« سرآمد» گزارش می‌دهد؛
پیامدهای تعرفه‌های ترامپ علیه آسیا
نشانه‌های حرکت کشورهای جهان به سوی چندقطبی‌گرایی
گروه بین‌الملل- رضا رضایی- آخرین رویکرد تعرفه‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا موجی از شوک را در میان شرکای آسیایی واشنگتن ایجاد کرده است. کشورهایی که زمانی برای راهبرد هند و اقیانوسیه ایالات متحده محوری تلقی می‌شدند، به‌ویژه هند و اعضای بلوک آسه‌آن، اکنون با برخی شدیدترین محدودیت‌های تجاری روبه‌رو هستند.
به گزارش اقتصاد سرآمد، در حالی‌که واشنگتن این کشورها را به عنوان وزنه‌های تعادل در برابر نفوذ رو به رشد چین می‌بیند، اقدامات تعرفه‌ای خطر تضعیف سال‌ها ایجاد روابط راهبردی را به همراه دارد. مهم‌تر از همه، آن‌ها احتمالا تغییر به سمت چندقطبی‌شدن در آسیا را تسریع کنند، به‌طوری که شرکایی مانند هند و آسه‌آن همکاری نزدیک‌تر با پکن، توکیو و سایر بازیگران منطقه‌ای را در نظر می‌گیرند.
نگرانی شرکای ایالات متحده
نرخ‌های تعرفه اصلاح‌شده بیشترین ضربه را به اقتصاد هند و کشورهای عضو آسه‌آن وارد کرده‌اند. هند که به دلیل واردات قابل‌توجه نفت‌خام روسیه جریمه شده است، با تعرفه اولیه ۲۵درصدی و افزایش ۲۵درصدی دیگر به دلیل اقدام تنبیهی مواجه است. در همین حال، کشورهای آسه‌آن که شدیدا به صادرات وابسته هستند، به‌طور نامتوازن آسیب دیده‌اند، به‌طوری که نرخ‌ها از ۱۹درصد برای فیلیپین و اندونزی تا ۴۰درصد برای لائوس و میانمار متغیر است.
با وجود امضای توافق‌نامه‌های تجاری دوجانبه توسط اندونزی و فیلیپین با واشنگتن، شرایط این توافق‌نامه‌ها بسیار نامتوازن بوده و نگرانی‌های بلندمدتی را برای صنایع کلیدی مانند نساجی و لاستیک ایجاد کرده است. امید اندونزی برای معافیت از تعرفه‌ها برآورده نشد تا وزیر تجارت این کشور، سانتوسو، برنامه‌های مذاکره مجدد را اعلام کند. هند حتی با قاطعیت بیشتری واکنش نشان داد و دکترین تعرفه ترامپ را «ناعادلانه، ناموجه و غیرمنطقی» خواند و همچنین متعهد شد که با وجود ادامه مذاکرات تجاری دوجانبه با ایالات متحده، از امنیت انرژی خود محافظت و منافع تجاری خود را دنبال کند.
قماری برای راهبرد هند و اقیانوس آرام واشنگتن
براساس گزارش ورد پالیسی وورد؛ سیاست تعرفه‌ای ترامپ نشان‌دهنده یک قمار پرخطر برای ایالات متحده است. با تشدید رقابت ایالات متحده و چین، منزوی کردن هند و آسه‌آن می‌تواند راهبرد کلان واشنگتن در منطقه هند و اقیانوس آرام را تضعیف کند. منتقدان، از جمله نیکی هیلی، نامزد سابق ریاست جمهوری استدلال می‌کنند که ترمیم روابط ایالات متحده و هند برای مقابله با نفوذ پکن ضروری است. بااین‌حال، اقدامات دیپلماتیک اخیر نشان می‌دهد که شرکای آسیایی واشنگتن منتظر تعامل نیستند.
چین نیز به سرعت این شکاف را پر کرده است، سفر وانگ‌یی به دهلی‌نو نویدبخش ترتیبات جدید تجارت مرزی بود. همچنین سفر نخست‌وزیر، لی‌کیانگ به اندونزی بر تمایل پکن برای احیای همکاری تأکید کرد. این تحولات حاکی از افزایش حرکت به سمت چین است، حتی اگر چرخش کامل بعید به نظر برسد.
