اما و اگرهای خروج شرکتهای چند ملیتی از روسیه و باز شدن فضا برای نفت ایران در گزارش « اقتصاد سرآمد»
جنگ روسیه و اوکراین فراتر از انتظارات و پیشبینیها
گروه نفت و انرژی - درصورت احیای برجام و ایجاد فرصت برای حضور ایران در بازارهای انرژی، در هفتههای ابتدایی، بازار به سمت تعادل پیش خواهد رفت و قیمتها احتمالاً کاهش خواهند یافت. ایران همین حالا ذخایر زیادی روی نفتکشها در دریا و در مخازن خشکی دارد که میتواند بهسرعت آنها را وارد بازار کند. پس از فروش این محمولهها، باز هم شرایط برای ورود نفت بیشتر ایران به بازار تا حد زیادی فراهم است. مطابق ارزیابی موسسات بینالمللی تحلیل بازار نفت، ایران میتواند ظرف چهار تا پنج ماه یک میلیون بشکه به تولید امروز خود بیفزاید. از سویی وزارت نفت اعلام کرده است که «ظرفیت» تولید ایران به سطح قبل تحریمها بازگشته است و در صورت حل مساله تحریمها نفت ایران خیلی سریع میتواند وارد بازار شود و بازار را متعادل کند. به گزارش اقتصادسرآمد، تولید نفت و میعانات ایران، پیش از خروج ترامپ از برجام در محدوده سه میلیون و 800 هزار بشکه بود که مقداری از آن در پالایشگاههای خودمان مصرف میشد و در محدوده دو تا دو میلیون و 600 هزار بشکه نیز صادرات داشتیم. در ماههای اخیر که تا اندازهای فضا برای خرید نفت چین از ایران فراهم شده است، میزان فروش نفت کشورمان هم بالاتر رفته است که ارقام آن در آمارهای رسمی نیز دیده میشود. اگر برخی متحدان آمریکا در اروپا و آسیا میزان خرید نفت خود را از روسیه کاهش دهند، معادلات کمی متفاوت خواهد شد. احتمالاً روسیه باتوجه به مسیرهای صادراتی سهگانه خود از دریا، خط لوله اسپو و قزاقستان بتواند کمی بر صادراتش به چین بیفزاید که باز هم عدد قابل توجهی نیست، اما فضا برای صادرات ایران به اروپا، ژاپن، هند و کرهجنوبی فراهم خواهد شد. حذف بخش عمده صادرات نفت و گاز تولیدی روسیه از بازار بهویژه در شرایط قیمتی امروز، سخت است. با احیای احتمالی برجام، این امکان وجود دارد که هم روسیه فعالیتهایش با آسیا را ادامه دهد و هم ما بتوانیم میزان نفت صادراتیمان را به چین، هند، ژاپن، کره جنوبی و پالایشگاههای اروپایی افزایش دهیم. هرچند از میزان تولید و صادرات روسیه کاسته خواهد شد.
باز شدن فضا برای نفت ایران با خروج شرکتهای چند ملیتی از روسیه
حامد برزگری کارشناس و فعال حوزه انرژی کشورمان در اینباره به رونامه اقتصادسرآمد؛ گفت: یکی از مهمترین موضوعاتی که در این بخش موردتوجه جریان غالب رسانهای جهان قرار گرفت، خروج شرکتهای بزرگ چندملیتی از حوزه نفت و گاز روسیه بود. در دوره قبل تحریمها علیه روسیه در سالهای 2014 و 2017 این شرکتها از روسیه خارج نشدند و صرفاً از تداوم همکاری با روسیه در حوزه فناوریهای پیشرفته در بخش نفت و گاز از جمله توسعه نفت و گاز غیرمتعارف، همکاری در توسعه میادین قطب شمال و توسعه مجتمعهای الانجی خودداری کردند.
جنگ روسیه و اوکراین فراتر از انتظارات و پیشبینیها
او ادامه داد: جنگ روسیه و اوکراین فراتر از انتظارات و پیشبینیها، روسیه را تحت فشار قرار داده است. بزرگترین تحریمها در ابعاد مختلف سیاسی، بانکی، تجاری و حتی ورزشی علیه روسیه اعمال شده و طبعاً اثرات سنگینی بر وجهه روسیه و وضعیت داخلی و خارجی این کشور خواهد داشت. بخشی از مهمترین تحریمها علیه روسیه در حوزه انرژی واقع شده است. انرژی مهمترین بخش اقتصادی روسیه است و این کشور، یکی از بزرگترین صادرکنندگان نفت خام، گاز طبیعی، فرآوردههای پالایشی و زغالسنگ در جهان است. بهدلیل وابستگی نسبتاً زیاد کشورهای اروپایی به نفت و بهویژه گاز روسیه، به نظر میرسید که این بخش همچنان در حاشیه امن قرار داشته باشد.
نفت ایران جای خالی روسیه را برای اروپا پر خواهد کرد
وی معتقد است: امروز و پس از گذشت چند ماه از جنگ روسیه و اوکراین، روسیه در موقعیت عجیبی قرار دارد. بزرگترین صادرکننده مجموع نفت، گاز و زغالسنگ دنیا در پی جنگ با اوکراین، تحت شدیدترین تحریمها قرار گرفته است. شرکتهای چندملیتی بزرگ که در این کشور حضور داشتند، اعلام کردند از روسیه خارج خواهند شد. ایالات متحده و شرکایش تحریمهای گستردهای علیه این کشور در نظر گرفتند و امروز در شرایط قیمتهای بسیار بالای انرژی در دنیا، عدمقطعیتها در بازار بیش از همیشه گسترش یافته و پرسشهای زیادی را برای سیاستگذاران، تصمیمگیران و تاجران بازار ایجاد کرده است. لذا احتمال دارد احیای برجام، ایران میتواند جای خالی روسیه در بازار نفت اروپا را پر کند.
امروز، وابستگی اروپا به گاز روسیه همچنان پابرجاست و با تداوم توافق اوپکپلاس، نظام سهمیهبندی و افزایش تدریجی تولید کشورهای عضو اوپک و کشورهای صادرکننده غیراوپک برقرار است. تولیدکنندگان نفت شیل در آمریکای شمالی به این زودی به سطح تولید سال 2019 نمیرسند و قیمتهای بالای 100دلاری نفت نیز کاملاً جا افتاده است. نفت مازادی نیز در بازار وجود ندارد و قیمتهای دیزل و بنزین در ایالات متحده و اروپا به سطوح بسیار بالایی رسیده است که بعضاً با رکوردشکنی هم همراه بوده است. رشد انرژیهای تجدیدپذیر هم نتوانسته میزان تقاضای روبه فزونی انرژی در دنیا را پوشش دهد و اساساً به این سادگی هم نمیتواند چنین کارکردی داشته باشد. نباید فراموش کرد که حتی قیمتهای تمامشده تولید انرژیهای تجدیدپذیر هم که تحت سیطره چین رو به کاهش بود، این روزها روند افزایشی داشته و احتمالاً نتواند به روند کاهشی چند سال قبل ادامه دهد. در چنین شرایطی استراتژیستهای روس باور نداشتند که اینچنین با جبهه عظیمی از تحریمها بهویژه در بخش انرژی روبهرو شوند. در این شرایط قطعا نفت ایران از جذابیت بالایی برای اروپا و آمریکا برخورداد خواهد شد.