«سرآمد» در گفت‌وگو با یک تولیدکننده ماهی‌های زینتی بررسی کرد؛
«ماهی‌های زینتی» قربانی خاموشی تحمیلی
جبران خسارت خاموشی از واحدهای تولیدی پیگیری نشده است
گروه شیلات- سعید قلیچی - با پایان فصل تابستان و کاهش تدریجی دمای هوا، حالا واحدهای تولیدی امید بیشتری برای کاهش زمان خاموشی و قطعی برق دارند. درباره تبعات منفی قطعی برق بر وضعیت عملکرد واحدهای تولیدی و صنایع بزرگ کشور و ایجاد رکود در وضعیت اقتصادی کشور، بسیاری از فعالان اقتصادی، کارشناسان و حتی رسانه‌ها مطالبی را مطرح کردند. در این میان بخشی از واحدهای تولیدی کشور که کمتر مورد توجه قرار گرفته بودند و چالش‌های آن‌ها کمتر انعکاس پیدا کرده بود، واحدهای تولید و پرورش آبزیان و شیلات کشور هستند.
به گزارش اقتصاد سرآمد، در حالی‌که تابستان۱۴۰۴ با گرمای بی‌سابقه و مصرف رکوردشکن انرژی همراه بوده، خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده و ناگهانی برق به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های اقتصادی ایران تبدیل شده است. این بحران نه‌تنها زندگی روزمره میلیون‌ها شهروند را مختل کرده، بلکه بخش‌های تولیدی حساس مانند صنعت شیلات و پرورش آبزیان را در آستانه فروپاشی قرار داده است. براساس گزارش‌های رسمی و کارشناسی، ناترازی شدید انرژی در شبکه برق کشور –که کسری ۱۳هزار مگاواتی را در پیک مصرف به همراه دارد– منجربه کاهش ۳۰ تا ۶۰درصدی ظرفیت تولید در صنایع مختلف شده است.ایران با داشتن طول ساحلی قابل‌توجه در خلیج‌فارس، دریای عمان و دریای خزر و همچنین داشتن مزارع آبزی‌پروری داخلی(ماهیان گرمابی، سردابی، میگو، انواع خاویار) ظرفیت بزرگی برای تأمین پروتئین، ارزآوری و اشتغال دارد، اما بخش زیادی از این ظرفیت‌ها وابسته به برق پایدار است؛ برای سیستم‌های تهویه، تزریق اکسیژن، گردش آب یا فیلتراسیون، گرمایش یا سرمایش، پمپ‌ها و تجهیزات تغذیه و کنترل شرایط زیستی آبزیان. قطعی‌های مکرر برق یا نوسانات ولتاژ می‌تواند برای مزارع -خصوصاً کوچک و متوسط- خسارات سنگینی ایجاد کند.
صنعت شیلات ایران که بیش از ۱.۲میلیون تن تولید سالانه آبزیان را برعهده دارد و نقش کلیدی در تأمین پروتئین حیوانی ایفا می‌کند، به شدت وابسته به برق پایدار است. سیستم‌های هوادهی، پمپاژ آب، تغذیه خودکار و کنترل کیفیت آب در مزارع پرورش ماهی، میگو و خاویار بدون برق حتی برای چندساعت، به فاجعه تبدیل می‌شود. خاموشی‌های تابستان۱۴۰۴ که از اردیبهشت‌ماه آغاز شده و تا شهریور ادامه یافته، استان‌های شمالی، مرکزی و جنوبی را به‌طور یکسان تحت تأثیر قرار داده است. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که ادامه این روند تا پایان۱۴۰۴، تبعات بلندمدتی برای صنعت شیلات به همراه داشته باشد. در سطح کلان نیز کاهش تولید آبزیان -که ۱۰درصد ازGDP کشاورزی را تشکیل می‌دهد- می‌تواند امنیت غذایی را تهدید کند.روزنامه اقتصاد سرآمد براساس رسالت مطبوعاتی خود پیش از این نیز با انتشار گزارش‌ها و گفت‌وگوهایی با فعالان حوزه‌های مختلف و اقتصاد دریاپایه، صنایع تولیدی و واحدهای تولیدکننده شیلات کشور به بررسی تبعات و خسارات واردشده بر عملکرد آن‌ها در اثر قطعی برق و خاموشی‌های تحمیلی پرداخته است. در ادامه نیز تاثیر و خسارت این خاموشی‌ها در حوزه ماهی‌های زینتی به عنوان یکی از زیرشاخه‌های تولیدی حوزه شیلات با قابلیت صادرات و ارزآوری را در گفت‌وگو با یکی از فعالان این حوزه مورد بررسی قرار داده است.
