در همسایگی آب و خشکسالی
محرومیت شهرستان رودبار از شبکه آبیاری سد سفید رود
وحیده اسماعیلی - بر اساس آمارها گیلان استان پر بارشی است، اما رودبار بعنوان بزرگترین شهرستان گیلان به شدت در محدودیت منابع آبی بسر میبرد. در حالیکه دو سد بزرگ استان در این شهرستان واقع شدهاند اما روستاهای رودبار درمحرومیت جدی از آب زراعی و شرب قرار دارند.سد بزرگ منجیل و سد شهر بیجار تامین کننده بخش اعظمی از آب زراعی و شرب گیلان که در محدوده جغرافیایی این شهرستان واقع شده اند. با این حال ۱۶۴ روستا، چند صد هکتار باغات زیتون و صد هکتار از اراضی شالیزاری رودبار سالهاست تشنه آبند و با تنش آبی دست به گریبان. در واقع آبیاری ۱۷۰ هزار هکتار از اراضی کشاورزی استان وابسته به شبکه آبرسانی سد منجیل و ۷۰ درصد تامین آب شرب مناطق شهری و روستایی گیلان از آب شهر بیجار برخوردارند، دراین میان سهم رودبار هیچ است.
به گزارش اقتصادسرآمد، یکی از طرح های توسعه ای در تولید زیتون مرتبط به طرح طوبی و توسعه باغات رودبار بود که دستور المعل آن از سوی جهاد کشاورزی در سال ۱۳۷۴ در قالب واگذاری زمین اجرا شد. اما این طرح توسعه ای به دلیل محدودیت منابع آبی وعدم صدور مجوز آب از سوی وزارت نیرو موفقیت آمیز نبود.از سوی دیگر رودبار یکی از قطبهای تولید زیتون در کشور است و ۲۰ درصد تولید زیتون کشور را به خود اختصاص داده و معاش ۲۲ هزار نفر در شهرستان رودبار به کشت و تولید زیتون وابسته است. یکی از طرحهای توسعه ای در تولید زیتون مرتبط به طرح طوبی و توسعه باغات رودبار بود که دستور المعل آن از سوی جهاد کشاورزی در سال ۱۳۷۴ در قالب واگذاری زمین اجرا شد. اما این طرح توسعه ای به دلیل محدودیت منابع آبی وعدم صدور مجوز آب از سوی وزارت نیرو موفقیت آمیز نبود وحتی به ۵۰ درصد توسعه نیز نزدیک نشد. دلیل کمبود و نبود آب اعلام شد. ۶۵۰ هکتار از باغات زیتون علی آباد رودبار که به صورت قطعه بندی در اختیار روستاییان و بخشی نیز در شرکت کشت وصنعت قرار دارد از طریق چاه آبیاری می شوند. این درحالیست که جهاد کشاورزی یک دهه پیش اعتبارات زیادی صرف لوله کشی آب زراعی از پایاب سد سفید رود کرده است. اما علیرغم صرف هزینه های هنگفت برای این خط انتقال، آبرسانی از پایاب به باغات رودبارانجام نمی شود.نیاز آبی باغات سنتی زیتون و باغات صنعتی در این طرح موجب شد جهاد کشاورزی گیلان در اوایل دهه ۹۰ با صرف اعتباری هنگفت نسبت به احداث خطوط شبکه توزیع آبرسانی از پایاب سد سفید رود به منظور آبرسانی به ۶۵۰ هکتاراز باغات رودبار اقدام کند. پروژهای که به گفته مسوولان شهرستانی رودبار علیرغم احداث شبکه انتقال هیچگاه راهاندازی نشد و اراضی و باغات این شهرستان را یک دهه چشم انتظار راه اندازی نگاه داشته است. این در حالیست که پیشتر آب منطقه ای گیلان اعلام کرده بود مجوزهای لازم برای تامین حق آبه این شبکه از سد سفید رود را صادر کرده است. در حال حاضر آب زراعی برخی مناطق رودبار از جمله رودبار، گنجه ، لوشان، رستم آباد و توتکابن و بخش هایی از طارمات از طریق حفر حلقه های چاه عمیق تامین می شود.
