کند و کاو «اقتصادسرآمد» از ایرادات بر طرح بانکداری مجلس
استقلال بانک مرکزی زیر فشار دولت
گروه بانک و بیمه- «کنترل تورم»، «تضمین ثبات و سلامت عملکرد بانک‌ها» و «کمک به ایجاد رشد و اشتغال» سه هدف مهم بانک‌های مرکزی در جهان است که کنترل تورم اصلی ترین هدف بانک مرکزی است.در ادبیات جهانی هم این اجماع به این شکل وجود دارد که بانک مرکزی در وهله اول مسئول کنترل تورم است و در ادامه به دیگر اهداف از جمله نظارت بر عملکرد بانک‌ها و کمک به رشد اقتصادی می‌پردازد. البته بانک‌های مرکزی در دنیا تفاوت‌هایی دارند؛ بعضی به تورم و بعضی به تولید اولویت داده اند.تعارض مسئله رکود و تورم یکی از مهم‌ترین چالش‌های هدفگذاری بانک مرکزی است. ایجاد رکود می‌تواند به کاهش تورم منجر شود. در واقع ممکن است سیاستگذار پولی با ایجاد رکود از طریق افزایش نرخ بهره، به سمت کاهش تورم حرکت کند.ساختار کنونی عملکرد بانک مرکزی بر اساس تحقق هدف کنترل تورم و مقداری هم به هدف دوم که نظارت بر عملکرد بانک‌هاست بنا شده است و اساساً در این ساختار توجهی به کمک به رشد اقتصادی و ایجاد اشتغال نشده است.
به گزارش اقتصادسرآمد، یک کارشناس اقتصادی می گوید: در طرح جدید بانکداری عملا استقلال بانک مرکزی وجود ندارد ضمن اینکه نرخ سود دستوری باز هم در این طرح تکرار شده است
علی سعدوندی اظهار داشت: هدف اصلی بانک‌های مرکزی در تمام دنیا کنترل تورم بوده است هرچند نظریات جدیدی نیز ابداع شده تا مأموریت‌های جدیدی برای بانک مرکزی به منظور توسعه و رشد محول کند. البته این مأموریت‌ها در محیطی که انتظارات تورمی از بین رفته باشد. در این بین مأموریت بانک مرکزی برای توسعه و رشد اقتصادی در صورتی امکان پذیر خواهد بود که کشور ۳۰ یا ۴۰ سال با انتظارات تورمی برخورد کرده باشد و نرخ بهره را به صفر رسانده باشد ولی این مباحث در کشور ما جایی ندارد.
وی افزود: بنابراین این سوال مطرح می‌شود که آیا می‌توانیم تورم را کنترل کنیم بدون آنکه رشد اقتصادی داشته باشیم، در پاسخ باید گفت تأکید ما باید بر ایجاد اشتغال پایدار باشد و نباید رشد اقتصادی را فدای کنترل تورم کرده و به دنبال آن فنر تورمی را مانند ارز فشرده‌تر از قبل کرد.
مدیرگروه بازارهای مالی مرکز پژوهش‌ها هم با اشاره به لحاظ شدن استقلال بانک مرکزی در طرح بانکداری، گفت:در این طرح بانک مرکزی تا زمانی که ارز دولت را نفروشد الزامی برای پرداخت ریال به دولت ندارد.
حسین دولت آبادی با تأکید بر اینکه در طرح بانکداری مجلس سه هدف برای بانک مرکزی تعیین شده بدون آنکه اولویت بندی برای آن انجام شود، اظهار داشت: در متن قبلی طرح بانکداری هدف اصلی بانک مرکزی کنترل تورم و ثبات سطح عمومی قیمت‌ها تعیین شده بود و اگر این هدف محقق می‌شد بانک مرکزی می‌توانست به رشد اقتصادی و اشتغال پایدار هم کمک کند. مدیر گروه بازارهای مالی مرکز پژوهش‌های مجلس درباره اولویت بندی اهداف بانک مرکزی، گفت: به نظرم نباید برای اهداف بانک مرکزی اولویت بندی در نظر گرفت چرا که تشخیص اولویت تابع مقتضیات همان دوره است و بانک مرکزی باید در همان مقطع تصمیم بگیرد. از سویی دیگر بانک مرکزی لزوماً مسئول رشد اقتصادی نیست.
یک کارشناس اقتصادی با بیان اینکه بانک مرکزی دائما تحت فشار دولت برای تثبیت نرخ ارز است، گفت: اگر استقلال بانک مرکزی تامین شود، خود چارچوب روابط با دولت و بانک ها را تعیین می کند.
کامران ندری درباره اینکه آیا بانک مرکزی ابزاری برای تحقق اهداف پیش بینی شده دارد، تصریح کرد: اگر در طرح بانکداری مجلس روی اصلاح ساختار تمرکز می‌شد و مشخص می‌کردند که حکمرانی در بانک مرکزی به چه شکل باشد کفایت می‌کرد و نیازی نبود ابزارها ذکر شود. چارچوب عملیات بازار باز رابطه بانک مرکزی با بانک‌ها و دولت است، اگر استقلال بانک مرکزی تأمین شود خود بانک مرکزی با مقررات گذاری می‌تواند چارچوب را تعیین کند و دیگر دولت نمی‌تواند فشاری به این نهاد وارد کند.
