حمل و نقل ترکیبی پیش نیاز توسعه صنعت هوایی
علیرغم تمام مشکلاتی که سر راه حملونقل هوایی قراردارد، از تحریمها گرفته تا کمبود اعتبارات، توسعه فرودگاه و حملونقل هوایی نسبت به جاده و ریل زودتر به نتیجه می رسد. همچنین به دلیل گستردگی کشور، نگهداری فرودگاه راحتتر از نگهداری جادهها و ریل است.
ایران، ﻓﻼﺗﯽ ﺍﺳﺖ ﻣﺮﺗﻔﻊ و تنوع اقلیمی بالایی دارد. این موضوع باعث شده صنعت هواپیمایی و فرودگاهی کشور فارغ از مقدار عددی سهم شان، اهمیت بیشتری نسبت به کشورهای کوچک و کشورهای دارای مناطق سهل الوصولتر، داشته باشد. یعنی اگر کشور کوچکتری داشتیم که مسطح بود، شاید صنعت هواپیمایی در آن تا این اندازه مهم و پراهمیت تلقی نمیشد. زیرا در کشورهای کوچکتر که از مناطق کویری و مسیرهای کوهستانی و دریایی کمتری برخوردار هستند، راحتتر میتوان مدهای دیگر حملونقلی مانند جاده و ریل را جایگزین مد حملونقل هوایی کرد. اما همان طور که عنوان شد، ایران کشوری است با چهار اقلیم و مناطق صعبالعبور کویری و کوهستانی بسیاری دارد و ساخت مسیرهای جادهای و ریلی در آن بسیار سخت است.
از سوی دیگر غیر از نوار حاشیه جنوبی و نیز حاشیه دریای خزر که تا حدودی امکانات حمل و نقل آبی را فراهم می کند، در سایر نقاط کشور غیر از رودخانه کارون و اروندرود مسیر آبی دیگری نداریم. در این شرایط حمل و نقل هوایی اهمیتی استراتژیک پیدا می کند. بنابراین اکثر مواقع اولین مد حمل ونقلی که تصمیمگیران و تصمیم سازان هنگام توسعه مناطق به آن میاندیشند، حملونقل هوایی است. متاسفانه در کشور مناطق کمتر برخوردار وجود دارند و برخی از فعالان مشاغل و خدمات برای رساندن خود به این نقاط از خدمات پروازی استفاده میکنند. اغلب اساتید دانشگاهها و پزشکان ساکن در مناطق کمتر برخوردار مانند مناطق جنوب و جنوب غربی و با هواپیما به این مناطق سفر میکنند. در نتیجه باید حملوهوایی را توسعه داده و تقویت کنیم.
علیرغم تمام مشکلاتی که سر راه حملونقل هوایی قراردارد، از تحریمها گرفته تا کمبود اعتبارات، توسعه فرودگاه و حملونقل هوایی نسبت به جاده و ریل زودتر به نتیجه می رسد. همچنین به دلیل گستردگی کشور، نگهداری فرودگاه راحتتر از نگهداری جادهها و ریل است.
این را باید در نظر داشت که از صنعت هواپیمایی به عنوان صنعتی «های تک» نام برده میشود و زمانی که یک صنعت «های تک» است، دسترسی تکنولوژیکی به آن سخت و وابستگی کشورها به یکدیگر در این صنعت بسیار زیاد است. هیچ کشوری در دنیا نمیتواند صنعت هواپیمایی کاملا مستقل و بدون نیاز به کشورهای دیگر داشته باشد. بنابراین کار در این صنعت کمی سخت است، اما این مساله دلیل خوبی برای غافل شدن از صنعت حملونقل هوایی نیست. چراکه هر چند حملونقل هوایی فقط سه درصد از کل صنعت حملونقل کشور را پوشش می دهد، اما اهمیت این سه درصد شاید به اندازه 30 تا 40 درصد باشد.مهم این است که ساختارهای موجود را، چه در حوزه فرودگاهها و چه در زیرساختهای متحرک مانند ناوگان هوایی مطالعه کرده و از آن به شکل بهینه استفاده کنیم.
در سالهای گذشته به دلیل تحریمها و برخی مشکلات دیگر امکان انتخاب گزینههای زیادی برای توسعه ناوگان هوایی کشور را نداشته ایم. برخی ایرلاینها برای تجهیز ناوگان خود سراغ هواپیماهایی مانند توپولف 154 ، هواپیماهای MD ایرباس 320، بویینگ 737 و سایر گزینههای موجود در بازار، میروند. این درحالی است که استفاده از ناوگان هواپیماهای کوچک مغفول مانده و این موضوع محدودیتهایی را برای ایرلاینها و تعداد و تنوع پروازی فراهم می کند.یک راه دیگر استفاده از سیستم حملونقل ترکیبی است. در این مد حملونقلی، مسافر یا بار با استفاده از روشهای مختلف حملونقل به شکل هماهنگ جابهجا می شود. باتوجه به پیشرفت تکنولوژی و به ویژه در حوزه سایبری، اکنون مسافر میتواند پیش از سفر برای استفاده از حملونقل ترکیبی برنامهریزی کند. به عنوان مثال میتوان ساعات حرکت اتوبوس و قطارها را با ساعت و مسیرهای پروازها هماهنگ
کرد./تین نیوز