یک کارشناس ارشد انرژی بینالمل به« اقتصادسرآمد» می گوید:
چرا ذغال سنگ کانون توجه جهان شد
گروه نفت و انرژی - بهای زغالسنگ در بازارهای جهانی در مسیر رشد مستمر قیمتی حرکت میکند و هیچ سیگنالی ظرف هفتههای اخیر نتوانسته است از صعود بیسابقه آن جلوگیری کند. در حال حاضر، نرخ برخی از محمولههای زغالسنگ در دنیا نسبت به ابتدای امسال افزایش ۲۳۰درصدی داشته است. برتری تقاضا نسبت به عرضه، یکی از مهمترین دلایل رشد قیمت زغالسنگ در بازارهای جهانی با محوریت چین بوده است. در این شرایط، کسری گاز طبیعی در کشورهای اروپایی و رشد بهای آن، زمینه ایجاد تقاضای جدید برای زغالسنگ حرارتی در این مناطق و همچنین امکان رشد مجدد قیمتی این انرژی را فراهم میکند. به گزارش اقتصادسرآمد، افزایش مستمر بهای زغالسنگ حرارتی و کسری عرضه این محصول، چین را بهعنوان بزرگترین مصرفکننده این انرژی در دنیا با چالشهای جدی روبهرو کرده است؛ چالشی که ابتدا گریبان صنایع این کشور را گرفت، اما در حال حاضر، زندگی بخشی از مردم این کشور را نیز با دشواریهای جدید روبهرو کرده است. نزدیک شدن به روزهای سرد سال در چین، آن هم در شرایطی که بخش قابلتوجهی از انرژی گرمایی در این کشور از زغالسنگ حرارتی تامین میشود، میتواند بر چالشهای دومین اقتصاد دنیا در زمینه تامین انرژی بیفزاید.
گرمای کمسابقه هوا در کشورهای نیمکرهشمالی در تابستان سالجاری میلادی یکی از دلایل افزایش ملموس تقاضا برای برق بود و از آنجا که سهم قابلتوجهی از تولید برق در دنیا بهخصوص در چین از زغالسنگ حرارتی تامین میشود، این گرمای بیسابقه به رشد تقاضا برای زغالسنگ حرارتی منجر شد. متناسب با افزایش تقاضا برای زغالسنگ حرارتی، میزان عرضه این محصول به بازارهای جهانی افزایش پیدا نکرد و همین موضوع زمینه صعود کمسابقه بهای این کالا را در بازارهای جهانی فراهم کرد.
محمد خدادادی کارشناس ارشد انرژی بینالمل در گفتگو با روزنامه اقتصادسرآمد با بیان این مطلب که، حرکت دنیا به سمت کاهش انتشار آلایندههای کربنی باعث شد تا ظرف سالهای اخیر از میزان فعالیتهای اکتشافی و استخراجی در معادن زغالسنگ دنیا کاسته شود به خبرنگار ما میگوید: با توجه به سیاستهای حذف آلایندههای کربنی، کمتر فعال معدنی انتظار افزایش تقاضا برای زغالسنگ و رشد قیمتی برای این محصول را داشت. همین موضوع باعث شد تا در سالهای اخیر از میزان تولید و عرضه این محصول معدنی به بازارهای دنیا کاسته شود. همزمانی کاهش عرضه با رشد تقاضا در سالجاری باعث اوجگیری قیمت در این بازار شد.
مشکلات موجود در بخش معادن ذغال سنگ
وی به مشکلات موجود در بخش معادن در ایران اشاره کرده و می گوید که بخش خصوصی یک سوم زغال سنگ صنایع را تامین می کند اما موانعی همچون نبود منابع مالی مورد نیاز، روند استخراج و ولید زغال سنگ را کند می کند. ضمن اینکه بانک ها نیز همکاری لازم درخصوص اعطای تسهیلات به این بخش را ندارند.
نبود تجهیزات مورد نیاز در معادن زغال
سنگ ایران
خدادادی با اشاره به نبود تجهیزات مورد نیاز در معادن زغال سنگ ایران را یکی دیگر از مشکلات این بخش میداند چراکه با نوسازی ماشین آلات و ایمن کردن معادن تولید زغال سنگ بالا میرو، افزود: استفاده از فناوری و دانش کارشناسان مجرب در معادن ایران به بالا رفتن میزان تولید و استخراج این ماده معدنی کمک می کند. این در حالی است که واردات زغال سنگ به ایران از کشورهای استرالیا و اندونزی به دلیل مناسب بودن شرایط بازار جهانی صورت می گیرد.وی یادآورشد: غنی بودن ایران از نظر منابع نفت و گاز سبب شده که استفاده از منابعی نظیر زغالسنگ کمتر مورد توجه قرار گیرد اما با توجه به عمر ذخایر سوختهای فسیلی میتوان گفت در آینده ناچاریم برای جایگزین کردن نفت و گاز از زغالسنگ استفاده کنیم.با وجود برخورداری ایران از ذخایر عظیم نفت و گاز محدود بودن عمر این منابع با توجه به سطح برداشت کنونی از یک طرف و جذابیت های صادراتی این دو صورت از انرژی برای ایران به عنوان دومین صادرکننده بزرگ نفت و گاز از طرف دیگر لزوم توجه به سایر منابع انرژی داخلی از جمله زغال سنگ را بیش از پیش آشکار می سازد که انتظارمی رود به این ماده مهم توجه بیشتری شود. چراکه در حال حاضر ایالات متحده آمریکا که بر حسب آمار، جزو 10 کشور غنی از نظر منابع نفت و گاز است قسمت عمده الکتریسیته تولیدی خود را از زغال سنگ تولید میکند.با روند روزافزون صنعتی شدن اکثر کشورهای در حال توسعه و افزایش جمعیت در جهان، نیاز به انواع مختلف انرژی رو به افزایش است که تامین این انرژی میتواند از طریق انرژی هستهای یا انرژیهای نو مثل انرژی خورشیدی، زمین گرمایی، باد و نیروگاههای آبی یا از طریق سوختهای فسیلی مثل نفت، گاز طبیعی و زغال سنگ صورت گیرد. به طور کلی زغال سنگ به دو نوع کک شو و حرارتی تقسیم میشود که از نوع کک شو برای تولید فولاد و صنایع فروآلیاژ و از نوع حرارتی در تولید برق استفاده میشود؛ به گونهای که رقمی حدود 23 درصد انرژی مورد نیاز بشر از طریق زغال سنگ تامین میشود.
تولید برق در کشور عمدتا با استفاده از نیروگاههایی صورت میگیرد که از سایر سوختهای فسیلی استفاده میکنند. نیروگاههای موجود در کشور یا نیروگاههای حرارتی هستند یا برق آبی و این در حالی است که در حدود 40 درصد برق دنیا از زغال و نیروگاههای زغال سنگی تولید میشود که نقش اول را در تولید انرژی الکتریکی به خود اختصاص داده است.