«سرآمد» بررسی کرد؛
خیز تهران و اسلام‌آباد برای تجارت و ترانزیت 10میلیارد دلاری
نقشه راه تجارت ایران و پاکستان تا 3ماه آینده تدوین می‌شود
گروه حمل‌ونقل- ایران و پاکستان به عنوان دوهمسایه با مرز مشترک بیش از ۹۰۰کیلومتر، از دیرباز روابط اقتصادی و تجاری نزدیکی داشته‌اند. بااین‌حال، کارشناسان باور دارند که پتانسیل تجارت دوجانبه آن‌ها بسیار فراتر از حجم فعلی است. براساس داده‌های اخیر، حجم تجارت دوکشور در سال۱۴۰۳ به حدود ۳.۱میلیارد دلار رسیده که نسبت به سال قبل ۱۳.۶درصد افزایش نشان می‌دهد، اما این حجم تجارت برای هیچ‌کدام از دوکشور مناسب نیست. شاید به همین علت است که این روزها و همزمان با برگزاری نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و پاکستان، صحبت از هدف‌گذاری برای تجارت 10میلیارد دلاری دوکشور مطرح شده است.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، تجارت ایران و پاکستان عمدتاً بر پایه صادرات ایران شامل محصولات نفتی، برق و مواد شیمیایی به پاکستان، و واردات پاکستان شامل برنج، میوه‌ها و محصولات کشاورزی به ایران استوار است. پاکستان حدود ۴۰درصد از نیاز بنزین و گازوئیل خود را از ایران تأمین می‌کند. در ماه‌های اخیر، تلاش‌های دیپلماتیک برای تقویت روابط اقتصادی شتاب گرفته است. مدتی قبل و در جریان سفر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران به اسلام‌آباد توافق‌نامه‌هایی برای افزایش تجارت به ۱۰میلیارد دلار امضا شد؛ توافق‌هایی که بر پایه همکاری در زمینه‌های کشاورزی(افزایش به ۳میلیارد دلار در دوسال آینده)، انرژی و زیرساخت‌ها تمرکز دارد.
کارشناسان معتقدند که با توجه به توافقات۲۰۲۵، چشم‌انداز تجارت تا ۲۰۲۸ مثبت است و افزایش به ۱۰میلیارد دلار از طریق تجارت آزاد و اتصال به سازمان همکاری شانگهای مورد انتظار است. در این میان به نظر می‌رسد که چالش اصلی برای دوکشور مدیریت تحریم‌ها از طریق تجارت غیرمستقیم(مانند مبادلات ریالی-روپیه) است. در صورت موفقیت کمیسیون‌های مشترک، حجم تجارت می‌تواند تا ۲۰۳۰ به ۱۵میلیارد دلار برسد، اما نیاز به سرمایه‌گذاری مشترک در زیرساخت‌ها(مانند راه‌آهن و بنادر) ضروری است. به باور کارشناسان، تجارت ایران و پاکستان در آستانه جهش است؛ با توافقات اخیر که نشان‌دهنده تعهد رهبران دوکشور است. بااین‌حال، موفقیت این چشم‌انداز به غلبه بر چالش‌های امنیتی و اقتصادی بستگی دارد.
هدف‌گذاری ۱۰میلیارد دلاری تجارت دوجانبه
آنطور که پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی گزارش داده، فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی روز گذشته در آیین افتتاحیه بیست‌ودومین نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و پاکستان با اشاره به روابط برادرانه و دیرینه این دوکشور مسلمان، اظهار کرد: این نشست می‌تواند سرآغازی برای تقویت همکاری‌های اقتصادی، تجاری، بانکی، ترانزیتی، انرژی، کشاورزی و فرهنگی میان دوکشور باشد. وی با بیان اینکه توسعه روابط همه‌جانبه با پاکستان در دستور کار دولت قرار دارد، افزود: خوشبختانه پس از وقفه‌ای سه‌ساله، امروز شاهد برگزاری این نشست مهم هستیم که می‌تواند به تحقق چشم‌اندازهای مشترک کمک کند.
