جبران کسری بودجه با انتشار اوراق خطای راهبردی است
یک استاد دانشگاه اظهار داشت: دولت سیزدهم هم برای اصلاح بودجه، تصمیم سخت را نگرفت و پذیرفت که همچنان با انتشار اوراق کسری بودجه را پوشش دهد. ایراد دیگر آن است که اوراق منتشر شده خریداری نخواهد داشت و در نهایت مجبور میشود که نرخ را بالا ببرد تا بانکها بتوانند این اوراق را از دولت بخرند.
به گزارش اقتصادسرآمد از ایلنا ، وحید شقاقیشهری درباره احتمال ادامه کسری بودجه در برنامه مالی سال 1401 اظهار داشت: کسری بودجه امسال را چیزی بین 300 تا 500 هزار میلیارد تومان اعلام میکنند. مساله مهم این است که دولت سیزدهم، تصمیم گرفته است که کسری بودجه سال 1400 را با انتشار اوراق مالی اسلامی یا همان اوراق بدهی پوشش بدهد که این خود یک خطای راهبردی است.وی ادامه داد: انتظار میرفت، دولت سیزدهم بتواند متمم بودجه را ارایه دهد و بودجه سال 1400 را اصلاح کند اما دست به این اقدام نزد و این تصمم سخت را نگرفت. در نهایت به دنبال این است که با انتشار اوراق بدهی کسری بودجه را پوشش دهد. در بودجه حدود 100 هزار میلیارد تومان برای انتشار اوراق دیده شده بود اما باید بیش از 200 هزار میلیارد تومان اوراق منتشر و به فروش برسد تا کسری بودجه را جبران کند.این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه ماه گذشته (شهریور) 29 هزار میلیارد تومان اوراق منتشر شد و کسری بودجه برای آن ماه پوشش داده شد، افزود: دولت در ماههای آینده هم باید هر ماه چیزی حدود 26 هزار میلیارد تومان اوراق منتشر کند. ایراد کار این است که در هیچ کجای دنیا از محل انتشار اوراق برای تامین هزینههای جاری استفاده نمیکنند.شقاقیشهری با تاکید بر اینکه فروش اوراق برای تامین هزینههای جاری اشتباه است، گفت: اوراق ابزار خوبی برای تامین منابع مالی است و ابزار مناسبی است، اما مساله این است که برای تامین هزینههای جاری از اوراق استفاده نمیکنند. در همه جای دنیا اوراق برای پروژههای عمرانی و زیربنایی و بودجه این حوزه منتشر میشود. اما این مساله در کشورمان باب شده که برای تامین هزینههای جاری اوراق منتشر شود.وی تاکید کرد: دولت سیزدهم هم برای اصلاح بودجه، تصمیم سخت را نگرفت و پذیرفت که همچنان با انتشار اوراق کسری بودجه را پوشش دهد و ایراد بعدی این است که اوراق منتشر شده خریداری نخواهد داشت و در نهایت مجبور خواهد شد که نرخ را بالا ببرد تا بانکها بتوانند این اوراق را از دولت بخرند. این کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که برای فروش این اوراق دولت نرخ سود را تا چقدر میتواند بالا ببرد، اظهار داشت: دولت حتما مجبور خواهد بود که سود این اوراق را بالای 22 درصد در نظر بگیرد تا حداقل بانکها مشتری این اوراق باشند و اوراق را خریداری کنند اما موضوع این است که سال بعد از فروش، دولت باید اصل و فرع آن را تسویه کند.
وی درباره وضعیت بودجهریزی سال آینده گفت: آقای میرکاظمی برای بودجه ریزی سال آینده موضوعاتی را مطرح کردهاست اما باید برای اصلاح بودجه یک تصمیم سخت گرفت. آذرماه دولت باید لایحه بودجه 1401 را به مجلس تحویل دهد، برای اینکه بتوان از کسری بودجه سال آینده جلوگیری کرد نیاز به بودجهریزی صفر یا عملیاتی داریم و بودجه ریزی بر مبنای صفر را پیاده سازی کنیم که بودجه مبتنی بر عملکرد و برنامه باشد.
شقاقیشهری با بیان اینکه همواره روش بودجه ریزی کشورمان براساس چانهزنی و افزایشی بوده است، ادامه داد: یعنی از ترکیب دو روش چانهزنی و افزایشی نظام بودجه ریزی کشور پیش رفته است. به این ترتیب که تمام مدیران و معاونان دستگاههای اجرایی کشور از یک ماه آینده چانهزنی با سازمان برنامه و بودجه برای افزایش بودجه دستگاه خود را شروع میکنند. متاسفانه هر کدام از معاناون دستگاههای اجرایی هم بودجه بیشتری را از سازمان برنامه دریافت کند، به عنوان مدیر موفق آن سازمان شناخته میشود.وی با تاکید بر اینکه هر سال سقف بودجه بالاتر میرود، افزود: امسال اگر بودجه عمومی کشور هزار و 400 هزار میلیارد تومان بوده و بودجه سال آینده با احتساب تورم بالای 40 درصدی، به چیزی حدود هزار و 700 هزار میلیارد تومان میرسد. اما با توجه به شرایط دولت باید این تصمیم سخت را بگیرد که بودجه ریزی بر مبنای صفر و عملکرد دستگاهها را پیاده سازی کند.این کارشناس اقتصادی گفت: روش پیشنهادی دیگر این است که حداقلی را برای دستگاهها در نظر بگیرد و مازادی آن را مبتنی بر برنامه بودجه ریزی کند. برای مثال معیار و مبنای بودجه یک دستگاهی را سال 97 درنظر بگیرد و مازاد آن را براساس طرحها و پروژههای آن دستگاه باشد.وی با اشاره به خوشبینیها از افزایش قیمت نفت برای بودجه سال آینده تاکید کرد: قیمت نفت در طول یک سال اخیر از 35 دلار به حدود 80 دلار رسیده و براورد میشود که در فصل سرمای سال احتمالا قیمت نفت به 100 دلار هم برسد. البته عامل اصلی افزایش قیمت نفت بحث اتمام کرونای کرونا در جهان بوده و عملا اقتصاد جهانی در دو سال شیوع کرونا منقبض شده بود و پس از واکسیناسیون جهانی و کاهش واهمه از کرونا، تقاضای جهانی برای کالای مصرفی افزایش یافته است و همین موضوع باعث ایجاد رونق اقتصادی در جهان میشود اما این رونق اقتصادی نیازمند به انرژی است.این کارشناس اقتصادی ادامه داد: این تقاضا احتمالا تا 6 ماهه آینده هم ادامه داشته باشد و 20 دلار هم به قیمت نفت اضافه کند اما مساله بسیار مهم این است که ایران تحریم است و این فرصت طلایی برای استفاده از بازار جهانی نفت از دست دادیم و ممکن است به سرانجام رسیدن مذاکرات ماهها زمان ببرد و در این مدت فرصت استفاده از افزایش تقاضای جهانی برای نفت را از دست میدهیم.وی با بیان اینکه احتمالا از سال آینده با گرم شدن هوا و هم با تعادل عرضه و تقاضی جهانی و افزایش تولید نفت، قیمت نفت به حدود 60 دلار برگردد، گفت: بنابراین نمیتوانیم افزایش درآمدهای نفتی را در بودجه سال آینده ببینیم. از سوی دیگر مذاکرات هم آینده روشن و شفافی ندارد.