چشم انداز تجارت جهانی از منظر سازمان جهانی دریانوردی
گروه راهبردی-سعید قلیچی- هرساله در آخرین هفته سپتامبر، روز جهانی دریانوردی گرامی داشته می‌شود تا نقش حیاتی حمل‌ونقل دریایی در اقتصاد جهانی و چالش‌های پیش روی دریانوردان برای ساکنان زمین شرح داده شود. در سال‌جاری، سازمان بین‌المللی دریانوردی این روز را در ۲۵سپتامبر با شعار «اقیانوس ما، تعهد ما، فرصت ما» جشن گرفت. انتخاب این شعار از سوی سازمان بین‌المللی دریانوردی در حقیقت تاکید ویژه بر ضرورت حفاظت از اقیانوس‌ها به‌عنوان میراث مشترک بشریت بود و البته فرصتی برای بازنگری در پیشرفت‌های جهانی در این زمینه فراهم آورد. به باور کارشناسان، شعار روز جهانی دریانوردی بیش از هر عامل دیگری نشان‌دهنده نقش اصلی کشتیرانی و جایگاه سازمان بین‌المللی دریانوردی در حفاظت از دریاها و اقیانوس‌ها و همچنین مدیریت منابع دریایی است. با همین نگاه است که سازمان بین‌المللی دریانوردی در جلسه 134 شورای خود، شعار جدید روز جهانی دریانوردی برای دوره2026 و 2027 را با عنوان «از سیاست‌گذاری تا اجرا؛ ارتقای تعالی دریایی»، معرفی کرد تا نقش مهم و جایگاه حوزه سیاست‌گذاری و ماموریت‌های دستگاه‌های حاکمیتی کشورهای جهان را در حفظ و بهبود شرایط دریاها مورد تاکید قرار دهد.
به گزارش اقتصاد سرآمد، اقیانوس‌ها منبع اشتغال و غذا برای میلیون ها نفر، خانه‌ای برای گونه‌های دریایی بی‌شمار، تنظیم‌کننده آب‌وهوا و کاهش‌دهنده تأثیرات تغییرات آب‌وهوایی هستند. در این میان تعهد دیرینهIMO در مورد این موضوع در چارچوب مقررات جهانی قوی که از دریاهای پاک‌تر و ایمن‌تر حمایت می‌کند و کمک‌های فنی برای حمایت از موضوع حفاظت از اقیانوس‌ها در ۱۷۶کشور، تاکیدی بر این موضوع است. اقیانوس‌ها با پوشش بیش از ۷۰درصدی کره‌زمین، ۵۰درصد اکسیژن این سیاره را تولید می‌کنند. همچنین دارای بیشترین تنوع‌زیستی در کره‌زمین هستند؛ از این رو منبع مهم، حیاتی و اصلی پروتئین برای بیش از یک‌میلیارد نفر در سراسر جهان به‌شمار می‌روند. اقیانوس‌ها سهم مهمی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کنند؛ به نحوی که تخمین زده می‌شود تا سال۲۰۳۰ نزدیک به ۴۰میلیون نفر در صنایع مرتبط با اقیانوس‌ها مشغول کار شوند.
براساس اعلام سازمان ملل متحد؛ بیش از ۸۰درصد تجارت جهانی از طریق حمل‌ونقل دریایی بین‌المللی انجام می‌شود و کشتیرانی کارآمدترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین روش حمل‌ونقل بین‌المللی برای بیشتر کالاهاست، زیرا روشی مطمئن، کم‌هزینه برای انتقال کالا در سطح جهان فراهم کرده و تجارت را رونق می‌بخشد و به شکوفایی و رفاه ملت‌ها نیز کمک می‌کند. آنطور که گفته می‌شود بیش از ۱۰۰هزار کشتی تجاری فعال در اقیانوس‌ها و دریاها روزانه انواع کالاها اعم از غذا، انررژی، دارو و مواد اولیه را در سراسر جهان جابه‌جا می‌کنند که بیانگر اهمیت اقیانوس‌ها در چرخه تجارت و اقتصاد در دنیای امروز است.
