اماو اگرهای بودن یا نبودن خلیج گرگان و تاثيرگذاري بر اکوسیستم گلستان در گزارش« اقتصاد سرآمد»
تبخیری که خلیج گرگان را آب میکند
گروه دریامحور - خلیج گرگان بزرگترین خلیج دریای محصوراست که پیشتر نقش بسیاربزرگ و تأثیرگذاری را در صنعت صید و صیادی داشت و تعداد زیادی از بومیان منطقه در محدوده جغرافیایی بین دو استان مازندران و گلستان با فعالیت در آن امرار معاش میکردند اما این روزها خلیج گرگان حال خوشی ندارد و به دلیل عقبنشینی بزرگترین دریاچه جهان (کاسپین)، در خطر خشک شدن و نابودی قرار دارد. بی کفایتی برخی مدیران و چشم بستن آن ها بر مصالح مردمی و اقلیمی در چند سال گذشته باعث شد تا خلیج پهناور گرگان با انبوهی از گل و لای و نایلون و گیاهان هرز چنان لبریز شود که بودجه یک میلیارد تومانی نیز حریف پاکسازی آن نشود.
به گزارش اقتصادسرآمد، این خلیج بزرگترین خلیج دریای خزر است که در سال ۱۳۵۴ به عنوان نخستین مجموعه تالاب بینالمللی جهان در فهرست تالابهای کنوانسیون رامسر به ثبت رسید اما کاهش تراز سطح آب دریای خزر در سالهای اخیر مهمترین عامل تهدید خلیج گرگان است که بسیاری از چالشهای دیگر را تحت تأثیر قرار داده است. کم شدن آب دریای خزر در بی توجهی به خلیج گرگان نه تنها نباید مورد تایید قراربگیرد که سندی باید باشد بر بی تدبیری برخی مدیران در سال های نه چندان دور.
خلیج گرگان بخشی از ارتزاق مردم این استان را شامل می شد چرا که اکولوژی خلیج گرگان تحت تأثیر دریای خزر، رودهای مجاور و شبه جزیره میانکاله قرار گرفته و در رشد و تکثیر آبزیان، ماهیان استخواندار و غضروفی و جذب پرندگان مهاجر زمستانی نقش مهمی دارد و لذا میتوان گفت که شبه جزیره میانکاله و خلیج گرگان محیطزیست و جغرافیایی جداییناپذیر هستند. اما باید تا دیر نشده به احیای آن همت گماشت تا شاید بتوان از مرگ حتمی این خلیج جلوگیری کرد.
تبخیری که خلیج گرگان را آب میکند
اله یار اسعدی، مدیر بنادر و دریانوردی استان گلستان در این رابطه به روزنامه اقتصاد سرآمد، گفت: مطالعات انجام شده نشان میدهد تا پنج سال آینده سالانه ۱۵ تا ۲۰ سانتی متر سطح آب دریای خزر کاهش خواهد یافت و این امر برای خلیج و جزیره آشوراده می تواند مهلک باشد.
نقش تاثیرگذار خلیج گرگان بر اکوسیستم گلستان
وی با یادآوری این مهم که خلیج گرگان نقش تاثیرگذاری بر اکوسیستم این استان دارد، افزود: برای لایروبی کانال «آشوراده» ایجاد چهار دایک پیشبینی شده که دو ایجاد دایک در نواحی شمالی کانال رو به اتمام است و یک دایک در خلیج گرگان و دایک چهارم هم در سواحل بندرترکمن ایجاد خواهد شد.
تاثیر پدیده اقلیمی در احیای خلیج گرگان
اسعدی با بیان این که هر اقدامی که قرار است برای احیای خلیج گرگان انجام شود باید پدیده تغییر اقلیم که در سال های اخیر شدت بیشتری داشته در کنار آن دیده شود، گفت: به منظور نجات این خلیج از خشک شدن کامل، مقرر است تا سازمان بنادر و کشتیرانی ۲ کانال آشوراده و چوپوقلی که ارتباطدهنده خلیج گرگان هستند را با تخصیص اعتبار ۵۰۰ میلیارد تومان، لایروبی کند تا ارتباط آب خزر با خلیج گرگان بیش از گذشته باشد.
چرا راه امرار معاش اهالی گلستان بسته شد
وی در ادامه با یادآوری این نکته که تغییرات اقلیم و نوسانات آب دریای خزر اثرزیادی بر جمعیت، اقتصاد، توسعه منطقه، فعالیت های كشاورزی این استان دارد، افزود: نیاز است کار اساسی در خصوص خلیج گرگان انجام شود، البته برای لایروبی خلیج با توجه به شرایط موجود، مبلغ پانصد میلیارد مورد نیاز است که امید داریم، بتوان در مجلس اعتبارات را مصوب و دولت به موقع تخصیص آن را صورت دهد.
مدیر بنادر و دریانوردی استان گلستان هدف اصلی استانداری برای ایجاد دسترسی به دریا را صرفا به دلیل مقاصد گردشگری و ایجاد پلاژ ندانست و در ادامه توضیح داد: در چند دهه قبل خلیج گرگان علاوه بر اینکه از آورده آب رودخانههای منتهی به خود بهرهمند بود و هزاران مترمکعب آب خزر از طریق کانال سه گانه وارد خلیج گرگان میشد که متاسفانه به دلایل ذکر شده چندی است متوقف شده است.
گفته شده که این روزها مهمترین برنامه در راستای نجات خلیج گرگان لایروبی به خصوص در کانالهای آشور و چاپاقلی است تا بستر کانالها به هویت خدادادی آن بازگردد ولی باید در بستر خلیج نیز لایروبی به طور دائم صورت میگرفته اما بیش از چند دهه لایروبی اجرایی نشده است و کسی نیز امروز پاسخگو نیست چرا که این روزها قانون بزن در رو رواج خوبی پیدا کرده است.
فعالان محیط زیست اعلام کرده اند که لایروبی با انجام مطالعات کافی و لازم آغاز شده و خطری برای خلیج گرگان و میانکاله ندارد. تسریع در لایروبی خلیج گرگان، جلوگیری از نابودی استان گلستان است و خشکی خلیج گرگان در واقع کشاورزی، محیط زیست و سلامت مردم استان را به صورت جدی تهدید میکند. تهدیدی که در کمین بسیاری از تالاب ها نیز هست.
شماری از کارشناسان و استادان دانشگاه و صاحبنظران سالهای گذشته نسبت به وقوع خشکسالی خلیج گرگان با تبعات ملی و بینالمللی هشدار داده بودند. با از میان رفتن این تبادل آبی، خلیج گرگان تا یک دهه آینده به طور کامل خشک خواهد شد و دیگر اثری از این پهنه آبی به جز صحرایی بیآب و علف باقی نخواهد ماند اما کو گوش شنوا.