بررسی« اقتصاد سرآمد» از سردرگمی جهانی مصرف کنندگان انرژی
اختلالات نفتی جهان در پی جنگ روسیه و اوکراین
گروه نفت و انرژی - در بحران جاری اوکراین توجه‌ها بار دیگر به موضوعی بسیار مهم جلب شده است: امنیت انرژی میان اروپا و روسیه حال آن که میان این دو رابطه‌ای نظام‌مند شکل نگرفته و نمی‌توان راهبرد مشخص امنیت عرضه و تقاضا را در این عرصه دید. البته در این سال‌ها آلمان که تا چندی پیش با نماد آنگلا مرکل و به عنوان رهبر معنوی اروپا شناخته می‌شد شکل‌دهندۀ نوع ارتباط گازی با روسیه معرفی شده است. از ره‌گذار همین تعامل بود که سیاست خارجه آلمان با منافع روسیه پیوند خورد و این کشور را به یکی از بزرگترین توریع‌کنندگان گاز روسیه در اروپا تبدیل کرد. همین پیوند نزدیک، ایالات متحده را هم به سمت شرق و مرکز اروپا سوق داد تا در صورت بروز هر گونه بحرانی تاکتیک‌های لازم برای برون‌رفت را در اختیار داشته باشد.
به گزارش اقتصادسرآمد، این مهم اما در کنار حضور دو رهبر در صحنه که در دوران جنگ سرد ریشه دارند بر هیزم میزان آتش جنگ در هر لحظه افزود. اولی "ولادیمیر پوتین" با سابقۀ افسر اطلاعاتی شاغل در آلمان شرقی و دومی "جو بایدن" که در اوج جنگ سرد سیاست‌مداری میان‌سال بود و این پیشینه، نوستالژی رویارویی نظامی آنها به سبک کلاسیک را باورپذیر می‌سازد. مخاطرات مربوط به امنیت ملی ناشی از سیاست‌های انرژی روسیه تنها در رابطه با وابستگی اروپا به واردات انرژی روسیه معنا می‌یابد. مخاطره اصلی انرژی برای اروپا، افزایش تأثیر مخرب این وابستگی بر حاکمیت و همکاری دو سوی آتلانتیک است. در حالی که سیاست خارجی مسکو به شکل موفقیت آمیزی مانع همکاری بیشتر در درون اروپا در زمینۀ مسائل امنینی و اقتصادی شده و به سود ایالات متحده است که به کشورهای اروپای شرقی و مرکزی که به خاطر وابستگی به واردات انرژی روسیه آسیب‌پذیرند، کمک کند. شاید هم شاهد باشیم به خاطر وابستگی انرژی اروپای غربی و در راس آن آلمان با وجود مخالفت با عملکرد روسیه، چه در بحران سال 2009 و قطع گاز ارسالی به اوکراین و همچنین بحران سال 2014 و تهدید روسیه به حمله به اوکراین، این بار نیز با تغییر صورت مسئله علاوه بر انتقال گاز روسیه از مسیری غیر از اوکراین به اروپا، ظرفیت اسمی گاز وارداتی از روسیه را نیز به طور چشم گیری افزایش دهند.
اختلالات نفتی جهان در پی جنگ روسیه و اوکراین
عماد مختاری کارشناس ارشد انرژی و مدرس دانشگاه با اشاره به این مهم که، باتوجه به تحریم‌های آمریکا و اروپا علیه روسیه، فعالان بازار دچار پدیده خودتحریمی نیزمی‌شوند چراکه در این شرایط آنها نسبت به آنچه که براساس تحریم‌ها مجاز است دچار سردرگمی شده و محتاطانه عمل می کنند، به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: با آغاز جنگ روسیه و اوکراین، بازار جهانی اختلالاتی را تجربه می‌کند که از زمان جنگ خلیج فارس (۱۹۹۰ تا ۱۹۹۱) تاکنون به خود ندیده است.
سردرگمی جهانی مصرف کنندگان انرژی
او ادامه داد: در شرایط کنونی که اختلال در طرف عرضه به وجود آمده، کشورهای مصرف‌کننده به دنبال اجرای اقداماتی فوری همانند آنچه که بانک‌های مرکزی در جریان بحران مالی سال ۲۰۰۸ انجام دادند، هستند.