جهان امروز به صنعتی دریایی امن، ایمن و کار آمد وابسته است؛ صنعتی در راستای رشد اقتصادی سبز و پایدار در آینده. همچنین براساس اعلام سازمان ملل متحد، روز جهانی دریانوردی۲۰۲۵ در ۲۵سپتامبر برگزار شد. شعار روز جهانی دریانوردی امسال «اقیانوس ما، تعهد ما، فرصت ما» بود که بر نقش اساسی اقیانوس در حفظ حیات، معیشت و اقتصاد جهانی تأکید دارد. انتخاب این شعار در بردارنده مفهوم مسئولیت‌پذیری انسان‌ها در قبال دریاها و تعهدات انسان‌ها برای حفاظت از دریاهاست.
پیام دبیرکل IMO به مناسبت روز جهانی دریانوردی
اقیانوس ما در خطر است؛ اقیانوس، حیات روی کره‌زمین را آنگونه که می‌شناسیم حفظ می‌کند. به ما امکان نفس کشیدن می‌دهد و آب‌وهوای ما را تنظیم می‌کند. به گزارش خبرگزاری‌ها، آرسنیو دومینگز، دبیرکل سازمان بین‌المللی دریانوردی در پیامی به مناسبت روز جهانی دریانوردی درباره اقیانوس‌ها و تعهد انسان‌ها نسبت آن‌ها نوشته است. در پیام دبیرکل سازمان بین‌المللی دریانوردی آمده است: «اقیانوس، حیات روی کره‌زمین را آنگونه که می‌شناسیم حفظ می‌کند. به ما امکان نفس کشیدن می‌دهد و آب‌وهوای ما را تنظیم می‌کند. اقیانوس، غذا را به سفره‌های ما می‌آورد، مردم را در میان قاره‌ها به هم پیوند می‌دهد و مسیرهای آبی جهانی را برای کشتی‌هایی فراهم می‌کند که 80درصد تجارت جهان را جابه‌جا می‌کنند.»
دومینگز در بخش دیگری از پیام خود به مناسبت روز جهانی دریانوردی نوشته است: «اما اقیانوس ما در خطر است؛ آلودگی پلاستیکی، افزایش دما، اسیدی‌شدن و صید بی‌رویه. اقیانوس ما در تقلاست با فشارهای انسانی کنار بیاید. زوال اقیانوس تصادفی نیست. این پدیده مستقیماً بر اثر فعالیت‌های انسانی به‌وجود آمده است، اما این موضوع به آن معناست که ما این قدرت را داریم که روند آن را معکوس کنیم. این وظیفه ماست که با همکاری یکدیگر برای کاهش آلودگی، محافظت از زندگی دریایی و رو آوردن به عادات پایدار تلاش کنیم. حفاظت و بازسازی اقیانوس تنها یک وظیفه نیست. این فرصت ماست تا سیاره‌ای سالم‌تر، اقتصادهایی مقاوم‌تر و آینده‌ای امن‌تر برای نسل‌های آینده بسازیم.»
پیام مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی ایران
سعید رسولی، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی، در پیامی به مناسبت روز جهانی دریانوردی، ضمن تبریک به خانواده بزرگ دریانوردی کشور، بر نقش راهبردی این صنعت در توسعه اقتصادی و اجتماعی ایران و جهان تأکید کرد و دریانوردان را سفیران فرهنگ و تمدن کشور در آب‌های بین‌المللی خواند. در متن پیام مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی آمده است: «امروز، در روز جهانی دریانوردی، فرصتی است تا به خانواده بزرگ دریانوردی کشورمان تبریک بگوییم و از زحمات و تلاش‌های بی‌وقفه تمامی افرادی که در این صنعت حیاتی و استراتژیک فعالیت می‌کنند، قدردانی کنیم. دریانوردی نه‌تنها به‌عنوان یک شغل، بلکه به‌عنوان یک هنر و علم در ارتباط با آب‌ها و اقیانوس‌ها، نقشی کلیدی در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها ایفا می‌کند.»
