حاجیان، کارشناس اقتصاد بینالملل در گفت و گو با « اقتصاد سرآمد»
تشابه وضعیت مسکن ایران وآمریکا
گروه راه و ساختمان - قیمت مسکن در اکثر کشورها با شیب تند و کمسابقه در حال افزایش است تا جایی که «اکونومیست» درباره تورم ملکی در ۲۵ کشور ثروتمند به دولتها و روسای بانکهای مرکزی هشدار داد. دو دسته تقاضای ملکی تحتتاثیر سبکزندگی در کرونا و سیاستهای اقتصادی این دوره، برای خرید تحریک شدهاند. در آمریکا رکورد بیشترین رشد قیمت مسکن از سال ۲۰۰۶ تاکنون، در ابتدای ۲۰۲۱ زده شد. در هفتههای اخیر پرسش درباره «داغ شدن بازار مسکن» و «شکلگیری حباب قیمت» در گوگل افزایش یافته است.
به گزارش اقتصادسرآمد، هجوم دو دسته تقاضا به بازار مسکن در کشورهای مختلف باعث شده پاندمی جهش قیمت خانه در جهان شکل بگیرد. نتایج بررسیهای «اکونومیست»، «سیانبیسی» و اطلاعات تازه منتشر شده توسط «گوگل» درباره رفتار متفاوت قیمت مسکن در جهان نشان میدهد، تب قیمت خانه و آپارتمان در سال جاری میلادی در خیلی از کشورهای ثروتمند به قدری بالا رفته که به گفته فعالان این بازار، قیمتها دچار تشنج شده است. بخشی از خریداران نیز اینطور برداشت میکنند که «حباب» در بازار جهانی مسکن شکل گرفته و هر آن، احتمال ترکیدن آن و وقوع بحران «حراج خانههای وامدار» شبیه آن چه در بحران 2008 و 2009 بازار مسکن آمریکا رخ داد وجود دارد.
تورم مسکن در غالب کشورها از نرم سالهای گذشته سبقت گرفته بهطوریکه میزان رشد نقطهای قیمت خانه در اواخر 2020 و ابتدای 2021 تقریبا دو برابر تورم مسکن سالهای گذشته بوده است. تورم مسکن در آمریکا از 3/ 10 درصد در سال 2020 به 11 درصد در ژانویه 2021 رسید. این میزان رشد قیمت مسکن در بازار املاک آمریکا از جهش 2006 تاکنون، بیسابقه گزارش شده است. در آلمان و بریتانیا نیز متوسط قیمت خانه در ابتدای سال جاری میلادی تا مرز 10 درصد افزایش پیدا کرد.
تشابه وضعیت مسکن ایران وآمریکا
بابک حاجیان کارشناس اقتصاد بینالملل در واکنش به جهانی شدن جهش قیمت مسکن به روزنامه اقتصاد سرآمد، گفت: طبق اعلام آژانس فدرال مسکن آمریکا، در سراسر این کشور متوسط قیمت مسکن در ماه آوریل نسبت به فوریه سال گذشته 9/14 درصد افزایش یافته است.
کاهش شدید در بخش عرضه مسکن
وی تصریح کرد: به دنبال کاهش شدید در بخش عرضه مسکن، متوسط رشد قیمت خانهها در بزرگترین اقتصاد جهان در ماه آوریل به بالاترین سطح خود در طول 15 سال اخیر رسیده است. در بازه زمانی 12 ماهه، رشد قیمت مسکن در 20 شهر بزرگ آمریکا 9/14 درصد اندازه گیری شده که این رقم نسبت به بازه مشابه به ماه قبل 4/0 درصد افزایش داشته است.
به گفنه حاجیان، از 20 شهر بزرگ آمریکا متوسط قیمت مسکن در 19 شهر به نسبت ماه قبل افزایش پیدا کرده است. شهر فونیکس در ایالت آریزونا رکورددار افزایش قیمت در این بازه بوده است تا جایی که رشد 8/15 درصدی قیمت مسکن در این شهر در یک سال اخیر به ثبت رسیده است. شهر سیاتل در واشنگتن با 3/14 درصد افزایش و سن دیگو در کالیفرنیا با رشد 2/14 درصدی در رده های بعدی قرار دارند.
اثر کاملا محسوس کرونا بر روی بخش مسکن
وی گفت: اثر کرونا بر روی بخش مسکن کاملا محسوس باقی مانده است و خریداران با انگیزه بیشتری به دنبال خرید خانه هستند در حالی که عرضه مسکن به دلیل مشکلات مواد اولیه کاهش یافته است.
کارشناس اقتصاد بینالملل با اشاره به این نکته که، افزایش تقاضا برای دریافت وام مسکن باعث شده است تا نرخ بهره اوراق رهنی 30 ساله مسکن به رقم 2/3 درصد برسد، افزود: این افزایش قیمت در حالی رخ می دهد که فروش خانه ها در این کشور کاهش یافته است. داده های منتشره نشان می دهند که در ماه آوریل 5/93 میلیون واحد مسکن در این کشور معامله شده اند که نسبت به ماه قبل 8/4 درصد کاهش پیدا کرده است. با وجود کاهش کلی خانه های معامله شده میزان فروش خانه های جدید نسبت به ماه قبل 7/3 درصد افزایش داشته است.
رونق خرید خانه در حومه شهرهای بزرگ از یکسو و افزایش قدرت خرید خانهدوم توسط خانوارها از سوی دیگر، دو علت اصلی از ناحیه تقاضا برای دامنزدن به پاندمی جهش مسکن است. یافتههای جامع درباره مجموعه عوامل شکلدهنده وضعیت غیرعادی نبض مسکن در جهان مشخص میکند پنج عامل در این اتفاق نقش دارد که شامل «تب و تاب خرید مسکن در حومه شهرهای بزرگ ناشی از دورکاری در عصر کرونا، افزایش خرید مسکن با وام بانکی ناشی از بستههای حمایتی دولتها و بانکهای مرکزی برای کمک به اقتصادهای کرونازده، رکود ساختوساز ناشی از قرنطینه و تعطیلی فعالیتهای ساختمانی، میل به انباشت دارایی ناشی از بیمیلی به هزینه کردن ثروت در این ایام و همچنین بیمیلی مالکان به فروش خانه برای در امان بودن از شیوع کرونا حین بازدیدهای ملکی» میشود. «اکونومیست» درباره تبعات تداوم پاندمی جهش مسکن به دولتها هشدار داده و همزمان، موتور جستوجوی گوگل با تجزیه و تحلیل «سرچهای مردم جهان در حوزه مسکن و قیمت ملک» از نگرانی سراسری افراد بابت «تشکیل شدن حباب قیمت و ترکیدن آن» گزارش داده است. در برخی کشورها، روسای بانکهای مرکزی نسبت به بحران جهش مسکن آگاه شدهاند و برخی دولتها نیز احتمال دارد معافیتهای مالیاتی دوره کرونا را محدود یا پایان دهند. وامها و معافیتها باعث شده در بازار مسکن کشورها، تقاضای سرمایهای و سفتهبازانه بتواند مانور دهد.