خسارت خاموشی برای ماهی‌های زینتی
دکتر محمد نیرومند، مدرس دانشگاه و مدیرعامل شرکت تبسم‌ساحل قشم مستقر در پارک زیست فناوری خلیج‌فارس قشم که سال‌هاست در حوزه تولید، تکثیر، فروش و صادرات ماهی‌های زینتی در جزیره قشم فعالیت می‌کند، در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه اقتصاد سرآمد، درباره زیان و تبعات خاموشی‌های تحمیلی و قطع برق در فصل تابستان بر عملکرد این حوزه از شیلات کشور، میگوید: قطعی برق برای حوزه پرورش و بازار ماهی‌های زینتی تاثیر بسیار زیاد و قابل‌لمسی دارد. برای نگهداری ماهی‌های زینتی نیاز به آب شور و موتور جریان وجود دارد. قطعی چندساعته برق در روز(تا 4ساعت خاموشی در شهرستان‌ها) موجب می‌شود که بسیاری از مردم به سبب ناتوانی در نگهداری دیگر تمایلی به خرید این ماهی‌ها نداشته باشند و بازار فروش آن‌ها دچار رکود شود. حتی مغازه‌دارها و عاملان پخش هم امکان نگهداری ماهی‌های زینتی را از دست می‌دهند.
این مدرس دانشگاه حوزه شیلات تصریح کرد: حجم قابل‌توجهی از ماهیان زینتی کشور در قالب مشاغل خانگی تولیدشده و منازل عموماً به الکتروموتور مجهز نیستند و قطع برق برای این واحدهای تولیدی ایجاد مشکل کرده است. در سیستم تکثیر و پرورش ماهیان زینتی باید از پمپ‌های هواده و پمپ گردش آب برای جریان آب، تصفیه و دفع فضولات و حذف غذای خورده‌نشده از آکواریوم‌ها و سیستم روشنایی برای اهداف مختلف استفاده شود و هرچه مدت‌زمان قطع برق -که قطع سیستم هوادهی را به دنبال دارد- طولانی‌تر شود، مشکلات زیادی از جمله کاهش اکسیژن آب، افزایش آلودگی آب، بروز بیماری و ضعیف‌شدن ماهیان و درنهایت تلفات ماهیان نیز بیشتر می‌شود و سیستم تکثیر و پرورش با مشکل مواجه خواهد شد.مدیرعامل شرکت تبسم‌ساحل قشم در ادامه افزود: واحد تولیدی ما سال‌هاست که در پارک زیست فناوری خلیج‌فارس جزیره قشم مستقر است و فعالیت می‌کند، در یک ماه گذشته حتی امکان فروش ماهی‌های زینتی را به سبب خاموشی‌های تحمیلی از دست داده است. حتی برای پرداخت حقوق پرسنل نیز مشکلاتی به وجود آمد که البته به نوعی مدیریت شد. در کارگاه تولیدی نیز بدون برق، شرایط سختی برای نیروی کار ایجاد می‌شد.
به گفته نیرومند، در حوزه ماهی‌های زینتی این خاموشی‌ها تبعات منفی اقتصادی بیشتری نیز داشته است. ماهی‌های زینتی نسبت به تغییرات محیط زندگی خود حساسیت بالایی دارند. این قطعی برق مداوم و هر روزه موجب از بین رفتن ماهی‌های زینتی در واحد تولید و پرورش شده است و بسیاری از آن‌ها یا تلف شدند یا به علت برگشتن آبشش دیگر امکان فروش آن‌ها از بین رفته است.
