نگاه بانک مرکزی در پسابرجام
شهلا عموری
درحالی‌که هر سخن و بیان مثبت که مرتبط به برجام باشد مستقیماً بر بازار اثر می‌گذارد، طبیعتاً اگر برجام به‌صورت قطعی به سرانجام برسد، طبق تجارب قبلی شاهد نوسانات فوری و هیجانی و ریزش‌های عمده در بازار ارز و سکه و به‌تبع آن سایر کالاها و محصولات داخلی و خارجی خواهیم بود. آنچه مهم است میزان و مدت پایداری قیمت‌ها در مرحله چشم‌انداز و مرحله اولیه پس از توافق قطعی است؛ ازاین‌رو هنر سیاست‌گذاران این عرصه، به‌ویژه بانک مرکزی نحوه تعامل علمی و غیرانفعالی با شرایط کاهش قیمت‌ها است.پوشیده نیست که کنترل نرخ تورم و بهره‌های بانکی در کنار جلوگیری از نوسانات و ثبات قیمت‌ها و کاهش نرخ بیکاری از جمله مهم‌ترین وظایف این بانک است، اما آیا بانک مرکزی برای مهار و مدیریت شوک‌های روانی ناشی از افزایش احتمال توافق با طرف‌های برجامی که قطعاً منجر به کاهش‌های ناپایدار و آنی در قیمت‌ها به‌ویژه ارز و سکه می‌شود، برنامه‌ای کاربردی دارد؟در فرض توافق نهایی و قطعی در برجام و تزریق ارزهای بلوکه شده به خزانه کشور همچنین رفع تحریم‌های مختلف خصوصاً بازگشت فروش نفت به حالت طبیعی خود که باب ارزآوری بزرگی را برای بانک مرکزی خواهد گشود، در چنین فرضی آیا بانک مرکزی برنامه‌ای علم محورانه و برگرفته از تجارب گذشته از قبل طراحی و تهیه کرده است؟در علم اقتصاد هیچ اتفاقی اعم از مثبت یا منفی بدون دلیل رخ نمی‌دهد. بنابراین بانک مرکزی در مرحله پس از توافق با طرف‌های برجامی در مقابل ۲ نوع تعامل و شیوه مدیریتی قرار خواهد گرفت:روش اول آن است که منابع ارزی که هم‌زمان با توافق یا به‌تدریج آزاد خواهد شد، همچنین درآمدهای نفتی و سایر درآمدهای مرتبط به برجام را طبق یک برنامه و نقشه راه دقیق صرف امور اساسی که از توجیه کامل اقتصادی برخوردار هستند، بنماید و به انتظار ثمرات اقتصادی آنها در کوتاه و میان‌مدت بنشیند.
ادامه در صفحه 2
درحالی‌که هر سخن و بیان مثبت که مرتبط به برجام باشد مستقیماً بر بازار اثر می‌گذارد، طبیعتاً اگر برجام به‌صورت قطعی به سرانجام برسد، طبق تجارب قبلی شاهد نوسانات فوری و هیجانی و ریزش‌های عمده در بازار ارز و سکه و به‌تبع آن سایر کالاها و محصولات داخلی و خارجی خواهیم بود. آنچه مهم است میزان و مدت پایداری قیمت‌ها در مرحله چشم‌انداز و مرحله اولیه پس از توافق قطعی است؛ ازاین‌رو هنر سیاست‌گذاران این عرصه، به‌ویژه بانک مرکزی نحوه تعامل علمی و غیرانفعالی با شرایط کاهش قیمت‌ها است.پوشیده نیست که کنترل نرخ تورم و بهره‌های بانکی در کنار جلوگیری از نوسانات و ثبات قیمت‌ها و کاهش نرخ بیکاری از جمله مهم‌ترین وظایف این بانک است، اما آیا بانک مرکزی برای مهار و مدیریت شوک‌های روانی ناشی از افزایش احتمال توافق با طرف‌های برجامی که قطعاً منجر به کاهش‌های ناپایدار و آنی در قیمت‌ها به‌ویژه ارز و سکه می‌شود، برنامه‌ای کاربردی دارد؟در فرض توافق نهایی و قطعی در برجام و تزریق ارزهای بلوکه شده به خزانه کشور همچنین رفع تحریم‌های مختلف خصوصاً بازگشت فروش نفت به حالت طبیعی خود که باب ارزآوری بزرگی را برای بانک مرکزی خواهد گشود، در چنین فرضی آیا بانک مرکزی برنامه‌ای علم محورانه و برگرفته از تجارب گذشته از قبل طراحی و تهیه کرده است؟در علم اقتصاد هیچ اتفاقی اعم از مثبت یا منفی بدون دلیل رخ نمی‌دهد. بنابراین بانک مرکزی در مرحله پس از توافق با طرف‌های برجامی در مقابل ۲ نوع تعامل و شیوه مدیریتی قرار خواهد گرفت:روش اول آن است که منابع ارزی که هم‌زمان با توافق یا به‌تدریج آزاد خواهد شد، همچنین درآمدهای نفتی و سایر درآمدهای مرتبط به برجام را طبق یک برنامه و نقشه راه دقیق صرف امور اساسی که از توجیه کامل اقتصادی برخوردار هستند، بنماید و به انتظار ثمرات اقتصادی آنها در کوتاه و میان‌مدت بنشیند.
ادامه در صفحه 2