«سرآمد» گزارش می‌دهد؛
آغاز تامین دکل‌های حفاری دریایی پیشرفته
گروه انرژی- سعید قلیچی - صنعت نفت ایران سال‌های سال است که با چالش‌های تحریم‌ها و نیاز به افزایش تولید روبه‌روست. در این میان آنطور که پیش از این از سوی مسئولان وزارت نفت و شرکت ملی نفت ایران بارها مورد تاکید قرار گرفته است، یکی از اولویت‌های راهبردی شرکت ملی حفاری ایران در سال‌های گذشته، بومی‌سازی تجهیزات راهبردی و افزایش سهم ساخت داخل در پروژه‌های حفاری است. در چنین شرایطی است که بسیاری از کارشناسان باور دارند که ساخت دکل‌های حفاری دریایی پیشرفته در ایران به تحقق برنامه افزایش ضربتی تولید نفت در دریا و توسعه پایدار تولید نفت و گاز کمک می‌کند و از اهمیت بالایی برخوردار است. این دکل‌ها امکان بهره‌برداری مسئولانه از منابع عظیم نفتی و گازی را فراهم کرده و به تضمین سودآوری بلندمدت و پایداری اقتصادی کمک می‌کنند. در این میان امضای اخیر دو موافقت‌نامه برای تأمین دکل‌های حفاری دریایی پیشرفته، گامی استراتژیک در جهت تقویت جایگاه جمهوری اسلامی در خلیج فارس به‌شمار می‌رود.
به گزارش اقتصاد سرآمد، حفاری در دریا یا در اعماق دریا، فرایندی است که طی آن نفت از زیر بستر دریا با استفاده از روش حفاری مکانیکی از طریق چاه استخراج می‌شود. سکوهای نفتی دریایی، حفاری را به عنوان بخشی از یک فرایند اکتشافی اولیه انجام می‌دهند. هنگامی که نفت کشف شد، با استفاده از سکوهای نفتی دریایی مناسب برای حفاری در دریا استخراج می‌شود. انواع مختلفی از فناوری و زیرساخت‌های حفاری نفت در دریا وجود دارد. پلتفرم‌ها از چارچوب فولادی متصل به کف دریا استفاده می‌کنند.
علاوه‌بر این، دکل‌های حفاری اغلب از یک سازه متحرک برای حفر چاه‌های متعدد استفاده می‌کنند. این خلاصه‌ای از شیوه عملکرد دکل‌های حفاری دریایی در حوزه نفت و گاز است. حقیقت این است که هنوز بسیاری از کشورهای جهان دانش تولید و امکان بهره‌برداری از چنین سازه‌هایی را ندارند، اما با وجود دهه‌ها تحریم علیه صنعت نفت جمهوری اسلامی، دانشمندان و تولیدکنندگان ایرانی به چنین ظرفیتی دست پیدا کرده‌اند.
خلیج فارس، با دارا بودن بیش از ۵۰درصد ذخایر نفتی جهان و بخش عمده‌ای از میادین گازی مشترک ایران، منطقه‌ای حیاتی برای امنیت انرژی جهانی است. دکل‌های حفاری دریایی پیشرفته، به‌ویژه مدل‌های ۳۵۰ و ۴۰۰فوتی، با قابلیت حفاری در عمق‌های بیشتر و بهره‌وری بالاتر، امکان دسترسی به لایه‌های عمیق‌تر مخازن را فراهم می‌کنند. این دکل‌ها که مجهز به فناوری‌های نوین مانند سیستم‌های خودکار کنترل، سنسورهای هوشمند و رعایت استانداردهای زیست‌محیطی هستند، می‌توانند عملیات حفاری را با سرعت 5۰-30درصدی بیشتر از مدل‌های قدیمی انجام دهند.
تأمین دکل‌های حفاری دریایی پیشرفته در دستور کار
براساس خبر منتشرشده از سوی شرکت ملی نفت ایران، احمدرضا راستی، مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره درباره تأمین دکل‌های حفاری دریایی پیشرفته برای استقرار در آب‌های خلیج‌فارس گفته است: این اقدام نقطه‌عطفی در توسعه میدان‌های مشترک و افزایش تولید نفت و گاز کشور است. همچنین این موافقت‌نامه‌ها با استفاده از قانون اختیارات وزارت نفت و مصوبه هیات‌مدیره شرکت ملی نفت ایران نهایی شده و با پیگیری مستقیم حمید بورد، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران به مرحله اجرا رسیده است. این مقام مسئول با بیان اینکه اقدام‌های فنی و مهندسی برای آماده‌سازی دکل‌های ۳۵۰ و ۴۰۰فوتی آغاز شده، گفت: این دکل‌ها با فناوری‌های نوین و رعایت استانداردهای ایمنی طراحی شده‌اند و طبق برنامه زمان‌بندی در میدان‌های مشترک نفت و گاز دریایی مستقر می‌شوند. مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره ایران با تأکید بر نقش این پروژه در تحقق برنامه افزایش ضربتی تولید نفت در دریا افزود: تأمین این دکل‌ها و خدمات تخصصی حفاری با رعایت اصول ایمنی و بهره‌گیری از جدیدترین فناوری‌ها، زمینه توسعه پایدار تولید نفت در دریا را فراهم می‌کند. «راستی» با قدردانی از تلاش کارکنان در شرایط سخت تحریمی بیان کرد: آغاز فرایند آماده‌سازی دکل‌ها گامی عملی برای افزایش سهم ایران از میدان‌های مشترک است و با حمایت وزارت نفت و هیات‌مدیره شرکت ملی نفت، شاهد شتاب بیشتر در تحقق اهداف توسعه‌ای و افزایش تولید نفت و گاز فلات قاره هستیم.