مشکل موتور برق و تامین سوخت مورد نیاز
این تولیدکننده ماهی‌های زینتی در بخش دیگری از صحبت‌های خود خاطرنشان کرد: زمانی که خاموشی‌ها آغاز شد برخی مسئولان به واحدهای تولیدی پیشنهاد دادند از موتورهای برق و ژنراتور برای تامین برق مورد نیاز خود استفاده کنند، هرچند خرید موتور برق به‌صرفه نیست، اما بازهم اینجا مشکل دیگری ایجاد شد. یکی از مشکلات اصلی خاموشی‌ها برای واحدهای تولیدی مانند ما(با وجود استقرار در پارک زیست فناوری خلیج‌فارس قشم) تامین سهمیه سوخت برای ژنراتورها بود.مدیرعامل شرکت تبسم‌ساحل قشم افزود: با وجود خودکفایی‌ای که حوزه تولید گازوئیل در کشور وجود دارد، اما بسیاری از واحدهای تولیدی در نقاط مختلف کشور برای تامین سوخت مورد نیاز ژنراتورهای خود دچار چالش بودند. در قشم مسئولان مختلف از مدیریت شیلات، فرمانداری و سایر بخش‌ها با رایزنی فراوان توانستند سهمیه سوخت مورد نیاز را تا اندازه‌ای افزایش دهند.«نیرومند» همچنین خاطرنشان کرد: میزان خسارت آکواریوم و حوضچه پرورش ماهی از قطعی برق بسته به واحد تولیدی یا فروش آن متفاوت است و صدها میلیون تومان برآورد می‌شود. این ضرر و زیان به راحتی جبران نمی‌شود و باید ماه‌ها فعالیت و تلاش شود تا گوشه‌ای از این خسارت‌ها جبران شود.
این تولیدکننده ماهی‌های زینتی در پایان صحبت‌های خود گفت: بخش‌های مختلف دولتی که مجوز و پروانه بهره‌برداری صادر می‌کنند، باید در چنین مواقعی از تولیدکنندگان حمایت کنند، اما تا جایی که من اطلاع دارم درباره وضعیت این واحدها پیگیری نشده است. این شغل مانند بسیاری از شغل‌ها به وجود برق و انرژی الکتریکی نیاز دارد، اما هیچ تسهیلات یا برنامه ویژه‌ای برای حمایت از آن دیده نشده است.
گروه شیلات- سعید قلیچی - با پایان فصل تابستان و کاهش تدریجی دمای هوا، حالا واحدهای تولیدی امید بیشتری برای کاهش زمان خاموشی و قطعی برق دارند. درباره تبعات منفی قطعی برق بر وضعیت عملکرد واحدهای تولیدی و صنایع بزرگ کشور و ایجاد رکود در وضعیت اقتصادی کشور، بسیاری از فعالان اقتصادی، کارشناسان و حتی رسانه‌ها مطالبی را مطرح کردند. در این میان بخشی از واحدهای تولیدی کشور که کمتر مورد توجه قرار گرفته بودند و چالش‌های آن‌ها کمتر انعکاس پیدا کرده بود، واحدهای تولید و پرورش آبزیان و شیلات کشور هستند.
به گزارش اقتصاد سرآمد، در حالی‌که تابستان۱۴۰۴ با گرمای بی‌سابقه و مصرف رکوردشکن انرژی همراه بوده، خاموشی‌های برنامه‌ریزی‌شده و ناگهانی برق به یکی از بزرگ‌ترین چالش‌های اقتصادی ایران تبدیل شده است. این بحران نه‌تنها زندگی روزمره میلیون‌ها شهروند را مختل کرده، بلکه بخش‌های تولیدی حساس مانند صنعت شیلات و پرورش آبزیان را در آستانه فروپاشی قرار داده است. براساس گزارش‌های رسمی و کارشناسی، ناترازی شدید انرژی در شبکه برق کشور –که کسری ۱۳هزار مگاواتی را در پیک مصرف به همراه دارد– منجربه کاهش ۳۰ تا ۶۰درصدی ظرفیت تولید در صنایع مختلف شده است.ایران با داشتن طول ساحلی قابل‌توجه در خلیج‌فارس، دریای عمان و دریای خزر و همچنین داشتن مزارع آبزی‌پروری داخلی(ماهیان گرمابی، سردابی، میگو، انواع خاویار) ظرفیت بزرگی برای تأمین پروتئین، ارزآوری و اشتغال دارد، اما بخش زیادی از این ظرفیت‌ها وابسته به برق پایدار است؛ برای سیستم‌های تهویه، تزریق اکسیژن، گردش آب یا فیلتراسیون، گرمایش یا سرمایش، پمپ‌ها و تجهیزات تغذیه و کنترل شرایط زیستی آبزیان. قطعی‌های مکرر برق یا نوسانات ولتاژ می‌تواند برای مزارع -خصوصاً کوچک و متوسط- خسارات سنگینی ایجاد کند.
