بررسی چرایی افزایش دوباره قیمت خودرو در کند و کاو «اقتصادسرآمد»
چرا قلب خودرو دوباره تند می زند؟
گروه صنعت، تولید و تجارت- طی هفته های اخیر بازار خودرو به دنبال صعود نرخ ارز، شاهد افزایش قیمتها بود. در شرایطی قیمت خودرو در بازار وابسته به احوالات بازار ارز شده که طبق روال سالهای گذشته که خبری از کروناویروس نبود، با آغاز مسافرتهای تابستانی قیمتها روند صعودی به خود میگرفت اما امسال که شیوع این ویروس بازارهای بسیاری از جمله بازار خودرو را خالی از مشتری کرده، این افزایش قیمتها پرحاشیه، داغ و عجیب است.در این شرایط، در پی موافقت شورای رقابت با افزایش قیمتها به صورت فصلی و اعمال قیمتهای جدید برای خودروهای شرکتهای خصوصی و یکی از خودروسازان بزرگ، مرحله جدیدی از افزایش قیمتها آغاز شد.
به گزارش اقتصادسرآمد، در اواخر اردیبهشت همزمان با اعلام قیمتهای جدید برای محصولات شرکتهای خودروساز، سیاستگذار کلان خودرو برای نخستین بار از فرمولی برای خرید و فروش در بازار خودرو رونمایی کرد. براساس اعلام مسوولان ارشد سازمان حمایت نرخ تمام شده کارخانه به علاوه ۱۰ درصد سود باید مبنای نرخ بازار قرار گیرد. در کنار اعلام فرمولی برای دادوستد، نهادهای نظارتی نیز به بازار خودرو ورود کرده و با رصد پارکینگها بهدنبال کشف خودروهای احتکار شده رفتند.
این دو اقدام شروعی بود بر قفل شدن معاملات در بازار خودرو. در ادامه نیز اعلام شرایط طرح فروش فوقالعاده خودروسازان و همچنین طرح پیشفروش حلقه قفل شدن معاملات را تکمیل کرد. با توجه به اینکه نتایج طرح فروش فوقالعاده خودروسازان مشخص شده و۲۵ هزار دستگاه خودروی عرضه شده در این طرح صاحبان خود را شناختند و فرصت شرکت در طرح پیشفروش ۷۵ هزار دستگاه خودرو برای متقاضیان به پایان رسیده باید منتظر واکنش بازار به این مسئله باشیم. اما سوال اینجاست که بازار چه مسیری را پیش خواهد گرفت آیا روند نزولی قیمتها که در چند هفته اخیر کلید خورده ادامه خواهد یافت یا اینکه بار دیگر شاهد نوسانات قیمتها و التهابات بازار خواهیم بود؟
طی یکی دو سال اخیر بهدلیل افزایش نرخ تورم، ایجاد سرمایههای سرگردان و کاهش ارزش ریال و کاهش تولید و عرضه خودرو به بازار، خودرو را از کالای مصرفی به کالایی سرمایهای تبدیل کرده که تقاضا برای آن به شدت بالا رفته است. ضمن اینکه اختلاف فاحش قیمتی کارخانه و باازر آزاد را نباید فراموش نکرد که تا چه حد در التهابات بازار و پرزور کردن دلالان تاثیر داشته است. این در حالی است برخی کارشناسان صنعت خودرو معتقدند که با توجه به واقعیت بازار و ناهمخوانی آمار تولید و عرضه خودروسازان، چنانچه اختلاف قیمت خودرو میان کارخانه تا بازار از بین رفته یا حداقل کم شود، ممکن است عرضه فعلی زیاد هم باشد.
این در حالی است که اندک فروشندگان خودرویی هم که در این شرایط قصد فروش خودرو خود را دارند، پیش از آن نرخ ارز را روی تابلوی صرافیها رصد میکنند. نرخ ارز از مهمترین عاملانی است که در تعیین قیمت خودرو نقش مهمی را ایفا میکند و به گفته فعالان بازار خودرو تا زمانی که نرخ ارز به ثبات نرسد بازار خودرو نیز روی آرامش را نخواهد دید.
رییس شورای رقابت، می گوید در این خصوص می گوید: برای آن دسته از خودروهایی که قیمت پایه نداشته و جدید تولید شدهاند، شورای رقابت روش کلینیک را در قیمتگذاری اجرایی میکند و مطرح شدن تعیین قیمت خودرو آن هم به روش کلینیک به نحوی خواهد بود که نهایت ۱۰ متخصص در حوزه خودرو درخواست کرده تا با بررسی مستنداتی که در اختیار آنها قرار گذاشته میشود، ضمن توجه به هزینه تمام شده خودرو، قیمت پایه محصولات جدید تعیین شود. این روش فقط برای خودروهایی که قیمت پایه نداشته و تولید جدید هستند استفاده می شود و در مابقی خودروها دستورالعمل قیمتگذاری خودرو مصوب شورای رقابت اجرایی خواهد شد.
با اعلام این خبر توسط رضا شیوا، نخستین جلسه این کلینیک هفته گذشته برگزار شد؛ درحالیکه گمان میرفت شورای رقابت با تشکیل «کلینیک تجاری قیمتگذاری خودرو» قصد دارد قیمت خودروهای داخلی را به شور بگذارد و در فرمول خود تجدیدنظر کند، آنطور که گزارش شده گویا اخبار منتشره از نخستین جلسه این کلینیک برخلاف پیشبینیها بوده است.
فعالان بازار معتقدند با توجه به پایان فروش خودروسازان که معاملات را در بازار قفل و قیمتها را کاهشی کرد، حالا بار دیگر مولفههایی همچون میزان عرضه خودروسازان، نرخ ارز و انتظارات تورمی در تعیین نرخ محصولات خودروسازان تعیینکننده خواهد بود.این اظهارات در شرایطی است که از روز گذشته تغییراتی در نمودار قیمتی بازاررخ داده و نمودار قیمتها صعودی شد. فعالان بازار تاکید میکنند چنانچه سیاستگذار کلان خودرو بهدنبال جلوگیری از نوسانی شدن دوباره بازار است باید مسیر عرضه خودروسازان را هموار کند، زیرا در شرایط فعلی این اتفاق میتواند جلوی التهابات بازار را بگیرد. جدا از عرضه مناسب با تقاضای بازار که در آرامش بازار نقش تعیینکنندهای دارد، مسوولان صنعتی کشور با قیمتگذاری بازار و همچنین کشف خودروهای احتکاری، به متقاضیان خودرو این اطمینان خاطر را دادهاند که میتوانند آرامش را به بازار خودرو برگردانند. حال این سوال مطرح است که با تدابیر اندیشیده شده در این زمینه آیا میتوان منتظر آرامش در بازار بود؟