چگینی کارشناس ارشد و تحلیلگر حوزه انرژی به « اقتصادسرآمد»، می گوید
شرکت‌های دانش‌بنیان تولیدکننده دانش فنی نفت، حلقه مفقوده
گروه نفت و انرژی - پایین آمدن تقاضا برای نفت مخصوصا در چین به همراه نگرانی در مورد موج جدید کرونا و نابرابری واکسیناسیون در مناطق مختلف، راه بازگشت بازار نفت به سطح قبل از کرونا را طولانی‌تر کرده است. نگرانی در مورد تقاضای نفت به خاطر اوج دوباره همه‌گیری کرونا در برخی مناطق دنیا و قراردادهای پایین نفتی مانع ادامه روند افزایش قیمت آن شده، ولی قرارداد اوپک پلاس به شرایط بازار نفت کمک کرده است. وارد ابتلا به کرونا در 50 ایالت آمریکا رو به افزایش است و تعداد آنها در برخی کشورهای اروپایی مثل انگلیس هم بالا می‌رود. در این بین، عربستان و امارات به قراردادی در مورد سطح مبنای تولید برای توافق اوپک پلاس رسیده‌اند. اقدام اوپک پلاس برای عرضه بیشتر نفت به بازار هم بر قیمت آن تاثیر گذاشته است.
به گزارش اقتصادسرآمد، علاوه بر اقدامات اوپک پلاس و موج جدید همه‌گیری کرونا، دلیل دیگری هم برای نگرانی تاجران نفت در مورد قیمت این کالا وجود. دارد چین تولید و واردات نفت پالایشگاه های مستقل کشورش را محدود کرده است. دولت چین این هفته به شرکت های بزرگ دولتی خود دستور داد سهمیه های واردات نفت خام خود را در اختیار پالایشگاه های مستقل که عموماً به آنها تیپپات می گویند قرار ندهند. این کشور همچنین سهمیه واردات نفت این پالایشگاه‌ها را 35 درصد در 2021 پایین آورده است و در حال بررسی عملکرد آنها از نظر نقض قوانین محیط زیستی و فرار مالی است. اعمال محدودیت بر پالایشگاه های مستقل به همراه افزایش قیمت نفت می تواند واردات نفت چین را به پایین ترین رقم طی 20 سال گذشته برساند.
اما مناطقی که نرخ واکسیناسیون کرونا در آنها پایین است،همزمان درگیر کمبود عرضه به خاطرعملکرد اوپک پلاس و تهدید نوع جدید ویروس کرونا هستند. بنابراین تقاضا در این مناطق پایین آمده و روند بهبود را در ماه‌های آینده مختل می کند.
اولویت‌های دولت سیزدهم هموار کردن مسیر تأمین مالی پروژه‌های نفتی
یک کارشناس ارشد انرژی معتقد است: یکی از جدی‌ترین اولویت‌های دولت سیزدهم هموار کردن مسیر تأمین مالی پروژه‌های پایین‌دستی نفتی از بازار سرمایه است. اما متاسفانه برخی با ارائه تحلیل‌های غلط از بازار انرژی خام‌فروشی را تئوریزه می‌کنند.
طراحی صنعت نفت جهت خام‌فروشی
محمد چگینی کارشناس ارشد و تحلیلگر حوزه انرژی، دراین باره به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: از زمانی که در دوران قاجاریه دارسی در ایران قرارداد بست، صنعت نفت به گونه‌ای طراحی شد که در جهت خام‌فروشی نفت حرکت کند. ناوگان دریایی انگلیس در جنگ جهانی اول و دوم مبتنی بر نفت ایران کار می‌کرد و عمده سوخت خود را از پالایشگاه آبادان و نفت خامی که از ایران صادر می شد تامین می کرد.
به گفته وی، متاسفانه در سال گذشته دولت اعتماد مردم به بازار سرمایه را خدشه‌دار کرد و مسلما دولت آینده باید زحمت زیادی بکشد تا دوباره اعتماد مردم را جلب کند. همچنین باید درباره مزایای طرح‌های پالایشی و پتروشیمی که قرار است از طریق بورس تامین مالی شوند به خوبی به مردم اطلاع رسانی شود. مسلما وقتی مردم می دانند که پتروپالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها سودآوری بالایی دارند و محصولات آنها نیز تحریم‌گریز است و دولت تامین خوراک آن ها را تضمین کرده است در این پروژه‌های ملی سرمایه‌گذاری می‌کنند.
