ایران اسیر رقابت‌های روسیه این بار در آسیا
مدیر گروه مطالعات انرژی وین گفت: روسیه رقیب جدی برای گاز ایران است و از هیچ تلاشی برای حاشیه‌ای کردن ایران در بازار گاز صرفنظر نکرد. ایران از اواسط دهه ۱۹۷۰ میلادی به اتحاد شوروی سابق گاز صادر می‌کرد. یکی از اقدامات اشتباه ایران در اولین ماه‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، متوقف کردن صادرات گاز به شوروی سابق بدون دلیل مشخص و کارشناسی‌شده بود.به گزارش اقتصادسرآمد، فریدون برکشلی با اشاره به جایگاه ایران در بازار گاز و اوضاع تقاضای آن طی سال‌های گذشته اظهار داشت: کلید بحث انرژی و نقشه راه گذار انرژی از مسیر گاز طبیعی و گاز طبیعی مایع‌شده است. به اعتقاد بنده اشتباه محاسبه‌ای که انجام شد، این بود که دنیا و علی‌الخصوص اتحادیه اروپا، اسیر شعارهای کم‌محتوا و بی‌پشتوانه علمی و عملی شد. ایلنا نوشت: کنوانسیون تغییرات آب و هوایی پاریس در ۲۰۱۵ را کسانی طراحی کردند که شاید کمترین اطلاع و اشرافی نسبت به ساختار جهانی بازار نفت و گاز و زغال‌سنگ و انرژی‌های تجدیدپذیر نداشتند. آلمان بیش از ۷۰ سال گاز طبیعی فراوان، ارزان و بی‌دغدغه از شوروی و سپس روسیه دریافت می‌کرد. تلاش جدی و موثری برای تنوع بخشیدن به منابع تامین انرژی خود نداشت و در یک کلام بگویم که بحث امنیت و تامین انرژی را به سخره گرفته بودند. حالا هم هزینه آن را می‌خواهند که عمدتا از طرق سیاسی و ابزار تحریم بپردازند. وی افزود: وقتی که به ابتکار جمهوری اسلامی ایران، مجمع جهانی کشورهای صادر کننده گاز تاسیس شد، جان کلام مجمع همین بود که دوره گذار انرژی از مسیر گاز می‌گذرد، همه می‌دانیم که ما در بخش گاز قابلیت‌های فوق‌العاده‌ای داریم، اما جملگی، بالقوه هستند. در مخازن؛ گاز زیادی داریم، اما گاز در چاه کافی نیست. گاز باید بیرون بیاید و با طی مراحل و مسیرهای دشوار به بازارهای مصرف برسد. البته این مشکل را در نفت هم داریم. تبدیل ظرفیت‌ها و قابلیت‌های بالقوه به ثروت نیازمند سرمایه‌گذاری، فن‌آوری و دیپلماسی مترتب بر آن است. اکنون هم به نظرم که ما از واژه دیپلماسی انرژی خوشمان آمده و غالبا سخاوتمندانه از آن استفاده می‌کنیم. شاید به خاطر این که درک درستی از آن نداریم. فقط انتهای مسیر را دیپلماسی انرژی تلقی می‌کنیم و فرایند را نادیده می‌گیریم و یا به درستی با واژه دیپلماسی انرژی آشنایی پیدا نکرده‌ایم. البته گاز در ایران نسبت به نفت و حتی فراورده‌های نفتی، سابقه کوتاهی دارد.