چشم‌انداز توسعه میادین نفت و گاز
ایران با سابقه‌ای طولانی در بومی‌سازی تجهیزات نفتی، اراده‌ای قوی برای کاهش وابستگی به واردات نشان داده است. از سال۱۳۹۵، با امضای قرارداد یک‌میلیارد دلاری با شرکت روسی «تسدید» برای ساخت پنج‌دکل حفاری دریایی، این روند شتاب گرفت. شرکت حفاری شمال، با ساخت «ایرانی‌ترین» دکل حفاری در سال۱۴۰۰، نمونه‌ای موفق از این تلاش‌ها بود که نه‌تنها دانش فنی را بومی کرد، بلکه صرفه‌جویی ارزی قابل‌توجهی به همراه داشت. در سال۱۴۰۴، این اراده با پروژه‌های جدید مانند ساخت ۱۵دکل جدید و پیوستن دکل «الوند» به ناوگان ملی، تقویت شده است. هر دکل داخلی‌سازی‌شده می‌تواند تا ۱۴۰میلیون دلار صرفه‌جویی ایجاد کند، در حالی‌که چالش‌هایی مانند تأمین مواد اولیه و استانداردسازی همچنان وجود دارد. این اقدامات، بخشی از سیاست‌های «اقتصاد مقاومتی» است و با همکاری کنسرسیوم‌های دانش‌بنیان، ایران را به سمت خودکفایی در حفاری دریایی سوق می‌دهد. کارشناسان معتقدند که با ادامه این روند، تا پایان دهه جاری، بیش از ۷۰درصد ناوگان حفاری دریایی ایران بومی خواهد بود.
وزارت نفت ایران نیز در چارچوب برنامه هفتم توسعه(۱۴۰6-۱۴۰2)، بر افزایش تولید نفت دریایی به ۱.۵میلیون بشکه در روز تمرکز کرده است. شرکت ملی نفت ایران به عنوان بازوی اجرایی، با تخصیص یک‌میلیارد دلار بودجه در سال۱۴۰۴، خرید و تأمین ۶دکل جدید(۳دریایی و ۳خشکی) را تصویب کرده که مستقیماً بر عملیات خلیج فارس تأثیرگذار است. از طرف دیگر، شرکت نفت فلات قاره ایران ، به عنوان متولی میادین دریایی، دو موافقت‌نامه اخیر را با تمرکز بر دکل‌های پیشرفته امضا کرده که شامل خدمات تخصصی حفاری و آماده‌سازی فنی برای استقرار در آب‌های خلیج فارس است. این برنامه‌ها شامل حفاری ۱۰۰حلقه چاه جدید در میادین مشترک مانند پارس‌جنوبی و افزایش ضربتی تولید تا ۲۰درصد است. همچنین NIOC بر همکاری با شرکت‌های داخلی مانند «اوستوان‌کیش‌دریلینگ» تأکید دارد تا عملیات را بومی‌سازی کند. این اقدامات، بخشی از استراتژی بلندمدت برای نوسازی ناوگان حفاری ملی است که تا سال۱۴۰۵، ۲۰دکل دریایی جدید را به بهره‌برداری می‌رساند.
