سرآمد به بهانه روز جهانی دریانوردی بررسی کرد؛
چشم‌انداز تجارت دریایی در سایه حفظ اقیانوس‌ها
جایگاه استراتژیک ایران و خلیج فارس برای حفظ اقیانوس‌ها
گروه دریاپایه- سعید قلیچی - شعار روز جهانی دریانوردی برای سال۲۰۲۵ «اقیانوس ما، تعهد ما، فرصت ما» نشان‌دهنده نقش حیاتی اقیانوس در اقتصاد جهانی است، چراکه براساس گزارش‌ها و بررسی‌ها بیش از ۸۰درصد تجارت جهانی از طریق دریا انجام می‌شود. به باور کارشناسان، شعار روز جهانی دریانوردی در سال‌جاری میلادی بیش از هر عامل دیگری نشان‌دهنده نقش اصلی کشتیرانی وIMO(سازمان بین‌المللی دریانوردی) در حفاظت از اقیانوس‌ها و مدیریت منابع دریایی است. اقیانوس‌ها منبع اشتغال و غذا برای میلیون‌ها نفر، خانه‌ای برای گونه‌های دریایی بی‌شمار، تنظیم‌کننده آب‌وهوا و کاهش‌دهنده تأثیرات تغییرات آب‌وهوایی هستند. در این میان تعهد دیرینهIMO در مورد این موضوع در چارچوب مقررات جهانی قوی که از دریاهای پاک‌تر و ایمن‌تر حمایت می‌کند و کمک‌های فنی برای حمایت از موضوع حفاظت از اقیانوس‌ها در ۱۷۶کشور تاکیدی بر این موضوع است.
به گزارش اقتصاد سرآمد، اقیانوس‌ها با پوشش بیش از ۷۰درصدی کره زمین، ۵۰درصد اکسیژن این سیاره را تولید می‌کنند. همچنین دارای بیشترین تنوع‌زیستی در کره زمین هستند؛ از این رو منبع مهم، حیاتی و اصلی پروتئین برای بیش از یک‌میلیارد نفر در سراسر جهان به‌شمار می‌روند. اقیانوس‌ها سهم مهمی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کنند، به نحوی که تخمین زده می‌شود تا سال۲۰۳۰ نزدیک به ۴۰میلیون نفر در صنایع مرتبط با اقیانوس‌ها مشغول کار می‌شوند. باوجود گشاده‌دستی اقیانوس‌ها برای ساکنان خشکی، مطابق برخی آمارها، ۹۰درصد از جمعیت ماهیان بزرگ اقیانوس‌ها از بین رفته و ۵۰درصد از صخره‌های مرجانی دریاها تخریب شده است. این حاکی از آن است که بشر بیشتر از مقدار قابل‌جبران، از اقیانوس‌ها برداشت کرده است. در چنین شرایطی ضروری است برای محافظت از دریاها و اقیانوس‌ها تعادل جدیدی مبتنی بر شناخت آن‌ها و چگونگی ارتباط انسان با آن شکل گیرد که فراگیر، ابتکاری و همراه با تبیین و ترویج تجربه‌های گذشته باشد.
اقیانوس‌ها به عنوان بزرگ‌ترین اکوسیستم جهان، نقش حیاتی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کنند. بیش از ۹۰درصد تجارت جهانی از طریق مسیرهای دریایی انجام می‌شود و اقتصاد آبی -که شامل صنایع مختلفی مانند حملونقل، ماهیگیری، گردشگری و انرژی است- ارزشی بیش از ۳تریلیون دلار در سال دارد که معادل حدود ۵درصد تولید ناخالص داخلی جهانی است. بااین‌حال، تهدیدهایی مانند آلودگی، تغییرات آب‌وهوایی و بیش‌صیدی، این منبع حیاتی را در معرض خطر قرار داده‌اند. اقیانوس‌ها موتور محرک اقتصاد جهانی هستند، اما بدون حفظ فوری، تهدیدهای زیست‌محیطی می‌توانند رشد اقتصادی را متوقف کنند. با تمرکز بر سیاست‌های پایدار، مانند افزایش مناطق حفاظت‌شده و کاهش آلودگی، می‌توان تجارت دریایی را ایمن و اقتصاد آبی را پررونق نگه داشت. گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد که اقدام فوری نه‌تنها ضروری، بلکه سودآور است و می‌تواند آینده‌ای پایدار برای نسل‌های آینده تضمین کند. جهان باید اولویت‌بندی حفظ اقیانوس‌ها را در برنامه‌های اقتصادی خود قرار دهد تا از بحران‌های آتی جلوگیری شود.
