گروه اقتصاددریا – محمدرحیمی - دریاها منبع عظیم مواد غذایی است و کشتیرانی و حمل و نقل دریایی برای جامعه بشری اهمیت حیاتی دارد. پتانسیل دریاها در تولید منابع هیدروکربنی و سایر مواد معدنی و تولید انرژی اهمیت این پهنه های آبی را صدچندان کرده است. اما همه این قابلیت ها در صورتی ممکن می شود که قابل استحصال باشد و این مهم تنها از طریق فعالیت های بشری ممکن می شود و در این رابطه، بشر مدیون نیروهای کاری است که بهره گیری از منابع دریا را برای همگان امکان پذیر می کنند.
تلاش در دریا توسط دریانوردان و سایر نیروی شاغل در آن پهنه، نیازمند شناخت و توجه عامه مردم به آن ها از طریق معرفی و شناساندن از طریق روش های مختلفی چون بهره گیری از بستر رسانه و برگزاری جشنواره ها و ... برای پاسداشت خدمات آن هاست. روز جهانی دریانوردی فرصتی برای تقدیر تلاشگران عرصه دریا به وجود آورد، برخی از برگزیدگان دریایی تکریم شدند. در همین رابطه ما در  روزنامه دریایی اقتصاد سرآمد با رضا غلامی، افسر بازرسی دریایی نمونه هم صحبت شدیم که شرح این گفت و گو را با شما یه اشتراک می گذاریم:

اقتصادسرآمد: در مورد تخصص و سوابق کاری خودتان بفرمایید؟
رضا غلامی: کارشناس دریایی هستم. در دانشگاه چابهار مهندسی دریایی و دریانوردی را در مقطع کارشناسی گذراندم و بعد از آن کارشناسی ارشد حمل و نقل دریایی را کسب کردم. از سال 1389 در سازمان بنادر و دریانوردی مشغول به کار شدم. حدود 7 سال کارشناس بازرسی بودم، سه سال هم کارشناس مسئول بازرسی بودم و الان یک ماهی است که رئیس اداره این بخش شدم.

اقتصادسرآمد: ضمن تبریک به شما برای این انتخاب، علت انتخاب تان به عنوان افسر بازرسی نمونه چه بوده است؟
رضا غلامی: از طرف سازمان بنادر و دریانوردی و اداره کل امور دریایی انتخاب شدم و یکی از دلایل این موضوع تعداد بازرسی های که انجام دادم. با توجه به اینکه رئیس اداره هستم و به طور معمول باید وظایف مدیریت را انجام دهم، در کنار این کار، امور بازرسی را هم انجام دادم و در مدت کوتاهی توانستم 30 نفت کش را در عسلویه و خارک مورد بازرسی قرار دهم.

اقتصادسرآمد: از تجربه ها و خاطره هایتان در امور بازرسی کشتی ها بفرمایید؟
رضا غلامی: معمولاً به دلیل پستی که دارم روزهای پنج شنبه و جمعه برای بازرسی می روم. یک بار با یکی از همکاران برای بازرسی به عسلویه رفتیم. صبح به دریا رفتیم و قرار شد که شب برگردیم. وضع دریا تغییر کرد و طوفانی شد و ما شب در عسلویه ماندیم. همکار همراه من دریازده شد و کل شب را درگیرش شدیم و روز بعدش هم دریا طوفانی بود و ما در لنگرگاه عسلویه، در یک کشتی صد متری که برای بازرسی آن رفته بودیم، برای سه روز گیر افتادیم. این یکی از خاطراتی بود که در حوزه کاری با آن مواجه شدم. در واقع در کار دریا، رفتن طبق برنامه ممکن است روی دهد و اما در برگشت بسته به وضع دریا، ممکن است برنامه طبق معمول پیش نرود.

