آغاز آرایش فراکسیونی یازدهمی ها

گروه مجلس- این روزها فراکسیون‌ها به شکلی منسجم و با برنامه سیاسی و تشکیلاتی مشخص ایجاد شده و به فعالیت می‌پردازند اما در یکی دو دهه اول انقلاب، فراکسیون‌ها نام و قالب مشخصی نداشتند.با تشکیل هر دوره از مجلس شورای اسلامی گروه‌های همفکر در قالب فراکسیون‌ها تشکیل می‌شوند تا به نوعی تحولات داخل مجلس را راهبری کنند.
به گزارش اقتصادسرآمد، فراکسیون‌های سیاسی مجلس همواره پرکارترین و نقش‌آفرین‌ترین فراکسیون‌ها بوده‌اند. مجلس شورای اسلامی در ادوار گذشته همواره دو فراکسیون سیاسی داشته که برخاسته از دو جریان فکری اصولگرایی و اصلاح‌طلبی بوده‌اند که ترازوی آن در ادوار گذشته گاه به سمت اصولگرایان سنگینی کرده و گاه اصلاح‌طلبان اکثریت را در دست داشته‌اند.آیین‌نامه مجلس به افراد اجازه می‌دهد که در قالب تیم‌های حداقل ۹ نفره تشکیل فراکسیون دهند. این موضوع زمینه‌ساز تشکیل بالغ بر ۶۰ فراکسیون سیاسی و غیرسیاسی در مجلس دهم بود که شامل ۳ فراکسیون سیاسی و ۵۷ فراکسیون غیرسیاسی بود. فراکسیون‌ها بازوی مشورتی کمیسیون‌های تخصصی محسوب می‌شوند، ولی چنین خروجی از عملکرد فراکسیون‌های غیرسیاسی کم تر دیده شده و آن‌ها بیشتر جنبه زینتی و یا حتی تبلیغاتی داشته اند.فراکسیون‌های مجلس به دو بخش سیاسی و تخصصی تقسیم می‌شود؛ اما معمولا عملکرد فراکسیون‌های سیاسی در مجالس نمود بیشتری داشته و مجلس دهم هم از این قاعده مستثنی نیست. فراکسیون‌های سیاسی مجلس همواره پرکارترین فراکسیون‌ها بوده‌اند. مجلس شورای اسلامی در ادوار گذشته همواره دو فراکسیون سیاسی داشته که برخاسته از دو جریان فکری اصولگرایی و اصلاح‌طلبی بوده‌اند که ترازوی آن در ادوار گذشته گاه به سمت اصولگرایان سنگینی کرده و گاه اصلاح‌طلبان اکثریت را در دست داشته‌اند.مجلس دهم تنها مجلسی بود که از نظر ساختار فراکسیون سیاسی با پارلمان‌های پیشین تفاوت داشت و سه فراکسیون سیاسی همزمان در آن فعالیت کردند.مجلس دهم تنها مجلسی بود که از نظر ساختار فراکسیون سیاسی با پارلمان‌های پیشین متفاوت بود. حضور فهرست امید در مجلس شورای اسلامی اصلاح‌طلبان را امیدوار کرده بود که خواهند توانست ترازوی تصمیم‌های صحن را به نفع خود سنگین‌تر کنند، اما این اتفاق نیفتاد و وقتی رایزنی‌ها برای تشکیل فراکسیون‌ها آغاز شد، برخی از نمایندگان خود را مستقل نامیدند و در قالب فراکسیون مستقلان ولایی مجلس شورای اسلامی اعلام موجودیت کردند.هنوز انتخابات از راه نرسیده بود که ماجرای بررسی صلاحیت‌ها و نظارت استصوابی تقریبا قصه ترکیب مجلس یازدهم را مشخص کرد؛ وقتی اکثریت  کاندیداهای جناح چپ بیرون انتخابات ماندند و حتی برخی بخاطر نگرانی از ردصلاحیت وارد گود رقابت نشدند، مشخص بود که مجلسی از جنس مجلس هشتم و نهم و حتی با دوز بالاتری از اصولگرایی روی کار خواهد آمد. پیش‌بینی‌هایی که اتفاقا دوم اسفند ماه به حقیقت نشست و اصولگرایان پیروز قاطع انتخابات و فاتح تمام عیار مجلس یازدهم شدند. هرچند نتیجه انتخابات و ترکیب مجلس مشخص شد اما این پایان اما و اگرها نبود و حالا گمانه‌زنی‌ها حول محور آرایش سیاسی و تشکیل فراکسیون‌های احتمالی مجلس می‌چرخد.مجلس یازدهم را شاید بتوان یکی از اصولگرایانه‌ترین مجالس ادوار دانست و اگر قرار باشد برای آن آرایش سیاسی درنظر گرفت احتمالا باید گفت در نهایت تنوع باید تعداد فراکسیون‌های آن چیزی شبیه به مجلس نهم باشد یعنی یک فراکسیون متشکل از اصولگرایان میانه رو و یک فراکسیون متشکل از اصولگرایان تندرو تر و همینطور پایداری اما وقتی یک نگاه به ترکیب می‌اندازیم می‌بینیم چند طیف از اصولگرایان را می‌توان مشاهده کرد و همین موضوع کافی است تا دامنه اختلافات مانند آنچه در مجلس هفتم، هشتم و نهم دامن اصولگرایان را گرفت این‌بار هم آنان را به مرز چند شقه شدن پیش ببرد و مانع از تشکیل یک فراکسیون اکثریت بشود.اصلاح طلبان حضوری کمرنگ در مجلس آینده دارند، از چهره های شاخص این جریان تنها پزشکیان و تاجگردون در پارلمان ماندگار شده و بقیه یا نیامدند، یا آمدند و ردصلاحیت شدند یا رأی دوباره را برای ماندگاری در پارلمان کسب نکردند. اصلاح طلبان اما از مدتها قبل و ناامید شدن از تایید صلاحیت کاندیداهای شاخص شان زمزمه تشکیل یک اقلیت قوی در مجلس یازدهم را مطرح می کردند. زمزمه ای که حالا به حقیقت نزدیک شده است و چاره ای جز تشکیل چنین فراکسیونی برای آنها باقی نمانده است. 
مستقلین هم که از مجلس دهم اسم و رسمی برای خود پیدا کرده اند حتی در این دوره از مجلس تعدادشان از چپ گرایان بیشتر شده است. طیفی از نمایندگان که می توانند یک گعده پارلمانی را به اسم خود ثبت کنند. اما آیا مستقلین مجلس یازدهم به تنهایی قدرت اثرگذاری بر معادلات درون پارلمانی را خواهند داشت یا به مثابه مجلس دهم گاه و بیگاه به سمت توافقات پشت پرده با راست گرایان پارلمان یا چپ گرایان خواهند رفت؟