«سرآمد» گزارش میدهد
جنگ تعرفهها ترامپی در خدمات بندری جهان
سیاست تنبیهی چین برای کشتیهای تجاری آمریکا
گروه اقتصاد دریا- تنشهای تجاری میان ایالات متحده آمریکا و چین در پی اعمال سیاستهای تعرفهای و هزینهای از سوی ترامپ برای کشتیهای چینی، وارد فاز جدیدی شده است. آنطور که رسانههای جهان پیش از این اعلام کرده بودند موعد زمان اعلامشده جهت اجرای سیاست هزینههای اضافی برای کشتیهای تحت مالکیت و ساخت چین که در حال حاضر حدود ۱۹درصد از ناوگان جهانی را شامل میشود، از ۱۴اکتبر(دیروز) بوده است. این در حالی است که حالا سیاست هزینههای اضافی برای خدمات بندری، محدود به کشتیهای چینی نیست. روز گذشته دولت چین نیز با در پیش گرفتن سیاست تنبیهی در مقابل هزینهها و تعرفههای ترامپ، هزینههای اضافی برای خدمات بندری به کشتیهای آمریکایی را اعلام کرده است.
به گزارش اقتصاد سرآمد، تنشهای تجاری میان ایالات متحده و چین طی روزهای گذشته بالا گرفته و حالا بر حوزه حملونقل دریایی و تجارت نفت سایه انداخته است. آنطور که در روزهای اخیر برخی رسانههای بینالمللی گزارش دادهاند، افزایش تنشهای تجاری میان دوکشور، منجربه لغو رزروهای موقت تعدادی از نفتکشها برای اعزام به بنادر چین شده است. بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران معتقدند که این اقدام میتواند ناشی از وضع عوارض تلافیجویانه توسط پکن بر کشتیهای آمریکایی باشد. از طرف دیگر، پس از وضع عوارض تلافیجویانه پکن بر کشتیهای آمریکایی، برخی کشتیهای حامل نفتخام و سایر کالاها که عازم چین(بزرگترین مصرفکننده آسیا) بودند، با لغو اعزام مواجه شدند. این امر بخش لجستیک جهانی را تحت تأثیر قرار داده است.
رقابت تجاری و اقتصادی ایالات متحده آمریکا و چین بر سر سهم از بازار جهانی صنعتی کشتیسازی در حال شدتگرفتن است. آخرین گزارشهای رسمی منتشرشده نشان میدهد که بیش از نیمی از بازار دنیای ساخت کشتی در جهان در اختیار چین است و این کشور همچنان غول اصلی این صنعت بزرگ و استراتژیک شناخته میشود. از طرف دیگر، آمریکا نیز طی ماههای گذشته بیکار نبوده و به دنبال کسب سهم بیشتر از این بازار مهم است. سیاستهای تعرفهای اجراییشده در دولت دونالد ترامپ موجب شده تا این صنعت به کانون تازهای از جنگ تجاری میان دوقدرت اقتصادی جهان تبدیل شود.
تنبیه کشتیهای آمریکا به خاطر
تعرفههای ترامپ
روز گذشته وزارت حملو قل چین در واکنش به اقدامات مشابه آمریکا، بهطور رسمی از اعمال هزینههای ویژه بندری بر کشتیهای تحت مالکیت یا بهرهبرداری شرکتها و اشخاص آمریکایی خبر داد. براساس گزارش خبرگزاری شینهوآ، وزارت حملونقل چین روز سهشنبه(دیروز) سندی مفصل درخصوص دریافت هزینههای ویژه بندری از کشتیهای آمریکایی منتشر کرد. این سند شامل ۱۰ماده است که به حوزهها و استانداردهای هزینه، نهادهای دریافتکننده، سفرهای قابلپرداخت و تاریخ اجرای این هزینهها میپردازد. طبق این سند، کشتیهای ساخت چین، کشتیهای تعمیری و کشتیهای معاف از پرداخت شامل این هزینهها نخواهند شد. همچنین مشخص شده است که حوزهها، استانداردها و دوره دریافت هزینه متناسب با شرایط زمان اجرا تعیین خواهد شد.
این اقدام چین در واکنش به تصمیم ایالات متحده برای اعمال هزینههای خدمات بندری اضافی بر کشتیهای چینی انجام شده و وزارت حملونقل چین اعلام کرده است که این تصمیم آمریکا بهطور جدی قوانین سازمان تجارت جهانی و توافق حملونقل دریایی بین دوکشور را نقض میکند. این وزارتخانه همچنین تأکید کرده که اقدام چین در راستای حفاظت از حقوق مشروع صنایع و شرکتهای چینی و تضمین رقابت منصفانه در حملونقل بینالمللی است. چین پیش از این نیز در واکنش به تهدید دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا برای وضع تعرفه ۱۰۰درصدی بر کالاهای چینی تاکید کرد که در این جنگ تجاری تا پایان خواهد جنگید.