مدیر گروه مطالعات انرژی وین تصریح کرد: بحران اوکراین، تیرگی جدی و احتمالا دوام‌دار و پردامنه روابط روسیه با اتحادیه اروپا، برای گاز ایران فرصت‌هایی را فراهم آورده است، این موضوع هم در ایران و هم در اروپا، مورد بحث است. ما وقتی در مورد صادرات گاز به اروپا صحبت می‌کنیم، منظور اصلی‌مان، صادرات گاز طبیعی از طریق خط لوله است. در حقیقت همین ساختار از صادرات هم هست که کشور مبدا با کشورهای مقصد و مرزهای مسیر عبور گاز، پیوند ژئواستراتژیک ایجاد می‌کند. در واقع یکی از مهم‌ترین عناصر محاسبات مسکو برای ورود به خاک اوکراین هم همین بود و البته تا همین حالا هم هست. می‌بینیم که امریکا و اتحادیه اروپا و بلوک غرب، روسیه را تحریم کرده‌اند، اما گاز همچنان در حال انتقال است. نیروهای نظامی اوکراین هم در حین جنگ هنوز مراقب حفظ امنیت خطوط لوله و انتقال گاز به اروپا هستند.وی تاکید کرد: در هر حال این امکان و پتانسیل برای کمک به تنوع بخشیدن به سبد انرژی و گاز اروپا وجود دارد اما اگر عزم این تصمیم در نظام حکمرانی کشور وجود داشته باشد. ما در صادرات گاز دو دهه مهم را از دست دادیم، بنابراین برای جبران آن باید برای دو دهه آینده، قدم‌های خیلی مهم و خیلی بزرگی برداریم.وی در ادامه به موضوع میدان آرش پرداخت و گفت: در مورد میدان مشترک آرش باید عرض کنم که برای ما همه چیز در مورد خلیج‌فارس و خاورمیانه از منظر سیاسی دیده می‌شود که البته تا حدی طبیعی است. اما اگر بخواهیم به آرش از منظر اقتصاد انرژی نگاه کنیم، ما ساز و کار ورود به همکاری مشترک با کویت و عربستان را در این میدان و همچنین سرمایه‌گذاری و فن‌آوری و ارتباطات بین‌المللی کافی نداریم.مدیر گروه مطالعات انرژی وین تاکید کرد: برای کار جدی در بخش گاز ما باید یک دوره ۲۰ ساله بحرانِ صفر را داشته باشیم. گاز در بحران رشد نمی‌کند. در واقع از همین روی است که گاز ما داخلی شده. در مصرف داخلی هم بخش اعظم آن حرارتی است. بی مبالاتی‌ها، هزینه همکاری را بالا می‌برد، در این رابطه قرارداد کرسنت، یک آزمون ناموفق بود. ثبات در تصمیمات و عزم به انجام پروژه را باید در عمل نشان دهیم.وی در ادامه بیان داشت: با احتمال حذف نسبی روسیه از بازار گاز طبیعی، قطر حالا قدرت گازی اول دنیا می‌شود. گاز قطر ال.ان.جی است. بنابراین برخلاف روسیه، به معنای تجاری، رقیب درجه یک ایران نیست. روسیه رقیب جدی برای گاز ایران است و از هیچ تلاشی برای حاشیه‌ای کردن ایران در بازار گاز صرفنظر نکرد. ایران از اواسط دهه ۱۹۷۰ میلادی به اتحاد شوروی سابق گاز صادر می‌کرد. یکی از اقدامات اشتباه ایران در اولین ماه‌های پس از پیروزی انقلاب اسلامی، متوقف کردن صادرات گاز به شوروی سابق بدون دلیل مشخص و کارشناسی‌شده بود.برکشلی خاطرنشان کرد: در هر صورت، رقابت در بازارها عادی و همیشگی است. اما ما با قطر زمینه همکاری داریم، قطر می‌تواند بخشی از گاز طبیعی مخازن مشترک ما در گنبد پارس را بهره‌برداری و بر اساس قرارداد پس از تبدیل به گاز مایع‌شده، صادر کند. البته گاز طبیعی مایع‌شده به هر مقصدی قابل عرضه است. شاید حتی ایران برای میدان آرش هم قطر را وارد کند. یعنی یک هلدینگ مشترک ما بین ایران و قطر تشکیل شود و با کویت و عربستان در
آرش کار کنند.
آرش کار کنند.