حاشیهنشینی، یک مساله ملی با خصلت محلی است، « اقتصادسرآمد» گزارش می دهد
ابر چالشِ سکونتگاههای غیر رسمی
گروه راه و ساختمان - اعظم زندیه - علاوه بر ضرورت وجود سه سطح ستادهای ملی، استانی و شهرستانی بازآفرینی شهری پایدار برای فرآیند تصمیمسازی، تصمیمگیری و اجرا در محلات هدف بازآفرینی شهری، مشارکت مردم در امور اجرایی توسعه و عمران بافتهای شهری بهویژه نوسازی بافتهای فرسوده شهری در قالب نهادها و تشکلهای محلی از اهمیت بالایی برخوردار است. کارشناسان میگویند، اگرچه در حال حاضر ستادهای بازآفرینی شهری پایدار در سطح ملی، میانی و سطح شهرستانی شکل گرفته است اما سطح محله و نهادهای محلهای ارتباط سیستماتیک و نظاممند با ستادها ندارند، در حالی که باید توجه داشت در سطح محلات هدف بازآفرینی است که امکان ظرفیتسازی برای خودمدیریتی محلهای و تشکلهای محلی را به وجود خواهد آورد، در این صورت شکل برنامهها و اقدامات بخشی در سطح محله میتواند قالب هماهنگ و یکپارچه به خود بگیرد.
به گزارش اقتصادسرآمد، با وجود اینکه نهادسازی و ظرفیتسازی به عنوان دو مولفه کلیدی در جهت تحقق برنامههای بهسازی و نوسازی شهری تعریف شدهاند اما متاسفانه شاهدیم فرآیند بازآفرینی شهری به صورت تدریجی و مرحلهای در بسیاری از شهرهای هدف یا اجرا نشده یا ناقص اجرا شدهاند یا جریان فرآیند به صورت مستمر و پایدار مشارکت بخش مردمی، دولتی و عمومی شکل نگرفته است. در سال ٩٣ ستاد ملی بازآفرینی شهری، به استناد مصوبه هیات وزیران با هدف ایجاد یک شبکه همکاری بین دستگاههای مختلف دخیل در فرآیند بهسازی و نوسازی شهری تشکیل شد.
طولاني شدن فرايند اجرا که به موجب شروع فرايند اقدام با تامين زيرساخت هاي آن بوده، غالبا سبب نارضايتي تدريجي ساکنين از نوسازي بافت محل سکونت شان شده و بدين دليل که هيچ آگاهي و مشارکتي نيز در آن نداشته اند، حمايت خود را از نوسازي حذف کرده و همکاري هاي لازم را مبذول نمي دارند. اين امر سبب شکست يا طولاني تر شدن بسياري از طرح هاي نوسازي و نيز عدم تحقق طرح هاي بعدي شده است. تحقيق حاضر با هدف اولويت سنجي مداخله در بافت فرسوده به منظور مشارکت حداکثري مردم و افزايش رضايت آنان از فرايند اقدام در بافت فرسوده صورت گرفته است.
موضوع حاشیهنشینی، یک مساله ملی
با خصلت محلی است
محمد آیینی، کارشناس اقتصاد شهری در اینباره با اشاره به ظرفیت بالقوه ریتهای مسکونی برای افزایش سرمایه گذاری در حوزه ساخت و تامین مسکن در استطاعت اعلام کرد: موضوع حاشیهنشینی و بافت فرسوده بسیار پیچیده، چند بعدی و یک مساله ملی با خصلت محلی است که تمام لایهها و بخشها اعم از اقتصادی، اجتماعی و امنیتی را درگیر کرده و امری زمان واره و ادامه دار است، بنابراین ضرورت دارد اسناد موجود جهت همگرایی، ایجاد وفاق و مدیریت موضوع متناسب با شرایط روز، مورد اصلاح و بازنگری قرار گیرد.
ضرورت توانمندسازی وساماندهي سكونتگاههاي غيررسمي
وی با یادآوری این که در سال 82 سند توانمندسازی و ساماندهي سكونتگاههاي غيررسمي و در سال 93 سند ملی احیا، بهسازی، نوسازی و توانمندسازی بافت های فرسوده و ناکارآمد شهری را داشتیم که در قانون ما آخر اصلاحاتی در خصوص سند توانمندسازی در آن صورت گرفت، عنوان کرد: اکنون نیز در بند الف ماده 120 قانون برنامه ششم تاکید شده که این سند به روزرسانی شود. برای این منظور باید خلاءها، ابهامات، تناقضات و کاستیهای اسناد قبلی آسیب شناسی شوند و با توجه به شرایط اقتصادی، مدیریتی و تحولات جدید در حوزه شهرنشینی و مدیریت شهری اسناد موجود مورد بازبینی و اصلاح قرار گیرد.
بافت فرسوده نیازمند اقدام ملی و مشترک
آیینی با اشاره به این که این موضوع یک امر اجماعی و توافقی است و همه ذینفعان و بازیگران این عرصه باید در آن حضور داشته باشند، تصریح کرد: وقتی گفته میشود این یک اقدام ملی و مشترک است، یعنی با همگرایی هماهنگی و انسجام در دو سطح محلی و ملی و مشارکت همه بخش های دولتی، عمومی، خصوصی، دانشگاهی و اهل حرفه و توسعه دهندگان به خصوص مدیریت شهری و شهرداری صورت گیرد. همچنین نیاز است با جامعه مخاطب و هدف ارتباط برقرار کرده و بازخوردهای اقدامهای انجام شده قبلی را تحلیل کنیم تا خلاءها و کاستیهای آن کشف و در سند بازنگری لحاظ شود.
بنابراین در بخش بازآفرینی شهری، باید پیشنگری و پیشگیری را در اولویت بگذاریم، باید دید فقر شهری در نظام برنامهریزی کشور چه جایگاهی دارد، در حوزه برنامهریزی چقدر به این موضوع توجه شده و فقر شهری چه ربطی به مسکن دارد که این موارد باید مورد بحث و گفت و گو قرار گیرد و با این رویکرد بتوانیم سند جامعی تدوین کرده و حداقل بتوانیم 80 درصد از راهبردها و نیازهای جامعه هدف را پاسخ دهیم.
بحث سکونتگاههای غیر رسمی تبدیل به یک ابر چالش شده است، تصریح کرد: علیرغم اقدامهای صورت گرفته هنوز چالشهای موجود در این محلات ادامه دارد و متاسفانه بخشی از آن رو به افزایش گذاشته است. برای مثال با وجود این که در بسیاری از سکونتگاههای غیر رسمی، مدرسه ساختهایم اما تعداد بازماندگان از تحصیل در این محلات کمتر نشده است.
بحث سکونتگاههای غیر رسمی تبدیل به یک ابر چالش شده است، علیرغم اقدامهای صورت گرفته هنوز چالشهای موجود در این محلات ادامه دارد و متاسفانه بخشی از آن رو به افزایش گذاشته است. برای مثال با وجود این که در بسیاری از سکونتگاههای غیر رسمی، مدرسه ساختهایم اما تعداد بازماندگان از تحصیل در این محلات کمتر نشده است.