«سرآمد» گزارش میدهد؛
جلوه اقتدار بخش خصوصی در نهمین نمایشگاه شیلات
پیشنهاد سرآمد برای برپایی نمایشگاه شیلات در مصلای تهران
گروه شیلات- امید متین - بزرگترین و مهمترین گردهمایی جامعه شیلاتی کشور طی چهارروز در نهمین نمایشگاه بینالمللی شیلات، آبزیان، ماهیگیری، غذاهای دریایی و صنایع وابسته در حالی برگزار شد که به باور بسیاری از فعالان صنعت شیلات و حوزه پرورش آبزیان، برگزاری این نمایشگاه بینالمللی نهتنها فرصتی برای نمایش دستاوردها و توانمندیهای شیلات در زیرشاخههای مختلف این بخش است، بلکه بستری استراتژیک برای همافزایی فعالان صنعت و جذب سرمایهگذاریهای نوین نیز بهشمار میرود.
به گزارش «اقتصادسرآمد»، نمایشگاه شیلات امسال باشکوهتر از سالهای گذشته برگزار شد. با آنکه همچنان مشکلات این صنعت در جای خود باقی است، اما استقبال از نمایشگاه نشان داد که اهالی صنعت شیلات، مصمم هستند که از سد موانع و مشکلات گذشته و به آیندهای بهتر دست پیدا کنند. دلایلی برای توجه بیشتر صنعتگران شیلاتی به نمایشگاه میتوان برشمرد که موارد زیر از آن جمله هستند:
اول: بازگشت ساختار تخصصی شیلات
حدود سهماه پیش، مصوبه جنجالی شورایعالی اداری مبنی بر حذف ساختار تخصصی شیلات و توزیع وظایف آن در دل هزارتوی وزارت جهادکشاورزی خبرساز شد. شورایعالی اداری به دلایلی از جمله کاهش هزینههای دولت، چند سازمان را حذف کرد که حذف ساختار تخصصی و نیمهمستقل شیلات ایران از آن جمله بود. براساس نظر شورایعالی اداری، سازمان شیلات منحل و وظایف آن به زیرمجموعههای وزارت کشاوری تفویض میشد و به این ترتیب، ریشه یک ساختار تخصصی با بیش از 70سال تجربه و دانشاندوزی از بین میرفت.
واکنش اهالی شیلات- بهخصوص در اتحادیههای شیلاتی کشور- به این مصوبه بسیار قوی و محکم و البته همراه با دلنگرانی و گاهی عصبانیت بود. این واکنش اتحادیههای شیلاتی منجر به موضعگیری چند نماینده آگاه و رئیس مجلس شورای اسلامی شد و همگی تاکید کردند که جلوی اجراییشدن این مصوبه را گرفته و از شیلات صیانت خواهند کرد.
چهرههای بزرگ و نامآشنای شیلات با اعلام اینکه «شیلات هویت، شناسنامه و پدر» آنهاست، در برابر این مصوبه صفآرایی کردند و با بیانیهها و مصاحبهها با رسانهها – بهویژه با روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد- موضعگیری کردند و در نهایت، این مصوبه خطرناک بعد از سهماه شکست خورد و ساختار تخصصی شیلات حفظ شد.
مصوبه شورایعالی اداری یک شوک بزرگ به جامعه شیلاتی بود و باعث واکنشها و موضعگیریهای سخت خانواده بزرگ شیلات بهعنوان یک صنعت مادر و یک فعالیت استراتژیک و مهم برای امنیت غذایی کشور شد و اکنون با حضور پررنگتر در نمایشگاه شیلات، به نوعی خود را از آن شوک بزرگ به یک نمایش قدرت بزرگ وارد کردند.