در بخش دیگری از پیام معاون وزیر راه و شهرسازی به مناسبت روز جهانی دریانوردی آمده: «دریانوردان شجاع ما که با دلاوری و فداکاری در دل دریاها به سفر می‌پردازند، همواره با چالش‌های بسیاری روبه‌رو هستند؛ از طوفان‌های سهمگین گرفته تا شرایط سخت زندگی در دریا. این عزیزان با روحیه‌ای قوی و اراده‌ای آهنین به وظایف خود عمل می‌کنند. آن‌ها نه‌تنها نمایندگان کشور در آب‌های بین‌المللی هستند، بلکه سفیران فرهنگ و تمدن ما نیز به‌شمار می‌آیند. علاوه‌بر دریانوردان، مهندسان، تکنسین‌ها، مدیران و تمامی افرادی که در پشت صحنه به پشتیبانی از عملیات دریایی مشغول هستند، نقش بسزایی در موفقیت این صنعت دارند. طراحی و ساخت کشتی‌ها، مدیریت بنادر، برنامه‌ریزی حمل‌ونقل دریایی و همچنین رعایت استانداردهای ایمنی و محیط‌زیست از جمله وظایف مهم این عزیزان است.»
رسولی همچنین در پیام خود تاکید کرده است: «امروز همچنین یادآور اهمیت همکاری‌های بین‌المللی در عرصه دریانوردی است. با توجه به جهانی‌شدن تجارت و نیاز به حمل‌ونقل امن و مؤثر، همکاری میان کشورها در زمینه‌های مختلف دریایی ضروری است. این همکاری‌ها می‌تواند به بهبود ایمنی دریایی، حفاظت از محیط‌زیست دریایی و ارتقای استانداردهای جهانی منجر شود.»
تبیین شعار روز جهانی دریانوردی در سال آینده
در همین ارتباط پوریا کولیوند نماینده ثابت سازمان بنادر و دریانوردی و معاون نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان بین‌المللی دریانوردی با اشاره به اینکه شعار جدید با هدف تاکید بر ضرورت تبدیل تصمیمات و سیاست‌های دریایی به اقدامات عملی و ملموس در سطح ملی و بین‌المللی انتخاب شده است، اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران ضمن حمایت کامل از این شعار، بر اهمیت آن در ارتقای ایمنی، امنیت و پایداری زیست‌محیطی حمل‌ونقل دریایی، تأکید می‌کند. وی افزود: سازمان بین‌المللی دریانوردی، طی بیش از 70کسال فعالیت خود، مجموعه‌ای جامع از کنوانسیون‌ها، کدها و دستورالعمل‌ها را برای تنظیم امور دریایی تدوین کرده، اما همان‌گونه که در گزارش‌های طرح ممیزی کشورهای عضو آمده است، کمبود قوانین اجرایی ملی و ضعف در اجرای کامل این اسناد، یکی از چالش‌های اصلی بسیاری از کشورهاست.
نماینده ثابت سازمان بنادر و دریانوردی و معاون نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان بین‌المللی دریانوردی با بیان اینکه شعار اعلام‌شده با اهداف توسعه پایدار سازمان ملل، بهویژه هدف 9زیرساخت، هدف 13اقدام اقلیمی، هدف 14زندگی در زیر آب و هدف 17(مشارکت جهانی)، هماهنگ است، گفت: با اجرای مؤثر مقررات جدید مارپل برای کاهش گازهای گلخانه‌ای، نقش کشورها در عمل به تعهدات بین‌المللی پررنگ‌تر خواهد شد.کولیوند ادامه داد: ترکیب اصطلاحات در این شعار «از سیاست‌گذاری تا اجرا» و «توانمندسازی تعالی دریایی»، نشان‌دهنده تعهد جامعه جهانی دریایی به تبدیل توافقات بین‌المللی و حرکت به سوی صنعتی ایمن، پایدار، کارآمد و پیشرو در سطح بین‌الملل است. وی با تاکید بر اینکه در حرکتی نوآورانه، شورای آیمو تصمیم گرفت از این پس شعار روز جهانی دریانوردی به صورت 2ساله تعیین شود، خاطرنشان کرد: این امر فرصت بیشتری را برای برنامه‌ریزی، ترویج و هماهنگی اقدامات مرتبط در اختیار کشورهای عضو، سازمان‌های ناظر و سایر ذی‌نفعان قرار می‌دهد.
