بخشنامه دادستان کل کشور برای برخورد قضائی با هرگونه معامله ربوی
تعقیب قضایی برای بانک های رباخوار
گروه بانک بیمه و بورس- حجتالاسلام منتظری، دادستان کل کشور ضمن هشدار به بانکهای کشور در خصوص هرگونه عملیات منجر به بروز "ربا" از تعقیب عاملان عملیات ربا در بانکها خبر داد.
به گزارش اقتصاد سرآمد، حجتالاسلام جعفر منتظری، دادستان کل کشور با ارسال نامهای به بانکهای کشور ضمن هشدار در خصوص هرگونه عملیات منجر به بروز ربا در مؤسسات مالی، از تعقیب عاملان عملیات ربا در بانکها خبر داد.
متن نامه که خطاب به مدیران عامل بانکهای دولتی و غیردولتی و مؤسسات اعتباری غیربانکی آمده به این شرح است:"حرمت ربا دادن یا گرفتن در شرع مقدس اسلام پس از شرک به خداوند متعال بزرگترین معصیت و در حد جنگ با ذات مقدس احدیت شمرده شده است. در نظام مقدس جمهوری اسلامی کوچکترین مصداق آن نیز غیرقابل قبول و مستوجب تعقیب و برخورد با آن میباشد.اعمال نظارتهای دقیق مدیران و مسئولان محترم نظام پولی کشور و پیشگیری و برخورد جدی با این پدیده شوم و مذموم امری ضروری و غیرقابل اجتناب است و لذا ترتیبی اتخاذ فرمایید که بر اقدامات اعمالی بازدارنده تحقق این موضوع در عملیات آن مجموعه و نیز بخشهای وابسته از قبیل شرکتهای سرمایهگذار، شرکتهای واسپاری و صرافیها نظارتهای لازم اعمال و ضمن استقرار نظامات لازم پیشگیرانه در صورت مواجهه با هرگونه عملیات منجر به بروز ربا نسبت به معرفی متخلفان به مراجع ذیصلاح قضایی اقدام نمایید.
بدیهی است مسئولیت نهایی با مدیران محترم بوده و انتظار میرود
نهایت تلاش خویش را در راستای بازگشایی از کارکردهای زیرمجموعه تحت مدیریت خود اعمال فرمایید؛ هرگونه قصور در این ارتباط موجب اعمال پیگردهای قانونی خواهد بود."
مواضع صریح مراجع تقلید درباره
رباخواری بانکها
چندین سال است که واکنش آیتالله نوری همدانی به دیرکرد "شرعا حرام" که بانکها بابت وام از مشتریان دریافت میکنند، به دفعات ازسوی دیگر مراجع تقلید مورد تاکید قرار گرفته است؛ موضع محکم این چهرههای مورد وثوق در قبال دریافت غیرقانونیِ این مبالغ از مردم، شاید حلّال این معضل ریشهدار باشد.
از همان روزهای ابتدایی سال ۹۵ و همچنین در روزهای گذشته اظهارنظرهای متعددی ازسوی مراجع عظام تقلید درباره سودهای بانکی و جرایم دیرکرد منتشر شد که جای تامل دارند. موضوع سودهای بانکی و ابعاد اقتصادی و فقهی آن در کشور همواره از مسائل بحثبرانگیز بوده و نقلقولهای اخیر مراجع تقلید هم به این مسئله دامن زده است. از جمله خواستههای مخاطبان ایسنا و مردم این است که چرا مراجع تقلید در اینباره قویا ورود نمیکنند، چرا که این گرفتن این سودهای غیرقانونی هم به ضرر مردم و هم اقتصاد جامعه است.
اهمیت آشکار این موضوع نزد مردم که ارتباط مستقیمی با مباحث شرعی و حلال بودن وجوه دریافتی دارد و همچنین کنجکاویها برای اطلاع از نظر مراجع تقلید درباره این بحث چالشی که در ذهن بسیاری از مردم پرسشهای زیادی ایجاد کرده، موجب شد تا مروری بر اظهارات و نقل قول های مراجع عظام تقلید در اینباره بیاندازیم.
