بررسی «اقتصادسرآمد» از سرانجام طرح ساماندهی ناوگان فرسوده
معضل پیرهای جاده
گروه راه و ساختمان- طی دو دهه گذشته تنها ۲۴ هزار دستگاه کامیون فرسوده و در دولتهای یازدهم و دوازدهم تنها ۵ هزار و ۱۸۸ دستگاه کامیون فرسوده با کامیونهای نوساز جایگزین شده است. طرح نوسازی ۵۳ هزار دستگاه کامیون فرسوده برون شهری با عمر بالای ۴۰ سال کلید خورد که معادل ۱۵ درصد کامیونهای فرسوده جادهای است.بر اساس برخی پژوهشها، کامیونهای فرسوده در کشور سالانه ۹۶۰ میلیون لیتر سوخت مازاد مصرف میکنند.
به گزارش اقتصادسرآمد، در حال حاضر ۱ میلیون و ۹۵۰ هزار دستگاه انواع خودروی باری سنگین اعم از درون و برون شهری در کشور داریم که بیش از ۳۴۶ هزار و ۲۴۳ دستگاه از آن در جادهها (ناوگان برون شهری تحت نظارت وزارت راه یا حاملان سوخت تحت نظارت وزارت نفت یا سازمان برنامه و بودجه) تردد دارند. مابقی به عنوان ناوگان باری درون شهری (تحت نظارت وزارت کشور) فعالیت میکنند.۵۷۶ هزار و ۵۵ دستگاه نیز معادل ۳۰ درصد این ۲ میلیون دستگاه، فرسوده هستند.همچنین کامیونهای بالای ۲۲ سال که در جادهها و تحت نظارت وزارت راه تردد میکنند، ۱۰۷ هزار و ۸۷۱ دستگاه هستند که معادل ۳۱ درصد کل ناوگان باری سنگین برون شهری محسوب میشوند.
اگرچه نوسازی ناوگان باری به دلیل جولان کامیون های فرسوده در جاده های کشور، یک ضرورت است، اما طرحی که امروز کلید خورد، پُر از ابهام و با انتقاد شدید کامیونداران روبه رو است.این در حالی است که به گفته دبیر کانون سراسری کامیونداران، ۹۵ درصد مالکان کامیونهای فرسوده توانایی تأمین چنین رقمی را ندارند.احمد کریمی دبیر کانون کامیونداران با بیان اینکه در مراسم رونمایی از طرح آغاز نوسازی ناوگان جادهای، از هیچیک از تشکلهای صنفی رانندگان یا مالکان کامیونها دعوت نشده بود، گفت: در این طرح، ارز را باید مالک کامیون تأمین کند که تهیه این میزان ارز در استطاعت بخش بزرگی از مالکان کامیونهای فرسوده نیست.
وی ادامه داد: رانندگان کامیون نمیتوانند ۴۰ هزار یورو را تأمین کنند؛ وقتی هم که به سازمان راهداری اعتراض کردیم، توجیهشان این بود که برخی رانندگان در خارج از کشور دوست یا آشنایی دارند که میتوانند این ارز را تهیه کرده و در اختیار مالک کامیونهای دست دوم اروپایی قرار دهند.
این فعال صنفی حمل و نقل جادهای با بیان اینکه اجرای این طرح اوج بی تدبیری سازمان راهداری را نشان میدهد، گفت: اینکه صرفاً ۷۰۰ تا ۸۰۰ نفر در سایتی که اعلام شده، ثبت نام کنند، دلیل بر موفق بودن آن نیست؛ چون اکثراً با کمک شرکتهای خودروسازی داخلی، به شرکتهای لیزینگ معرفی میشوند که اقساطی سرسام آور به خریدار کامیون نوساز تحمیل میکند؛ اگر این خودرو فقط چند روز خراب و غیر فعال شود، مالک کامیونهای لیزینگی از عهده پرداخت اقساط آن برنمی آیند.در عین حال، وزیر راه و شهرسازی هم با اشاره به آغاز طرح نوسازی ناوگان فرسوده باری جاده ای از روز جاری، گفت: هدف گذاری این طرح، نوسازی ۵۳ هزار دستگاه کامیون فرسوده با کامیون های نوساز ظرف ۳ سال است.
محمد اسلامی ، ششم خردادماه در مراسم آغاز طرح نوسازی ناوگان باری جادهای اظهار داشت: این طرح به سیاستهای کلی نظام و اجرای قانون نوسازی ناوگان پاسخ مناسبی است.وی افزود: اولویت در این طرح، قشر رانندگان کامیون است، اشخاص حقیقی و حقوقی از امروز میتوانند وارد سامانه شده و بر اساس آئین نامه طراحی شده، ثبت نام کرده و موارد را طی کنند تا نسبت به کاهش سن ناوگان که هم به فرسودگی رانندگان منجر شده و هم آلودگی محیط زیست و تصادفات جادهای را در پی داشته، اقدام کنیم.
وزیر راه و شهرسازی ادامه داد: اولویت با کامیونهای بالای ۵۰ سال سن است و تا کنون ۸۶۳ راننده که بیشترین میزان پیمایش داشته اند را انتخاب کرده ایم و میتوانند به ایران خودرو دیزل مراجعه کنند تا مبادرت به دریافت خودروی نوسازی کنند.
وی گیریبکس این کامیونها را برند بنز عنوان و اظهار کرد: از امروز ۴ گروه رو دعوت کرده ایم که به این طرح ملحق شوند اولاً سازندگان کامیون در داخل است که هزار دستگاه در هر سال به آنها تعلق میگیرد. دوم شرکتهای حمل و نقل است که کسری ناوگان دارند و با احتمال لغو مجوز روبه رو هستند، سومین گروه، واردکنندگان خودرو هستند که از وزارت صمت مجوز دریافت کرده اند و چهارمین گروه هم اشخاص حقیقی هستند که امکان واردات ۱۰ دستگاه در سال را دارند.