printlogo


چرا «لیقوانی‌ها» فرمول سری پنیر خود  را لو نمی‌دهند؟

پنیری که لیقوانی‌ها تولید می‌کنند شاید بهترین پنیری باشد که در کشور تولید می‌شود، اما لیقوان هم گویی به سرنوشت زعفران ‏خراسان دچار شده است و نبود بسته‌بندی‌های جدید و جذاب، صنعت تولید پنیر سنتی را با چالشی بزرگ روبه‌رو کرده؛ یک روز ‏زعفران قائن اسپانیا و یک روز خرمای بم فرانسه و از کجا معلوم شاید فردا پس فردا هم پنیر لیقوان چین یا لیقوان رومانی.‏از تبریز تا روستای تاریخی لیقوان ۳۶ کیلومتر است. برای رسیدن به این روستا باید از شهر «باسمنج» و روستا‌های «هروی» که ‏محلی‌ها به آن «هربی» می‌گویند و همین‌طور «بیرق» عبور کنیم؛ از جاده‌ای کوهستانی و از میان کوه‌های سر به فلک کشیده با ‏چمن سبز مخملی و رودخانه «مهران رود» و باغ‌های سیب و گیلاس و زردآلو عبور می کنیم.‏به گزارش اقتصادسرآمد، اهالی منطقه هر کدام با پای پیاده یا اسب و قاطر یا وانت‌بار برای کارگاه‌های پنیرسازی شیر می‌آورند و حضورشان روستا را ‏شلوغ‌تر از حالت عادی کرده. دبه‌ها را روی ترازو می‌گذارند و برای هر کیلو ۵ هزار تومان می‌گیرند. هر دبه فلزی که محلی‌ها به ‏آن «پوتوق» می‌گویند، بین ۱۰ تا ۳۰ کیلو گنجایش شیر دارد.‏شاید بتوان گفت،لیقوان پایتخت پنیرسازی کشور است و گذشته از پنیر، کره و ماست و دوغ این منطقه هم فروش بسیاری دارد، اما ‏نکته‌ای که حتی خود اهالی به آن اعتراف می‌کنند نحوه بسته‌بندی پنیر است. به هر مغازه یا کارگاهی در این روستا سر بزنید ‏بسته‌بندی‌های پنیر یک شکل است و فقط اسامی روی حلب‌ها تغییر می‌کند.‏روستای «لیقوان» به پنیرش شهره است، ولی این سؤال ذهن هرکسی را به خود مشغول می‌کند که مگر یک روستا چقدر تولید دارد که می‌تواند این همه بازار تقاضا را تأمین کند؟
برای تهیه پنیر لیقوان که قدمتی بیش از هزار سال دارد از شیر خالص گوسفند استفاده می‌کنند که کیفیت بهتری نسبت به شیر بز و گاو دارد. در مناطق دیگر شیر گاو و گوسفند را باهم مخلوط می‌کنند و کیفیت آن پایین می‌آید. باید این را هم بگویم که شیر گوسفندان منطقه لیقوان و روستا‌های همجوارش به این خاطر که منطقه چراگاه‌های فوق‌العاده‌ای دارد کیفیت به مراتب بهتری نسبت به گوسفندان دیگر دارد. در ضمن ما از شیر گوسفندان قرمز رنگ که به آن‌ها «قزل قویین» می‌گوییم، استفاده می‌کنیم که در مقابل گوسفندان رنگ روشن، شیر پرچرب‌تری دارند.- لیقوان دست‌کم ۱۰۰ کارگاه تولید پنیر دارد و همه پنیر‌هایی که در روستای ما تولید می‌شود، به تبریز و تهران می‌رود و از آنجا هم به شهر‌های دیگر، اما خیلی جا‌ها دیده‌ام که پنیر مناطق دیگر را به اسم لیقوان می‌فروشند. اگر کسی پنیر لیقوان را چشیده باشد، می‌تواند تفاوت پنیر‌های متفرقه را متوجه شود. در کل پنیر لیقوان به‌دلیل چربی زیاد، کرم رنگ است و کیفیت بالایی دارد.لیقوان سال‌هاست به برندی مشهور در تولید پنیر تبدیل شده تا جایی که به صورت چمدانی به کشور‌های امریکا، کانادا، مالزی، ژاپن، آلمان و روسیه صادر می‌شود. کارگاه‌داران لیقوانی عنوان می‌کنند وجود گل و گیاه‌های منحصربفرد در این منطقه و آب و هوای کوهستانی و البته خنکی هوا تأثیر مطلوبی بر شیردهی و کیفیت شیر گوسفندان دارد و به همین خاطر پنیر لیقوان نسبت به پنیر مناطق دیگر از کیفیت بالاتری برخوردار است. اما آیا فنون خاصی هم برای تهیه و به عمل آوردن این پنیر وجود دارد؟پنیر لیقوان، مشهورترین پنیر سنتی آذربایجان است که در سراسر جهان به عنوان پنیر سفید آذربایجانی شناخته می‌شود؛ این پنیر شبه‌نرم بین سه تا دوازده ماه در آب‌نمک نگه داشته می‌شود تا برسد.این پنیر در روستای «لیقوان» واقع در دامنه شمالی سهند از توابع شهر تبریز ایران تهیه می‌شود؛ تخمین زده می‌شود بیش از ۲۰۰ تولید کنندهٔ پنیر و ۶۵ هزار راس گوسفند که اغلب از نوع «قیزیل» هستند، در این روستا و روستاهای مجاور وجود داشته باشند.هوای پاک و گونه‌های گیاهی بی همتای منطقه همراه با نحوه بهداشتی شیردوشی استفاده شده در این روستا و تحویل شیر تازه به تولیدکنندگان پنیر، منجر به تولید شیر و پنیر باکیفیتی موسوم به «پنیر لیقوان» می‌شود؛ این نوع پنیر طعمی ترد و شور دارد و دارای سوراخ‌های بخصوصی است و از شیر تازه گوسفند تهیه می‌شود.
لیقوان سال‌هاست به نام تجاری مشهور در تولید پنیر تبدیل شده تا جایی که به صورت چمدانی به کشورهای آمریکا، کانادا، مالزی، ژاپن، آلمان و روسیه صادر می‌شود، کارگاه‌داران لیقوانی می گویند وجود گل‌ و گیاه‌های منحصربفرد در این منطقه و آب و هوای کوهستانی و البته خنکی هوا تأثیر مطلوبی بر شیردهی و کیفیت شیر گوسفندان دارد و به همین خاطر پنیر لیقوان نسبت به پنیر مناطق دیگر از کیفیت بالاتری برخوردار است.«پنیر لیقوان»، حاصل شیر تولیدی از مراتع خوش آب و هوای دامنه‌های سهند از گونه‌های گیاهی غنی و انحصاری است، گرچه در برخی از مناطق جهان پنیرهای مختلفی به شهرت رسیده و موجب رونق اقتصادی منطقه خود شده‌اند، اما شاید بتوان پنیر لیقوان را یکی از بهترین پنیرهای ایران و جهان دانست که از شیر گوسفند نژاد قیزیل به دست آمده و به یک نام تجاری معتبر تبدیل شده است.