printlogo


دو ماه تا تعیین سرنوشت سازمان شیلات!
آیا شیلات عاقبت  به خیر می‌شود؟

ایرج گلشنی- به دستور معاون اول رییس جمهور، جلسه مشترک وزیر جهاد کشاورزی و سازمان اداری استخدامی برگزار شد.
غلامرضا نوری قزلجه وزیر جهاد کشاورزی و علاءالدین رفیع‌زاده معاون رئیس‌جمهور و رئیس سازمان اداری و استخدامی کشور در نشستی مشترک به بررسی راهکارهای نحوه اجرای تصویب‌نامه یازدهم مردادماه شورای عالی اداری مرتبط با این وزارتخانه پرداختند.
 وزیر جهاد کشاورزی در این نشست با استقبال از رویکرد اصلاح و چابک‌سازی ساختارها گفت: موافق تغییر و اصلاح هستیم و معتقدیم با چابک‌سازی دولت می‌توانیم به بودجه کشور کمک کنیم. 
وی ادامه داد: وزارت جهاد کشاورزی به دلیل نقش مهم و بنیادین خود در حوزه امنیت غذایی، نیازمند توجه ویژه در این مسیر است. در اغلب کشورهای جهان، توسعه روستایی نیز در کنار نام وزارت کشاورزی قرار دارد؛ لذا انتظار ما این است که در کنار چابک‌سازی، از موازی‌کاری‌ها کاسته شود و ساختارها سامان یابند. در نهایت مقرر شد وزارت جهاد کشاورزی در تعامل با سازمان اداری و استخدامی کشور ظرف مدت دو ماه برنامه اجرایی عملیاتی برای تصویب‌نامه شورای عالی اداری را ارائه دهد.
شیلات چه می شود؟
طبق مصوبه شورای عالی اداری، شیلات باید حذف و موجودیت او در بطن وزارت کشاورزی توزیع شود. با این مصوبه دیگر چیزی به اسم «سازمان شیلات ایران» نخواهیم داشت. اشکال بزرگ اینجاست که ساختار تخصصی شیلات، مصوب مجلس و قانون مجلس شورای اسلامی است. و این که آیا مصوبه شورای عالی اداری می تواند خط بطلان بر قانون مجلس بکشد، از آن معماهای عجیب و غریبی است که ممکن است هر چند صد سال یک بار در یک کشور اتفاق بیفتد!
نکته دیگر، مخالفت صریح و تند رییس مجلس شورای اسلامی و تنی چند از نمایندگان مجلس با مصوبه شورای عالی اداری است که به عنوان یک مانع بزرگ برای اجرای این مصوبه قلمداد می شود.
اما به هر روی، دو ماه فرصت است که بدانیم شیلات با چه سرنوشتی مواجه می شود؟ آیا چند دهه تاریخ و ریشه از بین می رود؟ چند دهه تخصص گرایی و سرمایه گذاری برای نظم و نسق شیلات کشور نابود می شود؟  همه چیز بستگی دارد به جلسه بین قزلچه و رفیع زاده. 
رفیع زاده که با سخنانی در دفاع از حذف شیلات، نشان داد که ماهیت اداری را خوب می شناسد؛ اما از چند و چون شیلات هیچ سررشته ای ندارد. حتا از قانون مجلس شورای اسلامی هم بی اطلاع بود و روشن نکرد که چطور ممکن است یک مصوبه بتواند یک قانون رسمی کشور را به زیر بکشد. با این حال، از حذف شیلات دفاع کرد. 
اما قزلچه از همان ابتدا، با مصوبه مخالف بود. مصوبه ای که با خیانت یکی از معاونانش به تصویب رسید که البته او را برکنار کرد ولی غضنفر گل به خودی را زده بود و داور هم سوت پایان را زده بود و کاری از کسی بر نمی آمد. 
آن چه برای اهالی شیلات معنا دارد، منطق و استدلال بر اساس قانون صریح و روشن مجلس است. با این نگاه، می توان به حفظ ساختار تخصصی شیلات در قامت «سازمان شیلات ایران» امیدوار بود. 