دکل‌های حفاری پیشرفته، با افزایش سرعت حفاری و دقت در استخراج، می‌توانند تولید نفت دریایی ایران را سالانه ۱5-۱0درصد افزایش دهند. در خلیج فارس، جایی که ۷۰درصد تولید گاز ایران از میادین مشترک تأمین می‌شود، این دکل‌ها به توسعه فازهای باقیمانده پارس‌جنوبی کمک کرده و سهم ایران از این میدان را از ۵۰درصد فعلی به بیش از ۶۰درصد می‌رسانند. از منظر تحلیلی، این افزایش تولید نه تنها درآمد ارزی را تا ۵میلیارد دلار در سال بالا می‌برد، بلکه به تنوع‌بخشی به سبد انرژی ایران(با تمرکز بر گاز) کمک می‌کند. بااین‌حال، چالش‌هایی مانند نوسانات قیمت جهانی و مسائل زیست‌محیطی باید مدیریت شوند. برآوردهای شرکت نفت فلات قاره ایران نشان می‌دهد که این دکل‌ها می‌توانند تا ۱۴۰۵، ۲۰۰هزار بشکه نفت و ۵۰میلیون مترمکعب گاز اضافی روزانه تولید کنند که این امر ایران را به عنوان صادرکننده عمده انرژی در منطقه تثبیت می‌کند.
به گزارش اقتصاد سرآمد، حفاری در دریا یا در اعماق دریا، فرایندی است که طی آن نفت از زیر بستر دریا با استفاده از روش حفاری مکانیکی از طریق چاه استخراج می‌شود. سکوهای نفتی دریایی، حفاری را به عنوان بخشی از یک فرایند اکتشافی اولیه انجام می‌دهند. هنگامی که نفت کشف شد، با استفاده از سکوهای نفتی دریایی مناسب برای حفاری در دریا استخراج می‌شود. انواع مختلفی از فناوری و زیرساخت‌های حفاری نفت در دریا وجود دارد. پلتفرم‌ها از چارچوب فولادی متصل به کف دریا استفاده می‌کنند.
علاوه‌بر این، دکل‌های حفاری اغلب از یک سازه متحرک برای حفر چاه‌های متعدد استفاده می‌کنند. این خلاصه‌ای از شیوه عملکرد دکل‌های حفاری دریایی در حوزه نفت و گاز است. حقیقت این است که هنوز بسیاری از کشورهای جهان دانش تولید و امکان بهره‌برداری از چنین سازه‌هایی را ندارند، اما با وجود دهه‌ها تحریم علیه صنعت نفت جمهوری اسلامی، دانشمندان و تولیدکنندگان ایرانی به چنین ظرفیتی دست پیدا کرده‌اند.
خلیج فارس، با دارا بودن بیش از ۵۰درصد ذخایر نفتی جهان و بخش عمده‌ای از میادین گازی مشترک ایران، منطقه‌ای حیاتی برای امنیت انرژی جهانی است. دکل‌های حفاری دریایی پیشرفته، به‌ویژه مدل‌های ۳۵۰ و ۴۰۰فوتی، با قابلیت حفاری در عمق‌های بیشتر و بهره‌وری بالاتر، امکان دسترسی به لایه‌های عمیق‌تر مخازن را فراهم می‌کنند. این دکل‌ها که مجهز به فناوری‌های نوین مانند سیستم‌های خودکار کنترل، سنسورهای هوشمند و رعایت استانداردهای زیست‌محیطی هستند، می‌توانند عملیات حفاری را با سرعت 5۰-30درصدی بیشتر از مدل‌های قدیمی انجام دهند.
تأمین دکل‌های حفاری دریایی پیشرفته در دستور کار
براساس خبر منتشرشده از سوی شرکت ملی نفت ایران، احمدرضا راستی، مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره درباره تأمین دکل‌های حفاری دریایی پیشرفته برای استقرار در آب‌های خلیج‌فارس گفته است: این اقدام نقطه‌عطفی در توسعه میدان‌های مشترک و افزایش تولید نفت و گاز کشور است. همچنین این موافقت‌نامه‌ها با استفاده از قانون اختیارات وزارت نفت و مصوبه هیات‌مدیره شرکت ملی نفت ایران نهایی شده و با پیگیری مستقیم حمید بورد، مدیرعامل شرکت ملی نفت ایران به مرحله اجرا رسیده است. این مقام مسئول با بیان اینکه اقدام‌های فنی و مهندسی برای آماده‌سازی دکل‌های ۳۵۰ و ۴۰۰فوتی آغاز شده، گفت: این دکل‌ها با فناوری‌های نوین و رعایت استانداردهای ایمنی طراحی شده‌اند و طبق برنامه زمان‌بندی در میدان‌های مشترک نفت و گاز دریایی مستقر می‌شوند. مدیرعامل شرکت نفت فلات قاره ایران با تأکید بر نقش این پروژه در تحقق برنامه افزایش ضربتی تولید نفت در دریا افزود: تأمین این دکل‌ها و خدمات تخصصی حفاری با رعایت اصول ایمنی و بهره‌گیری از جدیدترین فناوری‌ها، زمینه توسعه پایدار تولید نفت در دریا را فراهم می‌کند. «راستی» با قدردانی از تلاش کارکنان در شرایط سخت تحریمی بیان کرد: آغاز فرایند آماده‌سازی دکل‌ها گامی عملی برای افزایش سهم ایران از میدان‌های مشترک است و با حمایت وزارت نفت و هیات‌مدیره شرکت ملی نفت، شاهد شتاب بیشتر در تحقق اهداف توسعه‌ای و افزایش تولید نفت و گاز فلات قاره هستیم.
