یک کارشناس مسائل اقتصاد انرژی در واکنش به بیتوجهی به الگوی مصرف گاز به« اقتصادسرآمد» مطرح کرد؛
نباید نگاه صرفاً به کنترل هزینههای مصرف باشد
گروه انرژی - به گفته مسئولان صنعت گاز کشورمان، مجموع تقاضا از عرضه گاز در روزهای پایانی پاییز پیشیگرفته است. با توجه به در اولویت بودن تامین گاز طبیعی برای مصارف خانگی، در صورت عدم همراهی مردم در مصرف استاندارد گاز و اجرایی نشدن سیاستهای بهینهسازی مصرف در بخش خانگی توسط دولت، قطعا تامین گاز صنایع عمده و نیروگاهها با مشکل مواجه خواهد شد. اگرچه ایران به عنوان دومین دارنده منابع گازی دنیا ظرفیت بسیار بالایی برای تولید گاز و حتی نقشآفرینی در بازار گازی منطقه را داراست اما در سالهای گذشته با توجه به روند افسارگسیخته مصرف در داخل کشور، حتی تکمیل تمامی فازهای پارس جنوبی نیز نتوانسته است. پاسخ گوی تقاضا باشد به طوری که هماکنون تراز گازی کشور منفی شده است، یعنی مجموع تقاضا از عرضه گاز پیشیگرفته است. نام گذاری سال 1400 با عنوان «تولید؛ پشتیبانی ها و مانع زدایی ها» از سوی مقام معظم رهبری نشان دهنده تأکید قاطعانه ایشان بر اهمیت و حساسیت مسئله تولید در مقطع فعلی است. با توجه به بیانات ایشان نام گذاری امسال نیز براساس تأکید بر روند جهش تولید است.به گزارش اقتصادسرآمد، در سالیان اخیر وضع تحریم های ظالمانه، عدم جذب سرمایه گذاری خارجی، اجرای نامناسب برخی قوانین، محدودیت در واردات کالاها و تجهیزات مورد نیاز برای بخش های بالادستی و پایین دستی نفت و عدم توجه به داخلی سازی آن ها، شرکت های تولیدکننده انرژی را در دوران گذار از حیات وابسته خود به خارج از مرزها به استفاده از ظرفیت داخلی قرار داده است.
کسری گاز در سالهای اخیر همواره وجود داشته و هرسال بهشرایطی نزدیک میشود که مناسب کشوری با دارا بودن ذخایر گازی نیست. ایران با داشتن ذخایر بزرگ گازی، سومین تولیدکننده بزرگ این فراورده نفتی در جهان است اما بیشتر گاز تولیدی کشور در داخل مصرف میشود و با نبود توجه کافی به سرمایهگذاری در این بخش در سالهای گذشته، ایران حتی در میان صادرکنندگان بزرگ گاز جهان جایگاه در خور توجهی ندارد. با افزوده شدن مصرف گاز طبعی در فصل زمستان که اتفاقا همزمان با اوج مصرف در کشورهای هدف صادرات این فرآورده نفتی هستند، تاثیر سوء میگذارد، کاهش صادرات گاز قطعا بر اقتصاد نفتی ایران اثر مستقیم گذاشته و کشور را به حاشیه میراند.
بیتوجهی به الگوی مصرف گاز
علی امامی کارشناس مسائل اقتصاد انرژی درگفت و گو با اقتصادسرآمد، با ابراز تاسف از نبود توجه لازم به مصرف انرژی در ایران به ویژه در سال پشتیبانی از تولید، به خبرنگار ما میگوید: در سال پشتیبانی از تولید برای نخستین بار تعرفه گذاری مصرف برق با شیوه جدید تعرفه گذاری پلکانی انجام شد. مبنای اولیه این شیوه تعرفه گذاری، کاهش هزینه کم مصرفها و کاهش پلکانی یارانه انرژی مشترکان پرمصرف عنوان شده تا علاوه بر توجه بیشتر برای کاهش مصرف، در بهرهمندی از یارانه انرژی عدالت برقرار شود.