امتناع خریداران از خرید نفت روسیه
به گفته وی، درحال حاضر روسیه حدود ۵ میلیون بشکه نفت خام به اضافه ۳ میلیون بشکه فرآورده نفتی صادر می‌کند. باتوجه به امتناع خریداران از خرید نفت روسیه و احتمال کاهش قابل توجه تقاضا از سوی پالایشگاه‌ها، پیش‌بینی می‌شود در خوشبینانه‌ترین حالت حدود ۲ میلیون بشکه از نفت و فرآورده‌های نفتی روسیه از بازار خارج شود. در حالت بدبینانه، این میزان تا ۵ میلیون بشکه قابل افزایش است.
تحریم صادرات دریایی نفت روسیه چالش جدی اقتصاد این کشور
مختاری معتقد است: یکی از بزرگترین موانع پیش روی تجارت نفت روسیه، مسأله حمل و نقل دریایی است. شرکت دولتی ساوکامفلات بزرگ ترین مالک نفت‌کش‌های سایز متوسط در جهان، به شدت مورد تحریم قرار گرفته است. دیگر شرکت‌های بزرگ ترابری دریایی نظیر مرسک و تُرم نیز از عدم انعقاد قراردادهای جدید برای حمل و نقل نفت روسیه خبر داده‌اند.
باید ببینیم آیا در ادامه دولت آمریکا این تولیدکنندگان برای تولید را تحت فشار قرار خواهد داد یا تنها به فشار بر روی کشورهای اوپک اکتفا خواهد کرد. لازمه این کار بازگشت به شعار مشهور "حفاری، حفاری به هر قیمتی" (Drill , Baby , Drill) است که در سال ۲۰۰۹ مطرح شد. این شعار اولین بار در مجمع ملی جمهوری‌خواهان توسط مایکل استیل مطرح شد. وی مدتی بعد به ریاست کمیته ملی جمهوری‌خواهان انتخاب شد.. در این بین پس از اینکه معاون نامزد جمهوری‌خواهان در مناظره‌اش با جو بایدن از این شعار استفاده کرد، عبارت مذکور محبوبیت پیدا کرد و سر زبان‌ها افتادتوافق هسته‌ای با ایران می‌تواند از شدت بحران بکاهد. این توافق می‌تواند در کوتاه مدت ۵۰۰ میلیون بشکه در روز و حدود ۶ ماه بعد ۵۰۰ میلیون بشکه دیگر را روانه بازار کند. اگرچه نااطمینانی‌ها همچنان مذاکرات وین را احاطه کرده، لکن ایران می‌تواند از این فرصت برای کسب امتیاز بیشتر استفاده کند چرا که غربی‌ها به خوبی می‌دانند بدون توافق با ایران چشم‌انداز بازار نفت برای آنها تیره‌تر خواهد بود.
به گزارش اقتصادسرآمد، این مهم اما در کنار حضور دو رهبر در صحنه که در دوران جنگ سرد ریشه دارند بر هیزم میزان آتش جنگ در هر لحظه افزود. اولی "ولادیمیر پوتین" با سابقۀ افسر اطلاعاتی شاغل در آلمان شرقی و دومی "جو بایدن" که در اوج جنگ سرد سیاست‌مداری میان‌سال بود و این پیشینه، نوستالژی رویارویی نظامی آنها به سبک کلاسیک را باورپذیر می‌سازد. مخاطرات مربوط به امنیت ملی ناشی از سیاست‌های انرژی روسیه تنها در رابطه با وابستگی اروپا به واردات انرژی روسیه معنا می‌یابد. مخاطره اصلی انرژی برای اروپا، افزایش تأثیر مخرب این وابستگی بر حاکمیت و همکاری دو سوی آتلانتیک است. در حالی که سیاست خارجی مسکو به شکل موفقیت آمیزی مانع همکاری بیشتر در درون اروپا در زمینۀ مسائل امنینی و اقتصادی شده و به سود ایالات متحده است که به کشورهای اروپای شرقی و مرکزی که به خاطر وابستگی به واردات انرژی روسیه آسیب‌پذیرند، کمک کند. شاید هم شاهد باشیم به خاطر وابستگی انرژی اروپای غربی و در راس آن آلمان با وجود مخالفت با عملکرد روسیه، چه در بحران سال 2009 و قطع گاز ارسالی به اوکراین و همچنین بحران سال 2014 و تهدید روسیه به حمله به اوکراین، این بار نیز با تغییر صورت مسئله علاوه بر انتقال گاز روسیه از مسیری غیر از اوکراین به اروپا، ظرفیت اسمی گاز وارداتی از روسیه را نیز به طور چشم گیری افزایش دهند.
