سید ‌فرید قاسمی در آئین یادمان مرحوم محمد رمضانی:

بسیاری از مفاخر، مظلوم واقع شده‌اند

 سید فرید قاسمی، پژوهشگر تاریخ مطبوعات ایران و کتابشناس در آئین یادمان مرحوم محمد رمضانی، وی را ناشری اثر آفرین توصیف کرد و گفت: مرحوم رمضانی با سرمایه شخصی از جیب و کیسه فتوت خود در حوزه کتاب فعالیت کرد.  
به گزارش اقتصاد سرآمد، آئین یادمان مرحوم محمد رمضانی، از واقفان کتاب و پیشکسوتان نشر کتاب، با حضور نیکنام حسینی‌پور؛ مدیرعامل موسسه خانه کتاب، حجت‌الاسلام‌والمسلمین رسول جعفریان؛ رئیس کتابخانه مرکزی، مرکز اسناد و تأمین منابع علمی دانشگاه تهران، سید‌فرید قاسمی؛ پژوهشگر تاریخ مطبوعات ایران و کتابشناس، محمود آموزگار؛ نائب‌رئیس اتحادیه ناشران و کتاب‌فروشان تهران و حجت‌الاسلام‌والمسلمین سید محمدعلی احمدی ابهری؛ معاون پژوهشی و دبیر شورای پژوهشی کتابخانه مجلس شورای اسلامی در سرای کتاب موسسه خانه کتاب برگزار شد.
سید فرید قاسمی در این مراسم، ضمن تشکر از موسسه خانه کتاب و اتحادیه ناشران برای برگزاری آئین یاد‌‌مان مرحوم رمضانی با تأکید بر جایگاه آن واقف فقید، بیان کرد: یکی از درد‌های جامعه این است که بسیاری از مشاهیر ما، مفاخر ما نیستند و خیل عظیمی از مفاخر ما در زمره مشاهیر ما قرار ندارند. یکی از مفاخر سده حاضر بی‌تردید، زنده‌یاد محمد رمضانی است.
وی با ابراز تأسف از اینکه محمد رمضانی آن‌چنان که باید شناخته نشده، افزود: محمد رمضانی شور‌بختانه در عرصه عمومی و گاهی هم در حیطه‌های تخصصی، حتی در بین هم‌صنفان خود، شناخته شده نیست. درد بزرگی است که یکی از مفاخر سده حاضر را شماری از هم‌صنفانش نیز نشناسند. مظلومیت وی را از همین جا می‌توان درک کرد که بعد از 51 سال و هشت ماه، نخستین بار آئین ویژه محمد رمضانی برگزار می‌شود.
قاسمی با قرائت بیت «مرا ز یاد تو برد و ترا ز دیده من/ ستم زمانه از این بیشتر چه خواهد کرد» ادامه داد: بسیاری از مفاخر، مظلوم واقع شده‌اند، حتی افرادی که طرف توجه بوده‌اند نیز کار چندانی برایشان انجام نشده است.
مرحوم رمضانی یک فرا نهاد بود
این پژوهشگر تاریخ مطبوعات گفت: مرحوم رمضانی یک فرا نهاد بود، به این معنا که امروزه چند نهاد می‌خواهند کاری را که وی انجام داد، انجام دهند. مرحوم رمضانی به‌تنهایی و با سرمایه شخصی از جیب و کیسه فتوت خود در حوزه کتاب فعالیت کرد. فعالیت‌های وی اگر نگویم بی‌سابقه، کم‌سابقه است؛ نظیر فعالیت‌های وی را حداقل در تاریخ معاصر نشنیده و ندیده‌ایم.
قاسمی ادامه داد: کافی است سروده‌های علی‌اکبر دهخدا، ملک‌الشعرای بهار، غلامرضا رشید‌یاسمی، اقبال، بهمنیار و یا خاطره‌های سعید نفیسی و عباس مسعودی در یک دفتر تدوین شود تا دوستان بدانند معاصران چگونه مرحوم رمضانی را ستایش کردند و ستودند.
وی بیان کرد: محمد رمضانی با 63 سال سن، عمر نسبتاً کوتاهی داشت و این عمر کوتاه، مشخص می‌کند در دوران حیات چه ناراحتی‌هایی داشته است. 63 سال عمر پربرکت مرحوم محمد رمضانی را می‌توان موضوع چندین مقاله و رساله قرار داد.
