مدیریت و ساخت پارکینگ وظیفه ذاتی شهرداریها؛« اقتصاد سرآمد» گزارش می دهد
علل عقبماندگی سرانه پارکینگ در ایران
گروه راه و ساختمان - معصومه ملایی - شهر تهران با بیش از ده میلیون نفر جمعیت، متراکمترین شهر ایران است. توسعه بیرویه ساختوساخت در شهر تهران و همچنین ترغیب مردم به خرید خودروی شخصی باعث شد تا خیلی زود و در جریان سالهای دهه هشتاد، نبود پارکینگ به یکی از معضلات اصلی شهروندان تبدیل شود. شهرداری و شورای شهر در این سالها طرحها و لوایحی به منظور تاکید بر تامین پارکینگ در سطح شهر مصوب کردند که آخرین آن مربوط به «الزام شهرداری تهران به ارایه برنامه عملیاتی احداث پارکینگ عمومی در شهر تهران و پارکینگهای زیر سطحی با رویکرد مشارکتی شده است،» اما خروجی تمامی تاکیدات، قفل و زنجیرهایی است که در بیرون از منازل مسکونی و برای حفظ جای پارک به در و دیوار خانههای شهروندان آویزان میشود. بخشی از معضلات و مشکلاتی که ما در حوزه پارکینگ در شهر تهران داریم به فرهنگ زیست شهری ما باز میگردد و باید آن را اصلاح کنیم. البته این رافع مسئولیت شهرداری تهران نیست و باید نسبت به توسعه اماکنی برای پارکینگ اقدام کند. معضل کمبودجای پارک و نبود پارکینگ از معضلات شهر تهران است که تاکنون رفع نشده و حالا علیرضا زاکانی از نهضت پارکینگ سازی خبر داده و اعضای شورای شهر هم میگویند تا 3 هفته دیگر طرحی جامع در این زمینه ارائه میدهند. کمبود جای پارک و پارکینگ از معضلات همیشگی تهران است سالانه تعداد زیادی خودرو به مجموعه خودروهای تهران افزوده میشود و روز به روز به مشکل کمبودجای پارک دامن زده شده است. کمبود جای پارک و پارکینگ مستقیم و غیر مستقیم بر نظم ترافیکی تاثیر گذار است و همین پارکهای آشفته موجب افزایش ترافیک خواهد شد و افزایش ترافیک هم تشدید آلودگی هوا و سایر مشکلات زیست محیطی و روانشناختی را برای شهروندان به همراه دارد. در دورههای مختلف مدیریت شهری برنامههایی به عنوان راهکار کاهش این معضل ارائه شده ولی آنطور که باید به نتیجه نرسیده است اما علیرضا زاکانی از زمانی که در شهرداری عهده دار مسوولیت به عنوان شهردار پایتخت شد، تأکید کرد در تهران نیازمند نهضت پارکینگسازی هستیم.
پارکینگ براساس کاربری اراضی
یک کارشناس شهرسازی و حمل ونقل شهری با پرداختن به این موضوع که، پارکینگ و جای پارک یکی از مسائل مهم شهری در پایتخت محسوب میشود به رونامه اقتصادسرآمد، گفت: شهرداریها باید نیاز شهروندان به پارک خودروهای خود را براساس کاربری اراضی که از قبل مشخص شده فراهم کنند و همچنین بر مدیریت بهینه فعالیت این پارکینگها نظارت کنند.
مدیریت و ساخت پارکینگ وظیفه ذاتی شهرداریها
کارشناس شهری با بیان اینکه مدیریت و ساخت پارکینگ در تمامی شهرهای جهان مربوط به حوزه شهرداریها است، گفت: عملکرد پراکنده بین مدیریت پارکینگها مشهود است و در برخی مواقع شاهدیم، خدمات پارکینگها به نحو مطلوب انجام نمیشود یعنی بعضا شهروندان از ظرفیت پارکینگهای موجود اطلاع ندارند یا درباره ساعات کاری آنها اطلاعاتی در اختیار شهروندان قرار نگرفته است.
علل عقبماندگی سرانه پارکینگ در ایران
وی با یادآوری این نکته که تعداد پارکینگها به اندازه مطلوب نیست و نسبت به سرانه عقب هستیم، افزود: قیمت زمین و نیز عوارض پرداختی برای ساخت پارکینگها چندان منطقی، عقلایی و اقتصادی نیست و بنابراین بخش خصوصی تمایل زیادی برای ورود به این عرصه ندارد. چنانچه این روند ادامه یابد کم کم باید با ساخت پارکینگهای جدید خداحافظی کنیم. به گفته این کارشناس شهری به دلیل بالا بودن قیمت ساخت پارکینگها در نتیجه هزینه استفاده از پارکینگهای خصوصی بسیار بالاست و برای شهروندان به صرفه نیست که از این پارکینگها استفاده کنند.یکی از بحثهای جدی در بحث قیمتها شناور کردن قیمت پارکینگها است.
خودرو محوربودن نگاه مدیران شهری
او با بیان اینکه تاکنون نگاه مدیران شهری خودرو محور بوده و همین امر مشکلات بسیاری برای شهر و شهروندان به وجود آورده است، تصریح کرد: اکنون شهرهای دنیا به سمت انسان محوری حرکت میکنند و کم بودن تعداد خودروها نسبت به انسانها به عنوان یکی از شاخصههای خوب شهری به شمار میرود.
به عقیده کارشناسان شهری، در کشورهای پیشرفته قبل از آنکه خودرو وارد چرخه تولید و استفاده شود، ابتدا سرانه فضای خیابانها و جادهها و پارکینگ تعریف و آماده میشود حتی سازندگان مسکن مجبورند برای هر واحد آپارتمان دو واحد پارکینگ یا بیشتر پیشبینی کنند، این در حالی است که در تهران اغلب ساختمانها فاقد پارکینگ کافی برای ساکنان آن هستند در چنین شرایطی گرایش خانوادهها به خرید دو یا چند خودرو، مشکل پارک در حاشیه خیابانها و افزایش ترافیک را هر روز بیشتر میکند.
این روزها بحث طرح ترافیک یکی از بحثهای مورد توجه رسانهها و مسوولان شهری است. با توجه به لایحه طرح ترافیک سال 98 مناطق طرح زوج و فرد نیز مشمول پرداخت عوارض میشود. هر چند هنوز این لایحه در شورای شهر تهران مورد بررسی قرار نگرفته است، اما به نظر میرسد، بهترین سیاست این است که شهرداری به منظور تشویق شهروندان بابت اینکه خودروی کمتری وارد مناطق مرکزی شود، نرخ توقف در پارکینگهای داخل طرح اصلی را بالاتر از بقیه پارکینگها تعیین میکند. به گفته مسئولان شهری، در مورد پارک حاشیهای نیز این مسئله در مدل جدید مدنظر است تا سرمایهگذاران با کارهای اقتصادی امکان فروش پارکینگ طبقاتی را برایشان فراهم کنیم و از طرفی برای شهروندان این امکان فراهم شود که جای پارک داشته باشند و به موضوع کمبود پارک حاشیهای یا پارکینگ پایان دهیم.