چشم‌انداز آینده تجارت دریایی جهان و ایران
تجارت دریایی بیش از ۹۰درصد حجم تجارت جهانی را تشکیل می‌دهد و نقش کلیدی در رشد اقتصادی ایفا می‌کند. طبق گزارش بررسی حمل‌ونقل دریایی سازمان کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل در سال۲۰۲۵، حجم تجارت دریایی پس از رشد ۲.۲درصدی در ۲۰۲۴، تنها ۰.۵درصد در ۲۰۲۵ افزایش خواهد یافت؛ کندترین نرخ در سال‌های اخیر. این کندی به دلیل تنش‌های ژئوپلیتیکی، افزایش هزینه‌های سوخت و اختلالات زنجیره تأمین است، اما پیش‌بینی می‌شود میانگین رشد سالانه ۲درصد در دوره ۲۰30-۲۰26 برقرار شود.
ایران نیز به عنوان یکی از قدرت‌های دریایی خاورمیانه، نقش برجسته‌ای در حفظ اقیانوس‌ها و اجرای برنامه‌های IMO ایفا می‌کند، بهویژه در تنگه هرمز و خلیج فارس؛ دو آبراه استراتژیک که ۲۰درصد نفت جهان از آن‌ها عبور می‌کند. تنگه هرمز که بیش از ۸۰ژدرصد صادرات نفت ایران از آن عبور می‌کند، تحت نظارت مستقیم تهران قرار دارد و ایران حق قانونی برای تنظیم ناوبری و امنیت آن را براساس کنوانسیون حقوق دریاها که در ۱۹۹۶ تصویب کرد، اعمال می‌کند.
ایران در اجرای برنامه‌های IMO، مانند کاهش آلودگی دریایی و حفاظت از تنوع‌زیستی، فعال است. در سال‌های اخیر، تهران کشورهای ساحلی خلیج فارس و دریای عمان را به همکاری برای نجات اکوسیستم‌های مشترک دعوت کرده و مانورهای دریایی گسترده‌ای برای مقابله با دزدی دریایی و نشت نفت برگزار کرده است. بااین‌حال، تنش‌های ژئوپلیتیکی، مانند تهدیدهای احتمالی بستن تنگه، چالش‌هایی ایجاد کرده که می‌تواند تجارت جهانی را مختل کند. ایران با تأکید بر دیپلماسی دریایی، می‌تواند الگویی برای اجرای پایدار برنامه‌های IMO باشد و به حفظ این آبراه‌های حیاتی کمک کند.
روز جهانی دریانوردی ۲۰۲۵ یادآوری می‌کند که اقیانوس‌ها نه‌تنها منبع ثروت، بلکه تعهد اخلاقی ماست. با حمایت از دریانوردان، تقویت تجارت پایدار و حفاظت از اکوسیستم‌ها، می‌توانیم فرصت‌های بی‌شماری برای نسل‌های آینده ایجاد کنیم. ایران با موقعیت استراتژیک خود، می‌تواند پیشرو در این عرصه باشد و به جهان نشان دهد که همکاری، کلید عبور از طوفان‌های پیش رو است. IMO و شرکای جهانی امیدوارند که تم امسال، جرقه‌ای برای اقدامات جسورانه‌تر باشد.
به باور بسیاری از کارشناسان؛ «اقیانوس‌ها» ستون‌فقرات تجارت جهانی هستند. بیش از ۸۰درصد تجارت بین‌المللی از طریق دریا انجام می‌شود و صنایع دریایی بیش از ۶۰۰میلیون شغل در سراسر جهان ایجاد کرده‌اند. طبق گزارش آنکتاد در سال۲۰۲۵، ارزش صادرات اقتصاد اقیانوسی در سال۲۰۲۳ به بیش از ۲.۲تریلیون دلار رسیده که ۷درصد تجارت جهانی را تشکیل می‌دهد. این شامل بخش‌هایی مانند حمل‌ونقل دریایی(۲۲درصد)، گردشگری(۳۳درصد) و صنایع نوظهور مانند بیوتکنولوژی دریایی(با ارزش ۴.۲میلیارد دلار در ۲۰۲۳ و پیش‌بینی ۶.۴میلیارد دلار تا ۲۰۲۵) می‌شود.