رمضانی ناشری اثر آفرین بود
مؤلف کتاب با اشاره به ویژگی‌های مرحوم رمضانی بیان کرد: مرحوم رمضانی کتاب‌شناس بود. این مرد حدود سه دهه به‌تنهایی کارنامه، کتابشناسی و انتشارات ایران را فراهم کرد. علاوه بر کتاب‌شناسی‌های موضوعی در بسیاری از زمینه‌ها وی، پدید‌آورنده نخستین کتاب‌شناسی در برخی حوزه‌هاست. مرحوم رمضانی، کتاب «فهرست کلیه کتب رمان، افسانه، قصه و تئاتر» را تدوین و در سال 1314 منتشر کرد. بنابر این باید گفت او ناشری اثر آفرین بود.
قاسمی افزود: رمضانی به تنهایی کار مؤسسات بزرگ نشر را انجام می‌داد. با همیّت صنفی، تشکل‌ساز بود و در زمانی که ناشر بود، بیش از 750 عنوان کتاب چاپ کرد. مجموعه افسانه یکی از این کتاب‌هاست که همچنان در تاریخ ادبیات ایران بی‌نظیر است.
وی ادامه داد: این مجموعه 158 مجلد و یا به تعبیر خود مرحوم رمضانی، 158 شماره است. آثار 62 نویسنده مشهور دنیا در 210 افسانه جمع‌آوری شده است. برای انتشار این مجموعه 39 مترجم و نزدیک به 62 نویسنده با وی همکاری داشتند. مطمئن هستم، اگر این مجموعه باز چاپ شود، مخاطب خواهد داشت.
این پژوهشگر، احیاگری و تصحیح متون را به‌عنوان سومین ویژگی مرحوم رمضانی دانست و گفت: فهرست بلند‌بالایی از تصحیحات مرحوم محمد رمضانی می‌توان استخراج کرد. به خاطر دارم شاد‌روان ایرج افشار می‌فرمودند که مثنوی و شاهنامه‌ای که مرحوم رمضانی چاپ کرد، سال‌ها بی‌بدیل بود.
رمضانی مجله‌دار و مجله‌نگار بود
نویسنده «مشاهیر مطبوعات ایران» افزود: رمضانی مجله‌دار و مجله‌نگار بود؛ از مجله شرق تا مجله کتاب. خوشبختانه مجله شرق را انتشارات اساطیر و مجله کتاب را انتشارات مرکز باز چاپ کردند و این افتخار را داشتم که برای این مجله مقدمه بنویسم.
قاسمی با اشاره تاثیر‌پدیری بسیاری از چهره‌های فرهنگی از محمد رمضانی بیان کرد: درباره خدمات آذر‌یزدی بسیار نوشته‌اند، اما فعالیت‌های مرتضی کیوانِ کتابشناس، موضوع بر زمین مانده تاریخ معاصر است. بسیاری از افراد تأثیرگذار 65 سال اخیر که در حوزه کتاب و کتابشناسی نام‌آور بودند از مرتضی کیوان تاثیر گرفته‌اند. مرتضی کیوان نیز به گفته مرحوم آذر‌یزدی متاثر از مرحوم رمضانی بود.
وی با اشاره به دیگر فعالیت‌های مرحوم رمضانی گفت: مرحوم رمضانی، قرائت‌خانه‌دار کتابخانه‌آفرین و مجموعه‌پرداز بود. وی از «قرائت‌خانه اتفاق» تا مقدمات تأسیس «کتابخانه صاحب‌الامر» در قم را دنبال می‌کرد. نیت داشت یک دستگاهی مانند «دائره‌المعارف حیدر‌آباد دکن» در قم ایجاد کند که به این آرزو نرسید. مجموعه غنی که در تهران و قم فراهم آورد بیش از 50 سال است که بدیل ندارد و همه اهل علم این کشور از این مجموعه استفاده می‌کنند.
قاسمی با تأکید بر اهمیت توجه بیشتر به مرحوم رمضانی افزود: امید‌وارم این مراسم نقطه و پایان نباشد، سر سطر باشد، آغازی باشد برای سلسله برنامه‌هایی تا یاد و نام مرحوم رمضانی زنده بماند.
وی ادامه داد: امهات مخزن ششم و هفتم کتابخانه مرکزی دانشگاه تهران گردآورده مرحوم رمضانی است؛ بنابراین پیشنهاد می‌کنم تا مخزن هفتم این کتابخانه به نام مرحوم رمضانی نام‌گذاری شود. علاوه بر این از دکتر حسینی‌پور نیز خواهش می‌کنم با رئیس سازمان زیبا‌سازی، مکاتبه و ساخت سردیس این مرد بزرگ در خیابان ملت را پیگیری کند تا هر رهگذری بداند این مرد بزرگ چه خدمتی به فرهنگ این کشور انجام داد. مرحوم رمضانی شمع بود و روشنی بخشید و سوخت. ای بی‌خبر از سوختن و سوختنی/عشق آمدنی بود نه آموختنی.
بسیاری از مفاخر، مظلوم واقع شده‌اند
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه