بررسی «اقتصاد سرآمد» از منافع سیاسی و اقتصادی ایران در توسعه انرژیهای تجدیدپذیر
بی توجهی دولتها به گسترش انرژیهای تجدیدپذیر
گروه انرژی - اعظم زندیه- بی توجهی ایران به توسعه انرژیهای تجدیدپذیر، در آیندهای نه چندان دور موجب افول جایگاه سیاسی کشور خواهد شد، نفت و گاز مواد شیمیایی ارزشمندی هستند که ما نباید فقط به دید سوختهای لازم جهت تولید برق به آنها نگاه کنیم، بلکه همان طور که رهبر انقلاب در بیانات خود مطرح کرده اند، باید با پرهیز از خام فروشی نفت و گاز یا سوزاندن آنها به شکل خام، این سوختهای فسیلی را به فرآوردههای شیمیایی ارزشمندتری تبدیل کنیم و درآمد ارزی کشور را با صادرات این فرآوردهها به شدت افزایش دهیم. با وجود این که کشور ما پتانسیل بسیار بالایی برای توسعه استفاده از انرژیهای تجدید پذیر دارد، اما دولتهای متوالی ایران نه تنها توجه کافی را به لزوم گسترش انرژیهای تجدید پذیر نداشته اند، بلکه به تعهدات قانونی خود برای توسعه استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر مطابق برنامههای پنج ساله توسعه نیز عمل نکرده اند. شکی نیست که وجود منابع عظیم سوختهای فسیلی در منطقه خاورمیانه، یکی از مهمترین علل اهمیت استراتژیک این منطقه برای قدرتهای دنیا تلقی میشود و حالا هم که از اهمیت سوختهای فسیلی در سطح جهان کاسته شده است و رفته رفته انرژیهای تجدیدپذیر جایگزین این سوختها میشوند، طبیعتا اهمیت منطقه خاورمیانه نیز برای قدرتهای جهان کمتر میشود و بسیاری از تحلیلگران، خروج نیروهای نظامی از منطقه خاورمیانه در سالهای اخیر را در همین راستا ارزیابی میکنند.
به گزارش اقتصاد سرآمد، این مساله در کنار بروز تغییرات اقلیمی ناشی از ازدیاد گازهای گلخانهای در جو زمین، منجر به آن شده است که کارشناسان محیط زیست بر لزوم کربن زدایی از اقتصاد کشورهای مختلف تاکید کنند. باید توجه داشت که کربن زدایی به مجموعه اقداماتی گفته میشود که طی آن یا از انتشار کربن دی اکسید در جو زمین جلوگیری میشود یا دی اکسید کربن موجود در فضا جذب گیاهان میشود. در این میان، حرکت به سمت توسعه استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر، یکی از مهمترین راهکارهای کربن زدایی در سطح جهان محسوب میشود و کشور ما با وجود این که یکی از تامین کنندههای اصلی سوختهای فسیلی در جهان است، به دلیل آن که در چند سال گذشته بیش از متوسط جهانی از تغییرات اقلیمی آسیب دیده است، باید پیشگام اجرای برنامههای کربن زدایی در اقتصاد، صنعت و کشاورزی خود باشد.
منافع سیاسی و اقتصادی حرکت ایران به سمت گسترش انرژیهای تجدیدپذیر
مرتضی عماریار کارشناس ارشد اقتصاد انرژی و کنشگر محیط زیست در اینباره به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: تا چند سال پیش کشورهای تولیدکننده عمده سوختهای فسیلی در جهان بخصوص قدرتهای عضو سازمان اوپک، معتقد بودند که اگر به سمت توسعه استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر حرکت کنند، تقاضای جهانی نفت کاسته خواهد شد و این مساله، کاهش قیمت نفت و صادرات نفت این کشورها را به همراه خواهد داشت.
بی توجهی دولتها به لزوم گسترش انرژیهای تجدیدپذیر
وی افزود: در سالهای اخیر که رفته رفته توجه به لزوم توسعه استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر در سطح جهان فراگیر شده است، کشورهای خاورمیانه نیز ناچار شده اند که خواه ناخواه به گسترش انرژیهای پاک بپردازند؛ چراکه هم اکنون در کشورهای پیشرفتهای از جمله آلمان بیش از ۲۵ درصد برق با استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر تولید میشود.
این کارشناس محیط زیست ادامه داد: این آمار و ارقام درباره میزان استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر در کشورهای پیشرفته در حالی است که در ایران حدود یک درصد برق تولیدی با استفاده از انرژیهای پاک تامین میشود و این مساله نشان میدهد که ایران دچار عقب ماندگی شدیدی در زمینه توسعه استفاده از انرژیهای
تجدیدپذیر است.
کم توجهی شدید ایران به پتانسیل عظیم توسعه انرژیهای پاک
نکته دیگری که عماریار در صحبتهای خود به آن اشاره کرد، این است که با وجود تلاشهایی که برای توسعه انرژیهای تجدیدپذیر در کشورمان انجام شده، ایران هنوز بسیار کمتر از پتانسیل خود از این انرژیها استفاده کرده است، زیرا به طور مثال، در حالی که ایران دارای پتانسیل نصب ۴۰ هزار مگاوات نیروگاه بادی است، هم اکنون در سطح کشور ما تنها ۳۱۰ مگاوات نیروگاه بادی نصب شده است.
تخصصان حوزه انرژیهای تجدیدپذیر در سطح جهان معتقدند که بخش عمدهای از مناطق کشورمان پتانسیل بالایی برای توسعه نیروگاههای خورشیدی دارد و این در حالی است که اکنون تنها ۴۵۵ مگاوات نیروگاه خورشیدی در سطح کشورمان نصب شده است، آن هم در شرایطی که ما میتوانیم چندین برابر این مقدار نیروگاه خورشیدی در ایران نصب کنیم.
در این میان، اما با وجود بی توجهی دولتهای قبلی به تعهدات خود در قبال لزوم توسعه استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر، اخیرا علی اکبر محرابیان، وزیر نیروی دولت سیزدهم وعده داده است که تا پایان این دولت یعنی تا شهریور ۱۴۰۴، به میزان ۱۰ هزار مگاوات ظرفیت جدید به نیروگاههای تجدیدپذیر کشور اضافه خواهد شد. این در حالی است که در بیش از چهار دهه که از پیروزی انقلاب اسلامی میگذرد، تنها حدود ۸۰۰ مگاوات ظرفیت استفاده از انرژی تجدیدپذیر در کشورمان نصب شده است و پیش از انقلاب نیز اقدامی عملیاتی در این زمینه در ایران انجام نشده بود.
تعلل مسئولان ایران در توسعه استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر، اما در شرایطی رخ میدهد که در سالهای اخیر بسیاری از کشورهای دنیا به دلایل گوناگون از جمله لزوم مقابله با تغییرات اقلیمی، کاهش وابستگی به سوختهای فسیلی و توسعه فناوریهای مدرن به سمت گسترش انرژیهای پاک رفته اند و در این زمینه حتی کشورهای پیشرفته جهان وعده داده اند که تا سال ۲۰۵۰ بیش از ۹۰ درصد ظرفیت تولید برق آنها با استفاده از انرژیهای تجدیدپذیر تامین خواهد شد.