خیز کشور برای صادرات یک میلیاردی نانو تکنولوژی

ستاد توسعه فناوری نانو پس از ۱۶ سال فعالیت در حوزه‌های ترویج، توسعه و حمایت از شرکت‌های صنعتی و فناور در این زمینه، توانست تولید ۶۱۰ محصول نانویی، صادرات به ۴۵ کشور دنیا، رسوخ آن به ۱۵ صنعت و ایجاد بازار ۱۴۰۰ میلیارد تومانی را در کارنامه خود به ثبت برساند.
به گزارش اقتصادسرآمد، یک نانومتر (nm) یک میلیاردیم متر و موضوع اصلی آن مهار مواد در ابعاد کمتر از یک میکرومتر حدود یک تا ۱۰۰ نانومتر است. دانشمندان با استفاده از این مواد در تلاش هستند دستگاه‌ها و ابزارهایی بسازند که از قابلیت‌های شگفت‌انگیز و غیر متعارفی برخوردار باشند. متخصصان نانو می‌کوشند با کار بر روی چگونگی حرکت اتم‌ها و نوع قرار گرفتن آنها در کنار یکدیگر و نیز با تغییرات خاص به ترکیبات مقاوم‌تری از مواد دست یابند و کیفیت مواد تولیدی را بهبود بخشیده و درنهایت تولید مواد مختلف را اقتصادی‌تر کنند.
بر اساس تعریف استاندارد بین‌المللی ۲۰۱۵:۱۸۱۱۰ TS-ISO و استاندارد ملی ایران به شماره ۱۲۰۹۸، محصول فناوری نانو محصولی است که کارکرد ویژه آن مبتنی بر فناوری نانو بوده یا با فناوری نانو بهبود یافته باشد. با این رویکرد، واحد ارزیابی محصولات ستاد توسعه فناوری نانو به محصولاتی که الزامات فنی زیر را لحاظ کنند، گواهینامه نانومقیاس اعطا می‌شود:
با چنین رویکردی در سال ۱۳۹۷ تعداد ۳۲۰ درخواست بررسی محصول به واحد ارزیابی محصولات فناوری نانوی ستاد توسعه فناوری نانو ارجاع شد که از این درخواست‌ها، ۴۴ مورد جهت تکمیل مستندات فنی با استفاده از گرنت شبکه آزمایشگاهی پذیرش مشروط شده و تعداد ۲۳۹ محصول به دلیل ارائه مستندات فنی اولیه قابل قبول جهت اثبات ادعا پذیرش شده و به مرحله بعد راه یافتند. همچنین تعداد ۳۷  مورد از محصولات هم به دلیل عدم ارائه حداقل مستندات فنی مبنی بر اثبات ارتباط با فناوری نانو یا انصراف شرکت مورد پذیرش قرار نگرفتند.
از میان محصولات پذیرش شده در سال ۱۳۹۷، پس از بازدید و نمونه‌برداری از خط تولید، انجام آزمون‌های مقیاس و کارایی و بررسی نتایج در واحد، تعداد ۷۷ محصول موفق به دریافت گواهینامه نانومقیاس و ۵۱ محصول موفق به دریافت گواهینامه آزمایشی شدند.
در سال ۹۷، مجموعاً ۷۶۷ خدمت به ارزش بیش از ۲۲ میلیارد ریال از طریق کارگزاران و مشاوران مؤسسه خدمات فناوری تا بازار و ستاد نانو به شرکت‌های فناوری نانو ارائه شده است. در سال گذشته در مجموع ۱۵۳ واحد فناور نانویی در مراکز رشد واحدهای علمی و فناوری کشور مستقر شدند که خدماتی از سوی ستاد نانو به آنها ارائه شده است. مجموع درآمد آزمایشگاه‌های عضو شبکه آزمایشگاهی فناوری نانو در سال ۱۳۹۷ نیز مبلغ ۲۹۰ میلیارد ریال بوده که در مقایسه با سال قبل، ۱۲ درصد رشد داشته است. در همین مدت، نزدیک ۵۹۰ هزار خدمت آزمایشگاهی (طی۱۷۰ هزار مورد مراجعه به آزمایشگاه‌ها) توسط این مراکز به مشتریان ارائه شده که رشد ۱۶ درصدی را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد.
بر اساس گزارش‌های عملکرد ستاد فناوری نانو در سال ۲۰۱۸ میلادی، ۱۰ هزار و ۱۳۸ مقاله مرتبط با فناوری نانو توسط محققان ایرانی در وب‌آف‌ساینس (WoS) نمایه شده است که ایران با این سهم از انتشارات نانو، در رتبه چهارم دنیا قرار گرفت. همچنین ایران از لحاظ سرانه مقاله نانو به جمعیت، در رتبه پانزدهم و از لحاظ تعداد مقاله به ازای مقدار GDP بر اساس نرخ برابری قدرت پول (PPP) در رتبه اول دنیا است. بر اساس آمارهای موجود رتبه چهارم ایران در انتشار مقالات علمی در نانو حفظ شده است.
حجم بازار محصولات نانو ساخت ایران در سال ۹۶ رقم ۱۳،۹۱۶ میلیارد ریال بوده است که از این رقم، ۲،۴۹۴ میلیارد ریال ( ۱۸ درصد) مربوط به صادرات این محصولات به کشورهای دیگر و ۱۱،۴۲۲ میلیارد ریال مربوط به فروش در بازار داخلی می‌شود.
فروش تجهیزات آزمایشگاهی و صنعتی فناوری نانوی ایران نیز با افزایش ۱۱۰ درصدی همراه بوده و بخشی از این فروش به دلیل توجه شرکت‌های داخلی تجهیزات ساز به بازارهای منطقه‌ای و بین‌المللی است. ۴۲ درصد از حجم بازار کالاهای فناوری نانو، به حوزه ساخت و ساز تعلق دارد و حوزه نانو پوشش با اختصاص ۴۰ درصد از بازار کالاهای نانوی ساخت ایران، در رتبه بعدی قرار دارد. همچنین محصولات ایرانی فناوری نانو در حوزه ساخت و ساز به ۳۵ کشور، حوزه نساجی به ۲۳ کشور و حوزه خودرو به ۱۶ کشور صادر شده و بیشترین حجم صادرات فناوری نانوی ایران به کشورهای همسایه و منطقه صورت گرفته است.
علاوه بر آن بیش از ۶۰ نوع محصول نانویی ایرانی که موجب افزایش کیفیت زندگی در شاخص‌هایی چون دوام بیشتر، مصرف کمتر، زیبایی بیشتر، سازگاری بیشتر با محیط زیست و ایمنی بیشتر را فراهم می‌کنند، معرفی شده است.
تا به امروز شرکت‌های فناور در حوزه نانو فناوری بالغ بر ۶۱۰ محصول و تجهیزات در حوزه نانو به تولید رسانده‌اند که این محصولات حاصل زحمات ۲۲۰ شرکت تولیدی فعال در حوزه نانو است.
در مجموع ۲۲۶ شرکت فناور در حوزه نانو فناوری در کشور ایجاد شده است که از این تعداد ۱۷۵ شرکت تولید کننده کالا و ۵۱ شرکت تجهیزات ساز هستند.
خیز کشور برای صادرات یک میلیاردی نانو تکنولوژی
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه