بررسی «اقتصادسرآمد» از روند یک رابطه در آینده؛
چاقوی شیل زیرگلوی اوپک
گروه انرژی- اوپک و متحدانش هفته گذشته در نشستی که یکی از آرام‌ترین دیدارهای این گروه در سال‌های اخیر بود، با اشاره به وجود مازاد عرضه در بازار و رشد ضعیف تقاضا، توافق کاهش تولید نفت را تا پایان مارس سال ۲۰۲۰ تمدید کردند.
مأموریت اوپک برای پایین بردن سطح ذخایر نفت اگر موفقیت‌آمیز بود به قیمت‌های بالاتر نفت منجر می‌شود که اعضای اوپک برای متعادل کردن بودجه خود به آن نیاز دارند زیرا اکثر آنها به صادرات نفت متکی هستند.
با این حال قیمت‌های بالاتر نفت ناخواسته به رشد تولید نفت شیل آمریکا کمک کرده و عمده نفتی که اوپک از بازار حذف کرده است را جبران می‌کند.به نظر می‌رسد که اوپک فعلاً به قیمت‌های بالاتر نفت فکر می‌کند و بعداً درباره پس گرفتن سهم بازارش فکری خواهد کرد.
در حال حاضر اوپک و شرکایش شامل روسیه که در توافق کاهش تولید مشارکت دارند به کاهش سطح ذخایر و تقویت قیمت‌ها متمرکز شده‌اند حتی اگر این اقدام به معنای از دست دادن سهم بازار باشد. طبق برآورد بلومبرگ نیوز، سهم اوپک از تولید جهانی نفت برای نخستین بار از سال ۱۹۹۱ به پایین ۳۰ درصد کاهش پیدا کرده است.اوپک ممکن است حداقل نیم تا یک دهه صبر کند تا رشد شیل آمریکا به اوج برسد زیرا بسیاری برآورد کرده‌اند که رشد نفت شیل آمریکا در حدود سال ۲۰۲۵ به پیک خود می‌رسد. اما منتظر ماندن برای این که اوپک به پیک رشد خود برسد برای اوپک پایدار نیست و این گروه هر چه طولانی‌تر صبر کند، پس گرفتن سهم بازارش را دشوارتر خواهد یافت.هر چه اوپک موفق شود از طریق کاهش تولید، قیمت بالاتری به دست آورد، تولیدکنندگان نفت شیل آمریکا بیشتر تشویق می‌شوند و کاهش تولید مذکور را جبران می‌کنند. بازی پایانی اوپک ممکن است روشن نباشد اما هدف جاری متعادل کردن بازار به بهای از دست دادن سهم بازار به رقیبان شیل آمریکا تمام می‌شود.آخرین گزارش ها از افت تولید اوپک به کمترین میزان از سال ۲۰۱۴ خبر می دهد که البته در برابر کوتاه آمدن های اوپک، نفت شیل جایگزین کسری تولید شده و این موضوع مانع از افزایش قیمت نفت در بازارهای جهانی می شود.
مطابق با جدیدترین آمارهای منتشر شده از سوی بزرگترین گروه تولید کنندگان نفت، میزان تولید اوپک در ماه گذشته میلادی بازهم روندی نزولی را طی کرد. بنابر گزارش روییترز تولید اوپک در ماه ژوئن (خردادماه) 170 هزار بشکه در روز کاهش یافت و به کمتر از 30 میلیون بشکه در روز رسید که کمترین میزان تولید ماهانه اوپک از ماه آوریل سال 2014 میلادی (فروردین ماه سال93) به شمار می رود.
از سوی دیگر اما آمارهای سازمان انرژی ایالات متحده امریکا نشان می دهد که تولید نفت و میعانات آمریکا در ماه آوریل به رکورد ۱۲.۱۶ میلیون بشکه در روز صعود کرد که ۱.۶۹ میلیون بشکه در روز (۱۶ درصد) در مقایسه با مدت مشابه سال گذشته رشد داشته است.
به نظر می رسد هرچه اوپک و متحدانش برای کاهش تولید و افزایش قیمت نفت تلاش می کنند، شیل آمریکا جایگزین این کاهش تولید شده و مجال صعود قیمت نفت به محدوده 70 دلار را نمی دهد. کارشناسان معتقدند این رفتار اوپک و متحدانش تاثیر بلند مدت بر تقویت قیمت ها در بازار نفت نخواهد داشت و تنها جذابیت برای نفت شیل را افزایش می دهد.
از سوی دیگر در این گزارش آمده است مجموع تولید نفت و میعانات آمریکا در مدت سه ماه از فوریه تا آوریل سال ۲۰۱۹ بر مبنای سالانه تنها ۱.۵۲ میلیون بشکه در روز رشد کرد که در مقایسه با نرخ رشد ۱.۹۷ میلیون بشکه در روز در فاصله اوت تا اکتبر سال ۲۰۱۸ کمتر بود.
از این رو تولید نفت شیل آمریکا، در فاصله ماه‌های فوریه تا آوریل سال ۲۰۱۹ تنها ۱.۳۴ میلیون بشکه در روز رشد کرد که با افت نسبت به نرخ رشد مدت مشابه سال قبل روبرو بوده است. به عقیده کارشناسان، مهمترین دلیل این افت را می توان نبود چشم انداز روشن نسبت به افزایش قیمت نفت تا پایان سال جاری میلادی لحاظ کرد. چراکه قیمت های پایین نفت، توجیه اقتصادی سرمایه گذاری در بخش پُرهزینه نفت شیل آمریکا را از بین می برد.