وزیر راه و شهرسازی در ادامه با اشاره به آمار تجارت دوکشور گفت: در سال۱۴۰۳ حجم مبادلات تجاری ایران و پاکستان به ۳میلیارد و ۱۲۹میلیون دلار رسید که از این میزان، ۲میلیارد و ۴۲۳میلیون دلار سهم صادرات ایران به پاکستان و ۷۰۰میلیون دلار مربوط به صادرات پاکستان به ایران بوده است. وی بیان کرد: در سفر اخیر رئیس‌جمهور ایران به اسلام‌آباد، هدف‌گذاری تجارت دوجانبه به ۱۰میلیارد دلار توافق شد که این تصمیم نشان‌دهنده اراده سیاسی دوطرف برای توسعه همکاری‌هاست. «صادق» در ادامه پیشنهاد کرد: طی سه‌ماه آینده، نقشه راه تحقق این هدف، با همکاری طرفین تدوین و به امضای وزرای ذی‌ربط برسد البته این مسیر نیازمند تقویت روابط بانکی و ایجاد کانال مالی امن و مورد توافق دوکشور است.
توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و همکاری‌های ترانزیتی
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اهمیت همکاری‌های حمل‌ونقلی، بر ضرورت توسعه زیرساخت‌های مرزی، افزایش ظرفیت پارکینگ‌ها در مرزهای میرجاوه و تفتان و احداث خط‌آهن در مسیر زاهدان-تفتان-کویته تأکید کرد. وی افزود: راه‌اندازی خطوط کشتیرانی میان بنادر کراچی از جمله پورت‌قاسم و گوادر و بنادر چابهار و بندرعباس از دیگر موضوعات مهم در این حوزه است. «صادق» همچنین با اشاره به راه‌اندازی پرواز مستقیم تهران-اسلام‌آباد در ۱۸شهریور، از لزوم افزایش مقاصد پروازی، همکاری‌های فرودگاهی و توسعه تردد ناوگان هوایی در کریدورهای هوایی دوکشور خبر داد. وی از برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی قطار ماهانه اکو در مسیر اسلام‌آباد-تهران-استانبول خبر داد و آن را یکی از پروژه‌های راهبردی منطقه‌ای در حوزه ریلی عنوان کرد.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به ظرفیت‌های گسترده در حوزه کشاورزی، بر آمادگی شرکت‌های ایرانی برای صادرات محصولات ایران تأکید کرد. وی با اشاره به اهمیت همکاری‌های انرژی‌محور، از بهره‌برداری رسمی خط ۱۳۲کیلوولتی پلان-جیوانی خبر داد و افزود: اتصال شبکه فیبر نوری بین دوکشور و توسعه همکاری‌های ارتباطی نیز از دیگر زمینه‌های همکاری است. «صادق» در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به افزایش تعداد بازارچه‌های مرزی مشترک، از بازگشایی بازارچه پیشین-مند در تاریخ هشتم شهریور۱۴۰۴ به عنوان یک گام مثبت در جهت بهبود رفاه و اشتغال مرزنشینان یاد و ابراز امیدواری کرد به‌زودی سایر بازارچه‌ها نیز افتتاح شوند.
نگاه مشترک ایران و پاکستان در عرصه جهانی
جام کمال‌خان، وزیر تجارت و بازرگانی پاکستان نیز در این نشست، با اشاره به ظرفیت‌های بالای اقتصادی ایران و پاکستان گفت: تجارت دوجانبه هنوز فاصله زیادی با توان واقعی دوکشور دارد. در همین راستا، نقش کمیته‌های تخصصی، اتاق‌های بازرگانی و کمیسیون مشترک در ارتقای حجم مبادلات، کلیدی و تعیین‌کننده است. وی همچنین بر توسعه بازارچه‌های مرزی، صادرات خدمات فنی و مهندسی، دامپروری و کشاورزی تأکید کرد و افزود: پاکستان در حوزه آبیاری و فناوری‌های نوین کشاورزی دارای تجربه‌های ارزشمندی است که می‌تواند در اختیار ایران قرار گیرد.