اقیانوس‌ها؛ ستون‌فقرات تجارت جهان
به باور بسیاری از کارشناسان؛ «اقیانوس‌ها» ستون‌فقرات تجارت جهانی هستند. بیش از ۸۰درصد تجارت بین‌المللی از طریق دریا انجام می‌شود و صنایع دریایی بیش از ۶۰۰میلیون شغل در سراسر جهان ایجاد کرده‌اند. طبق گزارش آنکتاد در سال۲۰۲۵، ارزش صادرات اقتصاد اقیانوسی در سال۲۰۲۳ به بیش از ۲.۲تریلیون دلار رسیده که ۷درصد تجارت جهانی را تشکیل می‌دهد. این شامل بخش‌هایی مانند حملونقل دریایی(۲۲درصد)، گردشگری(۳۳درصد) و صنایع نوظهور مانند بیوتکنولوژی دریایی(با ارزش ۴.۲میلیارد دلار در ۲۰۲۳ و پیش‌بینی ۶.۴میلیارد دلار تا ۲۰۲۵) می‌شود.
از نظر غذایی، اقیانوس‌ها منبع اصلی پروتئین برای بیش از ۳.۲میلیارد نفر هستند و بخش ماهیگیری و آبزی‌پروری حدود ۶۲میلیون شغل مستقیم ایجاد کرده است. گردشگری ساحلی نیز سالانه بیش از ۱۳۴میلیارد دلار رشد دارد و در برخی کشورها بیش از یک‌سوم نیروی کار را پشتیبانی می‌کند. علاوه‌بر این، اقیانوس‌ها به عنوان بزرگ‌ترین جذب‌کننده کربن، بیش از ۹۰درصد گرمای اضافی و ۲۳درصد انتشارCO2 را جذب می‌کنند و نقش کلیدی در تنظیم آب‌وهوا دارند که مستقیماً بر پایداری مسیرهای تجاری تأثیر می‌گذارد.
در سطح منطقه‌ای، کشورهای جزیره‌ای کوچک در حال توسعه بیشترین وابستگی را دارند؛ صادرات مرتبط با اقیانوس در این کشورها به ازای هر نفر بیش از ۲۶۰۰دلار است که تقریباً 10برابر میانگین جهانی است. سازمان همکاری و توسعه اقتصادی پیش‌بینی می‌کند که تا سال۲۰۵۰، اقتصاد اقیانوسی می‌تواند دوبرابر شود، اما این رشد تنها با مدیریت پایدار ممکن است. از نظر اقتصادی، تخریب اقیانوس‌ها می‌تواند تا سال۲۰۵۰ سالانه ۴۲۸میلیارد دلار به اقتصاد جهانی هزینه تحمیل کند، از جمله کاهش روزهای گردشگری(۴.۶میلیون روز کمتر) و ضرر ۴۱۴میلیون دلاری در هزینه‌های گردشگری. زباله‌های دریایی نیز سالانه ۱۸.۳میلیارد دلار خسارت وارد می‌کند. این تهدیدها مستقیماً تجارت دریایی را مختل می‌کنند، زیرا افزایش سطح دریا زیرساخت‌های ساحلی، بنادر و مسیرهای کشتیرانی را تهدید می‌کند.
