امسال،زمان مناسبی برای آزاد سازی قیمت بنزین نیست« اقتصاد سرآمد» گزارش می دهد
طرح پرطمطراق بنزین قشم و کیش در اغماء
گروه نفت و انرژی - اعظم زندیه - مصرف بنزین در آستانه ۱۰۰ میلیون لیتر در روز قرار گرفته اما هنوز خبری از طرح بنزینی دولت نیست. طرحی که اجرای پایلوت آن از اسفند سال گذشته در کیش آغاز شده، قرار بود که به توزیع عادلانه یارانه انرژی کمک کند. بر اساس آماری که جواد اوجی وزیر نفت ایران اعلام کرده سالانه ۸۰ میلیارد دلار یارانه سوخت پرداخت میشود، این در حالی است که درآمد نفتی ما تنها ۴۳ میلیارد دلار بوده است. در حالی دولت معادل ۲۱۶۰ میلیارد تومان یارانه سوخت پرداخت می کند که تقریبا بیش از نیمی از مردم کشور از آن بی نصیب هستند. آنگونه که آمارها نشان می دهد حدود ۵۲ درصد مردم خودرویی ندارند.به گزارش اقتصادسرآمد، جالب اینجاست که دهک های بالای درآمدی سهم بیشتری از یارانه بنزینی دولت دارند. ۶ درصد خانوارها ۳ و بیشتر از ۳ خودرو دارند. این افراد که عموما از دهک های بالای درآمدی هستند، بیشترین سهم از یارانه بنزین را دارند. بر اساس آمار موجود هم اکنون ۲ میلیون و ۶۰۰ هزار نفر دو خودرو و ۱۴ میلیون و ۵۰۰ هزار نفر یک خودرو در کشور دارند.
با وجود گذشت بیش از ۷۵ روز از اجرای آزمایشی طرح بازتوزیع یارانه بنزین در کیش هنوز هیچ خبری درباره نتایج آن در دست نیست. البته بهارستان نشین ها امسال را زمان مناسبی برای آزاد سازی قیمت سوخت نمی دانند. با حذف یارانه آرد صنف و صنعت نگرانی ها نسبت به افزایش قیمت بنزین هم حسابی بالا گرفته است. البته مجلس مدعی است که در لایحه بودجه امسال اجازه افزایش قیمت بنزین به دولت داده نشده است. ابتدای اسفند سال قبل بود که «طرح بازتوزیع یارانه بنزین» در جزیره کیش آغاز شد و همه شهروندان دارای کارت کیشوندی اعم از مالکان خودرو و افراد بدون خودرو، واجد دریافت سهمیه بنزین ۲۰ لیتری شدند. بر اساس این گزارش همانطور که از قبل تاکید شده بود در این طرح مشابه گذشته قیمت بنزین یارانهای ۱۵۰۰ تومان و قیمت بنزین آزاد ۳هزار تومان است و افراد فاقد خودرو که مصرف بنزین ندارند، میتوانند سهیمه بنزین یارانهای خود را به دیگران انتقال داده یا به فروش برسانند.
آیا اینبار نوبت گرانی بنزین است
علی باقری کارشناس ارشد اقتصاد و انرژی کشورمان اما در اینبار به روزنامه، گفت: شرایط افکار عمومی و اقتصادی و وضعیت معیشت مردم و گرانی ماکارونی و روغن خوراکی به گونهای نیست که بتواند رشد قیمت بنزین را تحمل کند و امسال زمان مناسبی برای حذف یارانه بنزین نیست.
بی اطلاعی از طرح پرسروصدای بنزین
در قشم و کیش
وی افزود: با وجود گذشت بیش از ۲.۵ ماه از شروع طرح هنوز هیچ خبری از جزییات نتیجه اجرای آزمایشی طرح بنزینی دولت نیست. البته بی اطلاعی فقط به مردم عادی و رسانه ها محدود نمی شود به طوری که نمایندگان مجلس نسبت به آن ابراز بی اطلاعی می کنند.
نمی توان نتایج حاصل از اجرای طرح را به کل کشور تعمیم داد
او با بیان این مهم که، شرایط زندگی و خودروها در جزیرههایی همچون کیش و قشم به هیچ وجه مشابه شرایط عادی کشور نیست و نمی توان نتایج حاصل از اجرای طرح در این مناطق را به کل کشور تعمیم داد، افزود: هیچ ضرورتی ندارد که آزاد سازی قیمت بنزین و توزیع یارانه آن امسال صورت گیرد. چرا که اجرای نا پخته این طرح می تواند تبعات اجتماعی و اقتصادی سنگینی را به همراه داشته باشد.
ایران بزرگترین پرداختکننده یارانه
سوخت در جهان
او با تأکید بر اینکه مصرف بنزین کشور روزانه ۹۵ میلیون لیتر است، گفت: قیمت بنزین اکنون در جهان به ۹۰ سنت رسیده، با صرفه جویی در این زمینه و افزایش صادرات درآمد بزرگی به کشور وارد می شود. با این وصف ایران را میتوان بزرگترین پرداختکننده یارانه سوخت در جهان دانست. ایران در سال ۲۰۲۰ میلادی سهمی معادل ۱۶ درصد از یارانه انرژی جهان را به خود اختصاص داده است.
بر اساس اعلام شرکت ملی پخش فرآوردههای نفتی ایران، در حال حاضر روزانه ۱۱۰ میلیون لیتر بنزین در پالایشگاههای کشور تولید میشود. دادههای «هزینه- درآمد» خانوار مرکز آمار ایران نیز نشان میدهد در حال حاضر ۵/۱۸ میلیون خودرو سواری شخصی و عمومی در کشور وجود دارد. سوخت مورد نیاز این تعداد خودرو در حال حاضر با قیمت هزار و ۵۰۰ تومان به صورت سهمیه ای و ۳ هزار تومان به قیمت آزاد به فروش می رسد.
درباره تبعات منفی اقتصاد یارانهای در کشور و لزوم اصلاح این اقتصاد تقریبا هیچ اختلافنظری بین کارشناسان وجود ندارد. درواقع آنچه بین کارشناسان محل اختلاف است و مردم را نسبتبه انجام هرگونه حرکت اصلاحی نگران میکند مربوط به نحوه اجراست. بهبیاندیگر، دولت سیزدهم قصد دارد با طی کدام مسیر به اصلاح قیمت حاملهای انرژی و در این نمونه اصلاح قیمت بنزین، دست بزند. در همین باره، بهطورکلی دو پارادایم برای اصلاح قیمت بنزین وجود دارد. در پارادایم اول که ذیل قانون هدفمندی یارانهها تعریف شده است، دولت گامبهگام قیمت بنزین را به قیمت جهانی نزدیک میکند و درآمدهای حاصل از آن را بهعنوان یارانه بهتناسب در اختیار دهکهای مختلف درآمدی قرار میدهد.
در این طرح قرار نیست قیمت بنزین افزایش پیدا کند و دولت هیچ برنامهای برای افزایش قیمت بنزین ندارد. در طرح جدید تنها قرار است سازوکار اختصاص بنزین تغییر کند و بهجای تخصیص بنزین یارانهای به خودرو این بنزین به افراد و خانوار اختصاص داده شود. حتی در ابتدا بنا بر این بود که در ماه اول سهمیه بنزین خودرو همچنان باقی بماند و علاوهبر آن به افراد فاقد خودرو، سهمیه بنزین اختصاص پیدا کند. اما امروز و پس از گذشت چند ماه از اجرای این طرح بسیاری معتقدند اجرای این طرح به صورت سراسری نیاز به جامع نگری بیشتری دارد.