تعرفه گذاری پلکانی در سال 1400
وی با اشاره به این موضوع که تعرفه گذاری پلکانی در سال 1400 باید به همراه منطق و مدل علمی عملیاتی شود افزود: اقدام اخیر وزارت نیرو برای محاسبه تعرفه مشترکان پرمصرف که بر اساس دو برابر الگوی مصرف برق تجدید پذیر انجام گرفته است، تعرفه گذاری پلکانی به عنوان ابزار قیمتی در کشورهای دیگر هم مورد استفاده قرار میگیرد و اقدام درستی است و در تعیین مقادیر باید مبنای علمی مورد محاسبه قرار گیرد. اما مردم ما پیش از هر یز نیاز به فرهگ سازی در استفاده از انرژی هستند.
نباید نگاه صرفاً به کنترل هزینههای
مصرف باشد
این کارشناس انرژی معتقد است؛ نباید نگاه صرفاً به کنترل هزینههای مصرف باشد و کنترل هزینههای تولید مدنظر نباشد چراکه اهداف شعار سال محقق نخواهد شد. برای این بحث نیز میتوان از ابزار مالیات بهینه سازی مصرف استفاده کرد و منابع حاصل از آن را به اجرای پروژههای بهینه سازی مصرف انرژی اختصاص داد. هر چند که اگر چنین طرحهایی ادامه دار نباشد، چندان مفید فایده نخواهد بود.به گفته امامی، ضروری است از ظرفیتهای بهینهسازی و بازوهای وزارت نفت در دیگر استانهای کشور هم استفاده شود. ما نمیتوانیم همه کارها را از تهران مدیریت کنیم، باید بتوان از ظرفیتهای بازوهایی که وزارت نفت در استانها دارد مانند شرکتهای گاز استانی و شرکتهای پخش منطقهای با محوریت وزارت نفت استفاده کرد، همچنین کارگروههای بهینهسازی مصرف انرژی را از هماکنون تشکیل و اطلاعرسانی صورت داد.امروزه انرژي يکي از عوامل و ملزومات اساسي رشد و توسعه اقتصادي است. افزايش مصرف گاز هم به علت آلودگي هوا و محيط زيست و هم به علت پايان پذير بودن آن موضوعي نگران کننده و نيازمند برنامه ريزي و کنترل است. اگر اقدامات و سياست هاي پيشگيرانه در مورد مصرف انرژي وجود نداشته باشد، بخش انرژي در کشور ما به گونه اي رشد خواهد کرد در آينده نزديک با مشکلات زيادي مواجه خواهيم شد. به منظور برنامه ريزي و مديريت صحيح مصرف نيازمند اطلاع از ميزان و چگونگي تاثير عوامل مختلف بر مصرف ضروري است.چگونگی استفاده از حاملهای انرژی و شیوه عرضه آن، در برنامه ها و روند توسعه کشور نقش اساسی دارد. در ایران، به دلیل مزیت نسبی اقتصادی انرژی در تولید کالا و نقش نفت خام در موازنه ارزی کشور، شیوه بهره گیری منطقی از منابع انرژی، در برنامه های توسعه اقتصادی، اجتماعی، امری حیاتی به شمار می رود. یکی از منابع مهم تأمین کننده انرژی، گاز طبیعی است. چنین پیداست که در سده بیست و یکم میلادی، گاز، نقش مهم و فزاینده ای خواهد داشت. میزان ذخایر گاز طبیعی در جهان در سال 1995، حدود 140 تریلیون مترمکعب برآورد شده که 21 تریلیون مترمکعب آن، متعلق به جمهوری اسلامی ایران است. ذخایر گازی ایران به حدی است که تا آینده قابل پیش بینی، تقاضای مصارف داخلی و نیز صادرات را تأمین می کند.