حفظ اقیانوس‌ها نه‌تنها یک ضرورت زیست‌محیطی، بلکه یک سرمایه‌گذاری اقتصادی است. سازمان ملل هدف ۱۴توسعه پایدار را برای حفاظت از اقیانوس‌ها تعیین کرده و تأکید دارد که تنها ۸.۴درصد اقیانوس‌ها به عنوان مناطق حفاظت‌شده دریایی تعیین شده‌اند، در حالی‌که هدف تا ۲۰۳۰، ۳۰درصد است. مدیریت بهتر ماهیگیری، کاهش یارانه‌های مضر و سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر دریایی می‌تواند بهره‌وری اقیانوس‌ها را بازگرداند و میلیاردها دلار در کشورهای در حال توسعه ایجاد کند.
اهمیت اقیانوس‌ها برای حیات زمین
اقیانوس‌ها برای ما ساکنان خشکی اهمیت زیادی دارند؛ آن‌ها برای ما منبع غذایی هستند، اکسیژن تولید می‌کنند، آب‌وهوا را تنظیم می‌کنند و بزرگراه حملونقل و تجارت جهانی به‌شمار می‌روند. مطالعات جدید نشان می‌دهد نرخ بی‌سابقه کاهش اکسیژن در اقیانوس‌ها به دلیل تغییر اقلیم، آلودگی آب‌ها، ورود فاضلاب به آن‌ها و فعالیت‌های کشاورزی، باعث گسترش سریع «مناطق مرده» در اقیانوس‌های جهان شده و موجب بروز تهدید زیستی برای زیست‌بوم‌ها و حیات دریایی شده است. میزان کلی اکسیژن در اقیانوس‌ها تا حدود ۲درصد افت کرده و تعداد«مناطق مرده» که به عارضه کم‌اکسیژنی دچار شده‌اند(یعنی میزان کاهش اکسیژن در آن‌ها به مرز خطرناکی رسیده) از ۴۵نقطه در دهه ۶۰میلادی، به دست‌کم ۷۰۰منطقه در حال حاضر رسیده است.بسیاری از جانداران دریایی بزرگ‌تر و فعال‌تر مانند کوسه، نیزه‌ماهی و ماهی تُن نمی‌توانند در این مناطق زندگی کنند و در درازمدت در معرض خطر انقراض دسته‌جمعی قرار دارند، مگر آنکه روند کنونی برعکس شود. ورود بیش از حد مواد مغذی به آن‌ها، توسعه فعالیت‌های کشاورزی و ورود سایر آلودگی‌ها از جمله دلایلی اصلی کمبود اکسیژن در اقیانوس‌هاست، اما عامل اصلی این پدیده گرمایش جهانی است. در طول دودهه منتهی به سال۲۰۱۹ دمای اقیانوس‌ها هر سال بیشتر از سال پیش شده و به اعتقاد کارشناسان این حوزه، میزان گرمایش اقیانوس‌ها هم‌ارز گرمایش حاصل از انفجار پنج بمب اتمی به قدرت بمب هیروشیما در هر ثانیه است.
تا به حال اقیانوس‌ها نقش حائل را بازی کرده‌اند و بیش از ۹۰درصد گرمای حاصل از انتشار گازهای گلخانه‌ای را جذب کرده‌اند. اقیانوس‌ها حدود یک‌سوم گازهای گلخانه‌ای تولیدی را جذب می‌کنند، اما مطالعات نشان داده هرچه اقیانوس‌ها گرم‌تر شوند، این فرایند جذب کندتر می‌شود. در نتیجه این گازها بیشتر در جو می‌مانند و باعث گرمایش بیشتر هوا خواهند شد
جایگاه استراتژیک ایران و خلیج فارس
خلیج فارس به عنوان یکی از حساس‌ترین مناطق دریایی جهان و تنگه هرمز که گذرگاه ۲۰ تا ۳۰درصد نفت دریایی جهانی است، اهمیت استراتژیکی دوچندان پیدا می‌کنند. ایران، با کنترل بخش عمده‌ای از سواحل خلیج فارس و تنگه هرمز، نه‌تنها بازیگری کلیدی در امنیت انرژی جهانی است، بلکه در برنامه‌های حفظ اقیانوس‌هایIMO، نقش نگهبان محیطی و دیپلماتیک را برعهده دارد.اهمیت استراتژیک ایران، تنگه هرمز و خلیج فارس در برنامه‌های حفظ اقیانوس‌هایIMO، فراتر از جنبه‌های اقتصادی است؛ این منطقه کلیدی برای امنیت جهانی انرژی و تنوع‌زیستی است. در حالی‌که تنش‌های۲۰۲۵ چالش‌هایی ایجاد کرده، پیشنهادهای ایران بهROPME و نقشش در امنیت دریایی، فرصت‌هایی برای دیپلماسی سبز فراهم می‌آورد. IMO باید بر تقویت همکاری‌های منطقه‌ای تمرکز کند تا خلیج فارس که نه‌تنها منبع انرژی، بلکه میراث حفاظت‌شده اقیانوس‌ها باشد. پیشنهاد می‌شود نشست‌های ویژهIMO با حضور ایران برای تدوین پروتکل‌های حفاظتی تنگه هرمز برگزار شود.ایران، با سواحل بیش از ۱۷۷۰کیلومتری در خلیج فارس، حق قانونی برای تنظیم ناوبری در تنگه هرمز را دارد و در تفسیر خود از کنوانسیون حقوق دریاها، بر امنیت و حفاظت محیطی تأکید می‌کند. در فوریه۲۰۲۵، ایران پیشنهادی به سازمان حفاظت محیط دریایی منطقه‌ای خلیج‌فارس و دریای عمان ارائه داد تا مبارزه با طوفان‌های گردوغبار را در برنامه استراتژیک بگنجاند که این امر مستقیماً با برنامه‌هایIMO برای کاهش آلودگی‌های غیرنفتی همخوانی دارد.
گروه دریاپایه- سعید قلیچی - شعار روز جهانی دریانوردی برای سال۲۰۲۵ «اقیانوس ما، تعهد ما، فرصت ما» نشان‌دهنده نقش حیاتی اقیانوس در اقتصاد جهانی است، چراکه براساس گزارش‌ها و بررسی‌ها بیش از ۸۰درصد تجارت جهانی از طریق دریا انجام می‌شود. به باور کارشناسان، شعار روز جهانی دریانوردی در سال‌جاری میلادی بیش از هر عامل دیگری نشان‌دهنده نقش اصلی کشتیرانی وIMO(سازمان بین‌المللی دریانوردی) در حفاظت از اقیانوس‌ها و مدیریت منابع دریایی است. اقیانوس‌ها منبع اشتغال و غذا برای میلیون‌ها نفر، خانه‌ای برای گونه‌های دریایی بی‌شمار، تنظیم‌کننده آب‌وهوا و کاهش‌دهنده تأثیرات تغییرات آب‌وهوایی هستند. در این میان تعهد دیرینهIMO در مورد این موضوع در چارچوب مقررات جهانی قوی که از دریاهای پاک‌تر و ایمن‌تر حمایت می‌کند و کمک‌های فنی برای حمایت از موضوع حفاظت از اقیانوس‌ها در ۱۷۶کشور تاکیدی بر این موضوع است.