حلقه مفقوده کشور، وجود شرکت‌های دانش‌بنیان تولیدکننده دانش فنی
چگینی در ادامه یادآور شد: اتکای صرف به شرکت‌های غربی و چشم انتظار ماندن آنها یک نگاه شکست‌خورده‌ای است که در طول 8 سال اخیر کشور را به بن‌بست کشاند. به طور کلی ما باید دو سیاست را به طور همزمان پیگیری کنیم: 1- حمایت از توانمندی‌ها و ظرفیت‌های داخلی برای تامین نیازهای تکنولوژیک کشور 2- استفاده از ظرفیت کشورهای موجود در بلوک مقابل آمریکا. در حال حاضر در صنایع فرآیندی مثل صنعت نفت، صنایع پالایشگاهی، صنایع پتروشیمایی، حتی صنایع فولاد حلقه مفقوده کشور، وجود شرکت‌های دانش‌بنیان تولیدکننده دانش فنی (لایسنسورها) است.
او به این نکته نیز پرداخت که، به نظر من از جمله اولویت‌هایی که آقای رئیسی در دولت آینده باید به جد پیگیری کند، هموار کردن مسیر تأمین مالی پروژه‌های نفتی پایین دستی و بالا دستی از طریق بازار سرمایه هست. خوشبختانه در همین دو سه ماه اخیر آیین‌نامه شرکت‌های سهامی عام پروژه‌محور بعد از سال‌ها پیگیری به تصویب رسید. در نتیجه با روی کارآمدن دولت سیزدهم باید به سرعت برای کلید خوردن پروژه‌های پایین‌دستی نفت اقدام شود.
در واقع هنوز برای بیرون آمدن نفت از بحران زود است. تصور می‌شد تا پایان سال جاری میلادی بتوان به سطح قبل از بحران کرونا بازگشت ولی کل بازار نفت هنوز تا شرایط طبیعی فاصله زیادی دارد. رشد تولید ناخالص داخلی تقاضا برای نفت و محصولات نفتی را بالا برده ولی تقاضا برای سوخت هواپیما هنوز هم یک مشکل بزرگ است. روی هم رفته دورنمای نفت در حال حاضر پیچیده‌تر از گذشته است و در بحبوحه واکسیناسیون نابرابر، مخالفان واکسیناسیون و موارد جدید ابتلا به کرونا با چالش های بیشتری هم مواجه خواهد شد.
به گزارش اقتصادسرآمد، علاوه بر اقدامات اوپک پلاس و موج جدید همه‌گیری کرونا، دلیل دیگری هم برای نگرانی تاجران نفت در مورد قیمت این کالا وجود. دارد چین تولید و واردات نفت پالایشگاه های مستقل کشورش را محدود کرده است. دولت چین این هفته به شرکت های بزرگ دولتی خود دستور داد سهمیه های واردات نفت خام خود را در اختیار پالایشگاه های مستقل که عموماً به آنها تیپپات می گویند قرار ندهند. این کشور همچنین سهمیه واردات نفت این پالایشگاه‌ها را 35 درصد در 2021 پایین آورده است و در حال بررسی عملکرد آنها از نظر نقض قوانین محیط زیستی و فرار مالی است. اعمال محدودیت بر پالایشگاه های مستقل به همراه افزایش قیمت نفت می تواند واردات نفت چین را به پایین ترین رقم طی 20 سال گذشته برساند.
اما مناطقی که نرخ واکسیناسیون کرونا در آنها پایین است،همزمان درگیر کمبود عرضه به خاطرعملکرد اوپک پلاس و تهدید نوع جدید ویروس کرونا هستند. بنابراین تقاضا در این مناطق پایین آمده و روند بهبود را در ماه‌های آینده مختل می کند.