حضور باشکوه در نمایشگاه
نمایشگاه امسال شاهد حضور گسترده بخش خصوصی با غرفههای شکیلتر و با وسعت بیشتر بود. به نظر میرسد خانواده بزرگ شیلات متوجه شده است که اگر عرضاندام نکند و با قدرت در نمایشگاهها خود را به اثبات نرساند، نهتنها مشکلی از مشکلات آنها حل نخواهد شد، بلکه به راحتی بر آنها خط بطلان کشیده و آنها را حذف خواهند کرد. این است که حضور پررنگ در نمایشگاه را به نبودن و بیتفاوتی ترجیح دادند.
جلوهگری شیلات استانها
ادارات کل شیلات استانها نیز جلوهگری قویتری نسبت به همیشه داشتند. استانهای هرمزگان، خوزستان بوشهر و سیستان و بلوچستان با غرفههای بزرگ و شیک، حاضر بودند و استانی مانند سیستان و بلوچستان و خوزستان و هرمزگان با برنامههای فرهنگی برآمده از سنت صیادی با نواختن موسیقی بومی خود، وجه فرهنگ و هنری شیلاتی را به نمایش گذاشتند و بازدیدکنندگان را حسابی غافلگیر کرده و به نشاط درآوردند. این رسم حکایت داشت که شیلات یک ریشه فرهنگی عمیق دارد و چیزی فراتر از یک صنعت خشک و معمولی است. این است که به راحتی نمیتوان این صنعت را از فرهنگ بومی مردمان ساحلنشین جدا یا تضعیف کرد.
اقتدار بخش خصوصی در نمایشگاه شیلات
بخش خصوصی که ناله آنها از مشکلات بلند است و مشکلات متعددی گریبان آنها را گرفته است، با وجود تمام محدودیتها و موانع کسبوکاری که دارند، آمده بودند تا چند نکته را مورد تاکید قرار دهند:
اول: مشکلات عدیده که بهخصوص در بخش گرانی مواد اولیه، واقعا صنعتگران شیلاتی را در بخش تامین و تولید خوراک آبزیان تحت فشار قرار داده است.
دوم: تدابیر کند و سیاستهای دمدمیمزاجی دولت که فهم و درک آینده و برنامهریزی برای شرکتها را بسیار سخت و پیچیده کرده است تا جایی که اغلب مصاحبهشوندههای ما در بخش خصوصی، دولت و قوانین متعدد و تودرتوی آن را اصلی ترین مانع تولید در صنعت شیلات میدانند.
سوم: گرانی لحظهای مواد اولیه که به سختی تولیدکنندگان در بخش خوراک آبزیان را در هم فشرده است. برای مثال، گفته شد که روغن مورد نیاز تولید خوراک آّبزیان دیروز 105هزار تومان بوده و امروز به 150هزار تومان رسیده است. به همین دلیل و موارد مشابه تولیدکنندگان با حداقل ظرفیت کار میکنند، در حالیکه هزینههای سربار آنها همچنان در حد ظرفیت اسمی است و این یک معنا دارد و آن اینکه اگر روال به همین صورت باشد، تولیدکنندگان شیلاتی تا چند ماه آینده زمینگیر خواهند شد و بخش مهمی از فعالیتهای آنها تعطیل خواهد شد.
گرانی در بازار ماهیها
فعالان صید و صیادی به خبرنگاران ما در روزنامه دریایی سرآمد گفتهاند که طی چند روز اخیر ماهی 8000تومان به ازای هر کیلو گران شده و این گرانی ادامه خواهد داشت. دلیل روشن است: گرانی مواد اولیه باعث گرانی تولید نهایی میشود و مصرفکننده نهایی که اغلب پرورشدهندگان ماهی و میگو هستند، کالای گرانتری خریداری میکنند که در نهایت هم باعث گرانی ماهی و هم باعث کاهش میزان تولید آنها میشود.
در چنین حالتی که عرضه کم میشود و تقاضا همچنان بالا باقی میماند، از چند طرف به قیمت ماهی فشار وارد میشود تا گران و گرانتر شود. این موضوع پیام روشنی دارد: مسئولان امر اگر خواهان امنیت غذایی از یک سو و تامین غذای سالم برای جامعه از دیگر سو هستند، باید فکری اساسی برای حل مشکل مواد اولیه کنند.