به گزارش اقتصاد سرآمد، اقیانوس‌ها با پوشش بیش از ۷۰درصدی کره زمین، ۵۰درصد اکسیژن این سیاره را تولید می‌کنند. همچنین دارای بیشترین تنوع‌زیستی در کره زمین هستند؛ از این رو منبع مهم، حیاتی و اصلی پروتئین برای بیش از یک‌میلیارد نفر در سراسر جهان به‌شمار می‌روند. اقیانوس‌ها سهم مهمی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کنند، به نحوی که تخمین زده می‌شود تا سال۲۰۳۰ نزدیک به ۴۰میلیون نفر در صنایع مرتبط با اقیانوس‌ها مشغول کار می‌شوند. باوجود گشاده‌دستی اقیانوس‌ها برای ساکنان خشکی، مطابق برخی آمارها، ۹۰درصد از جمعیت ماهیان بزرگ اقیانوس‌ها از بین رفته و ۵۰درصد از صخره‌های مرجانی دریاها تخریب شده است. این حاکی از آن است که بشر بیشتر از مقدار قابل‌جبران، از اقیانوس‌ها برداشت کرده است. در چنین شرایطی ضروری است برای محافظت از دریاها و اقیانوس‌ها تعادل جدیدی مبتنی بر شناخت آن‌ها و چگونگی ارتباط انسان با آن شکل گیرد که فراگیر، ابتکاری و همراه با تبیین و ترویج تجربه‌های گذشته باشد.
اقیانوس‌ها به عنوان بزرگ‌ترین اکوسیستم جهان، نقش حیاتی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کنند. بیش از ۹۰درصد تجارت جهانی از طریق مسیرهای دریایی انجام می‌شود و اقتصاد آبی -که شامل صنایع مختلفی مانند حملونقل، ماهیگیری، گردشگری و انرژی است- ارزشی بیش از ۳تریلیون دلار در سال دارد که معادل حدود ۵درصد تولید ناخالص داخلی جهانی است. بااین‌حال، تهدیدهایی مانند آلودگی، تغییرات آب‌وهوایی و بیش‌صیدی، این منبع حیاتی را در معرض خطر قرار داده‌اند. اقیانوس‌ها موتور محرک اقتصاد جهانی هستند، اما بدون حفظ فوری، تهدیدهای زیست‌محیطی می‌توانند رشد اقتصادی را متوقف کنند. با تمرکز بر سیاست‌های پایدار، مانند افزایش مناطق حفاظت‌شده و کاهش آلودگی، می‌توان تجارت دریایی را ایمن و اقتصاد آبی را پررونق نگه داشت. گزارش‌های اخیر نشان می‌دهد که اقدام فوری نه‌تنها ضروری، بلکه سودآور است و می‌تواند آینده‌ای پایدار برای نسل‌های آینده تضمین کند. جهان باید اولویت‌بندی حفظ اقیانوس‌ها را در برنامه‌های اقتصادی خود قرار دهد تا از بحران‌های آتی جلوگیری شود.
اقیانوس‌ها؛ ستون‌فقرات تجارت جهان
به باور بسیاری از کارشناسان؛ «اقیانوس‌ها» ستون‌فقرات تجارت جهانی هستند. بیش از ۸۰درصد تجارت بین‌المللی از طریق دریا انجام می‌شود و صنایع دریایی بیش از ۶۰۰میلیون شغل در سراسر جهان ایجاد کرده‌اند. طبق گزارش آنکتاد در سال۲۰۲۵، ارزش صادرات اقتصاد اقیانوسی در سال۲۰۲۳ به بیش از ۲.۲تریلیون دلار رسیده که ۷درصد تجارت جهانی را تشکیل می‌دهد. این شامل بخش‌هایی مانند حملونقل دریایی(۲۲درصد)، گردشگری(۳۳درصد) و صنایع نوظهور مانند بیوتکنولوژی دریایی(با ارزش ۴.۲میلیارد دلار در ۲۰۲۳ و پیش‌بینی ۶.۴میلیارد دلار تا ۲۰۲۵) می‌شود.
