جدیدترین وضعیت ایران در شاخص رقابتپذیری اقتصاد جهانی
ایران در گزارش امسال با ۴۳ امتیاز در رتبه ۱۲۰ نهادها، با ۶۵ امتیاز در رتبه ۸۰ زیرساختها، با ۵۱ امتیاز در رتبه ۸۴ آی سی تی، با ۵۲ امتیاز در رتبه ۱۳۴ ثبات کلان اقتصادی، با ۸۰ امتیاز در رتبه ۷۲ سلامت، با ۵۸ امتیاز در رتبه ۹۲ مهارتها، با ۴۲ امتیاز در رتبه ۱۳۳ بازار تولید، با ۴۱ امتیاز در رتبه ۱۴۰ بازار کار، با ۴۸ امتیاز در رتبه ۱۲۳ نظام مالی، با ۷۴ امتیاز در رتبه ۲۱ اندازه بازار و ۴۴ امتیاز در رتبه ۱۳۲ تحرک کسب و کار قرار گرفته است. هم چنین ایران با ۳۸ امتیاز، هفتاد و یکمین اقتصاد نوآور جهان معرفی شده است.
به گزارش اقتصاد سرآمد، در سالهای اخیر با توجه به تشدید رقابت اقتصادی بین جوامع، و تغییرات روز افزون بهرهوری برای سهم بیشتر در بازارهای بینالمللی، مفهوم رقابتپذیری از کلیدیترین شاخصهای موفقیت اقتصادها مطرح است. رقابتپذیری علاوه بر نمایان ساختن محدودیتها و چالشهای به وجود آمده در مسیر رقابت در بازارهای جهانی، محدودیتهای مالی دولت در بودجهبندی و چالشهای بخش خصوصی در رقابت در بازارهای داخلی و بینالمللی را نیز ارزیابی میکند.
از اینرو، هدف مطالعه حاضر بررسی تأثیر رقابتپذیری بر عملکرد اقتصادی کشورهاست. با توجه به اینکه شاخص نسبتا جامع برای نشان دادن وضعیت رقابتپذیری کشورها توسط مجمع جهانی اقتصاد از سال ۲۰۰۶ گزارش میشود، امکان مدلسازی بهتر برای سری زمانی کشوری خاص وجود ندارد لذا از دادههای دو گروه از کشورهای درحالتوسعه و توسعهبافته برای بررسی رابطه رقابتپذیری و عملکرد اقتصادی استفاده شده است.
در این مطالعه دوره زمانی ۲۰۰۶- ۲۰۱۴ در نظر گرفته شده و با توجه به خصوصیات نمونه مورد بررسی، از تکنیک گشتاورهای تعمیمیافته (GMM) برای تجزیهوتحلیل مدلها استفاده شده است. نتایج این مطالعه نشان میدهد که شاخص رقابتپذیری بهطور معنیداری در هر دو گروه از کشورهای منتخب در حالتوسعه و توسعهیافته موجب رشد اقتصادی و گسترش صادرات آنها میشود. بنابراین به نظر میرسد امروزه سیاست تقویت رقابتپذیری اقتصاد باید از اولویتهای اصلی برنامهریزان و سیاستگذاران کشورها باشد. همچنین با توجه به نتایج تحقیق، نسبت تشکیل سرمایه خالص به تولید ناخالص داخلی، نسبت ثبت نامکنندگان دوره دبیرستان، نرخ ارز، مخارج مصرفی و تورم از دیگر متغیرهای مؤثر بر میزان رشد و صادرات کشورهای منتخب در حالتوسعه و توسعهیافته میباشند.