خلیج فارس به عنوان یکی از حساس‌ترین مناطق دریایی جهان و تنگه هرمز که گذرگاه ۲۰ تا ۳۰درصد نفت دریایی جهانی است، اهمیت استراتژیکی دوچندان پیدا می کنند. ایران با کنترل بخش عمده‌ای از سواحل خلیج فارس و تنگه هرمز، نه‌تنها بازیگری کلیدی در امنیت انرژی جهانی است، بلکه در برنامه‌های حفظ اقیانوس‌های IMO، نقش نگهبان محیطی و دیپلماتیک را برعهده دارد. اهمیت استراتژیک ایران، تنگه هرمز و خلیج فارس در برنامه‌های حفظ اقیانوس‌های IMO، فراتر از جنبه‌های اقتصادی است؛ این منطقه کلیدی برای امنیت جهانی انرژی و تنوع‌زیستی است.
به گزارش اقتصاد سرآمد، اقیانوس‌ها منبع اشتغال و غذا برای میلیون ها نفر، خانه‌ای برای گونه‌های دریایی بی‌شمار، تنظیم‌کننده آب‌وهوا و کاهش‌دهنده تأثیرات تغییرات آب‌وهوایی هستند. در این میان تعهد دیرینهIMO در مورد این موضوع در چارچوب مقررات جهانی قوی که از دریاهای پاک‌تر و ایمن‌تر حمایت می‌کند و کمک‌های فنی برای حمایت از موضوع حفاظت از اقیانوس‌ها در ۱۷۶کشور، تاکیدی بر این موضوع است. اقیانوس‌ها با پوشش بیش از ۷۰درصدی کره‌زمین، ۵۰درصد اکسیژن این سیاره را تولید می‌کنند. همچنین دارای بیشترین تنوع‌زیستی در کره‌زمین هستند؛ از این رو منبع مهم، حیاتی و اصلی پروتئین برای بیش از یک‌میلیارد نفر در سراسر جهان به‌شمار می‌روند. اقیانوس‌ها سهم مهمی در اقتصاد جهانی ایفا می‌کنند؛ به نحوی که تخمین زده می‌شود تا سال۲۰۳۰ نزدیک به ۴۰میلیون نفر در صنایع مرتبط با اقیانوس‌ها مشغول کار شوند.
براساس اعلام سازمان ملل متحد؛ بیش از ۸۰درصد تجارت جهانی از طریق حمل‌ونقل دریایی بین‌المللی انجام می‌شود و کشتیرانی کارآمدترین و مقرون‌به‌صرفه‌ترین روش حمل‌ونقل بین‌المللی برای بیشتر کالاهاست، زیرا روشی مطمئن، کم‌هزینه برای انتقال کالا در سطح جهان فراهم کرده و تجارت را رونق می‌بخشد و به شکوفایی و رفاه ملت‌ها نیز کمک می‌کند. آنطور که گفته می‌شود بیش از ۱۰۰هزار کشتی تجاری فعال در اقیانوس‌ها و دریاها روزانه انواع کالاها اعم از غذا، انررژی، دارو و مواد اولیه را در سراسر جهان جابه‌جا می‌کنند که بیانگر اهمیت اقیانوس‌ها در چرخه تجارت و اقتصاد در دنیای امروز است.
جهان امروز به صنعتی دریایی امن، ایمن و کار آمد وابسته است؛ صنعتی در راستای رشد اقتصادی سبز و پایدار در آینده. همچنین براساس اعلام سازمان ملل متحد، روز جهانی دریانوردی۲۰۲۵ در ۲۵سپتامبر برگزار شد. شعار روز جهانی دریانوردی امسال «اقیانوس ما، تعهد ما، فرصت ما» بود که بر نقش اساسی اقیانوس در حفظ حیات، معیشت و اقتصاد جهانی تأکید دارد. انتخاب این شعار در بردارنده مفهوم مسئولیت‌پذیری انسان‌ها در قبال دریاها و تعهدات انسان‌ها برای حفاظت از دریاهاست.
