گزارش «اقتصادسرآمد» از بندی که در برجام هرگز اجرا نمی شود؛ «ماشه» زنگ زده امکان استفاده از «مکانیسم ماشه» به لحاظ قانونی و حقوقی توسط اروپا وجود ندارد
«ماشه» زنگ زده
گروه سیاسی- در سایه اقدام ۱۸ اردیبهشت سال جاری ایران مبنی بر کاهش تعهدات هسته‌ای با توقف فروش اورانیوم غنی شده و آب سنگین و احتمال تداوم دیگر فعالیت های هسته ای ایران در واکنش به اقدامات یکجانبه امریکا و بدعهدی های اروپا احتمالاتی دال بر فعال شدن «مکانیسم ماشه» از جانب سه کشور اروپایی آلمان، فرانسه و انگلستان مطرح شده است.
به گزارش اقتصادسرآمد، بندهای 36 و 37 برجام به موضوع نقض عهد طرفین در اجرای برجام و موضوعات اختلافی بر می گردد. بر اساس متن برجام هر یک از اعضای گروه 1+5 به تنهایی می تواند ظرف مدت 75 روز همه تحریم های ایران را بازگرداند بدین شکل که یکی از اعضا (مثلا فرانسه) ادعا می کند که ایران به صورت مخفیانه در حال ساخت سلاح هسته ای است.
این ادعا نیاز به هیچ گونه دلیل و مستندی ندارد. بعد از این ادعا ظرف مدت 15 روز کمیته ای مشترک از کارشناسان (در سطح معاونین وزرا) موضوع را فی مابین حل می کنند! در صورتی که کشور شاکی قانع نشود (هیچ گونه داوری در کار نیست) موضوع ظرف مدت 15 روز در اجلاس وزیران امورخارجه 7 کشور بررسی می شود. اگر طرفین قانع شوند که نقض فاحش برجام رخ نداده موضوع فیصله پیدا می کند ولی اگر کشور شاکی به هر دلیلی بر ادعای خود اصرار بورزد که نقض فاحش برجام صورت گرفته است (باز هم داوری در کار نیست) موضوع به شورای 3 نفره ای متشکل از کشور شاکی، ایران و یک عضو مستقل ارجاع داده می شود و این شورای 3 نفره بیانیه غیر الزام آوری را صادر می کنند. بعد از اجلاس شورای 3 نفره ظرف مدت 30 روز اگر قطعنامه ای صادر نشود و ادامه لغو و یا تعلیق تحریم ها را تمدید نکند همه تحریم های قبلی باز می گردد.
سخنگوی وزارت خارجه درارتباط با احتمال استفاده اروپایی ها از مکانیزم ماشه علیه ایران می گوید: همانطور که گفتم این طرح طرح مرده‌ای است و به لحاظ قانونی و حقوقی امکان استفاده آنها از چنین طرحی وجود ندارد.مدتی قبل بعد از آنکه ایران در نتیجه تعلل اروپا در اجرای برجام گام های برجامی خودر ار برداشت، یک مقام اروپایی به آسوشیتدپرس گفت، اروپا ممکن است "مکانیسم ماشه" را علیه جمهوری اسلامی به جریان بیندازد. این ساز و کار پیش‌بینی‌شده در متن برجام می‌تواند به بازگشت تمام تحریم‌های پیشین بین‌المللی علیه ایران بینجامد.این دیپلمات اروپایی در ادامه گفت‌وگوی خود با آسوشیتدپرس یادآور شد که مکانیسم حل و فصل اختلافات می‌تواند "دیر یا زود" کلید زده شود. او تأکید کرد که چنانچه چیزی تغییر نکند، "نمی‌دانم چگونه می‌توان جلوی آن را گرفت."
سید عباس موسوی، سخنگوی وزارت خارجه در نشست هفتگی با خبرنگاران در مورد گزارش اخیر روزنامه گاردین مبنی بر این که کشورهای اروپایی تهدید کردند که اگر ایران گام چهارم کاهش تعهدات برجامی را بردارد آنها از برجام خارج می شوند گفت: از تهدید اتحادیه اروپا برای خروج از برجام خبری ندارم ولی اگر منظورشان این است که اگر ایران گام چهارم کاهش تعهدات برجامی را بردارد آنها از برخی از مکانیزم‌ها مثلا اسنپ بک و یا امثال آن استفاده می‌کند از همین جا می‌گویم که اقدام آنها غیر حقوقی و غیر قانونی است و این اقدام از همین الان اقدامی مرده است.
وی ادامه داد: ما اقدامات جبرانی برای طرف‌های مقابل در برجام پیش بینی کرده ایم و با توجه به این که آنها به تعهدات خود در برجام عمل نکرده اند ایران در قالب دو ماده 26 و 36 برجام تصمیم گرفته تعهدات برجامی خود را کاهش دهد.
این دیپلمات وزارت خارجه ادامه داد: اگر آنها بخواهند در پاسخ به اقدامات جبرانی ما اقدامات جبرانی انجام دهند اقدام آنها اشتباه است و ما به آنها توصیه می‌کنیم که این اقدام را انجام ندهند.موسوی همچنین در پاسخ به سوالی دیگر در ارتباط با احتمال استفاده اروپایی ها از مکانیزم ماشه علیه ایران تاکید کرد: همانطور که گفتم این طرح طرح مرده‌ای است و به لحاظ قانونی و حقوقی امکان استفاده آنها از چنین طرحی
وجود ندارد.