آیا قزلچه قهرمان دریایی می‌شود؟
اهالی شیلات زمزمه می کنند که در پایان این جلسه، آیا قزلچه با دفاع منطقی و راهبردی از شیلات، قهرمان شیلاتی و دریایی ایران می شود یا تاریخ کاری خود را با خاطره ای تلخ برای اهالی شیلات و دریا به پایان می رساند. این که قزلچه ناجی باشد و شیلات را نجات دهد یا این که دست شیلات را در داستان های وهم انگیز رها کند، می تواند از او یک قهرمان خوب یا یک خاطره تلخ بسازد.
 نگاه دو گانه قزلچه
در این نگاه، قزلچه یک موضع دوگانه دارد. از یک منظر با مقاومت در برابر مصوبه شورای عالی اداری مبنی بر حذف ساختار تخصصی شیلات و مخالفت با آن و نیز بیانیه ها و نظراتی که به طور رسمی منتشر کرد، نشان می دهد که وی به اهمیت شیلات واقف است و از حیثیت وجودی شیلات دفاع خواهد کرد و هدیه بزرگی به اهالی شیلات خواهد داد.
و دیگر، برخی نگاه های او در وصف و توصیف کوچک سازی ساختار دولت است که در همین خبر هم تجلی یافته است. آیا این نوع بیان، تیز کردن چاقو برای ذبح شیلات است؟ زمینه سازی برای یک خاطره تلخ است، یا منطق و استدلال وی، به مسیری خواهد رفت که شیلات را بیشتر از همیشه توسعه دهد؟
چشم انتظار فعالان شیلات
فعالان شیلات با توصیف زیبایی از شیلات خود دفاع کردند: «شیلات پدر ماست».
این نگاه از دو منظر قابل تعمق است: یکی از نظر احساسی و عاطفی که بعد از چند دهه فعالیت (حدود 72 سال) شیلات به عنوان سند و شناسنامه و هویت جامعه صید و صیادی و دیگر فعالان شیلات در آمده است. از این رو، نگاهی احساسی به شیلات دارند و آن را به شدت دوست می دارند و ممکن است حذف شیلات باعث تنش های اجتماعی و مدنی صیادان هم بشود. 
و دیگر، منطق توسعه دریایی است که بر اساس سند توسعه دریایی ایران از یک سو و تجربه جهانی و رقبای سخت کوش ایران از دیگر سو معنا دارد. نمی توان دم از توسعه دریایی زد اما به بهانه کاهش هزینه ها توسعه دریایی را مختل کرد. شما می توانید هزینه‌ها را از جاهای دیگر کم کنید نه از مسیری که به استناد سند توسعه دریایی(سیاست های کلی دریامحور) باید تقویت شود. 
و دیگر این که تجارب جهانی نشان می دهد که صنعت بزرگ شیلات که با امنیت غذایی هر ملتی به طور مستقیم سر و کار دارد، نیازمند یک ساختار حرفه ای و پویاست. 
به هر حال، فعالان صنعت بزرگ شیلات و صنایع وابسته در این دو ماه به سختی انتظار خواهند کشید و امیدوارند مساله به نفع شیلاتی ها حل شود و این مناقشه به پایان برسد.
بر اساس بیانیه های اکثر اتحادیه ها و فعالان حوزه شیلات: ما انتظار داشتیم که سازمان شیلات قوی تر و گسترده تر و حتا تبدیل به وزارت خانه شود نه حذف!
این نشان می دهد دامنه فاصله بین تصمیم شورای عالی اداری برای بر هم زدن بساط شیلاتی ها با انتظار شیلاتی ها و اتحادیه های شیلاتی بسیار تفاوت دارد که غیر قابل وصل است. 
امیدواریم که قزلچه و رفیع زاده تصمیم عاقلانه گرفته و به ماندگاری شیلات تاریخی ایران رضا بدهند و مساله را حل کنند.