از نظر غذایی، اقیانوس‌ها منبع اصلی پروتئین برای بیش از ۳.۲میلیارد نفر هستند و بخش ماهیگیری و آبزی‌پروری حدود ۶۲میلیون شغل مستقیم ایجاد کرده است. گردشگری ساحلی نیز سالانه بیش از ۱۳۴میلیارد دلار رشد دارد و در برخی کشورها بیش از یک‌سوم نیروی کار را پشتیبانی می‌کند. علاوه‌بر این، اقیانوس‌ها به عنوان بزرگ‌ترین جذب‌کننده کربن، بیش از ۹۰درصد گرمای اضافی و ۲۳درصد انتشارCO2 را جذب می‌کنند و نقش کلیدی در تنظیم آب‌وهوا دارند که مستقیماً بر پایداری مسیرهای تجاری تأثیر می‌گذارد.
در سطح منطقه‌ای، کشورهای جزیره‌ای کوچک در حال توسعه بیشترین وابستگی را دارند؛ صادرات مرتبط با اقیانوس در این کشورها به ازای هر نفر بیش از ۲۶۰۰دلار است که تقریباً 10برابر میانگین جهانی است. سازمان همکاری و توسعه اقتصادی پیش‌بینی می‌کند که تا سال۲۰۵۰، اقتصاد اقیانوسی می‌تواند دوبرابر شود، اما این رشد تنها با مدیریت پایدار ممکن است. از نظر اقتصادی، تخریب اقیانوس‌ها می‌تواند تا سال۲۰۵۰ سالانه ۴۲۸میلیارد دلار به اقتصاد جهانی هزینه تحمیل کند، از جمله کاهش روزهای گردشگری(۴.۶میلیون روز کمتر) و ضرر ۴۱۴میلیون دلاری در هزینه‌های گردشگری. زباله‌های دریایی نیز سالانه ۱۸.۳میلیارد دلار خسارت وارد می‌کند. این تهدیدها مستقیماً تجارت دریایی را مختل می‌کنند، زیرا افزایش سطح دریا زیرساخت‌های ساحلی، بنادر و مسیرهای کشتیرانی را تهدید می‌کند.
حفظ اقیانوس‌ها نه‌تنها یک ضرورت زیست‌محیطی، بلکه یک سرمایه‌گذاری اقتصادی است. سازمان ملل هدف ۱۴توسعه پایدار را برای حفاظت از اقیانوس‌ها تعیین کرده و تأکید دارد که تنها ۸.۴درصد اقیانوس‌ها به عنوان مناطق حفاظت‌شده دریایی تعیین شده‌اند، در حالی‌که هدف تا ۲۰۳۰، ۳۰درصد است. مدیریت بهتر ماهیگیری، کاهش یارانه‌های مضر و سرمایه‌گذاری در انرژی‌های تجدیدپذیر دریایی می‌تواند بهره‌وری اقیانوس‌ها را بازگرداند و میلیاردها دلار در کشورهای در حال توسعه ایجاد کند.
اهمیت اقیانوس‌ها برای حیات زمین
اقیانوس‌ها برای ما ساکنان خشکی اهمیت زیادی دارند؛ آن‌ها برای ما منبع غذایی هستند، اکسیژن تولید می‌کنند، آب‌وهوا را تنظیم می‌کنند و بزرگراه حملونقل و تجارت جهانی به‌شمار می‌روند. مطالعات جدید نشان می‌دهد نرخ بی‌سابقه کاهش اکسیژن در اقیانوس‌ها به دلیل تغییر اقلیم، آلودگی آب‌ها، ورود فاضلاب به آن‌ها و فعالیت‌های کشاورزی، باعث گسترش سریع «مناطق مرده» در اقیانوس‌های جهان شده و موجب بروز تهدید زیستی برای زیست‌بوم‌ها و حیات دریایی شده است. میزان کلی اکسیژن در اقیانوس‌ها تا حدود ۲درصد افت کرده و تعداد«مناطق مرده» که به عارضه کم‌اکسیژنی دچار شده‌اند(یعنی میزان کاهش اکسیژن در آن‌ها به مرز خطرناکی رسیده) از ۴۵نقطه در دهه ۶۰میلادی، به دست‌کم ۷۰۰منطقه در حال حاضر رسیده است.بسیاری از جانداران دریایی بزرگ‌تر و فعال‌تر مانند کوسه، نیزه‌ماهی و ماهی تُن نمی‌توانند در این مناطق زندگی کنند و در درازمدت در معرض خطر انقراض دسته‌جمعی قرار دارند، مگر آنکه روند کنونی برعکس شود. ورود بیش از حد مواد مغذی به آن‌ها، توسعه فعالیت‌های کشاورزی و ورود سایر آلودگی‌ها از جمله دلایلی اصلی کمبود اکسیژن در اقیانوس‌هاست، اما عامل اصلی این پدیده گرمایش جهانی است. در طول دودهه منتهی به سال۲۰۱۹ دمای اقیانوس‌ها هر سال بیشتر از سال پیش شده و به اعتقاد کارشناسان این حوزه، میزان گرمایش اقیانوس‌ها هم‌ارز گرمایش حاصل از انفجار پنج بمب اتمی به قدرت بمب هیروشیما در هر ثانیه است.
