بررسی« اقتصاد سرآمد» از نقش و اهمیت منابع طبیعی در توسعه کشور
چالشهای منابع آبی وطبیعی در ایران
وال استریت ژورنال می گوید تقصیر همه فجایع طبیعی را به گردن تغییرات اقلیم انداختن درست نیست، مدیریت های ما ایراد دارد که این فجایع هر روز بیشتر می شود. وال استریت ژورنال می نویسد: همه درباره آب و هوا حرف می زنند اما هیچ کس چیزی درباره آن نمی داند دلیل آن را می توان ربط داد به مارک تواین و دوستش چارلز دادلی وارنر، که بیشتر اخبار مربوط به آب و هوا را تحت پوشش اوست. رسانه ها می گویند که فجایع طیعی به دلیل تغییرات اقلیم ایجاد شده اند و ما باید سیاستهای رادیگالی برای جلوگیری از این تغییرات اقلیم به کار گیریم.
اما این قالب بندی فقط بخش کوچکی از حقایقی را آشکار می کنند که دانشمندان از آنها خبر دارند. به سیل اخیر در آلمان و بلژیک نگاه کنید که آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان به تغییرات اقلیم نسبت می دهد. مطالعات جدید بر روی بیش از 10 هزار رودخانه در دنیا نشان می دهد که روخانه ها این روزها کمتر سیلبی می شوند. سیلی که در دهه 1970 رخ داده بود هر 152 سال یکبار رخ می دهد، چون شهرسازی، اقدامات مربوط به کنترل سیلاب و تغییرات اقلیم بیشتر شده است. بعضی رودخانهها هنوز هم سیلابی هستند اما این خبرها کم است و دلیل ندارد فکر کنیم همه جا اتفاق میافتد. رودخانه آر (Ahr) که سیل اخیر در آلمان به دلیل طغیان این رودخانه بود، کمتر از دوران 1804 و 1910 کشنده بود. دلیل اصلی افزایش کشته های این سیل در آلمان و دیگر جاهای دنیا این است که مردم این روزها بیشتر از گذشته در حاشیه رودخانه ها ساکن می شوند و جایی برای حرکت آب باقی نمی گذارند.
آنها کنار روخانه ها ساکن شدهاند به جای پنل های خورشیدی و نیروی باد باید به مدیریت بهتر رودخانه بپردازند. و از همه مهمتر این جوامع به سیستم های اعلام خطر نیاز دارند.
نقش و اهمیت منابع طبیعی در توسعه کشور
محمد درویش قعال محیط زیست کشورمان در رابطه با مشکلات مدیریت منابع آبی در ایران به روزنامه اقصادسرآمد، میگوید: منابع طبيعي به عنوان بستر حيات و توسعه پايدار كشور، متعادل كننده اكوسيستم و پشتوانه بخش كشاورزي، دارای ارزشهای تجاری و غیرتجاری فراوانی است و نقش آن در كنترل هرز آبهاي سطحي، تغذيه سفره هاي آب زير زميني، حفظ و توليد خاك نباتی، توليد اكسيژن، تلطيف هوا، پالايش گازهاي سمي، تأمين غذا و پروتئين، توليد مواد دارويي و صنعتي، پناهگاه حيات وحش، توليد علوفه بر كسي پوشيده نيست.
چالشهای منابع آبی وطبیعی در ایران
ایران، کشوری است با اکوسیستم بسیار حساس و شکننده و از طرف دیگر با قابلیت های فراوان از نظر تنوع اقلیمی و منابع طبیعی و انسانی. یکی از مشکلات اصلی موجود در زمینه حفاظت، صیانت و بهرهبرداری پایدار از منابع طبیعی (این مواهب الهی)، عدم وجود یک مدیریت جامع و هماهنگ در بین دستگاهها، مردم و دست اندرکاران مختلف میباشد.
منابع آبی محدود و چالش بهرهبرداری در ایران
كشور ايران به دليل شرايط اقليمي خاص خود، داراي منابع آبي محدودي است و عليالقاعده ميبايست بهرهبرداري بهينه از اين منابع صورت پذيرد ( از 35 ميليون هكتار عرصه مستعد كشاورزي در سطح كشور فقط حدود 18 ميليون هكتار آن زير كشت ميباشد و در مابقي اراضي بدليل كمبود آب، امكان توسعه كشاورزي وجود ندارد ). جاي بسي تأسف است كه متوسط راندمان آبياري در كشور حدود 37 درصد است. عجيب تر آنكه بجاي تلاش در جهت افزايش راندمان و بهره وري ، زمزمه هايي وجود دارد كه باز هم، سطح زير كشت افزايش يابد!؟.
مقابله با تخريب حوضههاي آبخيز و عوامل ناپايدار كننده توسعه اجتماعي و اقتصادي آنها نياز به يك عزم ملي دارد به طوري كه مشاركت مستمر آحاد ملت را از مسئولين تا كليه بهره برداران به همراه داشته و از اين طريق بتوان سطح عملكرد اجرايي و اعمال مديريت بر عرصه ها را حداقل از نقطه نظر كنترل و توقف تخريب به حدود 5 برابر وضعيت فعلي ارتقاء داد تا اميد داشت كه در 20 سال آينده روند تخريب به طور كامل كنترل شود.
در آلمان بعد از سیل مرگبار سال 2002، یک سیستم هشدار خطر خیلی خوب راه اندازی شد اما از سپتامبر گذشته این سیستم به خوبی کار نکرده است. سیستم هشدار سیل اروپا (EFAS) 9 روز قبل از رخ داد سیل پیش بینی کرده بود که چنین سیلی راه خواهد افتاد. و به دولت آلمان هشدار داده شده بود. اما تقصیر این سیل را به گردن تغییرات اقلیم انداختن و به هشداراها را نادیده گرفتن راه حلی مناسب برای سیاستمدارانی چون مرکل است که در بازدید از مناطق سیل زده میگوید «ما باید سریع تر از گذشته به مقابله با تغییرات اقلیم بپردازیم. در موارد مشابه از سوی دولت ایالات متحده هم تغییرات اقلیم برای مقصر جلوه دادن آتش سوزی های بزرگ اعلام می شود. اما دلیل این آتش سوزی ها مدیریت بسیار ضعیف جنگل هاست در عدم زدودن مواد قابل اشتعال و نیز مجوز دادن به مردم برای ساخت خانه در جنگل.در سال 2021 نواحی که طعمه حریق شدهاند در یازده سال گذشته در انتهای جدول چهارم بود. نواحی در سال 2020 طعمه حریق شد فقط یازده درصد میزان حریق در دهه 1900 بود.