گروه اقتصاد - در سال‌های اخیر دولت ترکیه با حمایت‌های گسترده از صادرکنندگان خود پیشروی در بازارهای منطقه که ایران در آن حضور فعال داشت را آغاز کرده است. فعالان اقتصادی نسبت به تغییر آرایش بازیگران تجاری در عراق هشدار داده و از کمین رقبا (عربستان، هند و اردن و ترکیه) برای تصاحب سهم ایران در بازار این کشور خبر می‌دهند. رده‌بندی شرکای تجاری عراق نشان می‌دهد چین، ترکیه، ایران و امارات به ترتیب بیشترین صادرات را به عراق دارند؛ اما برخی چالش‌ها از جمله محدودیت‌های تعرفه‌ای و غیرتعرفه‌ای برای ایران، تعرفه ترجیحی عراق با ترکیه و کشورهای عربی، قوانین متغیر و عدم‌حمایت از صادرات در ایران متناسب با رقبا باعث شده که نگرانی‌ها از کاهش نفوذ ایران در بازار عراق افزایش یابد.
به گزارش اقتصادسرآمد، بازار عراق برای صادرکنندگان ایرانی، یکی از بازارهای استراتژیک است. که کشور تریه خیز بلندی برای تصاحب آن کرده است. این بازار سومین مقصد صادرات کالاهای ایران است. از آن سو، چین و ترکیه بازیگران اصلی بازار عراق هستند و ایران نیز سومین شریک تجاری عراق محسوب می‌شود و پس از آن، امارات قرار گرفته است. اما آنچه صادرکنندگان ایرانی را نگران کرده، کاهش سهم آنها در بازار عراق است. بررسی‌ها نشان می‌دهد آرایش بازیگران اصلی تجاری عراق درحال تغییر است و عربستان، هند و اردن، درحال نفوذ به بازار عراق هستند. حتی آن‌طور که شنیده می‌شود، اروپایی‌ها نیز در کمین این بازار نشسته‌اند.
نفوذ رقبای جدید در بازار عراق، چالش‌های این بازار و مشکلات درونی و بیرونی توسعه صادرات ایران به عراق به همراه تحولات سیاسی اخیر در این کشور، کمیسیون تسهیل تجارت و توسعه صادرات اتاق تهران را بر آن داشت تا موقعیت ایران در بازار عراق مورد بررسی نشست فعالان اقتصادی قرار گیرد و از این رو به منظور توسعه صادرات به عراق راهکارهایی نیز ارائه شده است. 
محمودی اصل، کارشناس اقتصاد منطقه‌ای در خصوص تحرک ترکیه به منظور تسخیر بازار عراق، به روزنامه اقتصادسرآمد، گفت: عدم حمایت از صادرات در ایران متناسب با رقبایی نظیر ترکیه در بازار عراق، کریدور ترکیه و مواردی از این دست، از جمله چالش‌های بازار عراق است.
حضور ضعیف شرکت‌های ایرانی در عراق
وی دلیل عمده پیش آمدن ترکیه در بازار صادرات کشور عراق را حضور ضعیف شرکت‌های ایرانی در عراق دانست و افزود: ایجاد فروشگاه‌های مرزی برای فروش کالاهای صادرات چمدانی به مسافران عراقی، تغییر روش پرداخت یارانه از مستقیم به غیرمستقیم مانند ایجاد مراکز تجاری، برگزاری نمایشگاه و اعزام و پذیرش هیات و در نهایت اطلاع‌رسانی مناسب از بازار عراق در صداوسیما نظیر مجله‌های اقتصادی از مواردی است که از خروج ایران از بازار عراق جلوگیری می کند.
تعارض قدرت در پایانه‌ها 
و بازارچه‌های مرزی
محمودی اصل با اشاره به این نکته که، تعارض قدرت در پایانه‌ها و بازارچه‌های مرزی میان استانداران، پایانه‌ها، سپاه و گمرک، از جمله موانع تسریع در رسیدن کالا به کشور عراق و شهرهای مختلف آن هستند، تصریح کرد: برای برون رفت از این چالش راهکار نظارت و الزام اجرای مصوبات توسط ستاد توسعه روابط اقتصادی ایران و عراق توصیه می‌شود.
استقبال نکردن از حمل مستقیم کالا به عراق
به گفته وی، استقبال نکردن از حمل مستقیم کالا به عراق توسط شرکت‌های ایرانی به‌دلیل تحولات مرزی است. برای این مشکل سه راهکار پیشنهاد می‌شود و ان هم، حذف مابه التفاوت قیمت سوخت یا پرداخت از طرف وزارت صنعت، معدن و تجارت به وزارت نفت، ایجاد شرکت حمل مشترک متشکل از کامیون‌داران دو طرف و تشویق حمل مستقیم با کالاهای سبک و فسادپذیر.
این فعال اقتصاد منطقه ای با ابراز تاسف از کند شدن ورود کامیون‌های عراقی به بارانداز شلمچه به‌دلیل ممانعت هنگ مرزی، یادآور شد: بع عقیده بسیاری از تجار با تعیین مدیر تام‌الاختیار برای وحدت فرماندهی در هر مرز این مساله نیز مرتفع خواهد شد. وی یادآور شد: نیاز به‌وجود مناطق آزاد با عراق برای جذب سرمایه‌گذاری، تردد آسان تجار، صادرات چمدانی و غیره است که این مشکل نیز با ایجاد مناطق آزاد دو طرف مرز در ایلام و خوزستان حل خواهد شد.به نطر می‌رسد، نبود تعرفه‌های مشخص میان ایران و عراق، نشان‌دهنده ضعف دستگاه دیپلماسی کشور در این حوزه است. ضمن آنکه در هر فصل، عراق با اعمال محدودیت‌هایی، موانعی در برابر صادرات کالاهای ایرانی از جمله سیمان ایجاد کرده است. به نظر می‌رسد اکنون با احیای معاونت اقتصادی وزارت امور خارجه باید به‌دنبال برقراری تعرفه‌های ترجیحی میان ایران و عراق باشیم. مشکل ما در عراق این است که نمی‌توانیم خریداران عراقی را رتبه‌سنجی کنیم. اما برای رفع این مساله، به‌دنبال ایجاد دفتری در عراق هستیم تا با همکاری اتاق‌های بازرگانی دو کشور بتوانیم نسبت به اعتبارسنجی شرکت‌های عراقی اقدام کنیم. حضور در نمایشگاه‌های عراق و برگزاری نمایشگاه در این کشور نیز از اهمیت جدی برخوردار است. این پیش‌بینی وجود دارد که ظرفیت تولید نفت عراق افزایش خواهد یافت. بنابراین با توجه به دسترسی ایران به آب‌های آزاد و نیز ظرفیت پالایشگاه‌های کشورمان، می‌توان از این ظرفیت برای پالایش فرآورده‌های صادراتی عراق، سپس صادرات آن از ایران بهره گرفت. هدف مجموعه نهادها در ایران آن است که روابط میان دو کشور توسعه پیدا کند اما اینکه اولویت با مسائل سیاسی است یا اقتصادی، هنوز مشخص نیست. البته تاکنون اولویت با مسائل سیاسی و امنیتی بوده است. حال آنکه اگر در این حوزه و همچنین در میان تولیدکنندگان ایرانی نسبت به عراق تغییر رویکردی صورت نگیرد، توفیقی در افزایش سهم ایران در بازار عراق حاصل نخواهد شد.