نگاه ویژه ازبکستان به بنادر و سرمایه خلیج فارس؛ «روزنامه دریایی سرآمد» بررسی می‌کند

رویای ازبک‌ها در چابهار

گروه توسعه - توحید ورستان- ازبکستان اخیر مقصد سرمایه گذاری کشورهای عربی بوده است. این کشورهای آسیای مرکزی نیز به دنبال تنوع بخشید به شرکای تجاری است تا نفوذ چین و روسیه را کاهش دهد. این کشور همواره رابطه سطح بالا با ایران داشته و اخیرا نیز به دنبال جذب سرمایه گذاری ایرانیان و حضور در بندر چابهار است. در مقابل کشورهای همسایه عربی نیز به دنبال افزایش نفوذ خود در ازبکستان از طریق سرمایه هستند.

رویکرد عربستان و قطر به ازبکستان
عربستان سعودی و قطر منافع خود را در سرمایه گذاری در اقتصاد ازبکستان و پروژه‌های زیربنایی در زمینه‌های مختلف نشان داده‌اند. سرمایه‌گذاری‌های دوحه و ریاض در بازار ازبکستان تأیید می‌کند که آسیای مرکزی چگونه برای کشورهای خلیج فارس جذاب شده است، زیرا این منطقه نقش استراتژیک در اتصال اروپا و آسیا دارد و جزو کلیدی برای طرح کمربند و جاده پکن و اتحادیه اقتصادی اوراسیا مسکو است. ازبکستان با توجه به رویدادهای اخیر سیاسی داخلی و روند مدرنیزاسیون که به شدت توسط شوکت میرضیایف رئیس جمهور ازبکستان ترویج شده است، می‌تواند از سرمایه گذاری های عربستان و قطر برای حمایت از توسعه اقتصادی کشورها و کاهش فشارهای چین و روسیه بر جمهوری آسیای مرکزی استفاده کند. کشورهای شورای همکاری خلیج فارس چندین بار با سرمایه گذاری در پروژه‌های توسعه محلی و ارائه کمک‌های بشردوستانه منافع خود را در آسیای مرکزی نشان داده‌اند. عربستان سعودی، قطر، امارات متحده عربی به دلیل ترکیبی از عوامل از جمله امنیت انرژی، تنوع اقتصادی، فرصت‌های سرمایه گذاری، همکاری امنیتی و نفوذ ژئوپلیتیکی در آسیای مرکزی بسیار فعال بوده‌اند. تاشکند به دلیل استراتژی چین برای ترویج طرح کمربند و جاده، به طور مداوم به سرمایه گذاری پکن در بازار خود وابسته است. این واقعیت که ازبکستان دارای وضعیت عضو ناظر اتحادیه اقتصادی اوراسیا (EAEU) است، همراه با عواقب تحریم‌های غرب علیه مسکو بر اقتصاد ازبکستان، که به شدت به وجوه ارسالی مهاجران ازبک در روسیه نیز وابسته است، اتکای تاشکند به این کشور را ثابت می‌کند.

سرمایه گذاری عربستان سعودی و قطر
 در ازبکستان
در ۲۷ نوامبر ۲۰۲۳ ، شوکت میرضیایف، رئیس جمهور ازبکستان، یک هیئت سعودی به رهبری خالد الفالح، وزیر سرمایه گذاری سعودی را پذیرفت. طرفین در خصوص گسترش همکاری‌های دوجانبه در زمینه‌های مختلف بحث و تبادل نظر کردند و بر سر اجرای پروژه‌هایی در حوزه‌های شیمی، انرژی، کشاورزی، دارویی، فناوری اطلاعات و توسعه زیرساخت‌ها به ارزش ۱۲ میلیارد دلار به توافق رسیدند. در واقع، آنها به توافقی برای ترویج پروژه‌ها و برنامه‌های جدید به ارزش ۱۱ میلیارد دلار در زمینه‌های زیرساخت‌های حمل‌ونقل و تاسیسات، زمین‌شناسی، آبیاری، پردازش زباله‌های خانگی، آموزش عالی، و مهاجرت نیروی کار دست یافتند. این مشارکت به ویژه ACWA Power را به عنوان بزرگترین سرمایه گذار و شریک استراتژیک در توسعه انرژی سبز در ازبکستان معرفی می‌کند. این شرکت در حال حاضر پروژه‌هایی به ارزش ۷.۵ میلیارد دلار در ازبکستان اجرا می‌کند. همچنین، در ۲۳ نوامبر ۲۰۲۳، یک هیئت قطری به سرپرستی موریس غطاس، معاون رئیس هلدینگ بین‌المللی پاور، با امید شادیف، رئیس کمیته گردشگری ازبکستان دیدار و گفتگو کرد. طرفین در مورد سرمایه گذاری قطر در بخش گردشگری ازبکستان، از جمله ساخت هتل‌ها در شهرهای تاریخی این کشور، مسائل لجستیک حمل و نقل و همچنین پروژه‌ ایجاد یک پارک بین‌المللی تمام فصل در منطقه تاشکند گفتگو کردند. در این دیدار بازرگانان قطری به ساخت تاسیسات انرژی سبز مانند نیروگاه‌های خورشیدی و بادی و نوسازی زیرساخت های هوانوردی علاقه نشان دادند.