وزیر تجارت و بازرگانی پاکستان با اشاره به ظرفیت‌های گسترده دوکشور در حوزه انرژی، اظهار کرد: انرژی خورشیدی و بادی می‌تواند مبنای مشارکت قوی برای توسعه پایدار در دوکشور و منطقه باشد. وی همچنین حوزه حمل‌ونقل را یکی از محورهای کلیدی همکاری دانست و افزود: با توجه به ظرفیت‌های موجود در راه، ریل و دریا، توسعه شبکه حمل‌ونقل می‌تواند ایران را به دروازه جنوب‌آسیا و خاورمیانه تبدیل کرده و نقش منطقه‌ای دوکشور را تقویت کند.
جام کمال‌خان در ادامه با اشاره به اهمیت توسعه فناوری‌های نوین، نوآوری و اقتصاد دیجیتال گفت: ایجاد مراکز نوآوری نه‌تنها به اشتغال و رشد اقتصادی کمک می‌کند بلکه ظرفیت رقابت‌پذیری بین‌المللی دوکشور را نیز افزایش می‌دهد. وی همچنین همکاری در حوزه فناوری اطلاعات، گردشگری، ورزش، امور فرهنگی و اجتماعی را دارای اولویت دانست و اظهار کرد: رشد جمعیت و چالش‌های اقلیمی، هر دوکشور را در برابر تهدیدهای مشترکی قرار داده است؛ بنابراین همکاری در مدیریت منابع آبی، تاب‌آوری بهداشتی، دارو و سلامت می‌تواند بسیار اثرگذار باشد.
وزیر تجارت و بازرگانی پاکستان در پایان با اشاره به اشتراک دیدگاه دوکشور در زمینه مناسبات جهانی، گفت: ایران و پاکستان دارای اهداف مشترک در مسیر گسترش صلح، رفاه و امنیت در منطقه و جهان اسلام هستند. وی ابراز امیدواری کرد که این نشست، با اتخاذ تصمیمات ملموس و سازنده، به تقویت همکاری‌های راهبردی و تحقق قله‌های جدیدی در روابط دوجانبه منجر شود. وی در پایان بار دیگر تأکید کرد: مردم پاکستان در کنار مردم ایران هستند و از حقانیت جمهوری اسلامی ایران در برابر تجاوزگری رژیم صهیونیستی دفاع می‌کنند.
گروه حمل‌ونقل- ایران و پاکستان به عنوان دوهمسایه با مرز مشترک بیش از ۹۰۰کیلومتر، از دیرباز روابط اقتصادی و تجاری نزدیکی داشته‌اند. بااین‌حال، کارشناسان باور دارند که پتانسیل تجارت دوجانبه آن‌ها بسیار فراتر از حجم فعلی است. براساس داده‌های اخیر، حجم تجارت دوکشور در سال۱۴۰۳ به حدود ۳.۱میلیارد دلار رسیده که نسبت به سال قبل ۱۳.۶درصد افزایش نشان می‌دهد، اما این حجم تجارت برای هیچ‌کدام از دوکشور مناسب نیست. شاید به همین علت است که این روزها و همزمان با برگزاری نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و پاکستان، صحبت از هدف‌گذاری برای تجارت 10میلیارد دلاری دوکشور مطرح شده است.
به گزارش روزنامه اقتصاد سرآمد، تجارت ایران و پاکستان عمدتاً بر پایه صادرات ایران شامل محصولات نفتی، برق و مواد شیمیایی به پاکستان، و واردات پاکستان شامل برنج، میوه‌ها و محصولات کشاورزی به ایران استوار است. پاکستان حدود ۴۰درصد از نیاز بنزین و گازوئیل خود را از ایران تأمین می‌کند. در ماه‌های اخیر، تلاش‌های دیپلماتیک برای تقویت روابط اقتصادی شتاب گرفته است. مدتی قبل و در جریان سفر مسعود پزشکیان، رئیس‌جمهور ایران به اسلام‌آباد توافق‌نامه‌هایی برای افزایش تجارت به ۱۰میلیارد دلار امضا شد؛ توافق‌هایی که بر پایه همکاری در زمینه‌های کشاورزی(افزایش به ۳میلیارد دلار در دوسال آینده)، انرژی و زیرساخت‌ها تمرکز دارد.