پیام دبیرکل IMO به مناسبت روز جهانی دریانوردی
اقیانوس ما در خطر است؛ اقیانوس، حیات روی کره‌زمین را آنگونه که می‌شناسیم حفظ می‌کند. به ما امکان نفس کشیدن می‌دهد و آب‌وهوای ما را تنظیم می‌کند. به گزارش خبرگزاری‌ها، آرسنیو دومینگز، دبیرکل سازمان بین‌المللی دریانوردی در پیامی به مناسبت روز جهانی دریانوردی درباره اقیانوس‌ها و تعهد انسان‌ها نسبت آن‌ها نوشته است. در پیام دبیرکل سازمان بین‌المللی دریانوردی آمده است: «اقیانوس، حیات روی کره‌زمین را آنگونه که می‌شناسیم حفظ می‌کند. به ما امکان نفس کشیدن می‌دهد و آب‌وهوای ما را تنظیم می‌کند. اقیانوس، غذا را به سفره‌های ما می‌آورد، مردم را در میان قاره‌ها به هم پیوند می‌دهد و مسیرهای آبی جهانی را برای کشتی‌هایی فراهم می‌کند که 80درصد تجارت جهان را جابه‌جا می‌کنند.»
دومینگز در بخش دیگری از پیام خود به مناسبت روز جهانی دریانوردی نوشته است: «اما اقیانوس ما در خطر است؛ آلودگی پلاستیکی، افزایش دما، اسیدی‌شدن و صید بی‌رویه. اقیانوس ما در تقلاست با فشارهای انسانی کنار بیاید. زوال اقیانوس تصادفی نیست. این پدیده مستقیماً بر اثر فعالیت‌های انسانی به‌وجود آمده است، اما این موضوع به آن معناست که ما این قدرت را داریم که روند آن را معکوس کنیم. این وظیفه ماست که با همکاری یکدیگر برای کاهش آلودگی، محافظت از زندگی دریایی و رو آوردن به عادات پایدار تلاش کنیم. حفاظت و بازسازی اقیانوس تنها یک وظیفه نیست. این فرصت ماست تا سیاره‌ای سالم‌تر، اقتصادهایی مقاوم‌تر و آینده‌ای امن‌تر برای نسل‌های آینده بسازیم.»
پیام مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی ایران
سعید رسولی، معاون وزیر راه و شهرسازی و مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی، در پیامی به مناسبت روز جهانی دریانوردی، ضمن تبریک به خانواده بزرگ دریانوردی کشور، بر نقش راهبردی این صنعت در توسعه اقتصادی و اجتماعی ایران و جهان تأکید کرد و دریانوردان را سفیران فرهنگ و تمدن کشور در آب‌های بین‌المللی خواند. در متن پیام مدیرعامل سازمان بنادر و دریانوردی آمده است: «امروز، در روز جهانی دریانوردی، فرصتی است تا به خانواده بزرگ دریانوردی کشورمان تبریک بگوییم و از زحمات و تلاش‌های بی‌وقفه تمامی افرادی که در این صنعت حیاتی و استراتژیک فعالیت می‌کنند، قدردانی کنیم. دریانوردی نه‌تنها به‌عنوان یک شغل، بلکه به‌عنوان یک هنر و علم در ارتباط با آب‌ها و اقیانوس‌ها، نقشی کلیدی در توسعه اقتصادی و اجتماعی کشورها ایفا می‌کند.»
در بخش دیگری از پیام معاون وزیر راه و شهرسازی به مناسبت روز جهانی دریانوردی آمده: «دریانوردان شجاع ما که با دلاوری و فداکاری در دل دریاها به سفر می‌پردازند، همواره با چالش‌های بسیاری روبه‌رو هستند؛ از طوفان‌های سهمگین گرفته تا شرایط سخت زندگی در دریا. این عزیزان با روحیه‌ای قوی و اراده‌ای آهنین به وظایف خود عمل می‌کنند. آن‌ها نه‌تنها نمایندگان کشور در آب‌های بین‌المللی هستند، بلکه سفیران فرهنگ و تمدن ما نیز به‌شمار می‌آیند. علاوه‌بر دریانوردان، مهندسان، تکنسین‌ها، مدیران و تمامی افرادی که در پشت صحنه به پشتیبانی از عملیات دریایی مشغول هستند، نقش بسزایی در موفقیت این صنعت دارند. طراحی و ساخت کشتی‌ها، مدیریت بنادر، برنامه‌ریزی حمل‌ونقل دریایی و همچنین رعایت استانداردهای ایمنی و محیط‌زیست از جمله وظایف مهم این عزیزان است.»
