روایت های متفاوت از دلایل گرانی قوت اصلی سفره ی مردم
« افزایش چند باره قیمت برنج» نظارتی که نیست!
گروه اقتصادجامعه - سپیده اشرفی - قیمت برنج در طول ماههای گذشته با رشد بیسابقهای همراه شده و برخی معتقدند، نبود نظارت در این بازار باعث افزایش قیمتها شده است. اما روایتهای مختلف چه میگوید؟ در حالی که تا قبل از این میانگین قیمتی ۵۰ هزار تومان برای یک کیلو برنج عنوان میشد، امروز برخی خبرها نشان از افزایش دوباره و رسیدن قیمت برنج به ۷۰ هزار تومان حکایت دارد. بر اساس گزارشهای رسیده از بازار، برنج دم سیاه درجه یک به قیمت حدودی کیلویی ۵۸ هزار تومان و برنج هاشمی ممتاز گلستان کیلویی ۷۰ هزار تومان معامله شده است. این نرخها نشان از آن دارد که قیمت برنج در روزهای گذشته باز هم افزایش داشته است. مسالهای که در رشد قیمت برنج مشاهده میشود، افزایش قیمت برنج نیمدانه است که تا قبل از این به نرخهای پایین فروخته و به عنوان یک برنج بیکیفیت یا کمطرفدار شناخته میشد. اما همین برنج امروز به قیمت حدود ۴۰ هزار تومان در هر کیلو معامله شده است. برخی کارشناسان معتقدند که افزایش قیمت دلار سبب بالا رفتن قیمت برنج خارجی شده و همین مساله تاثیر خود را روی برنج ایرانی هم نشان داده است. نکته دیگر این است که واردات برنج از آبان ماه آزاد شده اما باز هم قیمت آنطور که باید در این بازار به تعدیل نرسیده است. نرخ ارز اختصاص یافته به برنجهای وارداتی هم قرار شد از ۴۲۰۰ تومان تغییر کرده و برنجهایی که با این نرخ دولتی وارد شده بودند، تعیین تکلیف شوند. اما نکته مهم این جاست که برخی کارشناسان، این تغییر نرخ ارز اختصاص یافته به برنج وارداتی از دولتی به نیمایی را، دلیل افزایش قیمت بیرویه برنج میدانند. در این میان، برخی مقامات انجمن برنج معتقدند که بالا رفتن برخی هزینههای تولید برنج ایرانی، باعث این مشکلات شده است. طبق گفته این مقامات، دلیل بالا رفتن قیمت برنج ایرانی را باید در رشد این هزینهها جستوجو کرد.
به گزارش اقتصاد سرآمد، مسیح کشاورز در خصوص دلیل گرانی برنج در ماه های گذشته، به ایسکانیوز، گفت: برخی مقامات انجمن برنج اعلام کردهاند که تولید کم نشده و هزینههای کشت بالا رفته است. این مساله نشان میدهد که برخی افراد همچنان به دنبال بالا رفتن قیمت برنج در بازار هستند. حتی به نظر میرسد که بخشی از برنج انبار شده باشد. این مساله نیاز به بررسی از سوی ارگانهای نظارتی دارد. اما اگر ادعای تولید قابل توجه برنج در کشور را درست ندانیم، آن وقت مشخص میشود که به دلیل کم بودن تولید، قیمت بالا رفته است.
چرا قیمت برنج ایرانی یکباره ۱۰۰ درصد
بالا رفت؟
وی تاکید کرد: چطور میشود قیمت برنج که قبل از فصل برداشت با یک افزایش منطقی روبرو بوده، به یکباره افزایش صد درصدی را تجربه کند؟ در آن زمان به ستاد تنظیم بازار گفتیم که برنجهای پرمحصول ایرانی اختلاف یکی دو هزار تومانی با برنجهای وارداتی دارند. یعنی فاصله معناداری با هم نداشتند. گفتیم اجازه بدهید اتفاقی نیافتد که قیمت برنج خارجی بالا رود چون در این صورت قیمت برنج ایرانی قابل کنترل نیست. اما این افزایش قیمت به واسطه دوره ۴ ماهه ممنوعیت واردات برنج خارجی اتفاق افتاد و باعث شد در شروع فصل برداشت یک افزایش قیمت ۱۰۰ درصدی در بازار اتفاق بیفتد. این افزایش تا زمانی که برنج خارجی به وفور در بازار موجود نباشد ادامه خواهد داشت.
کشاورز گفت: این افزایش هنوز هم به صورت غیرمنطقی ادامه دارد. تنها راه اصلاح قیمت برنج، این است که بتوان بازار را با برنجهای خارجی که فاصله معناداری تا قیمت برنج ایرانی دارد، تامین کرد. اگر این فاصله کم نشود، باعث از دست رفتن بازار برنج ایرانی و تغییر ذائقه مردم خواهد شد و نشان میدهد که مسئولان دست اندرکار در تنظیم قیمت برنج ایرانی، نظارتی بر این بازار ندارند. به نظر میرسد عدهای سودجو به جز کشاورز و کارخانهدار در حال بهرهبرداری از این افزایش قیمت هستند. کاملا مشخص است که برنج وارداتی با چه تعرفهای از مبداء وارد میشود و اگر کسی بخواهد گران فروشی کند، مشخص میشود. اما در مورد برنج ایرانی این شفافیت موجود نیست.
نظارتی بر قیمت برنج ایرانی
صورت نمیگیرد
دبیر انجمن واردکنندگان برنج تاکید کرد: به نظرم آن نظارتی که در کنترل قیمت برنج وارداتی صورت میگیرد، در مورد برنج ایرانی دیده نمیشود. به یکباره میگویند هزینهها زیاد شده و قیمت بالا رفته در حالی که اصلا اینطور نیست. قانون اجازه نمیدهد که واردکننده بیشتر از ۱۵ درصد، بنکدار بیشتر از ۳ درصد و خرده فروش بیشتر از ۱۲ درصد سود کنند. اگر بالاتر از این موارد باشد باید به مراجع نظارتی پاسخگو باشند. در حالی که این نظارت در مورد برنج ایرانی دیده نمیشود. در حالی که با این قیمتهای کنترل نشده، برنج به راحتی از سفره اقشار مختلف حذف میشود.
آنچه که از هر دو روایت میتوان برداشت کرد، نبود نظارت و حمایت درست از تولیدکننده و مصرفکننده است که در نهایت بازار برنج را به این وضعیت کشانده است. اگر صحبت هر کدام از طرفین درست باشد، باز هم مشخص میشود که بازار برنج به کلی به حال خود رها شده و بهای این وضعیت را مصرفکننده نهایی میپردازد.