اولویت‌های دولت سیزدهم هموار کردن مسیر تأمین مالی پروژه‌های نفتی
یک کارشناس ارشد انرژی معتقد است: یکی از جدی‌ترین اولویت‌های دولت سیزدهم هموار کردن مسیر تأمین مالی پروژه‌های پایین‌دستی نفتی از بازار سرمایه است. اما متاسفانه برخی با ارائه تحلیل‌های غلط از بازار انرژی خام‌فروشی را تئوریزه می‌کنند.
طراحی صنعت نفت جهت خام‌فروشی
محمد چگینی کارشناس ارشد و تحلیلگر حوزه انرژی، دراین باره به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: از زمانی که در دوران قاجاریه دارسی در ایران قرارداد بست، صنعت نفت به گونه‌ای طراحی شد که در جهت خام‌فروشی نفت حرکت کند. ناوگان دریایی انگلیس در جنگ جهانی اول و دوم مبتنی بر نفت ایران کار می‌کرد و عمده سوخت خود را از پالایشگاه آبادان و نفت خامی که از ایران صادر می شد تامین می کرد.
به گفته وی، متاسفانه در سال گذشته دولت اعتماد مردم به بازار سرمایه را خدشه‌دار کرد و مسلما دولت آینده باید زحمت زیادی بکشد تا دوباره اعتماد مردم را جلب کند. همچنین باید درباره مزایای طرح‌های پالایشی و پتروشیمی که قرار است از طریق بورس تامین مالی شوند به خوبی به مردم اطلاع رسانی شود. مسلما وقتی مردم می دانند که پتروپالایشگاه‌ها و پتروشیمی‌ها سودآوری بالایی دارند و محصولات آنها نیز تحریم‌گریز است و دولت تامین خوراک آن ها را تضمین کرده است در این پروژه‌های ملی سرمایه‌گذاری می‌کنند.
حلقه مفقوده کشور، وجود شرکت‌های دانش‌بنیان تولیدکننده دانش فنی
چگینی در ادامه یادآور شد: اتکای صرف به شرکت‌های غربی و چشم انتظار ماندن آنها یک نگاه شکست‌خورده‌ای است که در طول 8 سال اخیر کشور را به بن‌بست کشاند. به طور کلی ما باید دو سیاست را به طور همزمان پیگیری کنیم: 1- حمایت از توانمندی‌ها و ظرفیت‌های داخلی برای تامین نیازهای تکنولوژیک کشور 2- استفاده از ظرفیت کشورهای موجود در بلوک مقابل آمریکا. در حال حاضر در صنایع فرآیندی مثل صنعت نفت، صنایع پالایشگاهی، صنایع پتروشیمایی، حتی صنایع فولاد حلقه مفقوده کشور، وجود شرکت‌های دانش‌بنیان تولیدکننده دانش فنی (لایسنسورها) است.
او به این نکته نیز پرداخت که، به نظر من از جمله اولویت‌هایی که آقای رئیسی در دولت آینده باید به جد پیگیری کند، هموار کردن مسیر تأمین مالی پروژه‌های نفتی پایین دستی و بالا دستی از طریق بازار سرمایه هست. خوشبختانه در همین دو سه ماه اخیر آیین‌نامه شرکت‌های سهامی عام پروژه‌محور بعد از سال‌ها پیگیری به تصویب رسید. در نتیجه با روی کارآمدن دولت سیزدهم باید به سرعت برای کلید خوردن پروژه‌های پایین‌دستی نفت اقدام شود.
در واقع هنوز برای بیرون آمدن نفت از بحران زود است. تصور می‌شد تا پایان سال جاری میلادی بتوان به سطح قبل از بحران کرونا بازگشت ولی کل بازار نفت هنوز تا شرایط طبیعی فاصله زیادی دارد. رشد تولید ناخالص داخلی تقاضا برای نفت و محصولات نفتی را بالا برده ولی تقاضا برای سوخت هواپیما هنوز هم یک مشکل بزرگ است. روی هم رفته دورنمای نفت در حال حاضر پیچیده‌تر از گذشته است و در بحبوحه واکسیناسیون نابرابر، مخالفان واکسیناسیون و موارد جدید ابتلا به کرونا با چالش های بیشتری هم مواجه خواهد شد.