رسولی همچنین در پیام خود تاکید کرده است: «امروز همچنین یادآور اهمیت همکاری‌های بین‌المللی در عرصه دریانوردی است. با توجه به جهانی‌شدن تجارت و نیاز به حمل‌ونقل امن و مؤثر، همکاری میان کشورها در زمینه‌های مختلف دریایی ضروری است. این همکاری‌ها می‌تواند به بهبود ایمنی دریایی، حفاظت از محیط‌زیست دریایی و ارتقای استانداردهای جهانی منجر شود.»
تبیین شعار روز جهانی دریانوردی در سال آینده
در همین ارتباط پوریا کولیوند نماینده ثابت سازمان بنادر و دریانوردی و معاون نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان بین‌المللی دریانوردی با اشاره به اینکه شعار جدید با هدف تاکید بر ضرورت تبدیل تصمیمات و سیاست‌های دریایی به اقدامات عملی و ملموس در سطح ملی و بین‌المللی انتخاب شده است، اظهار داشت: جمهوری اسلامی ایران ضمن حمایت کامل از این شعار، بر اهمیت آن در ارتقای ایمنی، امنیت و پایداری زیست‌محیطی حمل‌ونقل دریایی، تأکید می‌کند. وی افزود: سازمان بین‌المللی دریانوردی، طی بیش از 70کسال فعالیت خود، مجموعه‌ای جامع از کنوانسیون‌ها، کدها و دستورالعمل‌ها را برای تنظیم امور دریایی تدوین کرده، اما همان‌گونه که در گزارش‌های طرح ممیزی کشورهای عضو آمده است، کمبود قوانین اجرایی ملی و ضعف در اجرای کامل این اسناد، یکی از چالش‌های اصلی بسیاری از کشورهاست.
نماینده ثابت سازمان بنادر و دریانوردی و معاون نماینده دائم جمهوری اسلامی ایران نزد سازمان بین‌المللی دریانوردی با بیان اینکه شعار اعلام‌شده با اهداف توسعه پایدار سازمان ملل، بهویژه هدف 9زیرساخت، هدف 13اقدام اقلیمی، هدف 14زندگی در زیر آب و هدف 17(مشارکت جهانی)، هماهنگ است، گفت: با اجرای مؤثر مقررات جدید مارپل برای کاهش گازهای گلخانه‌ای، نقش کشورها در عمل به تعهدات بین‌المللی پررنگ‌تر خواهد شد.کولیوند ادامه داد: ترکیب اصطلاحات در این شعار «از سیاست‌گذاری تا اجرا» و «توانمندسازی تعالی دریایی»، نشان‌دهنده تعهد جامعه جهانی دریایی به تبدیل توافقات بین‌المللی و حرکت به سوی صنعتی ایمن، پایدار، کارآمد و پیشرو در سطح بین‌الملل است. وی با تاکید بر اینکه در حرکتی نوآورانه، شورای آیمو تصمیم گرفت از این پس شعار روز جهانی دریانوردی به صورت 2ساله تعیین شود، خاطرنشان کرد: این امر فرصت بیشتری را برای برنامه‌ریزی، ترویج و هماهنگی اقدامات مرتبط در اختیار کشورهای عضو، سازمان‌های ناظر و سایر ذی‌نفعان قرار می‌دهد.
چشم‌انداز آینده تجارت دریایی جهان و ایران
تجارت دریایی بیش از ۹۰درصد حجم تجارت جهانی را تشکیل می‌دهد و نقش کلیدی در رشد اقتصادی ایفا می‌کند. طبق گزارش بررسی حمل‌ونقل دریایی سازمان کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل در سال۲۰۲۵، حجم تجارت دریایی پس از رشد ۲.۲درصدی در ۲۰۲۴، تنها ۰.۵درصد در ۲۰۲۵ افزایش خواهد یافت؛ کندترین نرخ در سال‌های اخیر. این کندی به دلیل تنش‌های ژئوپلیتیکی، افزایش هزینه‌های سوخت و اختلالات زنجیره تأمین است، اما پیش‌بینی می‌شود میانگین رشد سالانه ۲درصد در دوره ۲۰30-۲۰26 برقرار شود.
