فریدون عباسی،عضوکمیسیون انرژی مجلس به « اقتصادسرآمد» می گوید: عراق فرافکنی میکند
ترکیه سد ساخت، نخلستانهای ایران خشک شد
گروه انرژی - به گفته بسیاری از کارشناسان یکی از علل اصلی خشک شدن تالابها در منطقه غرب آسیا به ویژه در عراق، ایران و سوریه و به تبع آن بلند شدن گرد و غبار در منطقه، ناشی از اجرای پروژه عظیم آناتولی در ترکیه است؛ پروژهای عظیم که بر اساس آن بیش از 22 سد و 19 طرح برقآبی در حوضه آبریز دجله و فرات ایجاد خواهد شد. با اینکه تاکنون تنها 21 درصد از طرحهای مربوط به آبیاری و 74 درصد از طرحهای برقآبی پروژه آناتولی به بهرهبرداری رسیده است اما در همین میانه کار مشکلات فراوانی گریبان کشورهای پایین دست دجله و فرات را گرفته و تالابهای منطقه یکی پس از دیگری رو به خشکی میروند.
به گزارش اقتصادسرآمد، در چنین فضایی است که ورود دستگاه دیپلماسی به موضوع پدیده گرد و غبار ضروری به نظر میرسد، برای رایزنی با ترکیه تا این کشور مجاب به تأمین حقآبه تالابهای پاییندستی دجله و فرات شود و از سوی دیگر رایزنی با عراق، سوریه، عربستان و اردن تا دولتمردانشان مجاب به مالچپاشی کانونهای تولید ریزگرد در کشورهایشان شوند. سدسازیهای ترکیه بر روی رودخانههای دجله و فرات اثرات محیطزیستی چشمگیری بر اکوسیستم مسیر این رودخانهها در کشور عراق بهجا گذاشته که باگذشت زمان رو به وخامت میگذارد. مردم ایران نیز بهویژه در استانهای غرب و جنوب با طغیان ریزگردهای برخاسته ازتالابهای خشکشده در جنوب عراق، اثر سدسازیهای ترکیه را در بالادست دجله و فرات تحمل میکنند.
طرح آناتولی جنوب شرقی که به اختصار GAP خوانده میشود، طرحی عمرانی است که بر پایه آن دولت ترکیه در نظر دارد مجموعهای از سد و نیروگاه برق آبی را بر بخش بالایی رودخانههای دجله و فرات بسازد.در این طرح، ۱۴ سد بر روی فرات، ۸ سد بر دجله و سرجمع ۱۹ نیروگاه برق آبی ساخته خواهد شد. پس از تکمیل این طرح قرار است ۱/۷ میلیون هکتار زمین کشاورزی را آبیاری و سالانه ۵۵ میلیارد کیلووات ساعت برق تولید کند.با تکمیل نهایی طرح گاپ، ترکیه حدود ۴۵ درصد آب رودخانههای دجله و فرات را کنترل خواهد کرد. بر پایه برخی برآوردها، اثر تجمعی برداشت آب برای کشاورزی و صنعت، تبخیر از سطح دریاچه سدها، به هم خوردن سامانه آبشناختی (هیدرولوژیک) حوضه آبخیز این دو رودخانه و اثر تغییر اقلیم و گرمایش زمین، میتواند در یکی دو دهه آینده سبب کاهش آب ورودی به عراق تا میزان ۸۰ درصد شود.
ترکیه سد ساخت، نخلستانهای ایران
خشک شد
فریدون عباسی،عضوکمیسیون انرژی مجلس در گفتگو با روزنامه اقتصادسرآمد با بیان این مهم که عراق بیش از ایران از سدسازی ترکیه آسیب دیده، اگر ایران اقداماتی در زمینه احداث سد و یا کنترل آب انجام داده مطابق معاهدات بینالمللی بوده و بر این اساس ما تخلفی نداشتهایم، به خبرنگار ما، گفت: اقدامات سدسازی ترکیه هم روی اروند و کارون اثر گذاشته و هم باعث شده زمان مد آب خلیجفارس پیشروی کرده و آب شور وارد کانالهای رود بهمنشیر و اروند شود و نخلستانهای آبادان، جزیره مینو و خرمشهر خشک شوند.
عراق از ترکیه گذشت و ایران را مقصر
اعلام کرد
وی درباره اخباری از سوی مقامات عراقی مبنی بر عدم در نظر گرفتن حقابه این کشور از سوی ایران اظهار داشت: اگر قرار است عراق بابت عدم رعایت حقابه کشورهمسایه به مراجع بینالمللی مراجعه کند بهتر است از کشور ترکیه شکایت کند. زیرا ترکیه بدون هماهنگی با کشورهای همسایه اقدام به احداث سدهای زیادی در کشور خود کرده و اجازه نمیدهد آب در دجله و فرات جاری شود.
عراق فرافکنی میکند
این عضوکمیسیون انرژی مجلس تاکید کرد: عراق بیش از ایران از ترکیه آسیب دیده بنابراین نباید فرافکنی کند، در هر حال طبق معاهدهای که در زمینه آبهای مرزی وجود دارد هر کشوری که اقدام به ساخت سد روی رود مرزی میکند باید حقابهای را هم برای کشور مقصد آب رود در نظر بگیرد، ضمن اینکه بر اساس همین معاهده تا سال 2020 لزومی نداشت که برای احداث سد با کشورهای همسایه هماهنگی صورت بگیرد.
هجوم همسایهها برای خشک کردن ایران
عباسی یادآور شد: اگر ایران اقداماتی در زمینه احداث سد و یا کنترل آب انجام داده مطابق معاهدات بینالمللی بوده و بر این اساس ما تخلفی نداشتهایم، زیرا زمان لازم را داشتیم که اقداماتی در خاک خود انجام دهیم و با کشورهای دیگر هم هماهنگی نداشته باشیم، کما اینکه افغانستان و ترکمنستان هم همین کار را کردهاند.
وی گفت: کشورها باید نسبت به تامین آب شرب و کشاورزی مورد نیاز خود اقدام کنند، اکنون افغانستان هم بدون هماهنگی با ایران با احداث دو سد باعث شده هیرمند و هامون سمت ایران خشک شود و ما را با مشکل مواجه کردهاند.
سدهای ساخته شده بر روی دجله و فرات، تمام آب این دو رودخانه را میگیرند، خشک شدن تالابهای مرکزی عراق و سوریه، تبدیل تالاب هورالعظیم به بزرگترین کانون بحرانی ریزگرد در منطقه درگیری 25استان غربی و مرکزی کشورمان با معضل ریزگردها و افزایش چشمگیر این مسأله، نمونهای از ارمغان حذف حقابه دجله و فرات است. نابودی بیش از شش و نیم میلیون هکتار از اراضی کشاورزی عراق، سوریه، ایجاد کانونهای فرسایش بادی و تولید گرد و خاک، خشکی عراق و گرد و غبار برخاسته از این کشور بر روی ایران، از دیگر آسیبهای جبران ناپذیر اقدام دولت ترکیه با احداث سدهای گاپ است.