چرا چرخش کامل به چین بعید است؟
باوجود ترس‌های واشنگتن، آسیا آمادگی چرخش قاطعانه به مدار چین را ندارد. دکترین «چندجانبه‌گرایی» هند، بی‌اعتمادی تاریخی آن به اتحادها و اختلافات مرزی مداوم با پکن، چرخش کامل به چین را غیرممکن می‌کند. به‌طور مشابه، کشورهای عضو آسه‌آن روابط پیچیده‌ای با چین دارند؛ در حالی‌که پکن یک شریک اقتصادی ضروری است، اما اختلافات ارضی آن در دریای چین جنوبی مستقیماً بر ویتنام، فیلیپین و مالزی تاثیر می‌گذارد. علاوه‌بر این، روابط تجاری گسترده آسه‌آن و هند با ژاپن و کره‌جنوبی و همچنین اتکای آن‌ها به خطوط کشتیرانی امن از طریق تنگه تایوان و دریای چین‌جنوبی، نشان می‌دهد که هیچ قدرت واحدی نمی‌تواند بدون ایجاد واکنش متقابل، بر منطقه تسلط یابد.
تعمیق همکاری هند و آسه‌آن
در سال‌های اخیر، هند و آسه‌آن روابط اقتصادی و استراتژیک خود را گسترش داده‌اند. سنگاپور همچنان بزرگ‌ترین منبع سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی هند است و اندونزی نیز به یک تامین‌کننده حیاتی روغن پالم و کائوچو برای هند تبدیل شده است. ویتنام، مالزی و فیلیپین نیز تجارت خود را افزایش داده و به دنبال مشارکت‌های متنوع در سراسر آسیا بوده‌اند. بااین‌حال، چین از طریق سرمایه‌گذاری خارجی جایگاه محکمی را حفظ می‌کند و سالانه بیش از ۱۰میلیارد دلار آمریکا به کشورهای عضو آسه‌آن سرازیر می‌شود، در حالی‌که این رقم قبل از همه‌گیری ۲میلیارد دلار آمریکا بود.
برای رفع عدم‌تعادل‌ها، هند بررسی توافق‌نامه تجارت کالای آسه‌آن-هند را آغاز کرده و به دنبال دسترسی بیشتر به بازار و ساختارهای تعرفه‌ای متعادل‌تر است. برای اقتصادهای آسه‌آن مانند ویتنام که در حال حاضر با کسری تجاری سنگین با چین دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، تقویت روابط با هند می‌تواند به کاهش وابستگی بیش از حد به پکن کمک کند.
حرکت به سوی چندقطبی‌گرایی
در حالی‌که نفوذ اقتصادی و نقش چین در زنجیره‌های تأمین جهانی به این کشور نفوذ غیرقابل انکاری می‌بخشد، هند هنوز کارت‌های کلیدی را در اختیار دارد. همکاری‌های دفاعی این کشور با کشورهای عضو آسه‌آن در حال گسترش است، قرارداد موشکی براهموس فیلیپین، علاقه ویتنام به خریدهای مشابه و همکاری اندونزی در زمینه امنیت دریایی در این راستاست. مزیت جمعیتی و نیروی کار هند نیز آن را به عنوان شریکی حیاتی برای کشورهایی با جمعیت مسن، مانند ژاپن و تایوان قرار می‌دهد. برای کشورهای عضو آسه‌آن مانند فیلیپین، ویتنام و اندونزی، اتکای بیش از حد به چین، خطر واگذاری امتیاز در مورد حاکمیت در دریای چین‌جنوبی را به همراه دارد. به‌طور مشابه، بی‌اعتمادی راهبردی هند به چین، چرخش به سمت پکن را بعید دانسته و جذابیت یک چارچوب چندقطبی را تقویت می‌کند که در آن هیچ قدرت واحدی تسلط ندارد.
نتیجه‌گیری
دکترین تعرفه ترامپ احتمالا اهرم فشار کوتاه‌مدتی برای واشنگتن فراهم کند، اما تأثیر بلندمدت آن می‌تواند نفوذ ایالات متحده در آسیا را تضعیف کند. ایالات متحده با تیره کردن روابط با هند و آسه‌آن، این خطر را به جان می‌خرد که آن‌ها را به سمت تنوع‌بخشی به مشارکت‌ها نه‌تنها با چین، بلکه با ژاپن، کره‌جنوبی، اتحادیه اروپا و یکدیگر سوق دهد. تعرفه‌ها به جای تقویت استراتژی هند و اقیانوس آرام آمریکا، می‌توانند ظهور یک آسیای چندقطبی‌تر را تسریع کنند که نقش واشنگتن به جای تقویت، تضعیف می‌شود. بنابراین، تعرفه‌ها احتمالا برای واشنگتن پیروزی‌های تاکتیکی به همراه داشته باشند، اما اعتماد، گفت‌وگو و مشارکت‌های عادلانه همچنان موثرترین ابزارها برای تضمین نفوذ پایدار در هند و اقیانوسیه هستند.