ایران نیز به عنوان یکی از قدرت‌های دریایی خاورمیانه، نقش برجسته‌ای در حفظ اقیانوس‌ها و اجرای برنامه‌های IMO ایفا می‌کند، بهویژه در تنگه هرمز و خلیج فارس؛ دو آبراه استراتژیک که ۲۰درصد نفت جهان از آن‌ها عبور می‌کند. تنگه هرمز که بیش از ۸۰ژدرصد صادرات نفت ایران از آن عبور می‌کند، تحت نظارت مستقیم تهران قرار دارد و ایران حق قانونی برای تنظیم ناوبری و امنیت آن را براساس کنوانسیون حقوق دریاها که در ۱۹۹۶ تصویب کرد، اعمال می‌کند.
ایران در اجرای برنامه‌های IMO، مانند کاهش آلودگی دریایی و حفاظت از تنوع‌زیستی، فعال است. در سال‌های اخیر، تهران کشورهای ساحلی خلیج فارس و دریای عمان را به همکاری برای نجات اکوسیستم‌های مشترک دعوت کرده و مانورهای دریایی گسترده‌ای برای مقابله با دزدی دریایی و نشت نفت برگزار کرده است. بااین‌حال، تنش‌های ژئوپلیتیکی، مانند تهدیدهای احتمالی بستن تنگه، چالش‌هایی ایجاد کرده که می‌تواند تجارت جهانی را مختل کند. ایران با تأکید بر دیپلماسی دریایی، می‌تواند الگویی برای اجرای پایدار برنامه‌های IMO باشد و به حفظ این آبراه‌های حیاتی کمک کند.
روز جهانی دریانوردی ۲۰۲۵ یادآوری می‌کند که اقیانوس‌ها نه‌تنها منبع ثروت، بلکه تعهد اخلاقی ماست. با حمایت از دریانوردان، تقویت تجارت پایدار و حفاظت از اکوسیستم‌ها، می‌توانیم فرصت‌های بی‌شماری برای نسل‌های آینده ایجاد کنیم. ایران با موقعیت استراتژیک خود، می‌تواند پیشرو در این عرصه باشد و به جهان نشان دهد که همکاری، کلید عبور از طوفان‌های پیش رو است. IMO و شرکای جهانی امیدوارند که تم امسال، جرقه‌ای برای اقدامات جسورانه‌تر باشد.
به باور بسیاری از کارشناسان؛ «اقیانوس‌ها» ستون‌فقرات تجارت جهانی هستند. بیش از ۸۰درصد تجارت بین‌المللی از طریق دریا انجام می‌شود و صنایع دریایی بیش از ۶۰۰میلیون شغل در سراسر جهان ایجاد کرده‌اند. طبق گزارش آنکتاد در سال۲۰۲۵، ارزش صادرات اقتصاد اقیانوسی در سال۲۰۲۳ به بیش از ۲.۲تریلیون دلار رسیده که ۷درصد تجارت جهانی را تشکیل می‌دهد. این شامل بخش‌هایی مانند حمل‌ونقل دریایی(۲۲درصد)، گردشگری(۳۳درصد) و صنایع نوظهور مانند بیوتکنولوژی دریایی(با ارزش ۴.۲میلیارد دلار در ۲۰۲۳ و پیش‌بینی ۶.۴میلیارد دلار تا ۲۰۲۵) می‌شود.
خلیج فارس به عنوان یکی از حساس‌ترین مناطق دریایی جهان و تنگه هرمز که گذرگاه ۲۰ تا ۳۰درصد نفت دریایی جهانی است، اهمیت استراتژیکی دوچندان پیدا می کنند. ایران با کنترل بخش عمده‌ای از سواحل خلیج فارس و تنگه هرمز، نه‌تنها بازیگری کلیدی در امنیت انرژی جهانی است، بلکه در برنامه‌های حفظ اقیانوس‌های IMO، نقش نگهبان محیطی و دیپلماتیک را برعهده دارد. اهمیت استراتژیک ایران، تنگه هرمز و خلیج فارس در برنامه‌های حفظ اقیانوس‌های IMO، فراتر از جنبه‌های اقتصادی است؛ این منطقه کلیدی برای امنیت جهانی انرژی و تنوع‌زیستی است.