بررسی« اقتصاد سرآمد» از گردش مالی 900 هزار میلیاردی فولاد تا بلاتکلیفی در اقتصاد ایران
فولاد در برزخ برجام و قرارداد با چین
گروه صنعت معدن تجارت- اعظم زندیه - به اعتقاد فعالان صنعت فولاد، بخش عمده مشکلات صنعت فولاد ما از سوی سیاست گذاران داخلی است و در حوزه سیاست های داخلی هم فعلا اتفاق خاصی رخ نداده که به بهبود وضعیت این صنعت امیدوار باشیم. نماد بورس فولاد این روزها هم جزو گروههای سرخپوش بازار هستند. این در حالی است که این روزها با دو رویداد بااهمیت یعنی سند همکاری 25 ساله ایران و چین و همچنین احتمال احیای برجام و کاهش یا رفع تحریمها وجود دارد. گفتهشده چین در حوزه توسعه خطوط ریلی و تجهیزات نفتی ایران سرمایهگذاری خواهد کرد و این اقدام میتواند مصرف فولاد ایران را افزایش دهد.
به گزارش اقتصادسرآمد، صنعت فولاد در سال 99 باوجود تمامی مشکلات و موانع ناشی از تحریمها و کرونا و از همه مهمتر نابسامانیها در وزارت صمت و تغییرات مدیریتی مکرر و تصمیمات متعددی که در مورد شیوه قیمتگذاری محصولات فولادی در بورس کالا صورت گرفت، متوقف نشد و ایران در پایان سال 2020 در رتبه دهم بزرگترین کشورهای تولیدکننده فولاد در جهان قرار گرفت. البته میزان صادرات فولاد ایران در پایان سال 1399 در مقایسه با سال قبل، حدود 20 درصد کاهش نشان میدهد.
صنعت فولاد بخش مهمی در اقتصاد کشور است و همچنین بخش قابلتوجهی از ارز آوری صادرات غیرنفتی را نیز تشکیل میدهد، به همین دلایل است که صنعت فولاد همواره برای کشور قابل توجه بوده است.
کشورهای امارات، عربستان و ایران بیش از 70 درصد مصرف فولاد خاورمیانه را به خود اختصاص دادهاند. ایران یکی از بزرگترین تولیدکنندگان و صادرکنندگان فولاد در خاورمیانه است و در حال حاضر از نظر تولید فولاد در دنیا در جایگاه دهم قرار گرفته است. از موارد تاثیرگذار بر سودسازی این شرکتها میتوان به قیمت جهانی شمش فولاد و نرخ ارز اشاره کرد که تاثیر مستقیمی بر نرخ فروش این شرکتها خواهد داشت.
تاثیر قرارداد 15 ساله ایران و چین بر صنعت فولاد
عرفان رحمانی تحلیلگر بورس کشورمان، در گفت و گو با روزنامه اقتصاد سرآمد در خصوص آینده فولاد برجام در روزهای بازگشت ایران به میز مذاکرات 1+4، و قرار داد 25 ساله ایران و چین به خبرنگار ما گفت: به نظر میرسد همکاری ایران و چین تأثیری بر فروش و صادرات صنعت فولاد ایران نخواهد داشت. صنعت فولاد ایران بازارهای صادراتی خاص خود را دارد و ضمناً چین بزرگترین صادرکننده فولاد دنیا است و خود، مازاد تولید دارد. سرمایهگذاریهای چین در ایران هم موجب افزایش فروش فولاد ایران نخواهد شد.
فولاد و بازگشت ایران به میز مذاکرات 1+4
وی افزود: اما رفع تحریمها میتواند اثر مثبتی بر کاهش هزینههای صادراتی داشته باشد و این موضوع اتفاق مثبتی خواهد بود. سال گذشته سال خوبی برای صنعت فولاد ایران نبود و صادرات فولاد ایران در سال 99 افت 15 درصدی نسبت به سال 98 داشت؛ حالآنکه انتظار میرفت شاهد رشد صادرات به همین میزان باشیم. بههرحال اگر مانع تحریمها از بین برود، احتمالاً همحجم صادرات فولاد افزایش خواهد یافت و هم هزینههای صادرات کاهش مییابد.
فولاد در برزخ برجام و قرارداد با چین
این فعال صنعت فولاد در ادامه تصریح کرد: نمیتوان گفت که احیای برجام برای صنعت فولاد ایران مفیدتر و مؤثرتر از همکاری ایران و چین خواهد بود و چه بسا اگر همکاری ایران و چین بهدرستی برقرار شود، برای صنعت فولاد اثرگذاری بیشتری به همراه داشته باشد. متاسفانه بخش عمده مشکلات صنعت فولاد ما از سوی سیاستگذاران داخلی است و در حوزه سیاستهای داخلی هم در حال حاضر اتفاق خاصی رخ نداده که به بهبود وضعیت این صنعت امیدوار بود.
یکی دیگر از موارد مهم، مقدار فروش در شرکتها است. شاید بعضی از افراد که قصد سرمایهگذاری در بازار سرمایه را داشته باشند به دلیل بحثهای مطرح شده در مورد رفع احتمالی تحریمها، چشم اندازشان نسبت به ارز یک روند خنثی و در بعضی مواقع کاهشی باشد. جدا از این موضوع اگر روند ارز به دلیل رفع احتمالی تحریمها یک روند خنثی و کاهشی هم باشد با وجود این خبر، شرکتها پتانسیل صادرات بهتری پیدا میکنند و میتوانند از نظر مقدار فروش عملکرد مناسبتری را ثبت کنند.
به اساس گزارش اقتصادسرآمدف گردش مالی 900 هزار میلیارد تومانی فولاد در اقتصاد ایران از جمله مسائلی است که در صحن علنی مجلس شورای اسلامی در زمان بررسی طرح توسعه و تولید پایدار فولاد به آن اشاره شد. برخی نمایندگان مجلس معتقدند که در تولید فولاد یارانههای مختلفی از جمله 40 هزار میلیارد تومان یارانه سوخت داده میشود. از سوی دیگر وضعیت بازار فولاد در هفتههای اخیر بهقدری وخیم شد که تنشهای جدی میان وزارت صمت و وزارت اقتصاد نیز در پی آن شکل گرفت. چالش اصلی ناشی از فرایند قیمتگذاری فولاد در بورس کالا بود. از یک سو وزارت صمت تأکید داشت که قیمت پایه فولاد از 80 درصد قیمت CIS باید به 70 درصد این قیمت کاهش یابد اما از سوی دیگر مسئولان بورس کالا و وزارت اقتصاد بهعنوان محل مبادلات محصولات فولادی اعلام کردند که قیمتگذاری در سازوکار بورس معنا ندارد. نکته جالب توجه اینکه هماکنون کمتر از 50 درصد تولید فولاد کشور در بورس کالا عرضه میشود و سایر تولیدات بدون عرضه در بورس کالا اغلب راهی بازار آزاد میشود.
با ادامه روند فعلی در تولید و عرضه فولاد و تداوم حضور حاکمیت در بخش فولاد و ارائه دستورهای پیاپی و ورود تولد کننده فولاد به کشور با قراردادی 25 ساله نباید چشم انداز روشنی را برای فولاد کشور متصور بود.