کند و کاو «اقتصادسرآمد» از اما و اگرهای نوسانات بورس
توپ در زمین بازار گردانان
گروه بانک،بیمه و بازار سرمایه- بازارگردانی فرایندی است که برای تعادل بخشی به بازار و تضمین نقد شوندگی آن به کار میرود، یعنی سهامداران و صاحبان اوراق به محض تصمیم گیری برای فروش سهام خود بتوانند نسبت به معامله اوراق خود اقدام کنند. بازارگردانان به منظور جلوگیری از نوسانات شدید و کنترل قیمت ورقه بهادار در یک محدوده معین و افزایش میزان نقدشوندگی سهام و بازار و وجود عرضه و تقاضا برای اوراق بهادار اقدام به خرید و فروش این اوراق در شرایط مختلف می کنند.شورای عالی بورس طی مصوبهای در ۲۰ شهریور امسال همه ناشران را به داشتن بازارگردان ملزم کرد، این موضوع موجب نقدشوندگی در بورس شد اما در این میان برخی معتقدند بازارگردانها در فرآیندهای بازار سرمایه اخلال ایجاد کردند و برخی دیگر بازارگردانها را به تلاش برای نوسانگیری از سرمایهگذاران خرد متهم میکنند.
به گزارش اقتصادسرآمد، در این زمینه سیاوش وکیلی، مدیر روابط عمومی و امور بینالملل سازمان بورس ضمن رد این اتهامها با استناد به آمار معاملات ۹ ماهه بازارگردانها اعلام کرد: بازارگردانها در بازار سرمایه نقش مثبتی ایفا میکنند، نقدشوندگی مهمترین وظیفه بازارگردانها هست و آمارهای موجود، ایفای نقش آنها در بازار سرمایه را تأیید میکند.مدیر روابط عمومی سازمان بورس به قدمت ۱۷ ساله عملیات بازارگردانی در بازار سرمایه ایران اشاره کرد و گفت: بازارگردانها در ۹ ماه گذشته ۵۵ هزار میلیارد تومان سهام خریداری کردهاند و به میزان ۲۷هزار میلیارد تومان سهام فروختهاند.
وی با اشاره به فعالیت قانونمند اکثر بازارگردانها، درباره نحوه برخورد سازمان بورس با تخلفات برخی بازارگردانها گفت: موضوع مهم، توجه به تفاوت بین «تخلف» و «جرم» است، سازمان بورس با ناشران و نهادهای مالی که از دستورالعملها تخلف کردند و همچنین با بازارگردانهایی که در فرآیند عملیات بازارگردانی هم دچار تخلف شوند برخورد خواهد کرد. وکیلی افزود: تاکنون عمده تخلفات ناشی از استنکاف برخی ناشران از عمل به مصوبه ۲۰ شهریور شورای عالی بورس و آییننامه صیانت از حقوق سرمایهگذاران بوده که همه ناشران (چه ناشران جدیدالورود به بازار و چه ناشران باسابقه بازار) را به داشتن بازارگردان ملزم کرده است، در نخستین روزهای اجرای این مصوبه از ۱۲ مهرماه برخی ناشران از اجرای آن خودداری کردند که برخوردهای لازم براساس مقررات هم انجام گرفت.مدیر روابط عمومی و امور بینالملل سازمان بورس ادامه داد: باید به این نکته توجه کرد که رسیدگی به تخلفات مراحلی دارد، در مرحله نخست، پس از صدور گزارش تخلف توسط واحدهای نظارتی، موضوع توسط کمیتههای تحقیق بورسها بررسی و جهت تصمیمگیری به هیات مدیره بورسها یا هیأت رسیدگی به تخلفات سازمان ارائه می شود. رأی بدوی انضباطی تا یک ماه، توسط محکومین قابل تجدیدنظرخواهی است.وی افزود: فرآیند رسیدگی به این تجدیدنظرخواهی در سازمان بورس انجام می شود، بسیاری از متخلفان میتوانند در این مهلت یکماهه به تعهدات خود عمل کنند و در این صورت اقدامات اصلاحی صورت گرفته مطابق مقررات در حکم انضباطی تجدیدنظر لحاظ خواهد شد، طبق اعلام معاونت حقوقی سازمان بورس در دو یا سه ماه گذشته ۲۰۷ مدیر بورسی، احکامی از «تذکر» تا «سلب صلاحیت» و «جریمه نقدی» دریافت کردند که در تاریخ بورس این میزان جدیت در مقابل تخلفات بیسابقه بوده است.
اما یک تحلیلگر بازار سرمایه می گوید: با منابعی که بازارگردانها در اختیار دارند و قدرتی که معاملات الگوریتمی به آنها میدهد، میتوانند سهم را در پایینترین قیمت خریداری کرده و در سقف قیمت بفروشند.شاهین احمدی با اشاره به نحوه استفاده از معاملات الگوریتمی گفت: معاملات الگوریتمی، عملیاتی است که از سوی رباتها انجام میشود و در قالب یک برنامه دارای دسترسی به هسته معاملات و به صورت خودکار، یک سری معاملات را انجام میدهد که این شیوه دارای یکسری مزیتهایی نسبت به انجام معاملات توسط انسان است؛ در حالیکه سهامداران خرد در نهایت میتوانند تعداد محدودی نماد را در یک لحظه رصد کننداما معاملات الگوریتمی، قدرت پردازش بالایی دارند و میتوانند به صورت همزمان، نمادهای بسیاری را رصد کرده و در هر یک از نمادها فرصت کسب سود فراهم کنند. به گفته وی، در حال حاضر یکسری الگوریتم به خدمت بازارگردانها درآمدهاند و بازارگردانها به جای اینکه به صورت شخصی بازار را رصد کنند، به الگوریتم دستور میدهند تا منفیهای سهم آنها را خریداری کرده و مثبتهای سهم آنها را بفروشد؛ بر این اساس با توجه به اینکه بازارگردان به الگوریتم وصل شده و از منابع مالی قابل توجهی نیز برخوردار است، به راحتی میتواند سهم مدنظر خود را خریداری کرده و سهم دیگر را بفروشد، این درحالی است که به تازگی تمامی شرکتهای بورسی باید بازارگردان داشته باشند و به همین دلیل، بازارگردان ها میتوانند سهم مشخصی را بازارگردانی کرده و پول را در اختیار الگوریتم قرار داده و دستور دهد که روی یک سهم مشخص، بازارگردانی صورت دهد؛ یعنی منفیها را بخرد و مثبتها را بفروشد و با پول زیاد، سهم را در قیمت پایین میخرد و در نرخ بالا میفروشد.
این تحلیلگر بازار سرمایه خاطرنشان کرد: با منابعی که شرکتهای بازارگردان در اختیار دارند و قدرتی که معاملات الگوریتمی به آنها میدهد، میتوانند سهم را در پایینترین قیمت خریداری کرده و در سقف قیمتی بفروشند؛ بنابراین اگر بتوانند سهم را در رنج منفی ۵ بخرند و در مثبت ۵ بفروشند، سود نزدیک به ده درصدی نصیب آنها میشود و به نوسان چندباره روزانه منجر میشود.