گروه بین‌الملل- رضا رضایی- آخرین رویکرد تعرفه‌های دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا موجی از شوک را در میان شرکای آسیایی واشنگتن ایجاد کرده است. کشورهایی که زمانی برای راهبرد هند و اقیانوسیه ایالات متحده محوری تلقی می‌شدند، به‌ویژه هند و اعضای بلوک آسه‌آن، اکنون با برخی شدیدترین محدودیت‌های تجاری روبه‌رو هستند.
به گزارش اقتصاد سرآمد، در حالی‌که واشنگتن این کشورها را به عنوان وزنه‌های تعادل در برابر نفوذ رو به رشد چین می‌بیند، اقدامات تعرفه‌ای خطر تضعیف سال‌ها ایجاد روابط راهبردی را به همراه دارد. مهم‌تر از همه، آن‌ها احتمالا تغییر به سمت چندقطبی‌شدن در آسیا را تسریع کنند، به‌طوری که شرکایی مانند هند و آسه‌آن همکاری نزدیک‌تر با پکن، توکیو و سایر بازیگران منطقه‌ای را در نظر می‌گیرند.
نگرانی شرکای ایالات متحده
نرخ‌های تعرفه اصلاح‌شده بیشترین ضربه را به اقتصاد هند و کشورهای عضو آسه‌آن وارد کرده‌اند. هند که به دلیل واردات قابل‌توجه نفت‌خام روسیه جریمه شده است، با تعرفه اولیه ۲۵درصدی و افزایش ۲۵درصدی دیگر به دلیل اقدام تنبیهی مواجه است. در همین حال، کشورهای آسه‌آن که شدیدا به صادرات وابسته هستند، به‌طور نامتوازن آسیب دیده‌اند، به‌طوری که نرخ‌ها از ۱۹درصد برای فیلیپین و اندونزی تا ۴۰درصد برای لائوس و میانمار متغیر است.
با وجود امضای توافق‌نامه‌های تجاری دوجانبه توسط اندونزی و فیلیپین با واشنگتن، شرایط این توافق‌نامه‌ها بسیار نامتوازن بوده و نگرانی‌های بلندمدتی را برای صنایع کلیدی مانند نساجی و لاستیک ایجاد کرده است. امید اندونزی برای معافیت از تعرفه‌ها برآورده نشد تا وزیر تجارت این کشور، سانتوسو، برنامه‌های مذاکره مجدد را اعلام کند. هند حتی با قاطعیت بیشتری واکنش نشان داد و دکترین تعرفه ترامپ را «ناعادلانه، ناموجه و غیرمنطقی» خواند و همچنین متعهد شد که با وجود ادامه مذاکرات تجاری دوجانبه با ایالات متحده، از امنیت انرژی خود محافظت و منافع تجاری خود را دنبال کند.
قماری برای راهبرد هند و اقیانوس آرام واشنگتن
براساس گزارش ورد پالیسی وورد؛ سیاست تعرفه‌ای ترامپ نشان‌دهنده یک قمار پرخطر برای ایالات متحده است. با تشدید رقابت ایالات متحده و چین، منزوی کردن هند و آسه‌آن می‌تواند راهبرد کلان واشنگتن در منطقه هند و اقیانوس آرام را تضعیف کند. منتقدان، از جمله نیکی هیلی، نامزد سابق ریاست جمهوری استدلال می‌کنند که ترمیم روابط ایالات متحده و هند برای مقابله با نفوذ پکن ضروری است. بااین‌حال، اقدامات دیپلماتیک اخیر نشان می‌دهد که شرکای آسیایی واشنگتن منتظر تعامل نیستند.
چین نیز به سرعت این شکاف را پر کرده است، سفر وانگ‌یی به دهلی‌نو نویدبخش ترتیبات جدید تجارت مرزی بود. همچنین سفر نخست‌وزیر، لی‌کیانگ به اندونزی بر تمایل پکن برای احیای همکاری تأکید کرد. این تحولات حاکی از افزایش حرکت به سمت چین است، حتی اگر چرخش کامل بعید به نظر برسد.