اختلالات نفتی جهان در پی جنگ روسیه و اوکراین
عماد مختاری کارشناس ارشد انرژی و مدرس دانشگاه با اشاره به این مهم که، باتوجه به تحریم‌های آمریکا و اروپا علیه روسیه، فعالان بازار دچار پدیده خودتحریمی نیزمی‌شوند چراکه در این شرایط آنها نسبت به آنچه که براساس تحریم‌ها مجاز است دچار سردرگمی شده و محتاطانه عمل می کنند، به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: با آغاز جنگ روسیه و اوکراین، بازار جهانی اختلالاتی را تجربه می‌کند که از زمان جنگ خلیج فارس (۱۹۹۰ تا ۱۹۹۱) تاکنون به خود ندیده است.
سردرگمی جهانی مصرف کنندگان انرژی
او ادامه داد: در شرایط کنونی که اختلال در طرف عرضه به وجود آمده، کشورهای مصرف‌کننده به دنبال اجرای اقداماتی فوری همانند آنچه که بانک‌های مرکزی در جریان بحران مالی سال ۲۰۰۸ انجام دادند، هستند.
امتناع خریداران از خرید نفت روسیه
به گفته وی، درحال حاضر روسیه حدود ۵ میلیون بشکه نفت خام به اضافه ۳ میلیون بشکه فرآورده نفتی صادر می‌کند. باتوجه به امتناع خریداران از خرید نفت روسیه و احتمال کاهش قابل توجه تقاضا از سوی پالایشگاه‌ها، پیش‌بینی می‌شود در خوشبینانه‌ترین حالت حدود ۲ میلیون بشکه از نفت و فرآورده‌های نفتی روسیه از بازار خارج شود. در حالت بدبینانه، این میزان تا ۵ میلیون بشکه قابل افزایش است.
تحریم صادرات دریایی نفت روسیه چالش جدی اقتصاد این کشور
مختاری معتقد است: یکی از بزرگترین موانع پیش روی تجارت نفت روسیه، مسأله حمل و نقل دریایی است. شرکت دولتی ساوکامفلات بزرگ ترین مالک نفت‌کش‌های سایز متوسط در جهان، به شدت مورد تحریم قرار گرفته است. دیگر شرکت‌های بزرگ ترابری دریایی نظیر مرسک و تُرم نیز از عدم انعقاد قراردادهای جدید برای حمل و نقل نفت روسیه خبر داده‌اند.
باید ببینیم آیا در ادامه دولت آمریکا این تولیدکنندگان برای تولید را تحت فشار قرار خواهد داد یا تنها به فشار بر روی کشورهای اوپک اکتفا خواهد کرد. لازمه این کار بازگشت به شعار مشهور "حفاری، حفاری به هر قیمتی" (Drill , Baby , Drill) است که در سال ۲۰۰۹ مطرح شد. این شعار اولین بار در مجمع ملی جمهوری‌خواهان توسط مایکل استیل مطرح شد. وی مدتی بعد به ریاست کمیته ملی جمهوری‌خواهان انتخاب شد.. در این بین پس از اینکه معاون نامزد جمهوری‌خواهان در مناظره‌اش با جو بایدن از این شعار استفاده کرد، عبارت مذکور محبوبیت پیدا کرد و سر زبان‌ها افتادتوافق هسته‌ای با ایران می‌تواند از شدت بحران بکاهد. این توافق می‌تواند در کوتاه مدت ۵۰۰ میلیون بشکه در روز و حدود ۶ ماه بعد ۵۰۰ میلیون بشکه دیگر را روانه بازار کند. اگرچه نااطمینانی‌ها همچنان مذاکرات وین را احاطه کرده، لکن ایران می‌تواند از این فرصت برای کسب امتیاز بیشتر استفاده کند چرا که غربی‌ها به خوبی می‌دانند بدون توافق با ایران چشم‌انداز بازار نفت برای آنها تیره‌تر خواهد بود.