کارشناسان معتقدند که با توجه به توافقات۲۰۲۵، چشم‌انداز تجارت تا ۲۰۲۸ مثبت است و افزایش به ۱۰میلیارد دلار از طریق تجارت آزاد و اتصال به سازمان همکاری شانگهای مورد انتظار است. در این میان به نظر می‌رسد که چالش اصلی برای دوکشور مدیریت تحریم‌ها از طریق تجارت غیرمستقیم(مانند مبادلات ریالی-روپیه) است. در صورت موفقیت کمیسیون‌های مشترک، حجم تجارت می‌تواند تا ۲۰۳۰ به ۱۵میلیارد دلار برسد، اما نیاز به سرمایه‌گذاری مشترک در زیرساخت‌ها(مانند راه‌آهن و بنادر) ضروری است. به باور کارشناسان، تجارت ایران و پاکستان در آستانه جهش است؛ با توافقات اخیر که نشان‌دهنده تعهد رهبران دوکشور است. بااین‌حال، موفقیت این چشم‌انداز به غلبه بر چالش‌های امنیتی و اقتصادی بستگی دارد.
هدف‌گذاری ۱۰میلیارد دلاری تجارت دوجانبه
آنطور که پایگاه خبری وزارت راه و شهرسازی گزارش داده، فرزانه صادق، وزیر راه و شهرسازی روز گذشته در آیین افتتاحیه بیست‌ودومین نشست کمیسیون مشترک همکاری‌های اقتصادی ایران و پاکستان با اشاره به روابط برادرانه و دیرینه این دوکشور مسلمان، اظهار کرد: این نشست می‌تواند سرآغازی برای تقویت همکاری‌های اقتصادی، تجاری، بانکی، ترانزیتی، انرژی، کشاورزی و فرهنگی میان دوکشور باشد. وی با بیان اینکه توسعه روابط همه‌جانبه با پاکستان در دستور کار دولت قرار دارد، افزود: خوشبختانه پس از وقفه‌ای سه‌ساله، امروز شاهد برگزاری این نشست مهم هستیم که می‌تواند به تحقق چشم‌اندازهای مشترک کمک کند.
وزیر راه و شهرسازی در ادامه با اشاره به آمار تجارت دوکشور گفت: در سال۱۴۰۳ حجم مبادلات تجاری ایران و پاکستان به ۳میلیارد و ۱۲۹میلیون دلار رسید که از این میزان، ۲میلیارد و ۴۲۳میلیون دلار سهم صادرات ایران به پاکستان و ۷۰۰میلیون دلار مربوط به صادرات پاکستان به ایران بوده است. وی بیان کرد: در سفر اخیر رئیس‌جمهور ایران به اسلام‌آباد، هدف‌گذاری تجارت دوجانبه به ۱۰میلیارد دلار توافق شد که این تصمیم نشان‌دهنده اراده سیاسی دوطرف برای توسعه همکاری‌هاست. «صادق» در ادامه پیشنهاد کرد: طی سه‌ماه آینده، نقشه راه تحقق این هدف، با همکاری طرفین تدوین و به امضای وزرای ذی‌ربط برسد البته این مسیر نیازمند تقویت روابط بانکی و ایجاد کانال مالی امن و مورد توافق دوکشور است.
توسعه زیرساخت‌های حمل‌ونقل و همکاری‌های ترانزیتی
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به اهمیت همکاری‌های حمل‌ونقلی، بر ضرورت توسعه زیرساخت‌های مرزی، افزایش ظرفیت پارکینگ‌ها در مرزهای میرجاوه و تفتان و احداث خط‌آهن در مسیر زاهدان-تفتان-کویته تأکید کرد. وی افزود: راه‌اندازی خطوط کشتیرانی میان بنادر کراچی از جمله پورت‌قاسم و گوادر و بنادر چابهار و بندرعباس از دیگر موضوعات مهم در این حوزه است. «صادق» همچنین با اشاره به راه‌اندازی پرواز مستقیم تهران-اسلام‌آباد در ۱۸شهریور، از لزوم افزایش مقاصد پروازی، همکاری‌های فرودگاهی و توسعه تردد ناوگان هوایی در کریدورهای هوایی دوکشور خبر داد. وی از برنامه‌ریزی برای راه‌اندازی قطار ماهانه اکو در مسیر اسلام‌آباد-تهران-استانبول خبر داد و آن را یکی از پروژه‌های راهبردی منطقه‌ای در حوزه ریلی عنوان کرد.