اقتصاد دانشمحور به دلیل ایجاد تحول سریع، زودبازده بودن سرمایهگذاریها و تأثیرات شگرف بر رشد یکی از موضوعهای جذاب اقتصادی در دو دهه اخیر محسوب میشود. از اینرو اقتصاد دانشمحور ازجمله عوامل کلیدی در توسعه کشورها و صنایع محسوب میشود. توسعه متوازن و زیر بخشهای آن، ازجمله عوامل متضمن توسعه پایدار محسوب میشود. پژوهش حاضر به بررسی تأثیر زیرساختهای اقتصاد دانشمحور بر رقابتپذیری ملی پرداخته است. بدین منظور دادههای ثانویه مستخرج از شاخص رقابتپذیری جهانی و شاخص اقتصاد دانشمحور مورد ارزیابی قرارگرفتهاند. برای تشکیل مجموعه دادهها آزمودنی، گزارشهای سالانه مجمع جهانی اقتصاد و بانک جهانی در کشورهای مورد مطالعه بررسی شدند. نمونه آماری مشتمل بر شاخصهای GCI و مؤلفههای KEI در کشورهایی بود که در گزارش سالانه 2012 دو نهاد مورد ارزیابی قرارگرفتهاند. یافتههای حاصل از تکنیک معادلات ساختاریافته خطی با با نرمافزار LISREL از تأثیر معنیدار شاخصهای اقتصاد دانش محور بر رقابتپذیری نشان دارد. استفاده از دادههای تک مقطعی از جمله محدودیتهای پژوهش محسوب میشود.مجمع جهانی رتبه رقابت پذیری اقتصاد ایران را کاهش داد.مجمع جهانی اقتصاد در گزارش جدید خود به بررسی میزان رقابتپذیری ۱۴۱ کشور با توجه به ۱۰۰ شاخص در سر شاخههای: سلامت، نظام مالی، اندازه بازار، دینامیسم کسب و کار و ظرفیتهای نوآورانه پرداخت.این گزارش که از سال ۱۹۷۹ تاکنون هر ساله منتشر میشود کشورها را بر اساس امتیازی بین صفر تا ۱۰۰ رده بندی میکند که صفر بیانگر کمترین میزان رقابت پذیری و ۱۰۰ بیانگر بیشترین میزان رقابت پذیری است. ایران در رتبه بندی امسال با ۵۳ امتیار بالاتر از کشورهایی چون تاجیکستان، بنگلادش، بولیوی و پاکستان و پایینتر از کشورهایی چون مصر و اکوادور و اوکراین در رتبه نود و نهم جهان ایستاده است که در مقایسه با سال قبل، رتبه ایران ۱۰ رتبه کاهش داشته است.ایران در گزارش امسال با ۴۳ امتیاز در رتبه ۱۲۰ نهادها، با ۶۵ امتیاز در رتبه ۸۰ زیرساختها، با ۵۱ امتیاز در رتبه ۸۴ آی سی تی، با ۵۲ امتیاز در رتبه ۱۳۴ ثبات کلان اقتصادی، با ۸۰ امتیاز در رتبه ۷۲ سلامت، با ۵۸ امتیاز در رتبه ۹۲ مهارتها، با ۴۲ امتیاز در رتبه ۱۳۳ بازار تولید، با ۴۱ امتیاز در رتبه ۱۴۰ بازار کار، با ۴۸ امتیاز در رتبه ۱۲۳ نظام مالی، با ۷۴ امتیاز در رتبه ۲۱ اندازه بازار و ۴۴ امتیاز در رتبه ۱۳۲ تحرک کسب و کار قرار گرفته است. هم چنین ایران با ۳۸ امتیاز، هفتاد و یکمین اقتصاد نوآور جهان معرفی شده است.امارات بهترین رتبه شاخص رقابت پذیری را در بین همسایههای ایران دارد و با ۷۵ امتیار در رده بیست و پنجم ایستاده است. پس از این کشور، قطر در رده بیست و نهم، عربستان در رده سی و ششم، روسیه چهل و سوم، بحرین چهل و پنجم، کویت چهل وششم، آذربایجان پنجاه و هشتم و ترکیه شصت و یکم قرار گرفته اند.در این رتبهبندی هم چنین کانادا در رده چهاردهم، فرانسه در رده پانزدهم، استرالیا شانزدهم، اتریش بیست و یکم، چین بیست و هشتم و هند در رده شصت و هشتم ایستادهاند.