تا به حال اقیانوس‌ها نقش حائل را بازی کرده‌اند و بیش از ۹۰درصد گرمای حاصل از انتشار گازهای گلخانه‌ای را جذب کرده‌اند. اقیانوس‌ها حدود یک‌سوم گازهای گلخانه‌ای تولیدی را جذب می‌کنند، اما مطالعات نشان داده هرچه اقیانوس‌ها گرم‌تر شوند، این فرایند جذب کندتر می‌شود. در نتیجه این گازها بیشتر در جو می‌مانند و باعث گرمایش بیشتر هوا خواهند شد
جایگاه استراتژیک ایران و خلیج فارس
خلیج فارس به عنوان یکی از حساس‌ترین مناطق دریایی جهان و تنگه هرمز که گذرگاه ۲۰ تا ۳۰درصد نفت دریایی جهانی است، اهمیت استراتژیکی دوچندان پیدا می‌کنند. ایران، با کنترل بخش عمده‌ای از سواحل خلیج فارس و تنگه هرمز، نه‌تنها بازیگری کلیدی در امنیت انرژی جهانی است، بلکه در برنامه‌های حفظ اقیانوس‌هایIMO، نقش نگهبان محیطی و دیپلماتیک را برعهده دارد.اهمیت استراتژیک ایران، تنگه هرمز و خلیج فارس در برنامه‌های حفظ اقیانوس‌هایIMO، فراتر از جنبه‌های اقتصادی است؛ این منطقه کلیدی برای امنیت جهانی انرژی و تنوع‌زیستی است. در حالی‌که تنش‌های۲۰۲۵ چالش‌هایی ایجاد کرده، پیشنهادهای ایران بهROPME و نقشش در امنیت دریایی، فرصت‌هایی برای دیپلماسی سبز فراهم می‌آورد. IMO باید بر تقویت همکاری‌های منطقه‌ای تمرکز کند تا خلیج فارس که نه‌تنها منبع انرژی، بلکه میراث حفاظت‌شده اقیانوس‌ها باشد. پیشنهاد می‌شود نشست‌های ویژهIMO با حضور ایران برای تدوین پروتکل‌های حفاظتی تنگه هرمز برگزار شود.ایران، با سواحل بیش از ۱۷۷۰کیلومتری در خلیج فارس، حق قانونی برای تنظیم ناوبری در تنگه هرمز را دارد و در تفسیر خود از کنوانسیون حقوق دریاها، بر امنیت و حفاظت محیطی تأکید می‌کند. در فوریه۲۰۲۵، ایران پیشنهادی به سازمان حفاظت محیط دریایی منطقه‌ای خلیج‌فارس و دریای عمان ارائه داد تا مبارزه با طوفان‌های گردوغبار را در برنامه استراتژیک بگنجاند که این امر مستقیماً با برنامه‌هایIMO برای کاهش آلودگی‌های غیرنفتی همخوانی دارد.