وزیر راه و شهرسازی با اشاره به ظرفیت‌های گسترده در حوزه کشاورزی، بر آمادگی شرکت‌های ایرانی برای صادرات محصولات ایران تأکید کرد. وی با اشاره به اهمیت همکاری‌های انرژی‌محور، از بهره‌برداری رسمی خط ۱۳۲کیلوولتی پلان-جیوانی خبر داد و افزود: اتصال شبکه فیبر نوری بین دوکشور و توسعه همکاری‌های ارتباطی نیز از دیگر زمینه‌های همکاری است. «صادق» در بخش دیگری از سخنان خود با اشاره به افزایش تعداد بازارچه‌های مرزی مشترک، از بازگشایی بازارچه پیشین-مند در تاریخ هشتم شهریور۱۴۰۴ به عنوان یک گام مثبت در جهت بهبود رفاه و اشتغال مرزنشینان یاد و ابراز امیدواری کرد به‌زودی سایر بازارچه‌ها نیز افتتاح شوند.
نگاه مشترک ایران و پاکستان در عرصه جهانی
جام کمال‌خان، وزیر تجارت و بازرگانی پاکستان نیز در این نشست، با اشاره به ظرفیت‌های بالای اقتصادی ایران و پاکستان گفت: تجارت دوجانبه هنوز فاصله زیادی با توان واقعی دوکشور دارد. در همین راستا، نقش کمیته‌های تخصصی، اتاق‌های بازرگانی و کمیسیون مشترک در ارتقای حجم مبادلات، کلیدی و تعیین‌کننده است. وی همچنین بر توسعه بازارچه‌های مرزی، صادرات خدمات فنی و مهندسی، دامپروری و کشاورزی تأکید کرد و افزود: پاکستان در حوزه آبیاری و فناوری‌های نوین کشاورزی دارای تجربه‌های ارزشمندی است که می‌تواند در اختیار ایران قرار گیرد.
وزیر تجارت و بازرگانی پاکستان با اشاره به ظرفیت‌های گسترده دوکشور در حوزه انرژی، اظهار کرد: انرژی خورشیدی و بادی می‌تواند مبنای مشارکت قوی برای توسعه پایدار در دوکشور و منطقه باشد. وی همچنین حوزه حمل‌ونقل را یکی از محورهای کلیدی همکاری دانست و افزود: با توجه به ظرفیت‌های موجود در راه، ریل و دریا، توسعه شبکه حمل‌ونقل می‌تواند ایران را به دروازه جنوب‌آسیا و خاورمیانه تبدیل کرده و نقش منطقه‌ای دوکشور را تقویت کند.
جام کمال‌خان در ادامه با اشاره به اهمیت توسعه فناوری‌های نوین، نوآوری و اقتصاد دیجیتال گفت: ایجاد مراکز نوآوری نه‌تنها به اشتغال و رشد اقتصادی کمک می‌کند بلکه ظرفیت رقابت‌پذیری بین‌المللی دوکشور را نیز افزایش می‌دهد. وی همچنین همکاری در حوزه فناوری اطلاعات، گردشگری، ورزش، امور فرهنگی و اجتماعی را دارای اولویت دانست و اظهار کرد: رشد جمعیت و چالش‌های اقلیمی، هر دوکشور را در برابر تهدیدهای مشترکی قرار داده است؛ بنابراین همکاری در مدیریت منابع آبی، تاب‌آوری بهداشتی، دارو و سلامت می‌تواند بسیار اثرگذار باشد.
وزیر تجارت و بازرگانی پاکستان در پایان با اشاره به اشتراک دیدگاه دوکشور در زمینه مناسبات جهانی، گفت: ایران و پاکستان دارای اهداف مشترک در مسیر گسترش صلح، رفاه و امنیت در منطقه و جهان اسلام هستند. وی ابراز امیدواری کرد که این نشست، با اتخاذ تصمیمات ملموس و سازنده، به تقویت همکاری‌های راهبردی و تحقق قله‌های جدیدی در روابط دوجانبه منجر شود. وی در پایان بار دیگر تأکید کرد: مردم پاکستان در کنار مردم ایران هستند و از حقانیت جمهوری اسلامی ایران در برابر تجاوزگری رژیم صهیونیستی دفاع می‌کنند.