اهداف تاشکند از همکاری با کشورهای
 خلیج فارس
تعاملات اخیر بین ازبکستان و پادشاهی های عرب خلیج فارس، به ویژه عربستان سعودی و قطر، نشان دهنده تغییر استراتژیک در رویکرد اقتصادی و ژئوپلیتیکی ازبکستان است. این کشور، تحت رهبری رئیس جمهور شوکت میرضیایف، به طور استراتژیک از سرمایه گذاری‌های کشورهای خلیج فارس برای تنوع بخشیدن به شرکای تجاری خود و کاهش وابستگی به چین و روسیه استفاده می‌کند. کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (GCC) آسیای مرکزی را به عنوان منطقه‌ای می‌بینند که فرصت‌های اقتصادی، امنیت انرژی و نفوذ ژئوپلیتیکی داشته و انگیزه تعامل فعال آنها با ازبکستان را فراهم می‌کند. ازبکستان باید از سرمایه گذاری‌های عربستان و قطر برای تسریع توسعه زیرساختی در بخش‌های مختلف از جمله انرژی، کشاورزی، فناوری اطلاعات و گردشگری استفاده کند. این ورود سرمایه نه تنها به تنوع اقتصادی کمک کرده، بلکه به عنوان یک مانور استراتژیک برای کاهش نفوذ چین و روسیه عمل می‌کند. تقویت روابط دیپلماتیک با کشورهای حاشیه خلیج فارس مانند ایران، عربستان سعودی و قطر راه‌هایی را برای شرکت ازبکستان در مجامع چندجانبه باز می‌کند و جایگاه منطقه‌ای آن را افزایش می‌دهد. مشارکت با  ACWA Power، سرمایه‌گذار بزرگ در انرژی سبز، با روندهای پایداری جهانی هماهنگ است و ازبکستان را به عنوان بازیگری در بخش انرژی‌های تجدیدپذیر معرفی می‌کند. در حالی که ازبکستان به مسیر مدرن سازی خود ادامه می‌دهد، همکاری پایدار با کشورهای خلیج فارس می‌تواند به عنوان پیش نیاز توسعه اقتصادی و موقعیت ژئوپلیتیک این کشور در سناریوی ژئوپلیتیکی آسیای مرکزی باشد.

ازبک‌ها در رویای چابهار
ازبکستان به عنوان یکی از کشورهای آسیای مرکزی به دلیل اتصال به چهار کشور دیگر منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است. از همین روی، همیشه در کانون توجهات سایر کشورها از جمله ایران و کشورهای عربی خلیج فارس قرار داشته است. ازبکستان محصور در خشکی نیز هموراه به دنبال اتصال به بنادر پاکستان یا ایران برای گسترش تجارت خود با جنوب آسیا و خلیج فارس بوده که با توجه به امنیت پایین افغانستان اولویت این کشور اتصال  به بنادر جنوبی ایران مانند چابهار است. از همین روی، این کشور درخواست پیوستن به توافقنامه چابهار را داده است. مقامات این کشور گفته‌اند که ازبکستان در راستای تلاش‌های این کشور برای بهبود و تنوع دسترسی به مسیرهای دریایی برای تجارت، طرح مشترکی را با هند و ایران برای ارتقای اتصال از طریق بندر چابهار پیش خواهد برد. بندر چابهار، تنها بندر اقیانوسی ایران، بندری استراتژیک با فرصت‌های منحصر به فرد است که می‌تواند سرمایه‌گذاری بخش خصوصی ایرانی و خارجی را جذب کند. هند در حال حاضر یکی از پایانه های بندر چابهار را اداره می کند و خدمات بارگیری و تخلیه را در ترمینال مذکور ارائه می‌دهد. این پروژه استراتژیک از تحریم های اعمال شده توسط آمریکا علیه ایران معاف شده است. توسعه بندر چابهار برای توسعه اقتصادی کشورهای منطقه حائز اهمیت است و در این راستا تایید قراردادهای منطقه‌ای با کشورهای همسایه برای ایران اهمیت بسزایی دارد تا بتواند سهم ترانزیتی خود را برای اتصال سواحل اقیانوس هند به روسیه و شمال آسیای مرکزی و قفقاز افزایش دهد.
رویای ازبک‌ها در چابهار
ارسال دیدگاه
اخبار روز
ضمیمه