صنعت شیلات ایران که بیش از ۱.۲میلیون تن تولید سالانه آبزیان را برعهده دارد و نقش کلیدی در تأمین پروتئین حیوانی ایفا می‌کند، به شدت وابسته به برق پایدار است. سیستم‌های هوادهی، پمپاژ آب، تغذیه خودکار و کنترل کیفیت آب در مزارع پرورش ماهی، میگو و خاویار بدون برق حتی برای چندساعت، به فاجعه تبدیل می‌شود. خاموشی‌های تابستان۱۴۰۴ که از اردیبهشت‌ماه آغاز شده و تا شهریور ادامه یافته، استان‌های شمالی، مرکزی و جنوبی را به‌طور یکسان تحت تأثیر قرار داده است. کارشناسان پیش‌بینی می‌کنند که ادامه این روند تا پایان۱۴۰۴، تبعات بلندمدتی برای صنعت شیلات به همراه داشته باشد. در سطح کلان نیز کاهش تولید آبزیان -که ۱۰درصد ازGDP کشاورزی را تشکیل می‌دهد- می‌تواند امنیت غذایی را تهدید کند.روزنامه اقتصاد سرآمد براساس رسالت مطبوعاتی خود پیش از این نیز با انتشار گزارش‌ها و گفت‌وگوهایی با فعالان حوزه‌های مختلف و اقتصاد دریاپایه، صنایع تولیدی و واحدهای تولیدکننده شیلات کشور به بررسی تبعات و خسارات واردشده بر عملکرد آن‌ها در اثر قطعی برق و خاموشی‌های تحمیلی پرداخته است. در ادامه نیز تاثیر و خسارت این خاموشی‌ها در حوزه ماهی‌های زینتی به عنوان یکی از زیرشاخه‌های تولیدی حوزه شیلات با قابلیت صادرات و ارزآوری را در گفت‌وگو با یکی از فعالان این حوزه مورد بررسی قرار داده است.
خسارت خاموشی برای ماهی‌های زینتی
دکتر محمد نیرومند، مدرس دانشگاه و مدیرعامل شرکت تبسم‌ساحل قشم مستقر در پارک زیست فناوری خلیج‌فارس قشم که سال‌هاست در حوزه تولید، تکثیر، فروش و صادرات ماهی‌های زینتی در جزیره قشم فعالیت می‌کند، در گفت‌وگو با خبرنگار روزنامه اقتصاد سرآمد، درباره زیان و تبعات خاموشی‌های تحمیلی و قطع برق در فصل تابستان بر عملکرد این حوزه از شیلات کشور، میگوید: قطعی برق برای حوزه پرورش و بازار ماهی‌های زینتی تاثیر بسیار زیاد و قابل‌لمسی دارد. برای نگهداری ماهی‌های زینتی نیاز به آب شور و موتور جریان وجود دارد. قطعی چندساعته برق در روز(تا 4ساعت خاموشی در شهرستان‌ها) موجب می‌شود که بسیاری از مردم به سبب ناتوانی در نگهداری دیگر تمایلی به خرید این ماهی‌ها نداشته باشند و بازار فروش آن‌ها دچار رکود شود. حتی مغازه‌دارها و عاملان پخش هم امکان نگهداری ماهی‌های زینتی را از دست می‌دهند.