چرا چرخش کامل به چین بعید است؟
باوجود ترس‌های واشنگتن، آسیا آمادگی چرخش قاطعانه به مدار چین را ندارد. دکترین «چندجانبه‌گرایی» هند، بی‌اعتمادی تاریخی آن به اتحادها و اختلافات مرزی مداوم با پکن، چرخش کامل به چین را غیرممکن می‌کند. به‌طور مشابه، کشورهای عضو آسه‌آن روابط پیچیده‌ای با چین دارند؛ در حالی‌که پکن یک شریک اقتصادی ضروری است، اما اختلافات ارضی آن در دریای چین جنوبی مستقیماً بر ویتنام، فیلیپین و مالزی تاثیر می‌گذارد. علاوه‌بر این، روابط تجاری گسترده آسه‌آن و هند با ژاپن و کره‌جنوبی و همچنین اتکای آن‌ها به خطوط کشتیرانی امن از طریق تنگه تایوان و دریای چین‌جنوبی، نشان می‌دهد که هیچ قدرت واحدی نمی‌تواند بدون ایجاد واکنش متقابل، بر منطقه تسلط یابد.
تعمیق همکاری هند و آسه‌آن
در سال‌های اخیر، هند و آسه‌آن روابط اقتصادی و استراتژیک خود را گسترش داده‌اند. سنگاپور همچنان بزرگ‌ترین منبع سرمایه‌گذاری مستقیم خارجی هند است و اندونزی نیز به یک تامین‌کننده حیاتی روغن پالم و کائوچو برای هند تبدیل شده است. ویتنام، مالزی و فیلیپین نیز تجارت خود را افزایش داده و به دنبال مشارکت‌های متنوع در سراسر آسیا بوده‌اند. بااین‌حال، چین از طریق سرمایه‌گذاری خارجی جایگاه محکمی را حفظ می‌کند و سالانه بیش از ۱۰میلیارد دلار آمریکا به کشورهای عضو آسه‌آن سرازیر می‌شود، در حالی‌که این رقم قبل از همه‌گیری ۲میلیارد دلار آمریکا بود.
برای رفع عدم‌تعادل‌ها، هند بررسی توافق‌نامه تجارت کالای آسه‌آن-هند را آغاز کرده و به دنبال دسترسی بیشتر به بازار و ساختارهای تعرفه‌ای متعادل‌تر است. برای اقتصادهای آسه‌آن مانند ویتنام که در حال حاضر با کسری تجاری سنگین با چین دست‌و‌پنجه نرم می‌کنند، تقویت روابط با هند می‌تواند به کاهش وابستگی بیش از حد به پکن کمک کند.
حرکت به سوی چندقطبی‌گرایی
در حالی‌که نفوذ اقتصادی و نقش چین در زنجیره‌های تأمین جهانی به این کشور نفوذ غیرقابل انکاری می‌بخشد، هند هنوز کارت‌های کلیدی را در اختیار دارد. همکاری‌های دفاعی این کشور با کشورهای عضو آسه‌آن در حال گسترش است، قرارداد موشکی براهموس فیلیپین، علاقه ویتنام به خریدهای مشابه و همکاری اندونزی در زمینه امنیت دریایی در این راستاست. مزیت جمعیتی و نیروی کار هند نیز آن را به عنوان شریکی حیاتی برای کشورهایی با جمعیت مسن، مانند ژاپن و تایوان قرار می‌دهد. برای کشورهای عضو آسه‌آن مانند فیلیپین، ویتنام و اندونزی، اتکای بیش از حد به چین، خطر واگذاری امتیاز در مورد حاکمیت در دریای چین‌جنوبی را به همراه دارد. به‌طور مشابه، بی‌اعتمادی راهبردی هند به چین، چرخش به سمت پکن را بعید دانسته و جذابیت یک چارچوب چندقطبی را تقویت می‌کند که در آن هیچ قدرت واحدی تسلط ندارد.
نتیجه‌گیری
دکترین تعرفه ترامپ احتمالا اهرم فشار کوتاه‌مدتی برای واشنگتن فراهم کند، اما تأثیر بلندمدت آن می‌تواند نفوذ ایالات متحده در آسیا را تضعیف کند. ایالات متحده با تیره کردن روابط با هند و آسه‌آن، این خطر را به جان می‌خرد که آن‌ها را به سمت تنوع‌بخشی به مشارکت‌ها نه‌تنها با چین، بلکه با ژاپن، کره‌جنوبی، اتحادیه اروپا و یکدیگر سوق دهد. تعرفه‌ها به جای تقویت استراتژی هند و اقیانوس آرام آمریکا، می‌توانند ظهور یک آسیای چندقطبی‌تر را تسریع کنند که نقش واشنگتن به جای تقویت، تضعیف می‌شود. بنابراین، تعرفه‌ها احتمالا برای واشنگتن پیروزی‌های تاکتیکی به همراه داشته باشند، اما اعتماد، گفت‌وگو و مشارکت‌های عادلانه همچنان موثرترین ابزارها برای تضمین نفوذ پایدار در هند و اقیانوسیه هستند.