چشم‌انداز توسعه میادین نفت و گاز
ایران با سابقه‌ای طولانی در بومی‌سازی تجهیزات نفتی، اراده‌ای قوی برای کاهش وابستگی به واردات نشان داده است. از سال۱۳۹۵، با امضای قرارداد یک‌میلیارد دلاری با شرکت روسی «تسدید» برای ساخت پنج‌دکل حفاری دریایی، این روند شتاب گرفت. شرکت حفاری شمال، با ساخت «ایرانی‌ترین» دکل حفاری در سال۱۴۰۰، نمونه‌ای موفق از این تلاش‌ها بود که نه‌تنها دانش فنی را بومی کرد، بلکه صرفه‌جویی ارزی قابل‌توجهی به همراه داشت. در سال۱۴۰۴، این اراده با پروژه‌های جدید مانند ساخت ۱۵دکل جدید و پیوستن دکل «الوند» به ناوگان ملی، تقویت شده است. هر دکل داخلی‌سازی‌شده می‌تواند تا ۱۴۰میلیون دلار صرفه‌جویی ایجاد کند، در حالی‌که چالش‌هایی مانند تأمین مواد اولیه و استانداردسازی همچنان وجود دارد. این اقدامات، بخشی از سیاست‌های «اقتصاد مقاومتی» است و با همکاری کنسرسیوم‌های دانش‌بنیان، ایران را به سمت خودکفایی در حفاری دریایی سوق می‌دهد. کارشناسان معتقدند که با ادامه این روند، تا پایان دهه جاری، بیش از ۷۰درصد ناوگان حفاری دریایی ایران بومی خواهد بود.
وزارت نفت ایران نیز در چارچوب برنامه هفتم توسعه(۱۴۰6-۱۴۰2)، بر افزایش تولید نفت دریایی به ۱.۵میلیون بشکه در روز تمرکز کرده است. شرکت ملی نفت ایران به عنوان بازوی اجرایی، با تخصیص یک‌میلیارد دلار بودجه در سال۱۴۰۴، خرید و تأمین ۶دکل جدید(۳دریایی و ۳خشکی) را تصویب کرده که مستقیماً بر عملیات خلیج فارس تأثیرگذار است. از طرف دیگر، شرکت نفت فلات قاره ایران ، به عنوان متولی میادین دریایی، دو موافقت‌نامه اخیر را با تمرکز بر دکل‌های پیشرفته امضا کرده که شامل خدمات تخصصی حفاری و آماده‌سازی فنی برای استقرار در آب‌های خلیج فارس است. این برنامه‌ها شامل حفاری ۱۰۰حلقه چاه جدید در میادین مشترک مانند پارس‌جنوبی و افزایش ضربتی تولید تا ۲۰درصد است. همچنین NIOC بر همکاری با شرکت‌های داخلی مانند «اوستوان‌کیش‌دریلینگ» تأکید دارد تا عملیات را بومی‌سازی کند. این اقدامات، بخشی از استراتژی بلندمدت برای نوسازی ناوگان حفاری ملی است که تا سال۱۴۰۵، ۲۰دکل دریایی جدید را به بهره‌برداری می‌رساند.
دکل‌های حفاری پیشرفته، با افزایش سرعت حفاری و دقت در استخراج، می‌توانند تولید نفت دریایی ایران را سالانه ۱5-۱0درصد افزایش دهند. در خلیج فارس، جایی که ۷۰درصد تولید گاز ایران از میادین مشترک تأمین می‌شود، این دکل‌ها به توسعه فازهای باقیمانده پارس‌جنوبی کمک کرده و سهم ایران از این میدان را از ۵۰درصد فعلی به بیش از ۶۰درصد می‌رسانند. از منظر تحلیلی، این افزایش تولید نه تنها درآمد ارزی را تا ۵میلیارد دلار در سال بالا می‌برد، بلکه به تنوع‌بخشی به سبد انرژی ایران(با تمرکز بر گاز) کمک می‌کند. بااین‌حال، چالش‌هایی مانند نوسانات قیمت جهانی و مسائل زیست‌محیطی باید مدیریت شوند. برآوردهای شرکت نفت فلات قاره ایران نشان می‌دهد که این دکل‌ها می‌توانند تا ۱۴۰۵، ۲۰۰هزار بشکه نفت و ۵۰میلیون مترمکعب گاز اضافی روزانه تولید کنند که این امر ایران را به عنوان صادرکننده عمده انرژی در منطقه تثبیت می‌کند.