وی افزود: ذکر ابزارها در قانون علاوه بر زائد بودن، می‌تواند منجر به سواستفاده نیز شود. بانک مرکزی ما به صورت سنتی به دنبال هدف گذاری نرخ ارز بوده که آن هم از بیرون به این بانک دیکته می‌شود. بانک مرکزی دائماً تحت فشار دولت برای تثبیت نرخ ارز است. حتی بعد از تحریم‌ها بانک مرکزی قسم خورد که نمی‌تواند نرخ را دیگر تثبیت کند که دولت در اینجا از ارز ۴۲۰۰ تومانی عدول کرد البته که هنوز هم فشار روی بانک مرکزی وجود دارد تا مطابق با خواسته دولت پیش برود.
به گزارش اقتصادسرآمد، یک کارشناس اقتصادی می گوید: در طرح جدید بانکداری عملا استقلال بانک مرکزی وجود ندارد ضمن اینکه نرخ سود دستوری باز هم در این طرح تکرار شده است
علی سعدوندی اظهار داشت: هدف اصلی بانک‌های مرکزی در تمام دنیا کنترل تورم بوده است هرچند نظریات جدیدی نیز ابداع شده تا مأموریت‌های جدیدی برای بانک مرکزی به منظور توسعه و رشد محول کند. البته این مأموریت‌ها در محیطی که انتظارات تورمی از بین رفته باشد. در این بین مأموریت بانک مرکزی برای توسعه و رشد اقتصادی در صورتی امکان پذیر خواهد بود که کشور ۳۰ یا ۴۰ سال با انتظارات تورمی برخورد کرده باشد و نرخ بهره را به صفر رسانده باشد ولی این مباحث در کشور ما جایی ندارد.
وی افزود: بنابراین این سوال مطرح می‌شود که آیا می‌توانیم تورم را کنترل کنیم بدون آنکه رشد اقتصادی داشته باشیم، در پاسخ باید گفت تأکید ما باید بر ایجاد اشتغال پایدار باشد و نباید رشد اقتصادی را فدای کنترل تورم کرده و به دنبال آن فنر تورمی را مانند ارز فشرده‌تر از قبل کرد.
مدیرگروه بازارهای مالی مرکز پژوهش‌ها هم با اشاره به لحاظ شدن استقلال بانک مرکزی در طرح بانکداری، گفت:در این طرح بانک مرکزی تا زمانی که ارز دولت را نفروشد الزامی برای پرداخت ریال به دولت ندارد.
حسین دولت آبادی با تأکید بر اینکه در طرح بانکداری مجلس سه هدف برای بانک مرکزی تعیین شده بدون آنکه اولویت بندی برای آن انجام شود، اظهار داشت: در متن قبلی طرح بانکداری هدف اصلی بانک مرکزی کنترل تورم و ثبات سطح عمومی قیمت‌ها تعیین شده بود و اگر این هدف محقق می‌شد بانک مرکزی می‌توانست به رشد اقتصادی و اشتغال پایدار هم کمک کند. مدیر گروه بازارهای مالی مرکز پژوهش‌های مجلس درباره اولویت بندی اهداف بانک مرکزی، گفت: به نظرم نباید برای اهداف بانک مرکزی اولویت بندی در نظر گرفت چرا که تشخیص اولویت تابع مقتضیات همان دوره است و بانک مرکزی باید در همان مقطع تصمیم بگیرد. از سویی دیگر بانک مرکزی لزوماً مسئول رشد اقتصادی نیست.
یک کارشناس اقتصادی با بیان اینکه بانک مرکزی دائما تحت فشار دولت برای تثبیت نرخ ارز است، گفت: اگر استقلال بانک مرکزی تامین شود، خود چارچوب روابط با دولت و بانک ها را تعیین می کند.
کامران ندری درباره اینکه آیا بانک مرکزی ابزاری برای تحقق اهداف پیش بینی شده دارد، تصریح کرد: اگر در طرح بانکداری مجلس روی اصلاح ساختار تمرکز می‌شد و مشخص می‌کردند که حکمرانی در بانک مرکزی به چه شکل باشد کفایت می‌کرد و نیازی نبود ابزارها ذکر شود. چارچوب عملیات بازار باز رابطه بانک مرکزی با بانک‌ها و دولت است، اگر استقلال بانک مرکزی تأمین شود خود بانک مرکزی با مقررات گذاری می‌تواند چارچوب را تعیین کند و دیگر دولت نمی‌تواند فشاری به این نهاد وارد کند.
وی افزود: ذکر ابزارها در قانون علاوه بر زائد بودن، می‌تواند منجر به سواستفاده نیز شود. بانک مرکزی ما به صورت سنتی به دنبال هدف گذاری نرخ ارز بوده که آن هم از بیرون به این بانک دیکته می‌شود. بانک مرکزی دائماً تحت فشار دولت برای تثبیت نرخ ارز است. حتی بعد از تحریم‌ها بانک مرکزی قسم خورد که نمی‌تواند نرخ را دیگر تثبیت کند که دولت در اینجا از ارز ۴۲۰۰ تومانی عدول کرد البته که هنوز هم فشار روی بانک مرکزی وجود دارد تا مطابق با خواسته دولت پیش برود.