افزایش قیمت بنزین و راهکار پیشنهادی برای آن
محمد ماهیدشتی
مشکلی که همواره ایران با آن مواجه بوده این است که در هر دهه، با جهش نرخ ارز، صادرات قاچاقی بنزین جذاب شده و برای جلوگیری از آن دولت ناگزیر به افزایش قیمت میشود. البته کمتر بودن قیمت بنزین از قیمت جهانی، ناخودآگاه منجر به استفادهی ناکارآ از این محصول میشود.
کارت سوخت: بازگشت غرورآفرین
در دههی گذشته راهکار تکمیلی کارت سوخت اجرایی شد که از نظر فنی موفق بود، بنابراین، حتماً به زودی شاهد بازگشت آن خواهیم بود. اما مشکل قیمتگذاری هنوز وجود خواهد داشت.
سهمیه: برای ماشین یا برای انسان؟
متأسفانه در دور قبلی سهمیهبندی، سوخت به خودروها داده شد، هر خودرویی که بهای ناچیزی هم داشت دارای سهمیه شد و بسیاری از ثروتمندان چندین خودرو خریدند تا سوخت دریافت کنند. در دور جدید سهمیه باید به تمام مردم ایران داده شود.
بازار: راه حل کاهش فقر و مصرف
پس از این که دولت با یک روش علمی سرانهی انرژی کارآی ایران را تعیین کرد، آن را به هر ایرانی تخصیص میدهد. هر شخصی که بیشتر مصرف داشت، انرژی را در بورس از کسانی که مصرف ندارند میخرد و با این روش قیمت تعیین میشود. همچنین انتقال ثروت از ثروتمندان به فقرا اتفاق میافتد.
مازاد انرژی: صادرات و عملیات بازار باز
احتمال دارد که با این راهکار مصرف انرژی در ایران کاهش یابد و تولید آن با مازاد همراه شود. دولت میتواند مازاد را صادر کرده یا در مواقعی که قیمت بازار از قیمت جهانی فراتر رود، با عملیات بازار باز آن را کاهش دهد و باید از درآمد حاصل فقط برای بازپرداخت بدهیهای خود و خرید اوراق خزانه استفاده کند تا نرخ بهره را پایین بیاورد.
جمعبندی: کاهش مصرف، قیمت جهانی، کارآیی و عدالت