یک سخنگوی وزارت بازرگانی چین نیز که نامش منتشر نشده است، نوشت: موضع پکن در مورد جنگهای تجاری و تعرفهای تغییری نکرده است. همچنین به گزارش کانال خبرگزاری آسیا، چین در بحبوحه جنگ تجاری با آمریکا پنجشرکت تابعه این کشور در یک شرکت کشتیسازی کرهجنوبی را تحریم کرد. براساس این خبر، وزارت بازرگانی چین اعلام کرد که پنجشرکت تبعه آمریکا در شرکت کشتیسازی هانوا اوشن در کرهجنوبی را تحریم کرده است. طبق بیانیه این وزارتخانه، افراد و سازمانها در خاک چین از هرگونه تراکنش، همکاری یا فعالیتهای مرتبط با نهادهای «هانوا» منع شدهاند. در این بیانیه بدون ارائه جزئیات بیشتر عنوان شده که شرکتهای تابعه هانوا اوشن که در آمریکا فعالیت میکنند، به فعالیتهای تحقیقاتی مرتبط دولت آمریکا کمک کرده و در نتیجه حاکمیت، امنیت و منافع توسعهای چین را به خطر انداختهاند.
احتمال افزایش تنشهای تعرفهای
اسکات بسنت، وزیر خزانهداری آمریکا، روز دوشنبه گفت: انتظار میرود ترامپ و شیجینپینگ در اواخر اکتبر در کرهجنوبی دیدار کنند تا تنشهای تجاری کاهش یابد. او افزود: «تحریم صددرصدی لازم نیست، رابطه علیرغم اعلام اخیر خوب است. کانالهای گفتوگو باز شدهاند، پس باید ببینیم اوضاع چگونه پیش میرود». از طرف دیگر، سخنگوی وزارت بازرگانی چین نیز بیان کرد: «آمریکا نمیتواند همزمان با وضع اقدامات محدودکننده، خواهان گفتوگو باشد. این روش درستی برای تعامل با چین نیست.»
در گزارشهای رسانهای چینی آمده است که تعرفههای آمریکا بر کشتیهای چینی توافق حملونقل دریایی میان دوکشور را نقض میکند. براساس گزارش CCTV، کشتیهای مرتبط با آمریکا که در بنادر چین پهلو میگیرند، اکنون باید ۴۰۰یوآن به ازای هر تن خالص پرداخت کنند؛ تعرفهای که هر سال افزایش خواهد یافت و تا آوریل۲۰۲۸ به ۱۱۲۰یوآن خواهد رسید. برآوردها نشان میدهد کشتیهایی که کالاهای خشک مانند زغال سنگ حمل میکنند، ممکن است از امروز تا ۳میلیون دلار هزینه بندری متحمل شوند. تا سال۲۰۲۸، برخی از بزرگترین شناورها ممکن است بیش از ۱۰میلیون دلار هزینه بپردازند.
معاف بودن کشتیهای ساخت چین که تقریباً نیمی از ناوگان خشک دنیا را تشکیل میدهند، ممکن است برخی تأثیرات این تعرفهها را کاهش دهد. همچنین چین تعدادی از زیرمجموعههای آمریکایی شرکت کشتیسازی کرهای هانوا اوشن را به فهرست تحریم اضافه کرده که به تشدید تنشها با واشنگتن انجامیده است. این اقدامات جدید علیرغم آن مطرح میشوند که آمریکا و چین در گذشته توافق کرده بودند که تعرفههای سهرقمی متقابل خود و همچنین فضای تنش را کاهش دهند. طبق آن توافق، تعرفههای آمریکا بر کالاهای چینی با 30درصد افزایش روبهرو شدهاند، در حالیکه کالاهای آمریکایی در چین با تعرفه ۱0درصد مواجه شدهاند.
جایگاه چین در کشتیسازی جهان
جایگاه نخست کشتیسازی چین در جهان، نمادی از تحول تاریخی آن از یک کشور قارهای متمرکز به درون یک قدرت دریایی است که عنوان بزرگترین کشتیساز جهان را دارد، اما این تنها مزیت آن نیست، بلکه صنعت کشتیسازی چین نشاندهنده یک دارایی استراتژیک محور برای پکن است که در راستای تلاش«شیجینپینگ»، رهبر چین، برای تغییر شکل نظم جهانی است.باید توجه داشت شرکتهای بزرگ کشتیسازی چینی که کشتیهای تجاری جهان را تولید میکنند، همانهایی هستند که معمولاً برای نیروی دریایی چین کشتیهای جنگی میسازند. کارخانههای کشتیسازی چین در حال رونق هستند و قراردادهای چندمیلیارد دلاری برای ساخت کشتیهای جنگی، کشتیهای کانتینری، نفتکشها و حاملهای بار برای خطوط کشتیرانی در چین، غرب و حتی تایوان دریافت کردهاند.
در طول سالهای گذشته کارخانههای کشتیسازی گسترش یافته، تعداد بسیاری از کارگران را آموزش دادهاند و زنجیرههای عرضه گستردهای را برای سالهای آینده ایجاد کردهاند. برنامهریزان نظامی چینی از همه این موارد برای ساختن بزرگترین نیروی دریایی جهان از نظر تعداد کشتی استفاده میکنند. در مقابل از رونق صنعت کشتیسازی آمریکا کاسته شده است. در صورت درگیری طولانیمدت، نیروی دریایی چین به لطف کارخانههای کشتیسازیاش دست بالا را خواهد داشت.