابد. برای دستیابی به این هدف، طرفین در بهبود زیرساخت‌های ریلی و بندری، دیجیتالی‌کردن مسیر و موارد دیگر همکاری خواهند کرد. همچنین یکی از بزرگ‌ترین اپراتورهای کانتینری چین، شرکت حمل‌ونقل کانتینری راه‌آهن چین، قصد دارد به سرمایه‌گذاری مشترک چندوجهی کریدور میانی که در سال۲۰۲۳ توسط راه‌آهن‌های قزاقستان، گرجستان و آذربایجان تأسیس شده، بپیوندد.
علاوه‌بر این، CR و KTZ یک توافق‌نامه همکاری استراتژیک جامع جدید برای جایگزینی با توافق‌نامه قبلی در سال۲۰۱۴، امضا کرده‌اند. این سند، اجرای پروژه‌های مشترک برای توسعه کریدورهای حمل‌ونقل، از جمله ساخت خطوط ریلی جدید و نوسازی خطوط ریلی موجود، مراکز لجستیکی و پایانه‌های چندوجهی و همچنین معرفی فناوری‌های دیجیتال برای بهینه‌سازی عملیات فرامرزی را فراهم می‌کند. در ۲۳ژوئیه، شرکتKTZ Express، زیرمجموعه راه‌آهن قزاقستان، با موفقیت حمل‌ونقل چندوجهی اولین قطار کانتینری را از استان شانشی(چین) به آذربایجان از طریق TITR انجام داد.
به گفته راه‌آهن قزاقستان، این قطار در مرکز لجستیک «ژونگدینگ» در جینژونگ تشکیل شد و شامل ۵۰کانتینر استاندارد با کیت‌های ماژول فتوولتائیک به وزن بیش از ۱۱۵۰تن بوده است. قطار از طریق قزاقستان عبور کرده و به بندر آکتائو رسیده که محموله از طریق دریا به آذربایجان ارسال شده است. راه‌اندازی مسیر جدید از شمال چین از طریق کریدور میانی، اهمیت روزافزونTITR را نشان می‌دهد و موقعیت قزاقستان را به عنوان یک مرکز ترانزیت کلیدی در لجستیک اوراسیا تقویت می‌کند.
افزایش تجارت پکن و باکو
گسترش مسیرهای ترانزیتی و لجستیک نیز به رشد تجارت بین آذربایجان و چین کمک می‌کند. طبق اعلام کمیته گمرک دولتی آذربایجان، در نیمه نخست سال۲۰۲۵، حجم تجارت بین دوکشور به ۲.۱میلیارد دلار رسید که نسبت به مدت مشابه سال گذشته تقریباً ۳۰درصد افزایش یافته است. چین اکنون به چهارمین شریک تجاری بزرگ آذربایجان تبدیل شده است. صادرات آذربایجان به چین هنوز به‌طور قابل‌توجهی از واردات عقب مانده است زیرا ۴۶.۳میلیون دلار در مقابل ۲میلیارد دلار قرار دارد، اما این رقم ۴۶میلیون دلار نشان‌دهنده افزایش بیش از ۴.۵برابری نسبت به سال گذشته است.
صادرات چین به آذربایجان نیز تقریباً ۱.۵برابر افزایش یافته است. در نیمه نخست امسال، آذربایجان ۱۹۹قطار بلوکی از چین دریافت کرد که بیش از دوبرابر تعداد دریافتی در مدت مشابه سال۲۰۲۴ است. در مجموع ۲۰هزار کانتینرTEU حمل شد که بیش از دوبرابر رقم مدت مشابه در سال گذشته است. همه این موارد نتیجه گسترش لجستیک و کریدورهای حمل‌ونقل است.
تکمیل مسیر باکو-تفلیس-قارص
البته پس از تکمیل کامل نوسازی و گسترش خط BTK، افزایش شدید محموله‌های ترانزیتی در امتداد مسیر چین-اروپا پیش‌بینی می‌شود. در ماه آوریل امسال، امیل ممدوف، معاون راه‌آهن آذربایجان، در مجمع تجاری نفت و لجستیک خزر-آسیای‌مرکزی در باکو اعلام کرد که خط‌آهن باکو-تفلیس-قارص تا پایان امسال می‌تواند به‌طور کامل عملیاتی شود. در سال۲۰۲۴، باکو تعمیرات اساسی و بازسازی مسیر راه‌آهن را انجام، ظرفیت ترمینال را گسترش داده و اکنون روی جذب محموله‌های خشک کار می‌کند.
حمل‌ونقل فرآورده‌های نفتی از طریق BTK پس از راه‌اندازی کامل خط آغاز خواهد شد. در هر صورت، انتظار می‌رود این فرایند تا پایان امسال تکمیل شود. تمرکز اصلی بر نوسازی و گسترش بخش گرجستانی این کریدور است. ایراکلی کوباخیدزه، نخست‌وزیر گرجستان در گزارشی به پارلمان اعلام کرد که ۹۸.۵درصد از کار در بخش گرجستانیBTK تکمیل شده و پروژه نوسازی راه‌آهن در حال اتمام است.
در واقع، حمل‌ونقل بار بین آسیا و اروپا از طریق کریدور میانی از زمان راه‌اندازیBTK در سال۲۰۱۷ برقرار بوده است. تنها مشکل باقیمانده، ظرفیت بود که انتظار می‌رود تا پایان امسال این مشکل حل شود. تعمیرات، گسترش و نوسازی بخش گرجستانیBTK، توان عملیاتی این کریدور را پنج‌برابر افزایش داده و از ۱ به ۵میلیون تن در سال می‌رساند.
اهمیت راهبردی برای پکن
اقدامات پکن نشان‌دهنده تعهد بلندمدت به کریدور میانی است که به عنوان جزو اصلی از ابتکار کمربند و جاده چین عمل می‌کند. تقویت روابط لجستیکی بین چین و آذربایجان که با تلاش‌های هماهنگ با قزاقستان، ترکیه و گرجستان پشتیبانی می‌شود، نشان‌دهنده یک تغییر عمده ژئوپلیتیکی و اقتصادی در اتصال اوراسیاست. برای آذربایجان، این همکاری عمیق‌تر، دریچه‌ای را برای تبدیل‌شدن به یک قطب لجستیک منطقه‌ای می‌گشاید و از طریق کریدورهای کارآمد و چندوجهی، شرق و غرب را به هم متصل می‌کند.
با افزایش حجم بار، پروژه‌های زیرساختی در حال تکمیل و تلاش‌های دیجیتالی‌شدن در حال انجام است. راه‌آهنBTK که زمانی توسط منتقدان مورد سوال قرار می‌گرفت، اکنون به عنوان یکی از مهم‌ترین شریان‌های جاده ابریشم قرن بیست‌ویکم در حال ظهور است. با نزدیک‌شدن به پایان سال و تکمیل مراحل نهایی نوسازی، خط باکو-تفلیس-قارص که با سرمایه‌گذاری چین و همکاری منطقه‌ای تقویت شده، آماده است تا سطح جدیدی از ادغام اقتصادی بین آسیا و اروپا را رقم بزند.