اقتصادسرآمد: درخصوص مسائل و موانع حوزه کاری خودتان بفرمایید و چه پیشنهاداتی دارید؟
رضا غلامی: مسائل و مشکلاتی قبلاً وجود داشته است و بعد از حضور آقای پل مه به عنوان رئیس ثبت کشتی ها بسیاری از این مسائل مرتفع شده است. در اداره بازرسی بیشتر با مالکین کشتی ها و شناورها سر و کار داریم. البته برای شناورهای بالای 500 تن، راهبر آن ها مراجعه می کنند. تعداد مراجعان به اداره ما بسیار زیاد است و طی جلساتی با آقای پل مه مقرر شد که سیستم جامع دریایی پویا شده و همه فرآیندها الکترونیکی گردد و ارباب رجوع از طریق برنامک (اپلیکیشن) و یا از طریق سایت بتواند درخواست های خودشان را ارائه کنند و کل فرآیند را بتوانند به صورت برخط و الکترونیک پیگیری کنند. در صورت نیاز به بازرسی از شناور، از طریق پرتال مالک یا راهبر کشتی ها متوجه شده و برنامه ریزی و زمان بندی لازم صورت بگیرد. گزارش بازرسی هم به صورت سیستمی ثبت شده و اگر گواهینامه ای هم نیاز باشد، به صورت الکترونیک صادر گردد.
به دلیل تکثر فرآیندهای بازرسی به تعداد حدود 40 ریزفرآیند نیاز است، برای کاهش زمان و تسهیل بازرسی، لازم است که فرآیندها به صورت الکترونیک و سیستمی درآید. تاکنون طی 7 ماه گذشته تلاش شد تا 6 فرآیند آن الکترونیکی شده است. امیدواریم تا پایان سال 1403 کلیه فرآیندهای بازرسی الکترونیکی شود تا مالکین در خانه خودشان درخواست های خود را ثبت کنند و خدمات خودشان را دریافت کنند.
یکی دیگر از مشکلات قابل توجه در حوزه کار سازمان بنادر و دریانوردی، کم شدن تعداد کارشناسان دریایی در بدنه این سازمان می باشد. اگر سازمان و سایر ارگان های دریایی بیشتر به فکر پرورش کارشناسان دریایی باشند، مشکلات و پیامدهای متعاقب کمتر بروز خواهد کرد. در موضوع دریایی مهم ترین موضوع بحث ایمنی است. یعنی وجود یک آبراه ایمن و کشتی ایمن برای فعالیت های دریایی و بندری یک ضرورت است. اگر کارشناس دریایی خوب نباشد، عملاً این هدف میسر نمی شود.

اقتصادسرآمد: به عنوان یک فرد با تجربه در امر بازرسی کشتی ها و شناورها، چه معیارهایی را برای انتخاب فرد برگزیده در امر بازرسی پیشنهاد می کنید؟
رضا غلامی: به نظرم اگر کسی بخواهد یک بازرس نمونه و کارشناس خوبی باشد که مورد اعتماد مدیران باشد و گزارش بازرسی قابل اعتنایی بنویسند، باید پشتکار و مطالعه مستمر داشته باشد و برای کارش وقت بگذارد. منظور از وقت گذاشتن این است که برای بازرسی یک کشتی می توان در یک ساعت کار را انجام داد یا چندین ساعت وقت گذاشت و یک بازرسی با کیفیت انجام داد.

اقتصادسرآمد: دانشجویان و تازه واردان به حرفه بازرسی کشتی ها باید چه روند و فرآیندهایی را طی کنند تا به یک کارشناس بازرس حرفه ای تبدیل شوند؟
رضا غلامی: کارشناسان تازه وارد معمولاً از دانشگاه می آیند و به محیط کار خیلی آشنا نیستند، شاید برای کارآموزی مدت محدودی در دریا و بر روی عرشه بودند. پیشنهادم به ارگان ها و سازمان های دریایی این است که آموزش های بدو خدمت را خیلی جدی بگیرند و کارشناسان بعد از گذراندن این دوره، وارد چرخه کار شود. برای مثال اگر یک کارشناس دریایی وارد یک حوزه کاری شد، سامانه ها، وظایف و ... در یک یا دو ماه ابتدایی به آن کارشناس آموزش داده شود. همچنین یک سری دوره های آموزشی درباره موضوعاتی وجود دارد که در دانشگاه آموزش داده نمی شود و کارشناس با طی این دوره های آموزشی و آمادگی ذهنی از شرایط و وضعیت کار، به شغل مورد نظر ورود کند.
در حال حاضر، برخی از کارشناسان، به محض فارغ التحصیلی از دانشگاه، وارد محیط کار می شوند بدون آن که آموزش های لازم اولیه به آنان ارائه شده باشد. برخی از آنان برای بازرسی مأمور می شوند، هرچند بازرسی را سطح بندی شده و در سطح پایین از تازه کاران مورد انتظار است، اما دوره آموزشی بدو خدمت مورد غفلت واقع شده که باید جدی گرفته شود.