وزارت نیرو مانع برداشت آب در رودبار
درهمین رابطه «قاسم رضایی» معاون سیاسی اجتماعی فرمانداری شهرستان رودبار در گفت گو با مرور، از وزارت نیرو به دلیل وضع محدودیت در برداشت آب از سفید رود انتقاد کرده و می گوید: دراین شهرستان منابع آبی فراوانی وجود دارد اما به دلیل موانع قانونی از سوی وزارت نیرو محدودیتهای زیادی برای برداشت آب از سد سفید رود وجود دارد.
وی میافزاید: ۶۵۰ هکتار از باغات زیتون علی آباد رودبار که به صورت قطعه بندی در اختیار روستاییان و بخشی نیز در شرکت کشت و صنعت قرار دارد از طریق چاه آبیاری میشوند. این در حالیست که جهاد کشاورزی یک دهه پیش اعتبارات زیادی صرف لوله کشی آب زراعی از پایاب سد سفید رود کرده است. اما علیرغم صرف هزینههای هنگفت برای این خط انتقال، آبرسانی از پایاب به باغات رودبارانجام نمیشود . شهرستان زنجان از قزل اوزن و شهرستان قزوین از شاهرود در حال برداشت آب از حوضه آبریز سفیدرود هستند اما رودبار در مجاورت سفیدرود با کمبود آب مواجه است و روستاهایش از طریق حفر چاه و تانکرهای آب تامین آب می شوند. ۱۶روستا درهمه بخش های این شهرستان به شدت با تنش آبی دست به گریبانند که بخشی از این محرومیت به دلیل کمبود اعتبارات تزریقی به شهرستان است.
معاون فرماندار رودبار با بیان اینکه چندین هزارهکتار طرحهای صنعتی زیتون کاری و یا خود مالک درشهرستان رودبار وجود دارد که قادر به بهره برداری از آب سد سفید رود نیستند اضافه میکند: مانع این برداشت وزارت نیرو است.
رضایی با اشاره به برداشت استانهای همجوار از آب سفید رود میگوید: شهرستان زنجان از قزل اوزن و شهرستان قزوین از شاهرود در حال برداشت آب از حوضه آبریز سفیدرود هستند اما رودبار در مجاورت سفیدرود با کمبود آب مواجه است و روستاهایش از طریق حفر چاه و تانکرهای آب تامین آب میشوند. ۱۶روستا درهمه بخشهای این شهرستان به شدت با تنش آبی دست به گریبانند که بخشی از این محرومیت به دلیل کمبود اعتبارات تزریقی به شهرستان است.
وی اضافه میکند: منابع اعتباری وسیعترین شهرستان گیلان بر اساس شاخص جمعیتی تامین و تخصیص پیدا میکند که به اندازه یک شهرستان کوچک است.
رضایی تصریح میکند: شهروندان و کشاورزی رودبار به شدت برای تامین آب شرب و زراعی مشکل دارند و این درحالیست که کلیه تاسیسات و شبکه آبرسانی این شهرستان که بعد از زلزله رودبار احداث شده اند اکنون فرسودهاند. برای اصلاح و جایگزینی خطوط انتقال جدید به چیزی حدود هزار میلیارد اعتبار نیاز است.
وی همچنین در خصوص پیشرفت سد دیورش رودبار اظهار میکند: این سد که قرار است تامین کننده آب شرب پنج شهر رودبار، توتکابن، رستم آباد، منجیل، لوشان و ۲۸ روستا باشد در حال حاضر ۶۰ درصد پیشرفت فیزیکی دارد.
تنش آبی طرح زیتون کاری
و عدم اتمام سد دیورش
«مهرداد گودرزوند چگینی» نماینده مردم رودبار در مجلس شورای اسلامی نیز در گفتگو با مرور با تایید اینکه شهرستان رودبار درحوضه آبریز سفیدرود با مشکل برداشت آب زراعی روبرو است میگوید: تقویم زراعی رودبار در کشت برنج با سایر شهرستانهای استان متفاوت است و اراضی شالیزاری در مناطقی از رودبار، توتکابن، جوبن، رستم آباد و بلوکات با مشکل آب مواجه هستند.