این مدرس دانشگاه حوزه شیلات تصریح کرد: حجم قابل‌توجهی از ماهیان زینتی کشور در قالب مشاغل خانگی تولیدشده و منازل عموماً به الکتروموتور مجهز نیستند و قطع برق برای این واحدهای تولیدی ایجاد مشکل کرده است. در سیستم تکثیر و پرورش ماهیان زینتی باید از پمپ‌های هواده و پمپ گردش آب برای جریان آب، تصفیه و دفع فضولات و حذف غذای خورده‌نشده از آکواریوم‌ها و سیستم روشنایی برای اهداف مختلف استفاده شود و هرچه مدت‌زمان قطع برق -که قطع سیستم هوادهی را به دنبال دارد- طولانی‌تر شود، مشکلات زیادی از جمله کاهش اکسیژن آب، افزایش آلودگی آب، بروز بیماری و ضعیف‌شدن ماهیان و درنهایت تلفات ماهیان نیز بیشتر می‌شود و سیستم تکثیر و پرورش با مشکل مواجه خواهد شد.مدیرعامل شرکت تبسم‌ساحل قشم در ادامه افزود: واحد تولیدی ما سال‌هاست که در پارک زیست فناوری خلیج‌فارس جزیره قشم مستقر است و فعالیت می‌کند، در یک ماه گذشته حتی امکان فروش ماهی‌های زینتی را به سبب خاموشی‌های تحمیلی از دست داده است. حتی برای پرداخت حقوق پرسنل نیز مشکلاتی به وجود آمد که البته به نوعی مدیریت شد. در کارگاه تولیدی نیز بدون برق، شرایط سختی برای نیروی کار ایجاد می‌شد.
به گفته نیرومند، در حوزه ماهی‌های زینتی این خاموشی‌ها تبعات منفی اقتصادی بیشتری نیز داشته است. ماهی‌های زینتی نسبت به تغییرات محیط زندگی خود حساسیت بالایی دارند. این قطعی برق مداوم و هر روزه موجب از بین رفتن ماهی‌های زینتی در واحد تولید و پرورش شده است و بسیاری از آن‌ها یا تلف شدند یا به علت برگشتن آبشش دیگر امکان فروش آن‌ها از بین رفته است.
مشکل موتور برق و تامین سوخت مورد نیاز
این تولیدکننده ماهی‌های زینتی در بخش دیگری از صحبت‌های خود خاطرنشان کرد: زمانی که خاموشی‌ها آغاز شد برخی مسئولان به واحدهای تولیدی پیشنهاد دادند از موتورهای برق و ژنراتور برای تامین برق مورد نیاز خود استفاده کنند، هرچند خرید موتور برق به‌صرفه نیست، اما بازهم اینجا مشکل دیگری ایجاد شد. یکی از مشکلات اصلی خاموشی‌ها برای واحدهای تولیدی مانند ما(با وجود استقرار در پارک زیست فناوری خلیج‌فارس قشم) تامین سهمیه سوخت برای ژنراتورها بود.مدیرعامل شرکت تبسم‌ساحل قشم افزود: با وجود خودکفایی‌ای که حوزه تولید گازوئیل در کشور وجود دارد، اما بسیاری از واحدهای تولیدی در نقاط مختلف کشور برای تامین سوخت مورد نیاز ژنراتورهای خود دچار چالش بودند. در قشم مسئولان مختلف از مدیریت شیلات، فرمانداری و سایر بخش‌ها با رایزنی فراوان توانستند سهمیه سوخت مورد نیاز را تا اندازه‌ای افزایش دهند.«نیرومند» همچنین خاطرنشان کرد: میزان خسارت آکواریوم و حوضچه پرورش ماهی از قطعی برق بسته به واحد تولیدی یا فروش آن متفاوت است و صدها میلیون تومان برآورد می‌شود. این ضرر و زیان به راحتی جبران نمی‌شود و باید ماه‌ها فعالیت و تلاش شود تا گوشه‌ای از این خسارت‌ها جبران شود.
این تولیدکننده ماهی‌های زینتی در پایان صحبت‌های خود گفت: بخش‌های مختلف دولتی که مجوز و پروانه بهره‌برداری صادر می‌کنند، باید در چنین مواقعی از تولیدکنندگان حمایت کنند، اما تا جایی که من اطلاع دارم درباره وضعیت این واحدها پیگیری نشده است. این شغل مانند بسیاری از شغل‌ها به وجود برق و انرژی الکتریکی نیاز دارد، اما هیچ تسهیلات یا برنامه ویژه‌ای برای حمایت از آن دیده نشده است.