چهل سال پس از انقلاب
حسین محمدی سیرت
بیانیه گام دوم، با تأکید بر عزت ملی در روابط خارجی، قائل به مرزبندی با دشمن بوده و تصریح میکند دولت جمهوری اسلامی باید مرزبندی خود را با سردمداران نظام سلطه حفظ کند و عزت کشور و ملت را در نظر داشته باشد. اما باید توجه داشت در حوزه سیاست خارجی، این مرزبندیهای کلان نه در اختیار دولتها و نه در اختیار جریانهای خاص بوده است. از ابتدای انقلاب اسلامی تا امروز، سکاندار حوزه سیاست خارجی رهبران انقلاب بودهاند؛ چه در ساختار قانون اساسی، چه در ادبیات عملیاتی و اجرایی و چه در حوزه سیاست خارجی. بهعنوان نمونه «مسئله قدس» ازسال ۵۷ تا امروز هیچوقت تبدیل به مسئله دوم در سیاست خارجی جمهوری اسلامی نشده است؛ فراتر از این هرچه پیشتر آمدهایم مسئله قدس و آرمان فلسطین، در قاموس جمهوری اسلامی ایران پررنگتر و حساستر شده است. یا یک نمونه دیگر رشد بعضی شخصیتها مثل حاج قاسم است. ایشان چگونه رشد کرد؟ ما در دهه ۶۰ شخصیتی مثل حاج قاسم داشتیم یا در دهه ۵۰ انقلاب این شخصیت بروز و ظهوری اساسی داشته است؟ این مسئله قطعاً نشاندهنده تداوم سیاستها از اوایل انقلاب تاکنون است. بنابراین همواره باید در نظر بگیریم تغییرات در سیاست خارجی با تغییر دولتها خیلی معنادار نیست و سکاندار اصلی سیاست خارجه رهبران حکومت اسلامی هستند.اما دیده شده است برخی مواقع، تغییرات اساسی وجود دارد که این مسئله در مورد دولتهای مختلف به چشم میخورد. در دولت فعلی، شعار دولت، «سیاست خارجی متوازن» است و من فکر میکنم آرمان انقلاب اسلامی هم همین «سیاست خارجی متوازن» است. سیاست «نه شرقی، نه غربی»، در واقع به معنای استقلال از قدرتهای بزرگ، استکبارستیزی و در عین حال، ارتباط متوازن با دنیای اطراف است.
ادامه در صفحه 2