جریمه را فقط یک مرتبه میتوان دریافت کرد، نه اینکه برای آن مدلهای گوناگون ساخته و روی جریمه نیز مجددا جریمه دریافت کنند. بارها در پاسخ به نامهها نوشتهایم که جریمه برای اداء دِین رباست.
بانکها دست از رباخواری بردارند
آیتالله نوری همدانی در صحبتهایی که واکنشهای فراوانی را به دنبال داشت، به موضوع ربا در فعالیتهای بانکی اشاره و تاکید کرد: «ربا، گناه کبیرهای است که در اسلام حرام است. اگر در مقابل یک قرض، پول بیشتری گرفته شود، حرام و ربا است و متأسفانه این کار در بانکهای ما انجام میشود.
وی با اشاره به اینکه گرفتن زیادی فقط در یک مورد مجاز است، تصریح کرد: اگر در هنگام قرض و به عنوان شرط ضمن عقد توافق شود که اگر تا فلان تاریخ آورده نشود، باید فلان مقدار جریمه دهد، مشکلی نیست و باید پرداخت شود؛ اما در بانکها از این موضوع سوءاستفاده شده و در قراردادهای خود آوردهاند که اگر یک ماه دیر شود، فلان مقدار؛ اگر یک ماه و پنج روز دیر شود، فلان مقدار و ...؛ که در این صورت این جریمهها را روی بدهی افراد کشیده و برای آن جریمه نیز مجدد جریمه دریافت میکنند که این مسائل، ربا است.
این استاد حوزه بیان کرد: جریمه را فقط یک مرتبه میتوان دریافت کرد؛ نه اینکه برای آن مدلهای گوناگون ساخته و روی جریمه نیز مجددا جریمه دریافت کنند. بارها در پاسخ به نامهها نوشتهایم که جریمه برای أداء دین رباست، اما متاسفانه به این احکام الهی عمل نمیشود. »
برخی بانکها ربای آشکار میگیرند
آیتالله علوی گرگانی نیز یکی دیگر از مراجعی است که در این باره اظهارات صریح داشته است. او در روز ۴ بهمنماه در صحبتهایی اظهار کرد: اگر اقتصاد اسلامی میخواهد صورت گیرد، باید منابع مأخذه اصلی اصلاح شود، چون در غیر اینصورت بیفایده است؛ یک منبع اولیه اصلی امور مالی کشور عبارت از بانکها و ... خواهد بود، چراکه تا بانک اصلاح نشوند، جامعه درست نخواهد شد، چون بنیه جامعه روی امور مالی میگردد و تا پولی در جامعه نباشد، حرکتی اتفاق نمیافتد.
وی اظهار کرد: همانطور که انسان احتیاج به انرژی دارد تا از وجود آن بهرهمند شود، جامعه بشری نیز تا زمانی که مال نداشته باشد پیش نمیرود، اما باید دید خوراک این جامعه مالی چطور بوده و موردپسند خدا، پیامبر و ائمه معصومین(ع) است یا خیر؟
این مرجع تقلید بیان کرد: مقام معظم رهبری میخواهند کشور در چارچوب اسلام و دین پیش برود که برای تحقق آن باید وضع ادارات درست شود؛ ببینید چقدر در ادارات زیرمیزی رد میشود؟ آیا این درست است؟ در کشور اسلامی باید زیرمیزی باشد؟ چه وقت میشود فرمایش رهبری را عملی کنیم؟
بانکها به بهانههای مختلف کلاه درست میکنند و قانون را دور میزنند. مسئولین برخی بانکها میخواهند درآمد بیشتر داشته باشند و مقید به بانکداری اسلامی نیست** هرچه میگوییم بانکداری اسلامی، گوش نمیدهند