دولت با قوانین پیچیده و دستوری و قوانین یک سرعتگیر است
یکی از مهمترین راهکارهایی که فعالان شیلات در گفتوگو با خبرنگاران روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد بر آن تاکید کردند، کنار رفتن سیاستهای دست وپاگیر دولت از اقتصاد شیلات و واگذاری آن بهطور کامل به بخش خصوصی است. دولت با قوانین پیچیده و دستوری و اجرای بسیار کند و زمانبر همان قوانین بهعنوان یک سرعتگیر آزاردهنده عمل میکند. این در حالی است که برای بخش خصوصی، ثانیهها هم مهم هستند زیرا هرچه دیر اقدام کنند، هزینههای بیشتری باید پرداخت کنند.
بنابراین تصمیمسازی و تصمیمگیری در بخش خصوصی به سرعت بالا نیاز دارد و زمان برای آنها اهمیت حیاتی دارد؛ این در حالی است که زمان در بخش دولتی معتبر نیست و تصمیمسازی و تصمیمگیری و اقدام با روندی کند و آرام صورت میگیرد. شتاب بخش خصوصی از یک سو و تعلل بخش دولتی از دیگر سو، یک فضای فشار عجیب بر روح و روان و توان مالی بخش خصوصی وارد میکند.
بخش خصوصی دارای توان، تجربه، علم، فن و سرمایه لازم برای افزایش تولید است. در این میانه نیازی به دولت نیست و کافی است دولت از تصدیگری دست برداشته و به سیاستگذاری و نظارت خود قناعت کند و دست از گلوی تولید شیلات بردارد تا بخش خصوصی با قدرتی که دارد و امکان روابط بینالمللیای که ایجاد کرده است، خود مشکلات خود را به سرعت از پیش پا بردارد و به جلو برود و ضمن رقابت قوی با رقبا، مسائل و مشکلات داخلیاش را حلوفصل کرده و کشور را به سمت تامین امنیت غذایی و غذای سالم پیش ببرد.
برگزاری نمایشگاه در مصلای تهران
نکته دیگری که اهالی صنعت شیلات کشور با ما در میان گذاشتند، پیشنهاد برگزاری نمایشگاه در مصلای تهران است. دو دلیل مهم برای این پیشنهاد مطرح میکنند:
اول: وجه مردمی شیلات: شیلات یک بعد مهم مردمی دارد. مصرفکننده نهایی شیلات، مردم هستند و ضروری است که با صنعت و فعالان شیلات بیشتر ارتباط بگیرند. با توجه به دسترسیهای آسانتر مردم به مصلای تهران بهعنوان جایی که به مرکز نمایشگاهی پذیرفته شده است و امکان حضور مردم در نمایشگاه بهتر است، لذا برای برگزاری نمایشگاه آینده در مصلی فکری شود.
دوم: یکپارچگی نمایشگاه: نمایشگاه امسال در سهسالن مجزا برگزار شد و نمیتوانست یک نمایش از تمامی اهالی شیلات را کنار هم نشان دهد. اگر مکانی مانند مصلای تهران باشد که بتوان تمامی قدرت خانواده شیلات را یکپارچه کنار هم گذاشت، میتوان حالوهوای فرهنگی و تبلیغی و بازاریابی بسیار بزرگتری ایجاد کرد.
بنابراین دو وجه یکپارچگی و نمایش همه شیلات در یک نگاه و نیز ایجاد ارتباط بیشتر با مردم با دسترسی آسانتر میتواند نماد و کیفیت نمایشگاه شیلات را دوچندان کند. به هر روی، باید فکری برای حضور مردم در نمایشگاه شیلات کرد؛ زیرا امنیت غذایی و غذای سالم مستقیم به مردم برمیگردد و مردم هرچه بیشتر درباره شیلات بدانند بهتر است.